به گزارش مشرق، ساعتی از حمله موشک های آمریکا به پایگاه نظامی الشعیرات نگذشته است که در خبر ها می خوانیم مقامات آمریکایی سعی دارند این حمله را به حمله شیمیایی سه روز قبل در استان ادلب، شهرک خان شیخون ربط دهند.

برای اطلاع از شرایط و موقعیت خان شیخون در سوریه کلمه "خان شیخون" را #گوگل می کنیم. نتیجه جستجو به این شکل است:

گذشته از اینکه گوگل چقدر خوب #مفهوم این دو واژه کنار یکدیگر (خان+شیخون) را می فهمد و چه اطلاعات مناسبی در کمترین زمان در اختیار می گذارد، می بینیم ویکی پدیا مثل همیشه در صدر نتایج جستجوی گوگل به چشم می خورد.

ماجرا از اینجا شروع می شود که با گذشت ۳ روز از حمله شیمیایی به خان شیخون مقاله ای با عنوان "حمله شیمیایی ۲۰۱۷ خان شیخون"، از این دانشنامه آزاد به عنوان دومین نتیجه جستجوی گوگل توجه را به خود جلب می کند.

اما این همه ماجرا نیست، چرا که وقتی وارد این مقاله می شویم تا درباره این حمله شیمیایی بیشتر بدانیم، می بینیم با اینکه شاید حداکثر فقط یکی دو ساعت از حمله آمریکا به سوریه گذشته، تیتر پاراگراف سوم "حمله هوایی آمریکا به سوریه" است.

تا همینجا مشخص می شود که از نظر این مقاله "حمله شیمیایی خان شیخون" و "حمله هوایی آمریکا به سوریه" به هم مرتبطند.

این بخش از این مقاله مدعی است آمریکا در واکنش به حمله شیمیایی خان شیخون، پایگاه هوایی الشعیرات را بمباران کرده است. هم چنین به این نکته اشاره می کند که حمله شیمیایی خان شیخون در پایگاه هوایی الشعیرات (پایگاه نظامی مورد هدف آمریکا)، سازماندهی شده بوده است.

اینک این سوال بوجود می آید که در این فرصت کم، چه کسی این مقاله را آن هم به زبان فارسی تولید کرده و مورد ویرایش قرار داده است؟

در نوار سبز رنگی که پایین هر مقاله مربوط به معرفی آخرین ویرایش کننده است کاربری به نام Modern Sciences به عنوان آخرین ویرایش کننده معرفی شده است.

بر روی نام این کاربر که کلیک کنیم اطلاعات بیشتری از این کاربر به دست می آید. او یک سال و ۸ ماه پیش در ویکی پدیا ثبت نام کرده و در این مدت ۲۲۱۴ مقاله نوشته، ۴۷ مقاله در دست ویرایش دارد و ۸ پروژه به انجام رسانده یا در دست اجرا دارد. کمی عجیب به نظر می رسد، اما اگر بدانید بسیاری از مقالات این دانشنامه آزاد جهانی توسط کاربرانی ایجاد می شود که انسان نیستند،   شاید دیگر زیاد تعجب نکنید. علی رغم معرفی و توضیحاتی که ویکی پدیا از خود ارائه می دهد مقالات زیادی در موضوعات مختلف توسط رباتهایی با الگوهای تعریف شده و جانبدارانه و با ایدئولوژی معین و با استفاده از منابع اطلاعاتی مشخص که همسو با نگرش راهبردی آن هاست تولید می شود.

در متنی که بعنوان معرفی ویکی پدیا در وبسایت رسمی آن ارائه شده چنین آمده است:

ویکی‌پدیا دانش‌نامه‌ای است همگانی و آزاد؛ بدین معنی که همه می‌توانند به نوشتن و ویرایش نوشتارهای موجود در آن بپردازند. البته این نوشتارها و ویرایش‌ها باید مطابق با #اساس‌نامهٔ ویکی‌پدیا باشند؛ یعنی مطالب #بی‌طرفانه و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران نوشته شده باشند. مدیریت بررسی نوشتارها توسط خودِ کاربران انجام می‌شود. کسانی که در امر تکمیل این پروژهٔ بی‌پایان مشارکت می‌کنند، به هم‌زبانان خود یاری رسانده‌اند تا در امر گردآوری بی‌همتاترین دانشنامه جهانی  سهمی داشته باشند.

دانشنامه ویکی‌پدیا هم‌زمان به بسیاری از زبان‌ها نوشته می‌شود و همکاران آن افرادی از سراسر جهان‌اند و هرکسی می‌تواند به رشد آن کمک کند. این دانشنامه از زمان تولد تاکنون رشد بسیار سریعی داشته و بزرگترین وب‌گاه دانشنامه‌ای با بیش از ۸۰ میلیون بازدید کننده در ماه است و بیش از ۹۰٬۰۰۰ کاربر فعال دارد که بر روی بیش از ۱۸٬۰۰۰٬۰۰۰ مقاله به ۲۷۰ زبان کار می‌کنند. در ویکی‌پدیای فارسی تا این لحظه ۵۲۷٬۶۱۴ مقاله وجود دارد و هر روز هزاران کاربر از این دانشنامه بازدید می‌کنند.

شکل و حالت همکاری گروهی که در دانشنامه ویکی‌پدیا ایجاد شده را می‌توان بی‌سابقه دانست. اصول هوشمندانه‌ای که ویکی‌پدیا بر پایه آن‌ها بنا شده باعث شده‌است که این مجموعه از اطلاعات با پویایی دائمی به سوی تکمیل شدن و تکامل پیش برود. ویکی‌پدیا را می‌شود به مثابه انسان بزرگ و خردمند در نظر گرفت که سلول‌های پیکره‌اش از میلیون‌ها #انسان فعال تشکیل یافته است.

با اینکه ویکی پدیا خود را بی طرف و متشکل از میلیون ها انسان فعال و آزاد اندیش معرفی می کند مقالاتی که توسط ربات هایی با الگوهای ایدئولوژیکی مشخص تولید می شود در این دانشنامه زیاد به چشم می خورد و هویت و ماهیت این دانشنامه اصطلاحا آزاد بیشتر مشخص می شود.

 هر چند هدف از نوشتن این نوشتار این نیست که اعتبار تمامی مقالات و نوشته های ویکی پدیا را زیر سوال ببرد، چرا که بسیاری از اطلاعات ویکی پدیا برای نویسنده نیز راهگشا بوده اما با توجه به سهم قابل توجه ویکی پدیا در توزیع "دانش" یا حداقل #آگاهی در فضای مجازی، توجه به سیاست های پشت پرده و گرایش های فکری مالکان این رسانه برای مخاطبان و کاربران آن الزامی است.

منبع: پایگاه رصد