گروه جهاد و مقاومت مشرق - روحانیت معاصر ایلام به دنبال حرکت‌ها و مبارزاتی که علیه سلسله پادشاهی پهلوی داشت اهداف مقدس خود را که مبتنی بر دفاع از قرآن و انقلاب و تبیین راه امام (ره) بود به پیش بردند و نقش خویش را در شکوفا کردن استعدادهای عمومی مردم برای مواجهه فعال با شرایط تهدید و بحرانی، تحریم‌ها، جنگ تحمیلی، ترورها و توطئه‌های داخلی و خارجی دشمن به اثبات رساندند.
روحانیت استان ایلام با هدایت‌گری آیت‌اله حیدری ایلامی و همراهی سایر روحانیون صدیق استان در طول دوران دفاع مقدس علاوه بر تبلیغ و ترویج معارف اسلامی در بین مردم، دوشادوش رزمندگان اسلام و بسیجیان در جبهه‌های نبرد حضور داشتند که در این مبارزه شجاعانه ۱۱ نفر از روحانیون استان ایلام به درجه رفیع شهادت نایل آمدند که شهید سید برزو کرمی از جمله شهدای روحانی استان ایلام است.
یادآور می‌شود شهیدان «محمدعلی صالحی»، «عبداله دارابی»، «علی مومنی»، «عباداله همتی»، «علی‌اشرف نعمتی»، «ابراهیم صادقی»، «برزوکرمی»، «نورالدین خدامرادی»، «محمدرضا قربانی»، « علی عصمت»، «محمدنبی شمسی» از جامعه روحانیت استان ایلام هستند.
«علی مومنی» اسفند ماه سال 49 در روستای «بیشه‌دراز» دهلران متولد شد.پدرش فردی متدین و معتقد و یکی از ارادتمندان روحانیت و انقلاب در آن منطقه است و هنگامی که روحانیون برای تبلیغ به آن منطقه می‌روند ایشان به گرمی از آنان استقبال می‌کند.
علی پس از آنکه دوران ابتدایی را در همان روستا به پایان رساند با توجه به علاقه‌ای که به روحانیت پیدا کرده بود در سال 1361 وارد حوزه علمیه ایلام شد تا در مکتب امام صادق (ع) معارف دین را فرا گیرد و به آن عمل کند و به دیگران نیز بیاموزد. مدتی در حوزه ایلام به تحصیل علوم دینی پرداخت و دوره مقدماتی را آن جا سپری کرد. در سال 1362 برای ادامه تحصیل راهی مدرسه علمیه صاحب‌الامر (عج) آشتیان شد و به مدت دو سال به تحصیل و تهذیب نفس پرداخت.
برای آن که میان جهاد اکبر و جهاد اصغر پیوند ایجاد کند در سال 1364 دعوت مرجع و مقتدای خویش امام‌خمینی (ره) را لبیک گفت و همواره با کاروان روحانیون اعزامی به جبهه‌های حق علیه باطل عزیمت کرد و در عملیات والفجر 8 شرکت کرد و از ناحیه پا مجروح شد. پس از آنکه بهبود یافت دوباره از طریق حوزه علمیه آشتیان به اتفاق سایر دوستان طلبه‌اش عازم جبهه شد و در واحد اطلاعات و عملیات لشکر 17 علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) مشغول خدمت شد. اگر چه کم سن و سال بود ولی شجاعت و بی‌باکی‌اش زبانزد رزمندگان شده بود. از ویژگی‌های ایشان خوش اخلاقی و نیک رفتاری‌اش بود. در کارها، بصیرتی خاص داشت.
سرانجام دوم خرداد ماه سال 1365 در یک عملیات گشتی رزمی که برای شناسایی منطقه‌ای از جزیره مجنون رفته بودند پس از یک نبرد جانانه با دشمن متجاوز، در کوی دوست خلعت سرخ شهادت را پوشید و پیکر پاکش در خاک دشمن ماند و در نهایت یادگاری از جسم مطهرش پس از سال‌ها به خانواده‌اش بازگشت و در گلزار شهدای دهلران در جوار امامزاده سید اکبر ماوا گزید.
وصیت‌نامه شهید:
چقدر شهادت در راه خدا زیباست مانند گل خوشبو است. من در این سرزمین اینقدر با دشمن می‌جنگم تا پیروزی و موقعیت نصیبم گردد یا به درجه رفیع شهادت نائل گردم. اگر لیاقت داشته باشم که در راه اسلام و قرآن شهید بشوم به مادرم تبریک بگویید چون که من به مهمانی خدا رفته‌ام.
یادآور می‌شود شهیدان «محمدعلی صالحی»، «عبداله دارابی»، «علی مومنی»، «عباداله همتی»، «علی‌اشرف نعمتی»، «ابراهیم صادقی»، «برزوکرمی»، «نورالدین خدامرادی»، «محمدرضا قربانی»، « علی عصمت»، «محمدنبی شمسی» از جامعه روحانیت استان ایلام هستند.
«علی مومنی» اسفند ماه سال 49 در روستای «بیشه‌دراز» دهلران متولد شد.پدرش فردی متدین و معتقد و یکی از ارادتمندان روحانیت و انقلاب در آن منطقه است و هنگامی که روحانیون برای تبلیغ به آن منطقه می‌روند ایشان به گرمی از آنان استقبال می‌کند.
علی پس از آنکه دوران ابتدایی را در همان روستا به پایان رساند با توجه به علاقه‌ای که به روحانیت پیدا کرده بود در سال 1361 وارد حوزه علمیه ایلام شد تا در مکتب امام صادق (ع) معارف دین را فرا گیرد و به آن عمل کند و به دیگران نیز بیاموزد. مدتی در حوزه ایلام به تحصیل علوم دینی پرداخت و دوره مقدماتی را آن جا سپری کرد. در سال 1362 برای ادامه تحصیل راهی مدرسه علمیه صاحب‌الامر (عج) آشتیان شد و به مدت دو سال به تحصیل و تهذیب نفس پرداخت.
برای آن که میان جهاد اکبر و جهاد اصغر پیوند ایجاد کند در سال 1364 دعوت مرجع و مقتدای خویش امام‌خمینی (ره) را لبیک گفت و همواره با کاروان روحانیون اعزامی به جبهه‌های حق علیه باطل عزیمت کرد و در عملیات والفجر 8 شرکت کرد و از ناحیه پا مجروح شد. پس از آنکه بهبود یافت دوباره از طریق حوزه علمیه آشتیان به اتفاق سایر دوستان طلبه‌اش عازم جبهه شد و در واحد اطلاعات و عملیات لشکر 17 علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) مشغول خدمت شد. اگر چه کم سن و سال بود ولی شجاعت و بی‌باکی‌اش زبانزد رزمندگان شده بود. از ویژگی‌های ایشان خوش اخلاقی و نیک رفتاری‌اش بود. در کارها، بصیرتی خاص داشت.
سرانجام دوم خرداد ماه سال 1365 در یک عملیات گشتی رزمی که برای شناسایی منطقه‌ای از جزیره مجنون رفته بودند پس از یک نبرد جانانه با دشمن متجاوز، در کوی دوست خلعت سرخ شهادت را پوشید و پیکر پاکش در خاک دشمن ماند و در نهایت یادگاری از جسم مطهرش پس از سال‌ها به خانواده‌اش بازگشت و در گلزار شهدای دهلران در جوار امامزاده سید اکبر ماوا گزید.
وصیت‌نامه شهید:
چقدر شهادت در راه خدا زیباست مانند گل خوشبو است. من در این سرزمین اینقدر با دشمن می‌جنگم تا پیروزی و موقعیت نصیبم گردد یا به درجه رفیع شهادت نائل گردم. اگر لیاقت داشته باشم که در راه اسلام و قرآن شهید بشوم به مادرم تبریک بگویید چون که من به مهمانی خدا رفته‌ام.
