سرویس جهان مشرق -
«ترزا می» نخستوزیر انگلیس وعده داده که در دولت وی خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) به «تمیزترین وجه ممکن» صورت خواهد پذیرفت و انگلیس بههیچوجه به حالت بینابینی و مردد عمل نخواهد کرد. می، در حالی سخن از «یک برگزیت تمیز» کرده که مدعی است آینده روشن بیرون از اتحادیه را به عضویت ناقص در اتحادیه ترجیح میدهد.
طرح 12 مادهای اجرای خروج از اتحادیه اروپا به کنترل کامل دوباره بریتانیا بر مرزهایش و ترک بازار واحد و دیوان عدالت اتحادیه اروپا خواهد انجامید. می، تاکید بسیاری دارد که پس از اجرایی شدن برگزیت، میتوان انگلستان را در قامت یک کشور تجارتمحور رو به جلوی بزرگ دید. نخستوزیر انگلیس در این رابطه اظهار داشت: «ما به دنبال یک شراکت برابر و جدید بین بریتانیای جهانی، مستقل، و خودگردان و دوستان و شرکایش در اتحادیه اروپا هستیم و عضویت و شراکت نیمهکاره در اتحادیه اروپا اصلا به مناسب شان ما نیست. نه مانند برخی کشورها همچنان ضعیف در اتحادیه اروپا باقی خواهیم ماند و نه وقتی بیرون آمدیم، نگران و مردد خواهیم بود. بریتانیا در حال خروج از اتحادیه است و من به عنوان نخستوزیر این کشور، این امر را وظیفه ارجح خود میدانم. اما ترزا می در حال حاضر مشخص نکرده که آیا از اتحادیه گمرکات، حذف تعرفه تجاری، و جنبش کالا بیرون خواهد کشید یا نه. اما چیزی که می بسیار تاکید بر آن دارد و به وضح از آن سخن میگوید، پس از این مخالفت با هر چیزی است که اقتدار و آزادی عمل بریتانیا را برای همکاری تجاری و اقتصادی و امنیتی با سایر نقاط دنیا محدود میسازد.
این روزها، صدای اعتراضات مخالفان برگزیت بلند است و به سخنرانی می که برگزیت را نتیجه انتخاب آگاهانه مردم کشور خود میداند و قصد خروج از بازار واحد اروپا و اتحادیه گمرکی را دارد معترضاند. آنها بر این باورند که خروج از این دو نهاد میتواند آثار فاجعهباری را برای بریتانیا به همراه داشته باشد. یکی از همین افراد «لرد مندلسون» وزیر اسبق کار است که یک «یوروفیل» (طرفدار اروپاگرایی) تمامعیار میباشد و نخست وزیر را به ارائه راهحل دِیمی و نابخردانه متهم کرده است. او معتقد است که انگلیس باید اصول «جنبش آزاد» اتحادیه اروپا را بپذیرد. مندلسون در گفتگو با BBC اظهار داشت: «می، پیوسته دم از آسان بودن تصمیمگیری در این مورد حساس میزند و تفاوتی بین «برگزیت نرم» و «برگزیت سخت» قائل نمیشود. اگر نمیداند برگزیت سخت چیست بگذار برایش روشن کنم. برگزیت سخت یعنی اینکه از فردای جدایی تعرفههای سنگین حداقل 10 درصدی برای کالاهای انگلیسی در بازار صادرات کشورمان تعیین شود. یکی از انگیزههای این قوت قلب ترزا می، وعده دانلد ترامپ مبنی بر انعقاد یک توافق تجاری فوری با انگلیس است».
حقیقت موضوع این است که یکی دیگر از انگیزههای انگلیس برای جدایی از اتحادیه اروپا به گزارش سال گذشته «صندوق بینالمللی پول» (IMF) برمیگردد که این کشور را دارای سریعترین اقتصاد رو به رشد جهان اعلام کرد. در صدر 12 ماده مذکور، بحث حذف جابجایی آزاد کارگران اتحادیه اروپا از مرزهای انگلیس مطرح شده که این به معنای بازگرداندن اقتدار ملی از نظر انگلیسیها و پشت کردن به دیوان عدالت است. می، تلاش دارد که ضمن تحقق برگزیت، همچنان سطح روابط تجاری خود با اتحادیه را در کنار تجارت وسیع با سایر نقاط جهان حفظ کند و انگلیس را تبدیل به بهشت سرمایهگذاران و علم تبدیل نماید. همچنین حقوق و امنیت و رفاه کارگران را نیز تضمین نماید. یکی دیگر از مفاد این طرح اشاره به حفظ بقای شهروندان انگلیسی در جامعه اروپا و مراقبت از سفر به کشورهای اتحادیه به عنوان شهروند آن دارد. در یکی دیگر از مادهها، شرایط اسکاتلند لحاظ شده و جهت اجتناب از هر گونه تنش بیشتر با آن، سعی شده که این کشور در ارتباط با اتحادیه اروپا قرار داشته باشد. اسکاتلند که دارای سبقه اختلافات گسترده با انگلیس بر سر استقلال است، در صف مخالفین درجه یک برگزیت قرار دارد.
سخنرانی ترزا می که جمعی از وزیران ارشد خود را هم به همراه داشت، نشان داد که انگلیس اگرچه پیشنهاد همکاری به اتحادیه اروپا داده اما اگر اتحادیه به رهبری آلمان و فرانسه این پیشنهاد را نپذیرد، انگلیسیها هم قطعا تسامح نخواهند کرد. کما اینکه «فیلیپ هاموند» وزیر خارجه سابق و وزیر خزانهداری کنونی انگلیس، اتحادیه را صراحتا تهدید به کاهش مالیات تجاری در صورت عدم پذیرش حذف تعرفهها از تجارت بین انگلیس و این نهاد کرده است که این عملا یک جنگ تجاری محسوب میگردد. سخنگوی ترزا می نیز تصریح کرد: «در تایید سخنان هاموند باید بگویم که ما در جریان نظامهای مالیاتی مشخص اتحادیه حرکت خواهیم کرد اما اگر بزرگان اتحادیه متوجه نیت و حرف ما نشوند، راهی دگر خواهیم رفت».
نخست وزیر انگلیس با تاکید بر مواردی که جنبههای کاملا ناسیونالیستی نگاه انگلیسیها را نشان میدهد، اظهار داشت: «وظیفه دولت من این است که افتخار، اقتدار، استقلال، مردمدوستی، و میهنپرستی را برای مردم این کشور به ارمغان بیاورم. ما تجارت با اروپا را میخواهیم اما در چارچوب مشخص خودمان. انگلیس به طرف قدرتمندتر شدن حرکت میکند و در این مسیر تعامل و تجارت با همه نقاط دنیا اولویت ماست. بریتانیا را تبدیل به کشوری متحد، منعطف، امن، شکوفا، و مستعد سرمایهگذاریهای جهانی خواهیم کرد. شرکا و دوستانمان در اتحادیه را حتما به جان و دل خواهیم پذیرفت اما در حیطه مرزهای اتحادیه محدود نمیشویم. بلکه مرزهای اتحادیه را درنوردیده و با جهان هم تعامل قوی و مستمر خواهیم داشت. انگلیس را به مرکز تجارت جهانی تبدیل خواهیم کرد».
نکته دیگر اینکه در پی اظهارات دانلد ترامپ مبنی بر پیشبینی فروپاشی اتحادیه اروپا، اخیر دولتهای آلمان و بلژیک واکنش شدید نشان دادند. ترزا می نیز با توجه به این اتفاق، در سخنرانی اخیر خود به لزوم حفظ اتحادیه اروپا -هر چند که بریتانیا دیگر عضو آن نیست- تاکید کرد و افزود: «جدایی ما از اتحادیه اروپا به معنی پایان ارزشهای مشترکمان نیست. ما همچنین متحدین قابلاتکا و دوستان و شرکای نزدیک باقی خواهیم ماند. به نظر میرسد که ترزا می با اشاره به این نکات، سعی در خاتمه دادن به بحثهای مطرحشده از سوی مخالفین برگزیت داشته است. از مخالفین سرسخت برگزیت میتوان به «تیم فارون» رهبر حزب لیبرال دموکرات انگلیس اشاره کرد که می را پرچمدار فلاکتی خوانده که در آینده با افزایش قیمتها، بیثباتی بزرگ، و هزینههای رو به فزونی سوخت زندگی میلیونها بریتانیایی را نابود خواهد کرد.
اکنون معمارهای اصلی برگزیت را میتوان «بوریس جانسن» -وزیر خارجه- و «دیوید دیویس» -وزیر برگزیت- و صفی از مشاورین این دو دانست. هماکنون منابع آگاه درون نظام حکومتی انگلیس، خبر از اطمینان اعضای کابینه انگلیس از این امر دادند که در صورت برگزاری دوباره رفراندوم برگزیت، این بار مردم با آرای 60 به 40 به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رای خواهند دارد. این منابع از عزم راسخ می برای خروج از اتحادیه سخن گفتند. این در حالی است که نخستوزیر انگلیس اگر موفق به تحقق سرانجام خوش برای برگزیت نشود، منتقدین سرسختی چون حزب لیبرال دموکرات انگلیس، حزب محافظهکار انگلیس، و حزب ملی اسکاتلند، چالشهای بزرگی را برای وی ایجاد خواهند کرد.
«بوریس جانسن» سمت راست / «دیوید دیویس» سمت چپ
انگلیس دست به بازی بزرگی زده که میتواند در صورت عدم توفیق، این کشور را دچار بحران اقتصادی نماید. اما تجربه تاریخی و شواهد عقلایی نشان داده که انگلیسیهای اقتصادشناس، معمولا در بازی تجارت و بازار و انباشت سرمایه پیروزمندانه عمل میکنند و همانطور که نخستوزیر این کشور تاکید دارد، نخبگان حکومتی بریتانیا تلاش دارند تا کشوری را که در حال حاضر یکی از بهترین نقاط سرمایهگذاری در جهان است تبدیل به نقطه اول سرمایهگذاری کنند.
منابع:
https://www.theguardian.com/politics/2017/jan/16/theresa-may-to-confirm-uk-exit-from-eu-single-market-speech
http://www.dailymail.co.uk/news/article-4126314/Theresa-unveils-bold-12-point-plan-Brexit.html
http://www.france24.com/en/20170117-pm-may-confirm-britains-exit-eu-single-market-brexit
http://europe.newsweek.com/theresa-may-united-kingdom-brexit-european-union-543330