به گزارش مشرق، انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا از فردا سه شنبه هجدهم آبان (هشتم نوامبر) آغاز می شود و رقابت «هیلاری کلینتون» و «دونالد ترامپ» 2 نامزد اصلی از احزاب دموکرات و جمهوریخواه وضعیتی شانه به شانه یافته است. البته در حساسترین لحظه های رقابت، اعلان برائت کلینتون از اتهام های مربوط به استفاده از ایمیل شخصی برای مکاتبات دولتی از دید برخی ناظران پیشران نامزد دموکرات ها خواهد شد.

در این پیوند، رییس پلیس فدرال آمریکا کمتر از 2 روز مانده به برگزاری انتخابات اعلام کرد، اف.بی.آی هیچ شواهد تازه ای درباره اتهام های وارده به کلینتون نیافته است.

*** ارزیابی آخرین تحولات انتخاباتی آمریکا

با نزدیک شدن به موعد برگزاری انتخابات و طی روزهای گذشته نظرسنجی ها گویای کاهش اختلاف آرای کلینتون و ترامپ بود؛ نظرسنجی هایی که تا ماه گذشته اختلاف10 درصدی و پیشتازی کلینتون را نشان می داد.

روز پنجشنبه (سیزدهم آبان) نتیجه نظرسنجی مشترک روزنامه «نیویورک ‌تایمز» و شبکه خبری «سی.‌بی.‌اس نیوز» نشان داد که تنها اختلافی سه درصدی میان 2 نامزد وجود دارد. بر پایه این نظرسنجی، 45 درصد رای دهندگان حمایت خود را از کلینتون و 42 درصد از ترامپ اعلام کردند.

یک روز پس از آن (جمعه چهاردهم آبان) تارنمای خبرگزاری روسی «اسپوتنیک»، نتایج نظرسنجی «لس آنجلس تایمز» را منتشر کرد. بر پایه این نظرسنجی 47.5 درصد ترامپ را نامزد مورد نظر خود دانستند که رای خود را به نفع وی به صندوق خواهند انداخت، حال آنکه سهم کلینتون تنها 42.5 درصد بود.

هر چند برخی نظرسنجی ها با هدف ایجاد فضای روانی به سود یکی از نامزدهای انتخاباتی تهیه و منتشر می شود اما موضوع کشدار افشای ایمیل های کلینتون دلیل اصلی کاهش محبوبیت او بوده است که شاید این کاهش در ساعت های منتهی به انتخابات تا حدی جبران شود.

پیشتر، «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا در گفت وگو با شبکه «ام.اس.ان.بی.سی» (MSNBC) اظهار کرده بود گمان نمی کند هدف رییس اف.بی.آی اعمال نفوذ در انتخابات باشد اما طی روزهای گذشته اعلان آخرین نتایج اداره تحقیقات فدرال آمریکا خشم کلینتون را برانگیخته بود.

اطلاعات افشا شده در زمینه کمک های مالی خارجی به بنیاد خیریه کلینتون موضوع دیگری است که چهره وی را نزد شهروندان آمریکایی مخدوش کرده است. دامنه نارضایتی ها به خصوص پس از آن که سخنگوی این بنیاد دریافت کمک یک میلیون دلاری از مقام های قطر را تایید کرد، رو به فزونی نهاد.

در مقابل نیز اتهام هایی بسیاری علیه ترامپ مطرح است که افزون بر موضوع فساد اخلاقی وی، گریبانگیر همسر نیز شده است. تنها سه روز مانده به زمان برگزاری انتخابات، خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در مورد «ملانیا ترامپ» همسر نامزد جمهوریخواه به افشاگری دست زد که بر اساس آن، وی 20 سال پیش و پس از مهاجرت به آمریکا بدون دریافت ویزای کار به صورت غیرقانونی کسب درآمد کرده است. این دست از افشاگری ها می تواند بر نتیجه انتخابات پیش رو تاثیر گذارد، هر چند در این ساعت های باقی مانده نیز احتمال آن می رود که هر کدام از نامزدهای ریاست جمهوری و رسانه های حامی آنان با افشای موضوعی تازه بخواهند بر نتیجه انتخابات اثر بگذارند.

در این میان، این پرسش برای بسیاری در ایران مطرح است که پیروزی هر یک از 2 نامزد، چه تاثیری بر روابط و در واقع ویژگی های تقابل تهران و واشنگتن خواهد داشت.

*** نتیجه انتخابات 2016 و تاثیر آن بر هماوردی تهران- واشنگتن

از مدت ها پیش موضوع نتیجه انتخابات 2016 آمریکا و اثرگذاری آن بر روابط با ایران مورد توجه کارشناسان و صاحبنظران این حوزه قرار داشته است. در برابر، نوع کنشگری در مورد ایران نیز در جامعه سیاسی آمریکا اهمیت فراوانی دارد به طوری که در منظره های سه گانه بین کلینتون و ترامپ، ایران یکی از محورهای ثابت مناظره ها بوده است.

در ارتباط با «برجام» (برنامه جامع اقدام مشترک) موضع هر یک از این نامزدها تا حدی مشخص و همسو با مواضع حزبی آنان است. به باور تحلیلگران، در صورت پیروزی کلینتون انتظار حمایت وی از برجام می رود ولی به احتمال زیاد در همسنجی با اوباما تدابیری سختگیرانه تری در برابر ایران در پیش خواهد گرفت. ترامپ نیز بر اساس مواضع اعلانی خود روندی تهاجمی را در برابر ایران خواهد پیمود. وی بارها خواستار لغو توافق هسته ای و راهکارهایی نظیر فروش موشک های معیوب به ایران شده است.

در این ارتباط، «ناصر هادیان» مدرس دانشگاه و تحلیلگر مسائل آمریکا در نشستی که دهم آبان ماه با موضوع «بررسی و تحلیل انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا، عصر پسااوباما: بازیگران، بازی و صحنه» در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد، به ارزیابی آمریکای پساانتخابات پرداخت. او در این باره گفت: در صورت پیروزی کلینتون در انتخابات، ارتباط این کشور با رقیبان ایران از جمله عربستان و رژیم صهیونیستی بهبود خواهد یافت اما در مورد ایران نتیجه ای عکس روی خواهد داد. ترامپ اما سیاست های مستقل تری را در پیش می گیرد. وجود عنصر پیش بینی ناپذیری در ترامپ ممکن است اقدام های وی را به نفع یا ضرر ایران هدایت کند.

این تحلیلگر مسائل آمریکا همچنین شانزدهم آبان در گفت وگو با روزنامه «شرق» شانس کلینتون را برای پیروزی در انتخابات بسیار بیشتر از ترامپ دانست اما تاکید کرد که روی کار آمدن ترامپ تندرو از آنجا که یک تاجر است، به ضرر ایران نخواهد بود به ‌ویژه آنکه او مشروعیت بین ‌المللی زیادی ندارد.

ناآشنایی ترامپ با دنیای سیاست و نظام بین الملل در کنار اظهارنظرهای نسنجیده و ساختارشکنانه، توهین به زنان، مهاجران، مسلمانان، لاتین تبارها و سیاه پوستان کار را برای پیشبرد سیاست های واشنگتن دشوارتر خواهد کرد. شاید درک همین موضوع سبب شده است که سران حزب جمهوریخواه و همچنین مقام های ارشد کشورهایی چون آلمان، ایتالیا، فرانسه و ... آشکارا حمایت خود را از کلینتون ابراز دارند.

موضوع مهمتری که باید به آن توجه کرد تفاوت بین شعار و عرصه عمل است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که محدودیت هایی نیز در سطح داخلی و بین المللی برای واشنگتن وجود دارد که در صورت پیروزی ترامپ یا کلینتون باعث تعدیل رفتار آن ها خواهد شد و شاید مواضع اعلانی این نامزدها را دگرگون سازد. ساختار قدرت در آمریکا، رژیم ها و سازوکارهای محدودیت زای بین المللی، وجود هنجارهای ملی و بین المللی، ضرورت های اقتصادی و در نهایت محدودیت های بروکراتیک و بدنه کارشناسی از جمله متغیرهای دخیل در تصمیم سازی آمریکا است که پیش بینی پذیری رفتار رییس جمهوری آمریکا در قبال ایران و جهان را دشوار می سازد.