به گزارش مشرق، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته در نشستی در دانشگاه «شیکاگو» به صحبت در مورد مسائل مختلف از جمله روابط با ایران و توافق هستهای پرداخت.
وی در بخشی از این نشست گفت: «خوب، من تا الان هیچ برنامهای برای سفر به ایران نداشتهام. اما ایران مورد بسیار خوبی برای مطالعهد است، چراکه ایران کشور و تمدنی با تاریخ 5000 ساله است، البته نه به عنوان کشوری به نام ایران، بلکه به عنوان یک تمدن.»
وی در مورد دلایل شکلگیری انقلاب اسلامی در ایران، گفت: «به این خاطر که احتمالا به آنطور که باید و شاید به اینکه در حال حمایت از چه کسی هستیم و چه اعمالی دارد در آنجا انجام میشود، نمیاندیشیدیم.»
وزیر خارجه آمریکا بار دیگر اذعان کرد که «سیا به طور مستقیما در کنار زدن نخستوزیر (محمد) مصدق در سال 1953 نقش داشت.»
کری افزود: «بنابراین، چنین سابقهای وجود داشت و بعد هم وقتی در سال 1979 آنها سفارت ما را اشغال کرده و گروگانهایی گرفتند، این مسئله روی عرصه سیاسی ما تأثیری اساسی گذاشت. آن مسئله یکی از دلایل اصلی شکست رئیسجمهور (جیمی) کارتر در برابر "رونالد ریگان" بود.»
او در پاسخ به این سوال که آیا ایران در خلیج فارس یک متحد طبیعی برای ایالات متحده است، گفت: «نه. خوب بین عبارت "مردم ایران" و دولت انقلابیای که رویکردی به شدت تندروانه در قبال جهان و آمریکا و منطقه دارد، اختلاف زیادی هست. بنابراین، تنها باید بگویم که شما باید بسیار بسیار به دقت به ایران بنگرید. مردمی در ایران هستند که ایرانی متفاوت میخواهند؛ ایرانی که به دنبال همکاری با دنیا است، ایرانی که با مردم تعامل میکند، ایرانی که بتواند با احترام و مقبولیت به جامعه جهانی بازگردد.»
وی افزود: «اما تندروهایی هستند که با قدم به قدم این مسیر مبارزه میکنند. آنها با توافق هستهای که به آن دست یافتیم مبارزه کردند و با هر تماسی با غرب مبارزه کرده و هرکسی را که درگیر تماس با غرب است را بدنام میکنند، حتی اگر این افراد با تلاش برای تعامل با جهان در حال تلاشی اساسی برای اقتصاد و جامعه این کشور باشند. بنابراین، داخل ایران چنین تنشی وجود دارد و ایرانیها باید این مسئله را حل کنند. این چیزی نیست که قرار باشد ما آن را حل کنیم.»
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی در مورد رابطه ایران در ارتباط با مبارزه با تروریسم، گفت دو کشور «منافعی مشترک» دارند، اما همکاریای بین طرفین در این زمینه وجود ندارد.
کری گفت واشنگتن خواستار ایفای «نقش سازنده» از سوی ایران است و اکنون هم تهران به همراه روسیه در مذاکرات سوریه حضور دارد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا در مذاکرات هستهای، برای توقف حمایت تهران از حزبالله و دیگر گروههای مقاوت تلاش نشده، گفت آن مذاکرات تنها در مورد مسئله هستهای بود و اگر قرار بر این بود که مسائل دیگر هم مطرح شود، «ما هنوز داشتیم مذاکره میکردیم.»
وزیر خارجه آمریکا با تکرار اظهاراتش در مورد «فاصله ایران با بمب پیش از توافق هستهای»، گفت برجام جهان و منطقه را امنتر کرد.
کری افزود: «این مایه اعتبار ایران است، البته خوب اعتباری برای این کار نمیگیرند، اما میخواهم بگویم که این مایه اعتبار آنهاست که رهبر عالی این تصمیم را گرفت که آنها سلاح هستهای نمیخواهند و به دنبال سلاح هستهای نرفتند و حاضر شدند برای ساز و کاری که بتوان با آن ثابت کرد که آنها در مسیر صلحآمیز قرار دارند، مذاکره کنند.»
تحریمهای تسلیحاتی و تروریسم را کنار نگذاشتیم
وزیر خارجه آمریکا در ادامه گفت: «تحریم تسلیحاتی پابرجا ماند و آن را کنار نگذاشتیم. در واقع، ما بر سر اینکه این تحریم چه مدت ادامه پیدا کند، مبارزه کردیم. به این دلیل که بر اساس ترتیبات قبلی، این (تحریم) از بین میرفت. ما با مذاکره توانستیم آن را برای هشت سال دیگر پابرجا نگه داریم. ما در عین حال تحریمهای ایالات متحده علیه حمایت ایران از تروریسم را هم نگه داشتیم.»
وی افزود: «بنابراین، ما هیچیک از چیزهایی را که در این ارتباط در اختیار داشتیم، کنار نگذاشتیم. در واقع، از زمان توافق، به این دلیل که آنها موشک شلیک کردند، ما تحریمهایی هم اضافه کردیم. بنابراین، ما حتی ذرهای به سمت کاهش اهمیتی که برای امنیت منطقه قائل هستیم، حرکت نکردهایم.»
کری با برشمردن محدودیتها و ساز و کارهای نظارتی در نظر گرفته شده در برجام برای برنامه هستهای ایران، گفت این ابزارها به آمریکا این امکان و فرصت را میدهد که اگر ایران 15 یا 20 سال دیگر به سمت افزایش توان هستهای حرکت کرد، واشنگتن از دلایل این کار مطلع شده و در صورت نیاز از گزینههایی که همین حالا هم در اختیار دارد، استفاده کند.
وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: «مسئله این است که آیا ایران در طول این دوره زمانی تغییر میکند؟ آیا اصلاحاتی که (حسن) روحانی (رئیس جمهور ایران) دنبال میکند (رخ میدهد)؟ آیا منطقه در این دوره زمانی تغییر میکند؟ منظورم این است که خوب من آدم خوشبینی هستم، اما امیدوارم که تا 15 سال دیگر، خیلی از اختلافات حل شده باشد.»
وی افزود: «میتوانیم از این فرقهگرایی راحت شویم. میتوانیم شروع به حل مسئله اسرائیل و فلسطین کرده و به توافق صلحی برسیم که محرکههای حزبالله و لبنان و منطقه و دیگر چالشهایی را که ما داریم، حل کند.»
کری با بیان اینکه توافق هستهای مایه حفاظت از اسرائیل، منطقه و ایالات متحده است، گفت: «به همین خاطر هم معتقدم که این توافق خوبی است.»