به گزارش مشرق، اقتصاد مقاومتی مفهومی است که به دنبال مقاومسازی، بحرانزدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی مطرح میشود که باور، مشارکت همگانی و اعمال مدیریتهای عقلایی و مدبرانه، پیششرط و الزام چنین موضوعی است.
اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگیها و تاکید بر مزیتهای تولید داخل و تلاش برای خود اتکایی است، در واقع اقتصاد مقاومتی، اقتصادی پیشرو، فرصتساز و مولد است.
برخلاف تصور عدهای که نگاه انفعالانه و انزوا گرایانه به اقتصاد مقاومتی دارند، در سیاستهای مورد نظر مقام معظم رهبری به اقتصاد مقاومتی، نگاه برونگرایانه برای اقتصاد وجود دارد.
کلیدواژه مقام معظم رهبری، گسترش ارتباطات بینالمللی و جهانی است؛ یعنی خیلی هوشمندانه میفرمایند که مقاوم بودن به این نیست که پشت درهای خودمان منزوی بشویم، به این است که بیشتر پیوندهای اقتصادی را بتوانیم با جهان برقرار کنیم، داشتن پیوند با دنیا اقتصاد را مقاوم میکند.
از مفاهیم برونگرا بودن اقتصاد مقاومتی میتوان به مواردی نظیر «تجدید آرایش در مبادلات بین المللی»، «گسترش همکاریها و مبادلات اقتصادی» و « فعالسازی ظرفیتهای اقتصادی و نیروی انسانی کشور» اشاره کرد.
در اقتصاد مقاومتی، مولد بودن و تکیه اساسی بر توان و پتانسیل داخلی و ملی کشور است که به این امر درونزایی میگویند و به لحاظ فکر، خلاقیت و نهادههای مولد از درون ملت میجوشد، اما درونگرا نیست، بلکه برونگراست.
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در تاریخ 29 بهمن 1392 از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد؛ مفاهیم متعددی از این واژه در اذهان متصور میشود که از آن جمله به مواردی نظیر تشخیص حوزههای فشار در شرایط تحریم و تلاش برای رفع آسیبپذیری، داشتن اقتصادی روبه رشد، سازماندهی الگوی اقتصادی و علمی و خروج از وابستگی، اشاره کرد.
در این راستا با عنایت به بدیعی بودن موضوع اقتصاد مقاومتی برای دولت، برنامههایی بر پایه توسعه کشور تدوین و در اواخر تابستان سال 1393 مصوب و به دستگاهها ابلاغ شد که یکی از این دستگاهها وزارت راه و شهرسازی است.
معاون برنامهریزی وزارت راه و شهرسازی در اینباره میگوید: با توجه به مأموریت و شرح وظایف هر دستگاه در کشور٬ اجرای اقتصاد مقاومتی برای وزارت راه و شهرسازی نیز بیانگر اهداف اختصاصی است که افزایش ترانزیت در همه مدلهای حمل و نقل و توجه به زیرساختها٬ افزایش سهم حملونقل عمومی حومهای با رویکرد انتقال جابهجایی مسافران از جاده به ریل٬ نوسازی ناوگان حمل و نقل٬ کاهش شدت مصرف انرژی در حمل و نقل و ساختمان٬ مدیریت داراییهای غیرمولد و مردمی کردن اقتصاد از جمله مقاصد این هدفگذاری هستند.
بنا به گفته امیر امینی، سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در تاریخ 29 بهمن 1392 از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد.؛ با عنایت به بدیعی بودن موضوع اقتصاد مقاومتی برای دولت برنامههایی بر پایه توسعه کشور تدوین و در اواخر تابستان سال 1393 مصوب و به دستگاهها ابلاغ شد.
وی میگوید: از آنجا که اغلب پروژههای مصوب جزء مأموریت دستگاهها بود، نمود چشمگیری در مفاهیم اقتصاد مقاومتی پیدا نشد و نیل به منویات مقام معظم رهبری حاصل نشد؛ براین اساس طبق فرمان مجدد ایشان در شهریور سال 1394 ستادی با همکاری هر سه قوه با عنوان «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» تشکیل و در جلسه پنجم ستاد یازده برنامه ملی تصویب شد.
بنا به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی براساس مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی وزارت راه و شهرسازی مکلف به پیشبرد طرح توسعه زیرساختهای تجارت خارجی و ترانزیت شد که تحت برنامه ملی دوم با عنوان پیشبرد برونگرایی اقتصاد قرار دارد؛ بنابراین با برگزاری جلسات کارگروه داخلی وزارت راه و شهرسازی به صورت مستمر و همکاری لازم با ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، پروژههای اولویتدار سال 1395 وزارت راه و شهرسازی از سوی معاون اول رییسجمهور در فروردین ماه سالجاری ابلاغ شد.
امینی میگوید: در این ابلاغیه وزارت راه و شهرسازی موظف است تا پایان سال 1395 نسبت به ساخت و بهرهبرداری 591 کیلومتر خط ریلی، 120 کیلومتر آزادراه، 1070 کیلومتر بزرگراه و 45 کیلومتر راه اصلی در بخش حمل و نقل و همچنین رونق مسکن و بهسازی حاشیه کلانشهرها و بافتهای فرسوده در بخش ساختمان مبادرت کند.
بنا به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، حسب نظر وزیر راه و شهرسازی، با عنایت به اینکه وزارت راه و شهرسازی مصرفکننده بیش از دوسوم انرژی شده است و ناوگان حمل و نقل نیز فرسوده است٬ همکاری وزارت راه و شهرسازی در 17 پروژه دیگر نیز پیشنهاد شده است.
معاون برنامهریزی وزارت راه و شهرسازی میگوید: براساس مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، وزارت راه مکلف به پیشبرد طرح توسعه زیرساختهای تجارت خارجی و ترانزیت شد که تحت برنامه ملی دوم با عنوان پیشبرد برونگرایی اقتصاد قرار دارد.
از سوی دیگر علی نورزاد، مدیرعامل سابق شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل که به تازگی از این معاونت رفته است، در اینباره میگوید: از 45 طرح اقتصاد مقاومتی، هفت طرح راهآهن با پیشرفت فیزیکی 75 درصدی، چهار طرح آزادراهی با پیشرفت فیزیکی 61 درصدی، 33 طرح بزرگراهی با میانگین پیشرفت 66 درصدی و یک راه اصلی با پیشرفت 76 درصدی، از برنامههای شرکت ساخت در چارچوب اقتصاد مقاومتی در کشور است که با توجه به اعتبار مصوب در قانون بودجه و اعتبار ابلاغ شده از محل اسناد خزانه برای تکمیل نیازمند حدود 24 هزار میلیارد ریال است.
برنامه ششم توسعه به عنوان اولین برنامهای که پس از مطرح شدن الگوی «اقتصاد مقاومتی» اجرا خواهد شد، وظیفه سنگینی در پیشبرد این الگو دارد و اجرای درست یا نادرست اقتصاد مقاومتی در طول این برنامه، نقش مهم، در آینده کشور دارد که باید مورد توجه خاص باشد.