مشرق- امام جعفر صادق علیه السلام: لقمان به پسرش گفت: پسرم! هر چيزى، نشانه‌اى دارد كه بدان شناخته مى‌شود و بر اساس آن، مورد گواهى قرار مى‌گيرد؛
صالح، سه نشانه دارد: نماز و روزه و زكات .
متظاهر نيز سه نشانه دارد: با برتر از خود مى‌ستيزد، و چيزى را مى گويد كه نمى‌داند ، و در پىِ چيزى است كه به آن، دست نمى‌يابد .
ستمگر، سه نشانه دارد : به بالاتر از خودش با نافرمانى ، و به پايين تر از خودش با چيرگى ، ستم مى كند و به ستمگران ، يارى مى رساند .
منافق، سه نشانه دارد: زبانش مخالف دلش، و دلش مخالف كارش، و ظاهرش مخالف باطنش است.
گنهكار، سه نشانه دارد: خيانت مى ورزد ، دروغ مى گويد ، و با سخن خودش نيز مخالفت مى كند.
رياكار، سه نشانه دارد: هنگامى كه تنها باشد، تنبلى مى كند و هنگامى كه نزد مردم باشد، چابك است و در هر كارى، خود را در مَعرض ستايش ديگران قرار مى دهد .
حسود، سه نشانه دارد: هر گاه غايب باشد ، غيبت مى كند و هر گاه حاضر باشد ، چاپلوسى مى كند ، و به خاطر گرفتارى ، سركوفت مى زند .
اسرافكار ، سه نشانه دارد: چيزى را مى خرد كه لازم ندارد ، و چيزى را مى پوشد كه لازم ندارد ، و چيزى را مى خورد كه لازم ندارد .
تنبل، سه نشانه دارد: تا آن جا سستى مى كند كه كوتاهى مى شود، و تا آن جا كوتاهى مى كند كه ضايع مى سازد، و تا آن جا ضايع مى سازد كه گناه مى كند.
غافل، سه نشانه دارد: اشتباه و سرگرمى و فراموشى.


متن حدیث:

قال الصادق عليه السلام :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ: يا بُنَيَّ، لِكُلِّ شَيءٍ عَلامَةٌ يُعرَفُ بِها ويُشهَدُ عَلَيها....
ولِلعامِلِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: الصَّلاةُ وَالصِّيامُ وَالزَّكاةُ .
ولِلمُتَكَلِّفِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يُنازِعُ مَن فَوقَهُ ، ويَقولُ ما لا يَعلَمُ ، ويَتَعاطى ما لا يَنالُ.
ولِلظّالِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَظلِمُ مَن فَوقَهُ بِالمَعصِيَةِ ، ومَن دونَهُ بِالغَلَبَةِ ، ويُعينُ الظَّلَمَةَ.
ولِلمُنافِقِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يُخالِفُ لِسانُهُ قَلبَهُ، وقَلبُهُ فِعلَهُ، وعَلانِيَتُهُ سَريرَتَهُ.
ولِلآثِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَخونُ ، ويَكذِبُ ، ويُخالِفُ ما يَقولُ.
ولِلمُرائي ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَكسَلُ إذا كانَ وَحدَهُ ، ويَنشَطُ إذا كانَ النّاسُ عِندَهُ ، ويَتَعَرَّضُ في كُلِّ أمرٍ لِلمَحمَدَةِ.
ولِلحاسِدِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَغتابُ إذا غابَ ، ويَتَمَلَّقُ إذا شَهِدَ، ويَشمَتُ بِالمُصيبَةِ.
ولِلمُسرِفِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَشتَري ما لَيسَ لَهُ ، ويَلبَسُ ما لَيسَ لَهُ، ويَأكُلُ ما لَيسَ لَهُ.
ولِلكَسلانِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَتَوانى حَتّى يُفَرِّطَ ، ويُفَرِّطُ حَتّى يُضَيِّعَ، ويُضَيِّعُ حَتّى يَأثَمَ.
ولِلغافِلِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: السَّهوُ وَاللَّهوُ وَالنِّسيانُ.