سرویس فرهنگ و هنر مشرق - گروه اجرایی نمایش «سه خواهر و دیگران» به نویسندگی و کارگردان حمید امجد که از سوم مرداد در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه میرود سهشنبه 20 تیرماه در سال کنفرانس مجموعه تئاتر شهر به همراه عوامل گروهش در نشست رسانهایی این نمایش از جزئیات اجرای این اثر سخن گفتند.
*من تهیهکنندگی در تئاتر را از پله دهم شروع کردم
سعیده آبشناسان تهیهکننده نمایش «سه خواهر و دیگران» در این نشست خبری با ابراز خرسندی از حضور در این نمایش گفت: کار کردن برای حمید امجد برای من افتخار بسیار بزرگی است. البته بنده از سابق با آثار این هنرمند بزرگ تئاتر آشنا بودم ولی هیچ وقت تصور نمیکردم که روزی در مقام تهیهکننده نمایشی از حمید امجد باشم. به هر ترتیب پیشنهاد تهیه این اثر نمایشی چندی پیش از سوی آقای ارمغان بهداروند مدیر عامل انجمن هنرهای نمایشی به بنده داده شد و بعد از صحبتهای اولیهای که انجام دادیم، بنا بر این شد که بنده به عنوان تهیهکننده در اثر حضور داشته باشم. وی افزود: تهیهکنندگی این اثر نمایشی در عین حال که پروژه بزرگ و بسیار لذت بخشی است، استرسهای خود را نیز دارد. به هر حال کار کردن با یک شخصیت بزرگی مانند حمید امجد مراقبتهای بسیار زیادی میخواهد که نباید منجر به ناراحتی او شویم. به هر حال حضور در این اثر، گام مثبتی است که شاید بتوانیم به سهم خود تغییر عمدهای را در حوزه تئاتر ایجاد کنیم. تهیهکننده نمایش «سه خواهر و دیگران» در ادامه صحبتهای خود تصریح کرد: ادامه من در راه تهیهکنندگی بسته به هنرمندی است که میخواهم با او کار کنم. به هر حال من تهیهکنندگی در تئاتر را از پله دهم شروع کردم که برای بسیار جذاب است. پس اگر قرار است در این عرصه باقی بمانم، کارهای دیگری که تهیهکنندگی آنها را به عهده دارم نیز باید در چنین سطحی باشد.
امیر اثباتی طراح صحنه نمایش نیز در این نشست گفت: خیلی خوشحالم که بعد از سالها دوری حمید امجد از صحنههای تئاتر مجدداً کاری را روی صحنه از او میبینم و من نیز میتوانم مانند کارهای پیشین او همراه او باشم. بنده سالها قبل از اینکه متن نمایش «سه خواهر و دیگران» منتشر شود،در جریان نگارش اثر قرار گرفتم و امروز بسیار خوشحالم که علاوه بر حضور حمید امجد روی صحنه میتوانم به مخاطبان این نوید را بدهم که یک نمایش بسیار زیبا و لذت بخشی را روی صحنه خواهند دید. من امیدوارم حاصل تلاش تمام همکاران در این گروه بتواند ارتباط خوبی را با تماشاگران برقرار کند. این نمایش در شرایطی که تئاتر ایران چندان در شرایط جدی حضور ندارد، حرفهای جدی برای مطرح کردن دارد که امیدوارم مخاطبان نیز چنین احساسی را داشته باشند. طراح صحنه نمایش «سه خواهر و دیگران» گفت: این نمایش ترکیبی از ارجاعات فکری نویسنده به متون دیگر به ویژه چخوف و شکسپیر است که من تلاش کردم رویکرد حضور متن در صحنه را با توجه به این رفتارها به تصویر بکشم. البته سالنهای نمایشی گرفتاری زیادی دارند بنابراین تلاش ما نیز در محدویت بضاعتهای تئاتر شهر است و ما از بقایای اندک صحنه استفاده میکنیم که امیدواریم با بضاعت محدود، اثر قابل توجهی را روی صحنه ببریم.
رضا مرتضوی آهنگساز نمایش «سه خواهر و دیگران» هم در این نشست رسانهای با بیان اینکه یک گروه حرفهای نمایش را در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه میبرند، گفت: همه میدانیم که حمید امجد از آن دسته هنرمندانی است که خوب میداند چه کاری را انجام میدهد. او بر تمامی اجزا و عناصرکاربردی اجرایش واقف است. بنابراین همین موضوع کار ما را برای آهنگسازی سختتر کرده است. به هر ترتیب با توجه به اینکه برای نمایش، اجرای زندهای را در نظر گرفتهایم، باید بگویم که کار بسیار سختی را پیشرو داریم و امیدواریم روند موجود بتواند کارگردان و تماشاگران را راضی نگه دارد.
حمید امجد نویسنده و کارگردان نمایش «سه خواهر و دیگران» در توضیح مختصات اجرایی این اثر نمایشی گفت: نمایش «سه خواهر و دیگران» از جمله متون نمایشی منتشر شده از من است که برای این یکی مقدمهای را در کتاب نمایش نوشتهام. این موضوع نیز فقط به دلیل چنین رویکردی است که بر اساس تجربه برای خواننده لازم دیدم تا توضیحاتی را برای او ارائه دهم. توضیح دیگر اینکه روال معمول کارهای من بر این قاعده است که تلاش میکنم گرایشی به تاریخ و رخدادهای تاریخی نیز داشته باشم. وی افزود: در کارهای معمول من قدری گرایش به تاریخ و رخدادهای تاریخی در قالب یک بینامتنیت فضایی وجود دارد که میان تاریخ و متن ادبی «تاریخ» به منزله روایت متن دیده شده؛ اینکه چطور میتوانیم با در نظر گرفتن این عناصر، به یکپارچگی نهایی برسیم و این همان چیزی بود که در متن «سه خواهر و دیگران» اتفاق افتاد. این متن آمیزهای از چند متن است که مشخصاً پیرامون آخرین سالهای زندگی چخوف و دست و پنجه نرم کردن او با بیماری است. در این متن کوشیده شده دستمایههایی که به گواهی متن چخوف در یک ترکیب به کار گرفته شده با حال و هوای ایرانی نسبتی برقرار کرده و ضمن توجه به ردپای شخصیتهای ایرانی، نمایش های سنتی ایرانی را نیز به مخاطب معرفی کند در واقع میتوان گفت نمایش «سه خواهر و دیگران» روایت چهل تکهای است که در مجموعه کلی تلاش کردیم به وحدت نهایی برسانیم و با هم ساختمان یکپارچهای را طراحی کنیم که به طور مستقل دیده شود اما به طور کلی باید بگویم نفس این اجرا، لذت تماشاگر از نمایش است.
کارگردان نمایش «سه خواهر و دیگران» درباره قطع همکاری سام قریبیان با این پروژه نمایشی توضیح داد: این پروژه همکاران متعدد زیادی داشت که در طول تمرین همراه بسیار خوبی با ما بودند اما بنا به دلایلی و تعهدات دیگری که به پروژههای مختلف داشتند، نتوانستند در کنار ما حضور داشته باشند. آقای سام قریبیان نیز یکی از این عزیزان است که بعد از مدتی کاملا صمیمانه به این نتیجه رسیدیم که در نمایش بعدی با هم کار کنیم. بنابراین هیچ مشکل دیگری در این زمینه وجود نداشت. امجد در بخش دیگری از این نشست رسانهای با اشاره به دلایل غیبت 12 سالهاش از تئاتر، گفت: دلیل خروج من از تئاتر مؤلفهها و عناصر جداگانهای دارند که پس از مدتی به یکپارچگی رسیدند و باعث شدند تا من تئاتر دور باشم. البته در مورد اینکه چرا 12 سال از تئاتر دور بودم موضوع مفصلی است که باید بیشتر از اینها درباره آن حرف بزنم. به هر حال یکی از مسائلی که در تئاتر امروز در ایران دیده میشود، سلطه اقتصاد، ابتذال اقتصاد، ابتذال سیاست و ابتذال تبلیغات است که من امیدوارم هرگز در زندگیام چنین اثری را تولید نکنم که هدفش تبلیغات باشد و چون من از آن چیزی که روی صحنه به نام خودم به اجرا رفت، راضی نبودم تلاش کردم تا از آن دور بمانم. متأسفانه ذهنیتهای سودجو و ذهنیتهای موجود در سانسور، من را بسیار اذیت میکرد. بنابراین از جایی فکر کردم که باید صحنه را ترک کنم. حالا هم اگر به صحنه بازگشتهام به خاطر این موضوع است که فکر میکنم میتوانم درصدی را ادامه دهم. به هر ترتیب من همچنان در مرحله آزمایش شرایط قرار دارم که اگر ببینم شرایط مانند قبل است، باز هم مانند گذشته رفتار خواهم کرد.
وی در رابطه با حضور بهنوش بختیاری در این اثر نمایشی و ابهاماتی که برای پر کردن گیشه در این زمینه به وجود آمده، تأکید کرد: تمامی بازیگران نمایش از جمله بهنوش بختیاری پر از قابلیتهای بازیگری هستند. البته آشنایی من با خانم بختیاری به کلاسهای فلسفه مدرن بابک احمدی باز میگردد. و این نیست که من به جهت حضور ایشان در عرصه سینما، بخواهم از وی برای نمایش «سه خواهر و دیگران» دعوت کنم. او به من گفت که میخواهد در عرصه بازیگری تجربههای تازه کسب کرده و تلخ بازی کند بنابراین اشتباه محض است که فرض کنید من به خاطر گیشه به این هنرمند پیشنهاد همکاری دادهام.
ریحانه سلامت بازیگر نقش الگا در نمایش «سه خواهر و دیگران» هم در این نشست گفت: همیشه دنبال فرصتی بودم که این موضوع را شخصاً به آقای حمید امجد بگویم اما حالا که این نشست خبری برگزار شده، ترجیح میدهم این موضوع را در جمع بیان کنم که استاد حمید امجد شخصیت بسیار محترمی دارند که هیچگاه بین آدمها تبعیض قائل نیستند و این موضوعی است که متأسفانه در تئاتر ما بسیار کم وجود دارد به همین خاطر از حمید امجد ممنونم که چنین فضایی را در نمایش «سه خواهر و دیگران» به وجود آورده که احساس غریبی نمیکنم و این موضوع برای من بسیار ارزشمند است. ضمن اینکه نمایشنامه هم به قدری زیبا است که من به عنوان بازیگر با آن چالش فراوانی داشته باشم چرا که همه عناصر موجود در نمایشنامه به زیباترین شکل ممکن توسط نویسنده نوشته شده و کار را برای بازیگر آسان میکند.
معصومه رحمانی بازیگر نقش ناتاشا هم در این نشست خبری گفت: بازی در یکی از نمایشهای جمید امجد یکی از آروزهای من بود و امروز بسیار خوشحالم که در کنار او و کسانی هستم که تجربه بسیار بزرگی در تئاتر دارند. به اعتقاد من اتفاقات موجود در نمایشنامه «سه خواهر و دیگران» تفاوتهایی با اصل نمایشنامههای ترکیبی که آقای امجد به آنها اشاره کرد دارد که همین موضوع به خودی خود میتواند برای بازیگر قابل توجه باشد.
*نمایشنامه مکتوب «سه خواهر و دیگران» را باید کلمه به کلمه روی صحنه اجرا کنیم
افشین هاشمی بازیگر نقش فیروز نمایش «سه خواهر و دیگران» با اشاره به مؤلفههای ایرانی این شخصیت بیان کرد: شخصیت فیروز به گونهای است که با نمایش های تخت حوضی و قاعدههای آن ارتباط دارد اما این فضا برای بازیگر فقط بهرهمندی از مؤلفههاست چرا که این نمایشنامه یک متن مکتوب دارد که باید کلمه به کلمه بر اساس آن نقش را روی صحنه اجرا کنیم. اما توجه به قاعدههای سیاهبازی و نمایشهای تخت حوضی از جمله مواردی است که میتوان به عنوان ویژگی این نقش به آن اشاره کنم.
رامین سیاردشتی یکی دیگر از بازیگران نمایش «سه خواهر و دیگران» هم در این نشست خبری گفت: حمید امجد یکی از شریفترین و کار بلدترین نویسندگان و کارگردانان تئاتر ایران است که چه در متن و چه در حوزه اجرا فعالیتهای بسیار ارزشمندی را انجام داده است و من به عنوان یکی از اعضای گروه بازیگران، امیدوارم کارم شایسته روی صحنه به مخاطب نشان داده شود و همه دست به دست هم بدهیم که اجرای خوبی را برای تماشاگران رقم بزنیم.
*متأسفانه از سال 90 ماجرای گیشه وارد تئاتر شد
علیرضا ناصحی عضو گروه بازیگران نمایش «سه خواهر و دیگران» نیز در این نشست خبری با طرح این سوال که معیار تئاتر خوب بودن چیست، توضیح داد: از دهه 70 که تئاتر را یاد گرفتم و به این فضا وارد شدم، به این نکته رسیدم که اندیشمند بودن و خردورزی یکی از ویژگیهای مهم تئاتر آن سالها بود. اما متأسفانه از سال 90 ماجرای گیشه وارد تئاتر شد و این هنر ارزشمند را به سمت هیجان و اغواگری برد. به نظر من نمایش «سه خواهر و دیگران» میتواند معیار جدیدی برای تئاتر اندیشمندی باشد که در دهه 70 شاهد تأثیر گذاری آن بودیم.
داریوش موفق یکی از بازیگران نمایش «سه خواهر و دیگران» هم با ابراز خرسندی از حضور خود در این اثر نمایشی تأکید کرد: خیلی خوشحالم که با یک گروه حرفهای روبهرو هستم. البته غیر از یک یا دو دستاندازی که برای اجرای این نمایش پیش آمد، همه چیز تا به امروز خوب پیش رفته است و خیلی خوشحالم که این اثر نمایشی، فضایی را به وجود آورده که اندیشه و فکر در درجه اول اهمیت قرار دارد، به هر حال تئاتر ایران در این سالها به جنبههای تزئینیاش نزدیک شده و کاری که ما میکنیم نیز برگرفته از یک دغدغه هنری است که امیدوارم به تماشاگر در بهترین شکل خود نمایش داده شود.
محسن حسینی نویسنده و کارگردان تئاتر که در نمایش «سه خواهر و دیگران» به عنوان یکی از اعضای بازیگران حضور دارد، در این نشست خبری از حضور در نمایش حمید امجد ابراز خرسندی کرد و گفت: این نمایش یک دراماتورژی بسیار قدرتمند و ارزشمند از آثار چخوف و شکسپیر است که برای بازیگر میتواند تجربه سختی به حساب آید به ویژه اینکه کارگردان اثر، نویسنده هم باشد. به هر ترتیب در نمایش «سه خواهر و دیگران» شرایط به گونهای طراحی شده که در داستان شاهد یک روایت صمیمی هستیم؛ موضوعی که باید روی صحنه نیز به درستی برای مخاطب اجرا شود.
جمشید جهانزاده هم در این نشست گفت: شخصیت طراحی شده کارگردان برای من در این نمایش بر اساس یک شخصیت عمل گراست که پر از ایده، هدف و برنامه است و من بسیار خوشحالم که در این اثر نمایشی حضور دارم. پیام امیرعبداللهیان دیگر بازیگر نمایش «سه خواهر و دیگران» نیز با ابراز خرسندی از حضور در این نمایش گفت: تمامی شخصیتهای نمایش میتواند مابهازای بیرونی داشته باشد که هر یک از ما در زندگی روزمره با آن مواجهیم و این یکی از ویژگیهای مهم نمایش است که میتوانم به آن اشاره کنم.
*میدانستم که آقای امجد همیشه به گیشه فکر نمیکند