گروه بین‌‌الملل مشرق- حسین حبری دیکتاتور پیشین چاد که سال‌های 1982 تا 1990 میلادی بر آن کشور حکم راند، حالا در دادگاهی واقع در داکار سنگال به جنایت علیه بشریت، اعدام جمعی، شکنجه و تجاوز جنسی محکوم شده است. 

او که پس از برکناری در اثر کودتا، به سنگال گریخته بود، حالا در همهمه شادی زنانی که شوهران و پدرانشان سال‌‌ها پیش به دست او کشته شدند، دادگاه را ترک کرد تا حبس ابد را تجربه کند، گر چه نه در محیطی مانند زندان‌های مخوفی که برای مردمش ساخته بود. مدارکی که سال 2001 میلادی از دفتر پلیس دولتی چاد کشف شد نشان داد دست‌‌کم 12 هزار نفر در دوره حکومت حبری، بسیاری با امضای شخص او زیر حکمشان، اعدام شده‌اند.

سلیمان، حسابداری که در زندان‌های چاد با خود عهد کرده بود پس از آزادی برای اجرای عدالت بجنگد، حالا لبخند معناداری بر لب دارد. مدارکی که او به دست قضات رساند، نقشی کلیدی در محکومیت حبری داشت. کلمنت نیز که خاطرات دفن اجساد فاسدشده هموطنانش در زندان را به خاطر دارد، کلاهش را به هوا پرت می‌‌کند.

به گفته دیدبان حقوق بشر که تلاش اعضایش در رسیدگی به اتهامات حبر مؤثر افتاد، این اولین بار است که یک دیکتاتور در دادگاه‌های کشور دیگر برای چنین جرمی متهم شناخته می‌شود و از آن جالبتر اینکه برای اولین بار، رئیس یک دولت به تجاوز جنسی متهم می‌شود. به گزارش آسوشیتدپرس، کمیته حقیقت‌یاب دولت چاد در سال 1992 میلادی او را به قتل حدود 40 هزار تن و شکنجه زندانیان متهم، ساخت اما تاکنون چندین بار رسیدگی به اتهامات او در سنگال و بلژیک با موانع روبرو شده بود.

دیروز دادگاه برای اعلام رأی تشکیل جلسه داد اما محاکمات او سال گذشته برگزار شد. او سه ماه بر صندلی متهم نشست تا 90 شاهد در مورد جنایاتش در زندان‌های مخفی شهادت دهند. هیأت سه‌نفره قضات را دولت سنگال در تعامل با اتحادیه آفریقا تعیین کرده بود.حبری نه هیأت قضات را به رسمیت شناخت و نه اتهاماتش را پذیرفت. او دیروز حین خروج از دادگاه، وقتی همسرش گریه می‌کرد، مشت گره‌کرده خود را بالا برد و فریاد زد:«زنده باد آفریقای مستقل! مرگ بر آفریقای فرانسوی». منیر بلال، وکیل حبری از اعتراض او به حکم صادره طی روزهای آتی خبر داد.

به گزارش گاردین شاهدان مدعی بودند در زندان‌های کوچک و شلوغ بر روی اجساد هموطنان خود می‌‌خوابیدند و زنان نیز به عنوان برده جنسی مورد سوءاستفاده قرار می‌گرفتند. قاضی برتاتئو کام، مدعیات آنها را با حکم خود تصدیق کرد:«او نظامی به راه انداخته بود که قاتلان در آن معاف بودند و ترس بر آن حاکم بود. او هیچ‌گونه رحم و مروتی در قبال قربانیان نشان نمی‌داد و توجهی به فجایع و تجاوزهای جنسی نداشت».

قاضی پرونده در بیانیه صدور حکم خود، اظهارات شهود در مورد تجاوز جنسی به زنان زندانی را بسیار مهم دانست و اضافه کرد:«روش او عموماً به یک گونه بود: شناسایی دشمنان رژیم، بازداشت آنها، شکنجه‌دادن، قراردادن آنها در شرایط دردناک، اعدام آنها یا انتقال و تبعید اجباری‌شان».

به نظر می‌رسد پس از اعدام صدام،‌ سرنگونی دیکتاتورها در انقلاب‌های عربی و حالا حبس ابد برای حسین حبری، پیام روشنی برای سایر دیکتاتورها فرستاده شده است. کلمنت از شاکیان پرونده، خارج از دادگاه به خبرنگار گاردین گفت «من کاملا راضی‌ام. این بزرگداشت عدالت در اینجا، یعنی آفریقا است... این واقعاً لذتبخش است، و یک روز بزرگ. این درس عبرتی برای قربانیان و دیکتاتورهای دیگر در جهان است».

منابع