به گزارش مشرق، با گذشت شش ماه از اجرای توافق هسته ای ایران، موانع بسیار از جمله تحریم‌های غیر هسته ای آمریکا علیه تهران، این توافق را آسیب‌پذیر و متزلزل کرده است.

بیش از یک دهه در نتیجه تحریم های فلج کننده بین المللی علیه ایران، ورود کالاهای ایرانی به آمریکا ممنوع بود. اما پس از اجرای توافق هسته ای در ماه ژانویه، ناگهان به ایران اجازه داده شد صادرات فرش و پسته معروف ایرانی را از سر بگیرد. ایرانی ها همچنین به دنبال احیای صنعت نفت خود هستند و به زودی به دهها میلیارد دلار درآمدهای نفتی مسدود شده اش نیز دسترسی خواهد یافت که به تقویت اقتصاد این کشور کمک خواهد کرد. مهمتر این که مقامات آمریکایی به تهران اطمینان داده اند سرمایه گذاری خارجی به این کشور بازخواهد گشت. وندی شرمن مذاکره کننده ارشد آمریکا در سال 2014 به محض تعلیق تحریم های بزرگ ما، دنیا به سمت «‌گفت ایران سرازیر خواهد شد.»

امروز نزديک به شش ماه پس از اجراي توافق هسته اي ايران هنوز منتظر آن امتيازات است. هنوز ايران نمی‌تواند به صدميليارد دلار دارايی هاي مصادره شده اش در بانک هاي خارجی دسترسی يابد. علت: قوانين آمريکا که هنوز در توافق هسته‌اي گنجانده نشده‌اند، هنوز به شدت محدود‌کننده‌اند. تجارت خارجی هنوز تحقق نيافته است زيرا بانک هاي تجاري بزرگ اروپايی و آسيايی درباره نقض ناخواسته تحريم هاي غيرهسته اي آمريکا و مواجه با مجازات هاي سنگين از سوي آمريکا هراس دارند. تهران از اين موضوع عصبانی است و می گويد آمريکا تلاش می‌کند جلوي بازگشت تهران را به اقتصاد دنيا بگيرد.

ایران می خواهد آمریکا این تحریم ها را کاهش دهد، اما این موضوع به تصمیم کنگره نیاز دارد. این موضوع نیز در سال انتخاباتی غیرممکن است به ویژه این که برخی دموکرات ها تمایل ندارند، توافقی را دوباره بررسی کنند که از نظر بسیاری ناقص است. اگر کنگره وارد عمل شود قانونگذاران برای اعمال تحریم های جدید علیه ایران این بار برای مجازات برنامه موشک بالستیک تهران تلاش خواهند کرد. در تهران تندروها که هرگز با توافق هسته‌ای موافق نبوده‌اند از حسن روحانی رئیس جمهور میانه‌رو می‌خواهند، آن را کنار بگذارد.

اکنون خطر اینجاست که رئیس جمهور باراک اوباما که تا شش ماه آینده کاخ سفید را ترک خواهد کرد، دست آورد سیاست خارجی‌اش هنوز متزلزل است.

تهران و واشنگتن تاکید دارند به توافق هسته‌ای پایبند هستند. اما زمانی‌که ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی ایران در سفری غیرعادی به واشنگتن شرکت کرد، نگرانی‌های ایران و چشم انداز شکننده‌بودن توافق در ماه آوریل کاملا آشکار بود. سیف در دیدار با جاکوب لو وزیر خزانه داری آمریکا، کاهش بیشتر تحریم ها را خواستار شده بود.

به گزارش مشرق، احتمالا بزرگ ترين منبع اختلاف قانون آمريکا است که ايران را از استفاده از نظام مالی و دلارهاي آمريکا حتی به شکل غيرمستقيم منع می‌کند. اين قانون که در سال 2012 اجرايی شد با هدف مجازات ايران به علت جرائم مختلف تصويب شد: برنامه موشک هاي بالستيک تهران، نقض حقوق بشر و حمايت هاي دولت اين کشور از تروريسم. به اين علت که اين موضوعات هنوز حل نشده‌اند، در نتيجه هيچ شانسی وجود ندارد که کنگره آمريکا اين قانون را در آينده نزديک لغو کند. کارشناسان می‌گويند تا زمانی که اوضاع به همين منوال است، بانک‌هاي‌ خارجی از انجام تجارت با ايران خودداري خواهند کرد.

در ماه آوریل، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در دیدار با محمد جواد ظریف همتای ایرانی اش در نیویورک، تلاش کرد برخی از این مسائل را حل کند. بر اساس گزارش‌ها آنها توافق کردند چند بانک اروپایی فرایند انتقال تقریبا شش و چهار دهم میلیارد دلار بدهی نفتی هند به تهران را انجام دهند. به گفته برخی کارشناسان تحریم‌ها ایران، این توافق انتقال درآمدهای نفتی مصادره شده در بانک‌های آسیایی را نیز پوشش خواهد داد. هنوز مشخص نیست ایران این پول‌ها را به دلار یا دیگر واحدهای پولی دریافت خواهد کرد.

دولت اوباما تاکيد دارد قانون آمريکا مانعی بر سر راه تجارت بانک‌هاي خارجی با ايران با واحدهاي پولی غير از دلار نيست. در چند هفته گذشته کري و ديگر مقامات آمريکا براي کمک به بانک‌هاي خارجی براي تبيين دقيق تحريم‌هاي ايران و تشريح دقيق مجازات‌ها به سراسر دنيا سفر کرده‌اند.

با اين وجود هنوز بانک‌هاي بزرگ اروپايی و اسيايی براي تجارت با ايران قانع نشده‌اند. اکثر آنها از واشنگتن خواسته‌اند نقشه راه روشنی براي آنها ترسيم کند تا بدون خطر مواجه با مجازات‌هاي آمريکا با ايران تجارت کنند. اما مقامات آمريکا از ترسيم نقشه راه خودداري و تاکيد کرده‌اند اگر بانک‌ها سوالی داشته‌ باشند، بايد به دفتر کنترل دارايی‌هاي خارجی وزارت خزانه‌داري يک آژانس فدرال که تحريم‌هاي خارجی را نظارت می‌کند مراجعه کنند.

کارشناسان می‌گویند البته بانک‌های خارجی به دلایل دیگری هم برای تجارت با ایران تردید دارند. آنها به قوانین قدیمی حاکم بر پول‌شویی و نیز نبود ممنوعیت تامین مالی تروریست‌ها و فساد اقتصادی در ایران اشاره دارند.

در شرایطی که تهران منتظر است ببیند دولت آمریکا نگرانی‌های بانک‌ها را کاهش خواهد داد یا نه، مخالفان توافق هسته‌ای، مثل گذشته هنوز بر مواضع خود باقی مانده اند. دونالد ترامپ نامزد پیشروی جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، توافق هسته‌ای را منزجرکننده و مذاکره کننده‌هایی را که پیش نویس آن را تهیه کرده اند، بی‌کفایت خواند.

هیلاری کلینتون نامزد پیشروی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز بر اقدام‌های سخت‌گیرانه‌تر علیه ایران برای مقابله با سیاست های ضدآمریکایی این کشور تاکید کرده است.

در ضمن یک لابی بانفوذ گروه متحد علیه ایران هسته‌ای کمپین بزرگی را برای جلوگیری از تجارت شرکت‌های بزرگ اروپایی با ایران رهبری می‌کند. این گروه به شرکت‌های بزرگ اروپایی درباره نقض تحریم‌های باقی مانده علیه ایران هشدار می‌دهد. در کنگره نیز برخی قانونگذاران شرکت بویینگ را تحت فشار قرار داده‌اند تا از توافق گزارش شده این شرکت با تهران برای تهیه چند هواپیمای مسافربری و دیگر خدمات برای تهران صرف‌نظر کند.