گروه جهاد و مقاومت مشرق - چند لحظه قبل از اینکه نوشتن این ستون باریک را شروع کنم، خبری دیدم در خبرگزاری میزان که به نقل از رئیس کمیته‌ی دفاعی مجلس، تعداد دقیق شهدا و اسرای ایرانی خان‌طومان را اعلام کرده است: ۱۳ نفر شهید، ۱۸ نفر مجروح و پنج یا شش نفر اسیر از هموطنانم. ماجرایش را لابد شنیده‌اید که جمعه‌ی گذشته تکفیری‌ها از فرصت آتش‌بس سوءاستفاده کردند و برای تصرف این شهرک استراتژیک بین دو شهر اصلی سوریه؛ یعنی حلب و دمشق هجمه آوردند و شد آنچه نباید بشود. تعدادی از مدافعان شهید شدند که تویشان جوانان برومندی از خطه‌ی مازندران عزیزمان بودند و بعد هم تکفیری‌ها با پخش تصاویر و اخبار، سعی در به راه انداختن جنگ روانی کردند. از جمله عکس دو جوان برومندی که با سر و صورتی خون‌آلود و دست بسته دارند همراه دستگیرکنندگان می‌روند. آخرش هم دقیق معلوم نشد که این دو جوان چه ملیتی دارند و کجایی هستند اما توی رفتن و رفتارشان، یک‌جور «ما نداریم از رضای حق گله»ی خاصی هست که همین، عکس را خیلی زود محبوب کرد و در شبکه‌های اجتماعی زیاد دست به دست شد. منتها چیزی که هست، به خاطر قاب‌های مربعی‌شکل اینستاگرام، معمولا آن گوشه‌ی عکس دیده نمی‌شد. خودم هم اولش ندیدم تا کسی ارجاعم داد و حواسم جمع شد. آن گوشه‌ی سمت چپ و بالای تصویر، بالای آن خط تیره که تویش نوشته «ناشط إعلامی» که یعنی پخش زنده، اسم معاویه‌ی ابوسفیان نوشته شده. درست مثل تلویزیون خودمان که شعار‌ها و مناسبت‌ها را گوشه تصویر می‌نویسد، تکفیری‌ها هم اسم رهبر و پیشوایشان را آنجا نوشته‌اند. نکته‌ی تصویر به نظرم همین است.
شیر، حتی در زنجیر هم شیر است و چندان نیازی به دقت و کشف ندارد. این، نوشته و لوگوی تکفیری‌هاست که باید در موردش تأمل کرد. اینکه آنها چرا از میان آن‌همه صحابی جلیل‌القدر پیامبر(ص) که مورد احترام همه‌ی مذاهب هستند، اسم معاویه را نوشته‌اند. چند سال پیش، استاد شفیعی کدکنی مقاله‌ای نوشته بودند که به بحث ما مربوط است. عنوان آن مقاله «جامعه‌شناسی نام‌های تاریخ اسلام» بود و با کمی جست‌وجو می‌توانید در اینترنت پیدایش کنید. در آنجا حضرت استاد، چاپ جدیدی از کتاب معروف «تاریخ الاسلام» نوشته‌ی مورخ شامی، احمدبن‌محمد ذهبی را معرفی کرده بودند و بعد از توضیح اینکه این کتاب، مفصل‌ترین دایره‌یالمعارف رجال مسلمان تا زمان حمله مغول است، آورده بودند که در چاپ جدید این کتاب، فهرست اعلام همه‌ی جلد‌ها یک‌جا در انتها آمده و همین، فرصت و امکانی را در اختیار محققان می‌گذارد تا فراوانی اسم‌ها را در یک بازه‌ی زمانی ۷۵۰ساله و جغرافیایی از هند تا تونس بررسی کنند و ببینند که در کدام منطقه، کدام اسم رایج‌تر است یا در کل کدام اسم‌ها محبوب‌ترند. یک‌جور رأی‌گیری کاملا دموکراتیک که در طول قرون و توسط نسل‌های مختلف انجام شده است. نتیجه‌ی شمارش‌های خود استاد در آن مقاله، بسیار جالب بود؛ مثلا اینکه اسم مولای ما، علی(ع) روی حدود ۱۵۰۰نفر از مشاهیر دنیای اسلام گذاشته شده بود و نام خلیفه دوم روی ۴۸۰ نفر.
آن وقت فکر می‌کنید معاویه اسم چند نفر از مشاهیر دنیای اسلام در طول ۷۵۰سال تاریخ بوده است؟ جواب حیرت‌انگیز است: ۳۲نفر. خود استاد بعد از ذکر این آمار‌ها، نتیجه گرفته‌اند که «انبوه بی‌شماری از مردم، نام فرزندان خود را علی گذارند و در عین حال، آدم‌هایی هم بوده‌اند که اسم بچه‌هایشان را معاویه بگذارند. می‌خواهم این نکته را یادآور شوم که ناروا‌ترین حرف‌ها را وقتی شما در عرصه‌ی جامعه و تاریخ عرضه کنید، اقلّ قلیلی ممکن است آن را بپذیرند و به آن دلبستگی نشان دهند اما هیچ‌گاه اکثریت جامعه و تاریخ به طرف آن‌گونه حرف‌ها، هرگز، تمایل نشان نمی‌دهد.» شاید اگر هیچ دلیل و مدرک دیگری در دست نداشتیم، جز همین یک تصویر، همین عکسی که برای تبلیغات و پروپاگاندا پخش کرده‌اند، برایمان کافی باشد تا بدانیم که تروریست‌ها، مانند حباب روی آب رفتنی هستند. در طول تاریخ اسلام، معاویه پسر ابوسفیان، مورد قبول کمترین میزان از افراد جامعه‌ی اسلامی بوده است و حالا این گروه، با شعار او می‌خواهند چه قله‌ای را فتح کنند؟ او که خودش اصل جنس بود و در تدبیر و فریب و دوز و کلک جزء سرآمدهای تاریخ، به کجا رسید که حالا اینها با یک نقض پیمان به چه برسند؟ همین یک لوگو، به اندازه‌ی دریایی از تاریخ و فرهنگ، حرف در دل خود دارد. فقط باید بلد بود و مطالب نوشته بین خطوط را خواند تا به یاد آورد که باطل، رفتنی است.
* احسان رضایی / همشهری جوان
