گروه بین‌الملل مشرق- دولت افغانستان متن توافق با گلبدین حکمتیار از مشهورترین فعالان سیاسی و نظامی در تاریخ چنددهه اخیر افغانستان را نهایی کرده است.

مذاکرات دولت با گروه‌های نظامی مستقل در این کشور از حزب اسلامی تا طالبان، مدت‌ها است منتظر چنین نتایجی است. این گفتگوها همزمان با توافق دول پاکستان و افغانستان با مشارکت چین و ایالات متحده در مورد مقابله هماهنگ با تروریسم و پایان‌دادن به فعالیت گروه‌‌های تروریستی پیگیری می‌شود. انتقاد شدید اشرف غنی رئیس‌جمهور در سفر به لندن از بی‌تحرکی دولت پاکستان، به انتظارات کابل از اسلام‌آباد در همین زمینه برمی‌‌گردد.

به گزارش گاردین از جزئیات توافق، مناطق مشخصی برای اسکان میلیشیای حکمتیار تعیین می‌شود که با بودجه حداکثر 4 میلیون دلار در سال اداره خواهد شد. فهرست معینی از اعضای حزب اسلامی که در زندان دولت افغانستان به سر می‌برند، آزاد خواهند شد و حدود 20 هزار نفر از مهاجران غیرقانونی پاکستانی -احتمالاً از پیروان حکمتیار- در مرزهای جغرافیایی و سیاسی افغانستان به رسمیت شناخته می‌شوند. در عوض، حکمتیار نیز قانون اساسی افغانستان را به رسمیت شناخته و ارتباطات خود را با تمامی گروه‌ها و اقدامات تروریستی قطع خواهد کرد.

آنچه در توافقات دولت افغانستان با گروه‌های نظامی جنجالی شده است، مصونیت قضایی از اقدامات گذشته است. اشرف غنی رئیس‌جمهور چنین برنامه‌ای را با هدف ایجاد امنیت در کشور و مسئولیت‌پذیرشدن فعالان سیاسی و نظامی افغانستان در برابر قانون به پیش می‌بَرد، اما برخی ناظران سیاسی بر این باورند که این کار موجب نارضایتی مردم از سویی و سرکش‌‌ترشدن این‌گروه‌ها از سوی دیگر می‌دانند.


به دلیل همین نگرانی‌ها بود که سید ظفر هاشمی معاون سخنگوی رئیس‌جمهور در کنفرانس خبری خود علاوه بر اشاره تلویحی به توافق با حکمتیار،‌ اعلام کرد مردم افغانستان پیش از امضای هر توافقی از جزئیات آن باخبر خواهند شد. به گزارش بی‌بی‌سی، چند روز پیش شماری از رسانه‌ها به نقل از نمایندگان حزب اسلامی (حزبی از قوم پشتون که حکمتیار فرماندهی آن را برعهده دارد،) خبر بن‌بست در توافق دولت با این گروه را به دلیل اختلاف در برخی جزئیات منتشر کرده بودند.

گلبدین حکمتیار و گروه تحت فرماندهی او به مبارزه با مداخله نظامی اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان در دهه 1980 میلادی پرداخت. پس از خروج شوروی اما به جز دوره بسیار کوتاه نخست‌‌وزیری‌اش که نتیجه توافق میان چند گروه اسلامی بود، میلیشیای او با تمام رژیم‌های حاکم، پیش از قدرت‌گیری طالبان و پس از آن جنگیده، گر چه توان شکست هیچ‌کدام را نداشته و به همین دلیل از کمک‌های مالی اندکی از سوی بازیگران خارجی برخوردار شده است. گفته می‌شود او که مواضعی علیه آنچه دخالت‌های تفرقه‌افکن ایران در افغانستان خوانده و همچنین حضور نظامی آمریکا دارد، در سال‌های اخیر میهمان پاکستان بوده است.

حکمت‌یار و افراد تحت امر او طی چهار دهه فعالیت سیاسی و نظامی خود، در رخدادهای جنایی متعددی مشارکت داشته‌اند. آخرین موارد آن به انفجار انتحاری در سال 2013 با 16 کشته (از جمله 6 آمریکایی)، اسیدپاشی به صورت زنان اصطلاحاً بدپوشش و شکنجه پناهندگان در پاکستان برمی‌گردد. به همین دلیل برخی مصونیت قضایی وی را موجب تشدید فشار افکار عمومی علیه کابل می‌دانند.

منابع: