به گزارش مشرق، مسکن اجتماعی از همان اول از سوی مسئولان دولت یازدهم به‌عنوان یکی از طرح‌های جایگزین مسکن مهر مطرح شد.گرچه کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی اجرای دوره اول وزارت عباس آخوندی در وزارت مسکن و شهرسازی (دولت دوم سازندگی) را در شرایط کنونی کشور را تکرار یک تجربه ناموفق ارزیابی کردند، اما مرغ دولتی‌ها یک پا داشت و با توقف پروژه‌های مسکن مهر، وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، تعاون و بنیاد مسکن مامور اجرای طرح مسکن اجتماعی شدند.

اما هر چه زمان می‌گذشت خبری از جزئیات طرح مسکن اجتماعی نبود و شماری از دست‌اندرکاران اعلام دقیق جزئیات آنرا به رونمایی از طرح جامع مسکن موکول می‌کردند.

اردیبهشت سال 93 معاون وزیر راه و شهرسازی در سازمان ملی زمین و مسکن از تصویب طرح مسکن اجتماعی طی یک هفته آینده نهایی خبر داده و گفته بود: وزارت راه و شهرسازی زمین مورد نیاز برای اجرای این طرح را تامین می‌کند.

پژمان بیان کرد: هفته گذشته با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری و مسئولان بخش اقتصادی جلسه‌ای برگزار شد که در آن ترجیح دادیم در ابتدا تصویری از بخش مسکن،‌کمبودهای این بخش و  وضعیت مسکن کشور ارائه دهیم تا در جلسه بعدی (هفته آینده) با در اختیار داشتن یک سری اطلاعات دقیق‌تر، امکان تصمیم‌گیری راحت‌تر را فراهم کنیم.

وی تصریح کرد: جلسه مذکور کلیات به بخش مطالعاتی و وضع موجود مسکن اختصاص داشت و قرار شد در جلسه‌ای بعدی موضوع مسکن اجتماعی در دستور کار قرار گیرد.

مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با بیان این‌که مسکن اجتماعی دو رکن جدی دارد، اظهار کرد:‌ یکی از این رکن‌ها تسهیلات بانکی است که باید  قطعی شود، نکته دوم هم این‌که باید از بودجه‌های دولتی حتما برای اجرای طرح اجتماعی کمک گرفته شود. نگاه ما بیشتر به این سمت است که از هدفمندی یارانه‌ها به اقشار کم‌درآمد با اجرای مسکن اجتماعی کمک شود.

پژمان با اشاره به این‌که تسهیلات بانکی هم باید در شورای پول و اعتبار مصوب شود، تصریح کرد:‌ چنانچه این دو مولفه (تسهیلات و کمک‌های دولت) مشخص شود برنامه وزارت راه و شهرسازی برای مسکن اجتماعی جهت  قشرهای ضعیف و کم‌درآمد به عدد و رقم تبدیل خواهد شد.در حال حاضربه این سمت تمایل داریم و برنامه کلی ما این است که چنین چیزی اتفاق بیفتد، اما باید سازوکارهای مورد نیاز این برنامه فراهم شود.

وی با تاکید بر این‌که برای تامین زمین مسکن اجتماعی می‌توانیم قول بدهیم،‌ گفت: اما این‌که آیا واقعا تسهیلات بانکی و کمک دولت محقق می‌شود یا خیر، به نظر می‌رسد باید مقداری زمان بگذرد و پس از برگزاری جلسه می‌توانیم به جمع‌بندی نهایی در این رابطه برسیم.

مقداری از زمان مورد نظر پژمان یعنی تقریب یکسالی گذشت تا آن‌که 22 فروردین ماه سال گذشته عباس آخوندی پس از بارها شانه خالی کردن از پاسخگویی به وضعیت طرح مسکن اجتماعی در حاشیه سالروز تاسیس بنیاد مسکن با بیان این‌که هنوز مراحل تصویب نهایی سیاست‌های اجتماعی مسکن طی نشده،گفته بود: سیاست‌های اجتماعی تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد باید در اختیار بنیاد مسکن به‌عنوان نهادی باشد که بر اساس فرمان حضرت امام خمینی (ره) تاسیس شد.

وی با اشاره به طرح منظومه‌های روستایی به‌عنوان یک اندیشه جدید، افزود: سیاست‌های اجتماعی برای تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد باید در اختیار بنیاد مسکن باشد به‌عنوان نهادی که بر اساس فرمان حضرت امام خمینی (ره) تاسیس شد. در واقع اصلی‌ترین انگیزه امام راحل همین تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد جامعه بود. گروه‌های دیگری مانند سازمان تامین اجتماعی، کمیته امام و ... در این بخش فعال هستند اما به نظرم بنیاد مسکن باید هماهنگ‌کننده سیاست‌های اجتماعی بخش مسکن باشد.

وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که باید از بنیاد مسکن حمایت کنیم نه این‌که در بحش تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد دخالت کنیم، گفت: سال گذشته برنامه‌های مفصلی را در این زمینه با بنیاد و وزارت رفاه داشتیم. مراحل تصویب نهایی طی نشده است که بخواهم آنرا اعلام نهایی کنم ولی این سیاستی است که آنرا تعقیب می‌کنیم و امیدواریم به زودی آنرا به تصویب هیئت دولت برسانیم تا بتوانیم حرف روشنی در این‌باره گفته شود.

در همان ماه اول سال گذشته معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه با بیان این‌که در سال اول 20 هزار مسکن اجتماعی برای گروه‌های هدف ساخته می‌شود گفته بود: زمین مورد نیاز این واحدها تامین شده و واحدهای طرح مسکن اجتماعی هم استیجاری خواهد بود و هم ملکی.بر اساس برنامه سالانه 125 هزار مسکن اجتماعی و در طول 6 سال 750 هزار مسکن ساخته می‌شود.

مظاهریان با بیان این‌که با آغاز ساخت مسکن اجتماعی در سال اول 20 هزار واحد به نتیجه می‌رسد، تصریح کرد: سال بعد میزان ساخت  و ساز جبران می‌شود، چراکه مقدمات شروع ساخت مسکن اجتماعی (انتخاب زمین و ...) زمانبر است.

وی بیان این‌که حداقل 20 هزار واحد در سال اول به نتیجه می‌رسد در پاسخ به این پرسش که زمین مسکن اجتماعی مشخص شده است، افزود: ممکن است پروسه تامین زمین زمانبر شود اما با این حال فکر می‌کنم 20 هزار مسکن اجتماعی ساخته خواهد شد.بهترین گروه‌های هدف قابل شناسایی توسط وزارت تعاون مشخص می‌شود و زمین مورد نیاز برای ساخت مسکن اجتماعی نیز از سوی وزارت راه تامین خواهد کرد.

در ادامه با وجود ادعای وزیر راه و شهرسازی در خصوص وجود برنامه‌های مفصل، در سال 94 خبری از اجرای مسکن اجتماعی نشد.

آذرماه سال گذشته پژمان با نامیدی خاصی درباره طرح مسکن اجتماعی سخن گفت: « هنوز وزارت تعاون نتوانسته منابع مالی را برای مسکن اجتماعی تدارک ببیند، با توجه به تنگنای مالی دولت فعلا امیدی به اجرای طرح مسکن اجتماعی نیست.»

وی با بیان این‌که وقتی منابع مالی اجرای طرح مسکن اجتماعی وجود ندارد، سازمان ملی زمین و مسکن، زمین را به چه کسی بدهد، افزود:با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره مسکن اجتماعی صحبت کردیم و مقرر شد طی یک برنامه‌ای سالانه 110 تا 120 هزار مسکن بسازیم.

وی ادامه داد: بخش زیادی اقشار کم‌درآمد جامعه تحت پوشش آنها -وزارت تعاون- است، مانند اقشار کارگری بازنشسته‌ و بیمه پردازها. هنوز منابعی برای آوردن در این بخش نتوانسته‌اند تدارک ببینند.برای رکن اصلی این قضیه یعنی تامین مالی چه در بخش سهم دولت و چه بخشی که مربوط به تسهیلات بانکی است، اقدامی صورت نگرفته است.
هنوز بخش قبلی مسکن اجتماعی یعنی تامین مالی هنوز حل نشده است. رکن اصلی این قضیه تامین مالی است چه آن بخشی که سهم دولت است و چه بخشی که مربوط به تسهیلات بانکی است که باید به این بخش بدهند.

وی تصریح کرد: هنوز اقدامی در رابطه برای تامین مالی کسانیکه خودشان می‌خواهند -در طرح مسکن اجتماعی- صاحب واحد شوند یا چه این‌که کسانیکه می‌خواهند واحد احداث کرده و به‌صورت اجاره‌داری نگهداری کنند، صورت نگرفته است.

حال در سال جدید وزیر وعده‌ها، وعده‌ای‌ جدید درباره طرح مسکن اجتماعی داده‌ است. آخوندی دیروز در سالروز تاسیس بنیاد مسکن با بیان این‌که مسکن اجتماعی شکلی دیگر از تامین مسکن محرومان است، گفت: اگر بخواهیم به صورت گسترده ورود پیدا کنیم برمی‌گردد به اینکه چقدر در برنامه ششم برای اجرای آن بتوانیم اعتبار کسب کنیم. پیشنهاد و پیش‌بینی ما این است که مسکن اجتماعی یکی از محورهای برنامه ششم بشود باید ببینیم ساز و کار برنامه ششم به کجا می‌رسد.

پوپولیسم یکی از انتقاداتی بوده که در بی‌شمار اظهارات عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی همواره متوجه دولت قبل بوده است. در عین حال وزیر راه وعده‌های فراوانی در حوزه‌های راه و شهرسازی داده که بتوان شاید از تکمیل و تحویل واحدهای مسکن مهر به‌عنوان بارزترین آنها یاد کرد. واحدهایی که در تمام سال 94 فقط 4 درصد پیشرفت فیزیکی داشتند. اجرای طرح مسکن اجتماعی برای محرومان نیز یکی دیگر از وعده‌های  وزیر راه و شهرسازی در سه سال اخیر بوده است، وعده‌ای که اجرای آن به ساز و کارهای برنامه ششم توسعه کشور موکول شده است.