به گزارش مشرق، با توجه به نزدیک شدن انتخابات خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی ، لزوم انتخاب نمایندگان اصلح به میان می آید . در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که از آن می توان شرایط و ویژگیهای حاکم دینی و اسلامی را استفاده نمود ؛ ویژگیهایی که ما را در انتخاب افراد شایسته و واجد صلاحیت یاری می کند.

یکی از مهمترین و روشنترین این آیات ، آیات مربوط به سوره یوسف است . بعد از جریان تعبیر خواب پادشاه مصر توسط حضرت یوسف ، و آزادی ایشان از زندان ، پادشاه تصمیم می گیرد مقام والایی به حضرت یوسف اعطا کند . قرآن این مطلب را چنین بیان می کند :
" وَ قَالَ الْمَلِكُ ائْتُونىِ بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسىِ فَلَمَّا كلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِين " ؛ پادشاه گفت: «او [يوسف‏] را نزد من آوريد، تا وى را مخصوص خود گردانم!» هنگامى كه (يوسف نزد وى آمد و) با او صحبت كرد، (پادشاه به عقل و درايت او پى برد و) گفت: «تو امروز نزد ما جايگاهى والا دارى، و مورد اعتماد هستى!» ( یوسف- 54 ))

قرآن از زبان پادشاه مصر، دو ویژگی حضرت یوسف را بیان می کند : 1- مکین 2- امانتدار
مکین به معنای مقام و منزلت عالی همراه با قدرت است . یعنی شخص ، دارای مقام والا مرتبه ای است که قدرت بر انجام امور را دارد .

سپس حضرت یوسف ، با توجه به تواناییهای خود ، پیشنهادی به پادشاه ارائه می کند ؛ ایشان از پادشاه می خواهد او را مسئول خزانه داری و امور مالی کشور گرداند :
" قَالَ اجْعَلْنىِ عَلىَ‏ خَزَائنِ الْأَرْضِ " ؛ (يوسف) گفت: «مرا سرپرست خزائن سرزمين (مصر) قرار ده، » (یوسف – 55 )
و برای این کار به دو ویژگی مهم اشاره می کند ؛ دو ویژگی ای که نشان از صلاحیت و شایستگی ایشان برای تصدی این پست کلیدی دارد :
" إِنىّ‏ حَفِيظٌ عَلِيمٌ " ؛ كه نگهدارنده و آگاهم! ( یوسف – 55 )

بر طبق آیه شریفه ، یک حاکم اسلامی ، هم باید پاکدست و درستکار باشد و هم دانا و علیم ؛ یعنی تعهد در کنار تخصص .

هر کدام از این دو ویژگی اگر در یک مسئول ( بخصوص در رده های بالای حکومتی ) نباشد ، کشور دچار مشکل می گردد ؛ اگر مسئولی ، متعهد باشد ولی تخصص و علم کافی برای تصدی مسئولیت نداشته باشد ، با تصمیمات نادرست ، بیت المال را هدر می دهد و کشور را به چالش می کشاند .

همچنین اگر تخصص داشته باشد ولی انسان پاکدست و درستکاری نباشد ، همان اتفاقی را شاهد خواهیم بود که هر از چند گاهی ، خبر آن را می شنویم یعنی دزدی ، اختلاس ، رشوه و ... . اتفاقاتی که موجب سلب اعتماد مردم از حکومت اسلامی می شود .

بنابراین هر دو شرط باید در یک مسئول حکومتی باشد .

علامه طباطبایی درباره این سخن حضرت یوسف که فرمود " إِنىّ‏ حَفِيظٌ عَلِيمٌ " ، می نویسد این دو صفت از صفاتی است که داوطلب تصدی چنین پستی ، باید آن را داشته باشد وگرنه صلاحیت تصدی چنین مقامی را ندارد.
برخی از مفسرین از مجموعه دو وصفى كه پادشاه از يوسف عليه السلام بيان كرد : «مَكِينٌ، أَمِينٌ» و دو صفتى كه حضرت يوسف براى خود بيان نمود : «حَفِيظٌ، عَلِيمٌ» ، چهار ویژگی اوصاف كارگزاران شايسته را بیان می کنند : قدرت ( بر انجام امور ) ، امانت ، پاسدارى ( پاکدستی ) و تخصص .

ویژگی دانایی و تخصص را از آیه دیگری نیز می توان برداشت کرد .در سوره بقره ، خداوند " طالوت " را به عنوان رهبر و زمامدار بنی اسرائیل بر می گزیند که دو ویژگی برای او بیان شده است : " إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَئهُ عَلَيْكُمْ وَ زَادَهُ بَسْطَةً فىِ الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ " ؛ «خدا او را بر شما برگزيده، و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشيده است . ( بقره – 247 )

در این آیه چون طالوت علاوه بر رهبر ، فرمانده نظامی نیز بود ، در کنار " علم و دانایی " ، " توانایی جسمی " نیز بیان شده است . بنابراین دو شرط دیگر برای زمامدار ، قدرت علمی و نیروی جسمی است ؛ و از تقدم " علم " بر " جسم " ، روشن می شود توانایی و نیروی علمی ، مهمتر از توانایی جسمی و بدنی است .

این آیات ، گرچه کوتاه هستند اما حاوی نکات بزرگی می باشند ، نکاتی که توجه به آنها ، موجب نجات کشور از مشکلات و موانع است ؛ همان گونه که حضرت یوسف ، با توجه به ویژگیهای بیان شده ، مصر و کشورهای اطراف را از قحطی و گرسنگی نجات بخشید .

پس باید به این نکات قرآنی توجه کرد و در انتخاب نمایندگان مجلس و به طور کلی در انتخاب یا انتصاب همه مسئولان کشوری این نکات را رعایت کرد که موجب سربلندی و موفقیت کشور می شود .

حسین الوند
کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن