به گزارش مشرق به نقل ازاداره کل روابط عمومي و اطلاعرساني سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، روز گذشته در همايشي در دانشگاه اپسالا که در آن دانشپژوهان زبانشناسي و چند استاد زبان و ادب فارسي، حضور داشتند، کتاب «موش و گربه» عبيد زاکاني به زبان سوئدي با ترجمه پروفسور بو اوتاس معرفي شد.
کتابي که در اين همايش معرفي شده به سهزبان فارسي، سوئدي و انگليسي است و به گفته کارشناسان، کهنترين نسخه خطي از اين نوشته است که در کتابخانههاي در تونس پيدا شده و اينک براي نخستين بار در سوئد چاپ ميشود.
عنوان کتاب تازهاي که دانشگاه اپسالا به فارسي منتشر کرده، اين است: «موش و گربه، منسوب به عبيد زاکاني».
«پيشگفتاري به زبان فارسي نوشته علي محدث»، «متن فارسي چاپي موش و گربه»، «تصوير نسخه خطي تونس»، «ترجمه موش و گربه به زبانهاي انگليسي و سوئدي اثر پروفسور بو اوتاس» و «يادداشتي از پروفسور کارينا جهاني به زبان انگليسي»، تز جمله مطالب اين کتابند.
علي محدث در پيشگفتار فارسي اين کتاب تازه چاپ دانشگاه اپسالا، بر اين نکته تاکيد کرده است که موش و گربه کار عبيد زاکاني نيست. وي سه دليل زير را بر اين باور خود ارايه ميکند:
«- اين چکامه يعني موش و گربه از ديد سبکي با نوشتههاي سده هشتم هجري دوران زندگي عبيد زاکاني همخواني ندارد.
- در هيچيک از نسخههاي کهن مجموعه آثار عبيد زاکاني، موش و گربه يافت نميشود.
- در همسنجي با نوشتههاي گوناگون عبيد زاکاني، موش و گربه، در سبک و محتوا، کممايهتر است.»
علي محدث از اين هم پا فراتر گذاشته و اين حدس را مطرح کرده است که موش و گربه به احتمال زياد در دوران شاه طهماسب اول از خاندان صفويه يعني در قرن دهم هجري نگاشته شده و سرايندهاش شاعري از فرقه پسيخانيان (نقطويان) بوده که در اين چکامه کشاکشهاي ميان صفويه و پسيخانيان را به نمايش گذاشته است.
وي در نوشته خود از تفصيل خودداري کرده است. اين نخستينبار نيست که ترديدهايي در مورد سراينده موش و گربه پيش گذاشته شده است. براي نمونه لحن گفتار دکتر محجوب در «کليات عبيد» چنين ترديدي را نمايان ميکند، اما به نظر ميرسد که اين نخستينبار باشد که چنين نظري به اين صراحت بيان ميشود.
محدث مينويسد که اين نسخه را تصادفا در سفري به تونس در آنجا يافته است. نسخه تونس، نسخهاي است به قلم نسخ شيوا و بدون نام کاتب.
ترجمه انگليسي موش و گربه از روي نسخه خطي تونس انجام گرفته است که داراي 162 بيت است. ترجمه سوئدي که اکنون چاپ شده نيز 90 بيت دارد.