انديشکده رند با هدف بررسي ديدگاه مردم ايران درخصوص مسائل مهمي که بر منافع آمريکا تاثير مي‌گذارند، به صورت تلفني از 1002 شهروند ايراني نظرسنجي کرده است.
مردم ايران به چه مي‌انديشند؟
ديدگاه ملت ايران در قبال ايالات متحده آمريکا، برنامه هسته‌اي و اقتصاد
اين گزارش تحقيقاتي به سفارش دفتر وزير دفاع آمريکا و در انستيتوي تحقيقات دفاع ملي (انديشکده رند) تدوين شده است. اين موسسه يک مرکز تحقيق و توسعه است و منابع مالي آن براساس قرارداد به صورت فدرالي و از رديف بودجه دفتر وزير دفاع، ستاد مشترک، فرماندهي نبردهاي مشترک، نيروي دريايي، تفنگداران دريايي، سازمانهاي دفاعي و جامعه اطلاعات دفاعي تامين اعتبار مي‌گردد.
انديشکده رند(RAND) موسسه اي است که با انجام تحقيقات و ارائه تحليل‌هاي مناسب تلاش دارد تا روند سياست‌گذاري و تصميم‌گيري را در ايالات متحده آمريکا ارتقا بخشد. محتواي گزارشات لزوماً مورد تاييد مشتري و حاميان مالي اين موسسه نيست.
خلاصه
انديشکده رند با هدف بررسي ديدگاه مردم ايران درخصوص مسائل مهمي که بر منافع آمريکا تاثير مي‌گذارند، به صورت تلفني از 1002 شهروند ايراني نظرسنجي کرده است. اين افراد به عنوان نماينده ملت ايران از گروه سني 18 سال به بالا انتخاب شدند که در منازل خود به تلفن ثابت دسترسي داشتند و سوالات اين افکارسنجي را به زبان فارسي پاسخ مي‌دادند. اين افراد به ميل خود در اين مصاحبه تلفني شرکت نمودند. مجريان پروژه با افراد منتخب بين روزهاي 28-10 دسامبر 2009 تماس گرفتند.[1] هدف از اين تحقيق بررسي ديدگاه مردم ايران در خصوص برخي از موضوعات حائز اهميت براي تحليل‌گران و سياستگذاران آمريکاست از جمله روابط ايران– آمريکا، اثرات تحريم اقتصادي و برنامه هسته‌اي ايران. يافته‌هاي تحقيق ثابت کرد که ملت ايران در مورد برخي از مسائل مورداختلاف بين جمهوري اسلامي ايران و ايالات متحده آمريکا ديدگاه متفاوتي دارند از قبيل توسعه سلاح‌هاي هسته‌اي. اما در برخي ديگر از موضوعات نظير مسائل اقتصادي و احتمال ازسرگيري روابط ايران– آمريکا، پاسخ افراد شرکت‌کننده در اين نظرسنجي همسويي بيشتري با يکديگر داشت. نتايج کليدي اين تحقيق به شرح زير است:
* اگرچه بسياري از افراد در زمان پاسخ به سوال مربوط به وضعيت اقتصادي کشور اندکي تامل کرده‌اند، اما بيشتر آنها اقتصاد ايران را در حد "متوسط" يا حتي بهتر از قبل مي‌دانستند.
* اگرچه تعداد قابل‌توجهي از افراد شرکت‌کننده در نظرسنجي تاثير تحريم‌ها را منفي مي‌پنداشتند اما با اينحال اکثر آنها معتقد بودند که تحريم غرب تاثير منفي بر اقتصاد ايران نداشته است. زنان، اشخاص فقير و آنهايي که ابايي از شرکت در اين نظرسنجي نداشتند، تاثير تحريم‌ها را کاملاً منفي برمي‌شمردند.
* شرکت‌کنندگان در نظرسنجي موسسه رند در رابطه با بحث تسليحات هسته‌اي ديدگاه متفاوتي داشتند اما بيشتر آنها از توسعه تسليحات هسته‌اي حمايت مي‌کنند. آنهايي که با آسودگي خاطر در اين نظرسنجي شرکت داشتند، مردان و نيز افراد تحصيلکرده مخالفت شديد خود را از توسعه تسليحات هسته‌اي ابراز کردند. اقشار ضعيف جامعه و افرادي که از تحصيلات اندکي برخوردار بودند از توسعه تسليحات هسته‌اي حمايت کردند.
* بيشتر افراد شرکت‌کننده در اين نظرسنجي مخالفت خود را درخصوص ازسرگيري روابط با ايالات متحده آمريکا ابراز داشتند. زنان و افراد کم‌سواد احتمال کمتري براي ازسرگيري روابط ايران و آمريکا قائل بودند اما افراديکه با آسودگي‌خاطر در اين نظرسنجي شرکت نمودند از برقراري مجدد روابط ايران و آمريکا حمايت کرده و احتمال بيشتري براي تحقق آن قائل بودند.
* در مجموع، جنسيت و تحصيلات از عوامل مهم در بررسي ديدگاه مردم ايران به شمار مي‌رفت. زنان و افراد کم‌سواد تمايل داشتند تا در خصوص مسائل امنيتي و روابط دو کشور ابراز عقيده کنند که اين مسئله براي ايالات متحده آمريکا چندان خوشايند نبود. اما ديدگاه مردان و افراديکه از وجهه اجتماعي بالاتري برخوردارند، بيشتر به نفع کفه منافع آمريکا سنگيني مي‌کرد.
* رويدادهاي تاريخي و جاري در روابط بين دو کشور اساساً هيچ‌گونه ارتباطي با ديدگاه اين افراد در رابطه با از سرگيري روابط تهران و واشنگتن نداشت. در عوض، برداشت شخصي مردم آمريکا و دولت اوباما نقش به مراتب مهم‌تري در اولويت‌بندي مسائل موردنظر درخصوص ازسرگيري روابط با آمريکا ايفا کرد.
نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد که اغلب سياستهاي جمهوري اسلامي از جمله ضديت با منافع ايالات متحده آمريکا و تلاش براي دستيابي به قابليت هسته‌اي غيرنظامي و (احتمالاً) تسليحات هسته‌اي مورد حمايت بخش اعظم جامعه ايران قرار مي‌گيرد. اما بايد توجه داشت که برخي از افراد شرکت‌کننده در اين نظرسنجي ناراحت به نظر مي‌رسيدند و بيشتر تمايل داشتند در تاييد عملکرد دولت ايران و منافع تبيين شده جمهوري اسلامي اظهارنظر کنند. اين در حالي است افراديکه ابايي از شرکت در اين مصاحبه نداشتند، بيشتر مايل بودند تا همسو با منافع آمريکا اظهارنظر نمايند. درصورتيکه افراد بدون ترس و بيم در مصاحبه تلفني موسسه رند شرکت مي‌کردند، احتمالاً بيشتر آنها در حمايت از سياستهاي همسو با منافع آمريکا سخن مي‌راندند. [2]
با امعان نظر به پاسخ شرکت‌کنندگان در اين نظرسنجي، ميزان حمايت عمومي از سياستهاي دولت ايران را احتمالاً بايد در تلاش مستمر جمهوري اسلامي براي تحت تاثير قرار دادن افکار عمومي از طريق کنترل شديد بر حوزه رسانه جستجو کرد. اين تحقيق فاش ساخت که مردم ايران تا حد زيادي به رسانه و منابع آموزشي تحت کنترل دولت وابسته هستند و به منابع اطلاعاتي ديگر که بتوانند تصوير مثبتي از ايالات متحده آمريکا ارائه نمايند، دسترسي چنداني ندارند.[3] در اين راستا، پخش برنامه‌هاي موردنظر آمريکا براي مخاطبان ايراني و ارائه فناوري ضدفيلترينگ به کاربران اينترنت در ايران ممکن است تاحدي مثمرثمر واقع گردد. ضمناً همانگونه که افکار عمومي ايران تمايل دارد در عوض توجه به وقايع گذشته، بر برداشت‌هاي شخصي خود از دولت اوباما و ملت آمريکا تمرکز نمايد، پس پيشنهاد مي‌کنيم که سياستگذاران آمريکا در روابط خود با مردم ايران به حوادث تاريخي گذشته توجه زيادي ننمايند.[4] نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد بايد بر اين مسئله تاکيد داشت که در صورت برقراري ارتباط با عامه مردم ايران، ديدگاه زيرگروههاي جمعيت ايران– از قبيل زنان و مردان، افراد با سابقه تحصيلي و طبقه اجتماعي متفاوت– تغيير خواهد کرد.
