به گزارش مشرق، سيديوسف پيغمبري ظهر امروز در جمع کارشناسان مرکز ملي تحقيقات فرآوري آبزيان اظهار داشت: کلسيم عنصر مهمي است که نقش ساختاري در دندان و استخوان دارد.
وي نقش کلسيم در انقباض ماهيچه، انعقاد خون، انتقال تحريکات عصبي و فعاليت چند آنزيم را ضروري عنوان کرد و افزود: از کلسيم در صنايع غذايي، الکترونيک و چرم‌سازي از دولوميت، آرد استخوان و پوسته صدف استفاده ميشود.
استاديار دانشگاه علوم کشاورزي گرگان شير و فرآورده‌هاي آن را منبع اصلي کلسيم در غذاي انسان دانست و تصريح کرد: بسياري از افراد به ويژه آسيايي‌ها به دليل عدم هضم لاکتوز موجود در شير و ايجاد حساسيت تمايلي به مصرف شير ندارند و آب ميوه‌هاي غني شده با کلسيم را ترجيح مي‌دهند.
وي با اشاره به اينکه سالانه بيش از 50 درصد مجموع توليدات شيلاتي به عنوان ضايعات شامل استخوان، پوست، باله، احشا و سر دور ريخته ميشود، خاطرنشان کرد: استخوان ماهي شامل دو بخش آلي و معدني است. 59 درصد کلسيم و 35 درصد فسفر به طور عمده در بخش معدني ماهي وجود دارد.
پيغمبري ادامه داد: استخراج کلسيم از استخوان ماهي شامل دو مرحله تجزيه استخوان ماهي و محلول‌سازي کلسيم از پپتيدهاي موجود در استخوان اسکلت ماهي، آنزيم استخراج شده از احشا و پودر استخوان ماهي و نيز تيمار آنزيمي است.
استاديار گروه شيلات دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان با بيان اينکه در روش نخست استخوان ماهي با مخلوط آنزيمي استخراج شده از احشاي يک ماهي گوشت‌خوار هضم ميشود و به صورت پودر در مي‌آيد، گفت: بافت سخت و فيبري موجود در برخي از بافت‌ها در اين مرحله تجزيه ميشود.
وي به تجزيه استخوان ماهي با استفاده از تيمار اسيد استيک و اسيد سيتريک اشاره کرد و بيان داشت: اسيد سيتريک موجب شکستن پيوندهاي غيرکوالانس و رهاسازي کلسيم شده و قابليت کلاته شدن با آنها را دارد ضمن اينکه تيمار اسيدي موجب رسوب کلاژن شده و در نتيجه کلسيم از شکل آلي استخراج ميشود.
پيغمبري اضافه کرد: محلول‌سازي کلسيم از پپتيدهاي استخوان ماهي استخوان هيدروليز شده در مرحله نخست شامل پروتئين ترکيب شده با کلسيم مانند استئوکلين، فسفوتين و فسفوپروتئين کازئين است.
استاديار گروه شيلات دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان ابراز داشت: کلسيم در اين مرحله از پروتئين جدا شده و پروتئين نيز به اسيدهاي آمينه تشکيل دهنده خود تجزيه ميشود. همچنين با تيمار آنزيمي و کنترل دما در اين مرحله فشار و غلظت سوبسترا موجب ته‌نشين شدن پروتيئن و جداسازي کلسيم محلول ميشود.
* استفاده از ضايعات دريايي در زمينه‌هاي دارويي، پزشکي و آرايشي
وي به معرفي برخي از ترکيبات مهم استخراج شده از ضايعات فرآورده‌هاي دريايي و استفاده از آن در زمينه‌هاي دارويي، پزشکي و آرايشي اشاره کرد و يادآور شد: استفاده از ترکيبات زيستي با منشأ دريايي در پزشکي، دارويي و آرايشي قدمت طولاني دارد.
استاديار گروه شيلات دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان اضافه کرد: در گذشته‌هاي دور از موجودات دريايي به عنوان داروهاي زنده براي بهبود و درمان بيماري‌هاي پوستي مورد استقاده قرار مي‌گرفت.
پيغمبري ادامه داد: امروزه از اين ترکيبات به عنوان حاملان دارو، آرامش‌بخش و مکمل غذايي استفاده ميشود.
به گفته وي تحقيقات براي دسترسي به آنتي‌بيوتيک جديد که فاقد مشکل مقاوم‌سازي انسان به سويه‌هاي باکتريايي باشد، موجب شده ضايعات توليدات دريايي بيش از پيش مورد توجه محققان قرار گيرد.
استاديار دانشگاه علوم کشاورزي گرگان انهدام ضايعات را يکي از مشکلات مهم صنعت غذايي اعلام کرد و بيان داشت: اين ضايعات معمولاً در درياها رها مي‌شوند و ورود نيتروژن به آب و آلودگي آن را به همراه دارند.
وي با تأکيد براينکه مي‌توان از اين ضايعات ترکيبات مفيدي را به دست آورد، تصريح کرد: اسکولامين نوعي آمينواسترول است که از کبد، کيسه صفرا، معده و روده نوعي کوسه به دست مي‌آيد و خاصيت ضدسرطاني در شش و تخمدان، ضدميکروبي، ضدچاقي و ضدديابت آن در انسان به اثبات رسيده است.
پيغمبري به کلاژن يکي ديگر از مواد استخراج شده از ضايعات دريايي اشاره کرد و گفت: کلاژن نوعي پروتئين استخراج شده از پوست و استخوان ماهي است که با توجه به تفاوت در زيرواحدها، وزن مولکولي، ساختار و عملکرد به 21 نوع طبقه‌بندي ميشود و در بهبود نارسايي مجاري ادراري، دردهاي مفاصل، استخوان و ترميم غضروف‌هاي آسيب ديده موثر است و خاصيت ضدسرطاني دارد.
وي با اشاره به الاستين، تصريح کرد: الاستين پروتئيني است که از پوست ماهي به دست مي‌آيد و خاصيت ضدسرطاني دارد و همچنين در مراقبت از پوست، افزايش خاصيت الاستيک پوست پس از زايمان و مراقبت از مو و ترميم آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
استاديار گروه شيلات دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان پروتامين را از ديگر ترکيبات استخراج شده از ضايعات دريايي برشمرد و اضافه کرد: پروتامين نوعي پلي‌پپتيد است و خاصيت آنتي‌باکتريايي دارد و داراي اسيد آمينه‌هاي کمياب بوده که خاصيت ضدسرطاني آن در موش به اثبات رسيده است.
پيغمبري در پايان اذعان داشت: محققان با توجه به محدوديت صيد در درياها تلاش مي‌کنند سنتز ترکيبات مشابه را در آزمايشگاه‌ها توليد کنند تا در محصولات دارويي و آرايشي بهداشتي مورد استفاده قرار گيرند.
