به گزارش مشرق، نشست تخصصی «جایگاه قرآن در تمدن اسلامی اسپانیا» با حضور روح‌الله علی‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در سالن کنفرانس بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد.

روح‌الله علی‌نژاد در این نشست به سخنان زیر اشاره کرد:

*بر اساس اطلاعات به دست آمده از متون کهن، سرزمین‌هایی که ما امروزه آنها را با نام اسپانیا و پرتقال می‌شناسیم، در گذشته با نام «ایبریا» شناخته می‌شده این سرزمین‌ها تحت نفوذ امپراطوری روم به مسیحیت تثلیثی معتقد بود و این تفکر سال‌ها بر این سرزمین سایه انداخته بود، تا اینکه اسلام وارد این سرزمین‌ها شد و سایه خود را بر سر مردم آن سرزمین گستراند.

*مردم اسپانیا، سال‌ها در یوغ و ستم کلیسای کاتولیکی به سر می‌بردند، اما در همان دوران دو اسقف موحد بودند که به باور تثلیثی اعتقاد نداشتند و به‌نوعی اندیشه‌های توحیدی داشتند، آنها تفکرات خود را اشاعه می‌دادند؛ گرچه آنها در نهایت اعدام شدند، ولی زمینه‌ساز رواج اندیشه‌های توحیدی شدند.

*در منابع غربی و در آنچه که توسط مورخان غربی ثبت شده، این گونه آمده که اسلام از طریق لشکرکشی و به‌زور شمیر به اسپانیا وارد شده است و داستان‌ها و افسانه‌های خشونت‌باری از پختن سرهای بریده هزاران نفر از مردم آندلس و همینطور بسیاری دیگر از این گونه افسانه‌ها که از کنار این موضوع بیرون آمده، این ذهنیت نادرست را در اذهان غربی‌ها بیشتر تقویت می‌کند.

دلایل واقعی پذیرش اسلام در اسپانیا

* همزمان با خشکسالی و فقر، نارضایتی مردم این سرزمین‌ها از حاکمان و علمای کلیسای کاتولیک، باعث آمادگی جامعه آن زمان برای یک انقلاب و تحول فکری شد و همین موضوع به تدریج زمینه ساز پذیرش دین اسلامی که عدالت محوری از مهمترین مشخصه‌های آن است، شد.

* دلیل دیگری که برای پذیرش اسلام در اسپانیا می‌توان نام برد این است که اسپانیا از امپراطوری روم به‌شدت دور بود، برای همین به لحاظ فرهنگی به‌شدت عقب مانده بود، پس زمانی که آنها با تفکر غنی اسلام آشنا شدند، نتوانستند در برابر آن مقاومت کنند. بنابراین می‌بینیم که ورود اسلام به آندلس، تنها یک فتح نظامی نبوده و در راستای یک تحول فکری و اجتماعی به وجود آمده است.

* مردم آندلس، انسان‌هایی حریص نسبت به کسب علم و دانش بودند و با سرعت به فراگیری اسلام و علوم اسلامی پرداختند تا جایی که حتی در مقاطعی گوی سبقت را از مبلغان شرق اسلام می‌ربودند. این موضوع به حدی شدت پیدا کرد که در آن زمان واژه جاهل را برای کسی به کار می‌بردند که در هیچ یک از شاخه‌های علوم تبحر استادی نمی‌داشت.

* متاسفانه بعد از تشکیل حکومت مقتدر و منسجم اسلامی در اسپانیا، به دلیل جدال بر سر اینکه چه کسی خلیفه باشد، حکومت‌های کوچک تشکیل شده و کم کم نظام ملوک‌الطوایفی در آنجا مستقر شد که همواره با یکدیگر در حال جنگ بودند. همین موضوع باعث تضعیف آن حکومت مقتدر در سال 98 هجری شد که در کنار آن، قدرت گرفتن مسیحیان به تصرف سرزمین‌های اسلامی آن مناطق انجامید.

منبع: ایبنا