گروه سیاسی مشرق- انتصابات پر سر و صدا و بی توجهی های وزیر علوم به تذکرات نمایندگان باعث شد که در سه شنبه سوم تیرماه امسال درخواست استیضاح وزیر علوم با 50 امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس شود. با این حال این درخواست توسط هیات رئیسه اعلام وصول نشد تا به جریان افتادن استیضاح به بعد از تعطیلات مجلس موکول شود.

جلسه مشترک استیضاح کنندگان با وزیر علوم

مطرح شدن درخواست نمایندگان مجلس برای استیضاح باعث شد که حجت الاسلام ابوترابی فرد نایب رئیس اول مجلس، بانی برگزاری جلسه‌ای مشترکی بین برخی امضا کنندگان استیضاح و وزیر علوم باشد.

الیاس نادران در مورد جزئیات جلسه روز گذشته وزیر علوم با تعدادی از نمایندگان به تسنیم گفت: آقای ابوترابی فرد نایب رئیس اول مجلس روز گذشته به مصلحت‌اندیشی خود چند تن از نمایندگانی که برگه استیضاح را امضا کرده‌بودند را دعوت کرد ولی این جلسه‌ی استیضاح کنندگان با وزیر نبود چرا که استیضاح کنندگان 60 نفر هستند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا نمایندگان از پاسخ‌های  وزیر علوم در این جلسه قانع شده‌اند، ادامه داد: کسی بنا نبود که در این جلسه قانع شود و نمایندگانی که در این جلسه حضور داشتند نقطه نظرات خود در مورد رفتار کلی وزارت علوم و مدیریت دانشگاه‌ها مطرح کردند و آقای فرجی دانا نیز صحبت‌های خود را مطرح کرد.

نادران ادامه داد: ادله‌ای که استیضاح‌کنندگان برای استیضاح وزیر علوم دارند به نظر من برای استیضاح یک وزیر قانع‌کننده است و نگرانی استیضاح‌کنندگان جدی و قابل توجه است و عمدتا حاشیه‌های وزارت علوم و دانشگاه‌ها بر جریان علمی و فعالیت‌هایی که باید در مسیر ارتقای علمی کشور انجام بگیرد، غلبه کرده است.



دلایل استیضاح وزیر علوم چیست؟

عمده دلایلی که نمایندگان مجلس برای استیضاح وزیر علوم بیان می کنند مربوط به عزل و نصب‌های صورت گرفته در دانشگاههای کشور و بی توجهی وزیر علوم به تذکرات نمایندگان مجلس و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

محمد مهدی زاهدی نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری خانه ملت در گفت‌وگو با فارس در مورد دلایل استیضاح ویزیر علوم گفت:در صحبتی که با امضاکنندگان استیضاح داشتم آنها از عملکرد وزارت علوم به شدت نگران بودند و احساس می‌کردند که ممکن است این عملکرد تبعات سیاسی و اجتماعی و هزینه‌های سنگینی برای کشور داشته باشد.

رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس با بیان اینکه استیضاح‌کنندگان جلوگیری از یک خسارت بزرگ برای کشور را دلیل استیضاح خود می‌دانند، تصریح کرد: امروز فضای دانشگاهی پیشرفت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و رشد چشمگیر علمی را شاهد است که شاید برخی عملکردها این رشد را متوقف کرده و دچار مخاطره کند.

جبار کوچکی نژادعضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز علت اصلی درخواست نمایندگان برای استیضاح رضا فرجي دانا را نوع انتصابات در دانشگاه‌های وزارت علوم عنوان کرد.

وی ادامه داد: وزیر علوم توجهی به نظرات دیگران در انتصابات نداشته و همچنین از افراد ضعیف در سطح دانشگاه‌ها استفاده کرده است که این مسایل همه باعث شد نمایندگان خواستار استیضاح وزیر علوم شوند.

عباس مقتدایی، دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز از موضوعاتی چون عزل و نصب‌ها در وزارت علوم به‌عنوان دلایل استیضاح فرجی دانا نام برد و افزود: برخی اقداماتی که شائبه تقویت جناح‌های سیاسی که در جریان فتنه یا ساکت بودند یا نقش منفی داشتند و همچنین موضوعاتی نظیر انجام وظایف ذاتی وزارت علوم و کاستی‌هایی که در این جهت وجود دارد نیز نکات برجسته‌ای است که به هنگام استیضاح ریز آن‌ها بیان خواهد شد.

عدم توجه به نظرات شورای عالی انقلاب فرهنگی

طبق قانون، رئیس هر دانشگاهی قبل از انتصاب توسط وزیر علوم، باید به تأیید اعضای شوری عالی انقلاب فرهنگی برسد؛ با این حال اقدامات وزیر علوم در انتخاباتی کردن تعیین روسای دانشگاهها اعتراضات اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی را به دنبال داشته است.


منتقدان، رویه انتخاباتی شدن تعیین رئیس دانشگاه‌های دولتی را خلاف قانون می‌دانند که ممکن است مشکلات عمده‌ای به همراه داشته باشد و عملاً تصمیمات و نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی را بی اثر جلوه می‌دهد و در صورت مخالفت اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با گزینه‌ای، این شورا را در مقابل نظر اساتید آن دانشگاه قرار خواهد داد.

انتقاد رئیس جمهور به روش وزیر علوم

اما به کار گیری این روش توسط وزیر علوم انتقادات رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی را نیز به دنبال داشته است؛ در این زمینه منصور کبگانیان به جلسه 13 خرداد شورای عالی انقلاب فرهنگی و انتقاد رئیس جمهور به وزیر علوم اشاره دارد و می‌گوید:
رئیس جمهور به عنوان رئیس این شورا درباره معرفی سرپرستان دانشگاه به شورای عالی، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی حق وزیر علوم می داند که افرادی را برای ریاست دانشگاهها به این شورا پیشنهاد دهد و شورا هم حق خود می داند این پیشنهاد را تصویب یا رد کند. بنابراین؛ این دو حق قانونی و خیلی شفاف است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، وزیر علوم این حق را دارد که قبل از پیشنهاد فرد مورد نظر به شورای عالی انقلاب فرهنگی با هر تعداد از استادان دانشگاه مشورت کند و مشورت هم حق وزیر است.

کبگانیان در این باره به یک جمع بندی بسیار جدی رئیس جمهور اشاره کرد و اظهار داشت: اگر این مشورت طوری جلوه کند که از صندوق آرا ( فیزیکی، الکترونیکی یا هر روش دیگر رای گیری ) خارج شده، دیگر مشورت به شمار نمی آید و به شنونده القا می کند که این مشورت در آمده از صندوق رای، یک نوع رای گیری است؛ پس دست شورای عالی انقلاب فرهنگی در انتخاب یا عدم انتخاب آن فرد بسته می شود و این طور به نظر می رسد که نصف حق شورای عالی با این روش گرفته می شود.


کبگانیان با بیان اینکه رئیس جمهور در این زمینه به درستی جمع بندی کرد، اظهار داشت: رئیس جمهور تاکید کرد که القاء انتخابات نباید صورت گیرد؛ در جلسه 13 خردادماه هم انتقاداتی صورت گرفت و رئیس جمهور در این جلسه بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد. البته موضوعاتی پیش آمد و اعضای شورا هم گلایه هایی داشتند که روی آن اختلاف نظر بود، بنابراین رئیس جمهور بار دیگر بر این جمع بندی خود تاکید کرد. درباره جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی مباحث مفصل تر است اما رسانه ای شدن برخی موارد ممکن است جلوی حل موضوع را بگیرد. ما تمایل داریم در یک جمع دوستانه وزیر علوم فرصت داشته باشد، فکر کند و برخی موارد ارزیابی همچنین روشها اصلاح شود.

این در حالی است که وزیر علوم در این جلسه نیز مانند گذشته از  عملکرد خود در این زمینه دفاع کرد و روش تعیین رئیس دانشگاه‌ها را استمزاجی اعلام کرد.