به گزارش خبرنگار ديپلماسي عمومي مشرق، هيلاري کلينتون وزير امور خارجه آمريکا، اولين گزارش استراتژيک بررسي چهار سالانه ديپلماسي و توسعه (QDDR) را تحت عنوان "رهبري از طريق قدرت غيرنظامي" در انجمن تالار شهر ارايه کرد.
اين گزارش که بر اساس الگوي نظام مند گزارش نويسي چهار سالانه وزارت دفاع يعني (QDR) الگوبرداري و نگاشته شده، اولين گزارش چهارسالانه است که در باب ديپلماسي آن هم از مصدر وزارت خارجه صادر مي شود.
گزارش مذکور عليرغم وجود کلمه "بازبيني" در آن، بيشتر بر استراتژي هاي آينده ديپلماسي آمريکا دلالت مي کند و بر محور "رهبري آمريکا از طريق قدرت غيرنظامي" و يا اگر بخواهيم بهتر بگوييم "رهبري از طريق قدرت مدني" است و با هدف "ارزيابي فراگير از چگونگي ارتقاء کارايي و اثربخشي عملکرد وزارت امور خارجه و سازمان توسعه بين المللي ايالات متحده آمريکا در فضاي قدرت هاي نوظهور، عدم ثبات فزاينده و تهديدات و فرصت هاي جديد تحولات تکنولوژيک" شکل گرفته است.، و يا طبق گفته هيلاري کلينتون،" تلاشي است براي رسيدن به يک پاسخ ساده به اين سئوال که: چگونه مي توانيم بهتر عمل کنيم؟"
در توصيف چهار چوب بررسي چهار سالانه ديپلماسي و توسعه، اين گزارش هفت " تهديد جديد جهاني " را شناسايي کرده است. تهديد پنجم "خطر امنيت فضاي مجازي" مي باشد، که ناشي از وابستگي ما به فناوري و شبکه هاي آنلاين مي شود. همان فناوري که ترويج رفاه جهاني و جريان آزاد اطلاعات را به همراه دارد، مي تواند آسيب پذيري هاي جديدي را نيز ايجاد کند.
متن کامل اين گزارش به شرح زير است:
رهبري از طريق قدرت غيرنظامي
نخستين بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه آمريکا
سال 2010
مقدمه هيلاري کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا
چطور ميتوان بهتر عمل کرد؟ اين سوالي است که تجار در سراسر دنيا هر روز از خودشان ميپرسند. آنها ميخواهند مطمئن باشند از هر يک دلاري که در دست دارند بيشترين سود نصيبشان شود. اين کار [پيدا کردن راه بهتر] از نظر آنها مهمترين کار است. حتي اگر اوضاع اقتصادي در بهترين وضعيت خود باشد و در زمان سختي و اوضاع بد اقتصادي، امري حياتي است.
بسياري از سران و رهبران حکومت نيز همين سوال را از خود ميپرسند. در دوراني که سناتور بودم عضويت کميته نيروهاي مسلح سنا را داشتم. در آنجا بود که مشاهده کردم وزارت دفاع آمريکا هر چهارسال اقدام به تهيه و تدوين گزارشي ميکند تحت عنوان "بازبيني چهارسالانه دفاعي" (QDR). شاهد بودم اين بازبيني چهارسالانه، چطور طرحي راهبردي براي اين وزارتخانه ارايه ميکند. در اين بازبيني تصميمگيري لازم براي تدوين اولويتها صورت ميگرفت و تضمين ميکرد که اين اولويتها در بودجه لحاظ شود. بازبيني چهارسالانه دفاعي پاسخي روشن براي اين سوال فراهم ميکرد که "چطور ميتوان بهتر عمل کرد؟".
بعد از اين که وزير امور خارجه آمريکا شدم، همين سوال را براي اين وزارتخانه مطرح کردم. مشاهده کردم که ما در اين حوزه کارهاي بسيار خوبي انجام دادهايم. وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا (USAID) داراي کارکناني فوق العاده است، از کساني که در بخش بهداشت و درمان در مراکز و روستاهاي دورافتاده فعال هستند گرفته تا کارمندان بخش خدمات خارجي مستقر در سفارتخانههاي آمريکا و ديگر افرادي که در سراسر ايالات متحده مشغول خدمت هستند. اما بلافاصله دريافتم ميتوانيم به شيوه بهتري به کارکنان خود در انجام بهتر کارها کمک کرده، منابع خود را با بهرهوري بيشتر صرف کنيم و به صورت موثرتري به اهداف خود رسيده ضمن اين که با مقتضيات دنياي در حال تغيير، سازگار شويم.
از اين رو، سال گذشته اعلام کردم به سرعت بازبيني امر ديپلماسي و توسعه را که محور اصلي کار وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا محسوب ميشوند، انجام دهيم. ما با صدها نفر در دولت آمريکا و ديگر نقاط جهان مشورت کرديم. اين گزارش که نخستين بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه (QDDR) به شمار ميرود، نتيجه اين مشورتها است.
من بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه را در بالاترين اولويت کاري قرار دادم. همانطور که همه تجارتخانهها بايد بيشترين سود را از هر دلاري که سرمايهگذاري کردهاند، به دست آورند، وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا نيز بايد بيشترين فايده را از هر دلاري که از جيب ماليات دهندگان آمريکايي خرج ميکنند، کسب کنند. ما در عين حال بايد به آينده بنگريم و براي دنيايي که مداوم در حال تغيير است، برنامهريزي کنيم. نتيجه کار به مردم آمريکا و حفاظت از منافع ما و پيشبرد و مطرح کردن راهبري ما در قرن بيست و يکم باز ميگردد.
باراک اوباما، رئيس جمهوري آمريکا در راهبرد امنيت ملي خود چنين عنوان کرد که "ما در دوره اي زندگي ميکنيم که روند تغييرات در آن سريع است". بازيگران جديد، چه خوب و چه بد، اين قدرت را دارند که امور بينالمللي را به گونهاي بيسابقه شکل دهند. چالشهايي که با آن مواجهيم مانند گسترش تسليحات هستهاي، بيماريهاي همهگير در سطح دنيا، تغييرات آبوهوايي و تروريسم، پيچيدهتر از هر زمان ديگري هستند.
تنها نميتوان به ممانعت از اين تغييرات بسنده کرد. بلکه بايد از اين تغييرات پيشي گرفت. براي اين منظور، ما قدرت غيرنظامي خود را خواهيم ساخت که، شامل ترکيب قدرتهاي غيرنظامي است، که در کنار هم و در بخشهاي مختلف دولت آمريکا در زمينه ديپلماسي فعال هستند و پروژههاي توسعهاي ما را انجام ميدهند و به بحرانها واکنش نشان داده و از آن جلوگيري ميکنند. امروز نهادهاي مختلفي در اين امر مشارکت دارند. اما کارهايشان ميتواند با يکپارچکي، تمرکز و کارايي بيشتري صورت گيرد.
وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا نقش اصلي را در تحقق اين اهداف بازي خواهند کرد. ما چارچوب راهبردي و نظارتي کافي براي تضمين اين امر ارايه ميکنيم که قدرت غيرنظامي آمريکا به کارآمدترين نحو ممکن به کار گرفته شوند. همانگونه که در بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه توضيح داده شده، تلاش خواهيم کرد ديوارها بين نهادهاي مختلف آمريکا را بشکنيم. ما به افراد خود امکان ميدهيم تصميمسازي کنند و آنها را مسئول نتايج حاصله ميدانيم.
اين کار از سطح سفراي سفارتخانههاي آمريکا در جهان شروع ميشود. اکنون اداره يک سفارتخانه به نسبت هر زماني ديگر پيچيدهتر است. ما ابزار لازم را به روساي دفاتر نمايندگي آمريکا [سفارتخانهها] ارايه ميکنيم تا بر کار همه نهادهاي دولتي آمريکايي که در کشورهاي محل خدمت اين سفرا فعال هستند، نظارت داشته و اساساً به عنوان افسر ارشد اجرايي که سفارتي متشکل از چندين نهاد و آژانس دولتي را اداره ميکند، عمل کند. ما آموزش اين ديپلماتها را تقويت ميکنيم و به آنها امکان مي دهيم تا در ارزيابي کارهمه کساني که در پستهاي زيرنظرشان کار ميکنند، نظارت داشته باشند و آنها را در سياستگذاريهايي که در واشنگتن صورت ميگيرد، بيشتر دخالت خواهيم داد. اين کار منطقي و اساسي به نظر ميرسد، اما اين تغييري است که به ما کمک خواهد کرد تا بطور کامل از پتانسيل قدرت نظامي خود بهرهبرداري کنيم.
ما همچنين روشهاي جديدي دنبال ميکنيم تا کارهايي انجام دهيم که به ما کمک ميکنند افراد و ملتهاي همفکر را در راستاي حل مشکلاتي که با آنها دست به گريبان هستيم، گردهم آوريم. ما نهادهاي بينالمللي را اصلاح و به روز خواهيم کرد و از شيوههاي قرن بيست و يکمي مملکتداري، براي توسعه گستره و دامنه ديپلماسي به محدودهاي فراتر از سازمانها و دفاتر نهادهاي دولتي، بهره خواهيم جست.
در زمينه توسعه نيز تلاش ما اين است که آژانس توسعه بينالمللي آمريکا را بار ديگر به نهاد پيشروي جهاني در امر توسعه بدل کنيم. براي حصول اطمينان از اين که سرمايهگذاريهاي ما بالاترين تاثيرات را به همراه داشته باشد، تلاشهاي خود را به 6 حوزه متمرکز کردهايم که در آنها تخصص داريم. ما سرمايهگذاري گستردهاي در امر نوآوري انجام ميدهيم تا پيشرفتهاي بيشتري در اين زمينهها به دست آوريم. ما روشهاي ارزيابي نتايج کار را بهبود بخشيدهايم و تخصيص بودجه در اين زمينهها را بر اساس نتيجه حاصله انجام ميدهيم.
تغييرات اساسيتري در اين راستا امکانپذير است. ما از کارکنان خود در نقاط مختلف دنيا شنيدهايم که زمان زيادي از وقت خود را پشت ميز ميگذارند تا صدها گزارشي را بنگارند که کنگره و وزارت امور خارجه آنها را مجاب به ارايه آنها کرده است. از اين رو، ما تاثيرات کار خود را با محدود کردن در تعداد صفحات گزارشهايي که بايد ارايه شوند، افزايش ميدهيم و از افراد خود ميخواهيم به عوض ارايه دو گزارش، يک گزارش که جوابگوي نيازها باشد، ارايه کنند.
در ادامه اين گزارش، شرح مفصل اصلاحات بيشتر ارايه شده است. همه آنها يک هدف را دنبال ميکنند و آن مهيا کردن قدرت غيرنظامي ما براي پيشبرد منافع آمريکا و کمک به ايجاد دنيايي است که افراد بيشتري در نقاط مختلف آن بتوانند در آزادي زندگي کنند و فرصتهايي برابري در اختيار داشته و اين امکان را داشته باشند تا با استعدادها و ظرفيتهاي خدادادي خود زندگي کنند. مطمئن هستم که ما در راه تحقق اين هدف گام بر ميداريم و تمايل داريم تشکر خود را از همه کساني که در تهيه و تدوين اين سند مشارکت داشتهاند، اعلام کنم و به آنها بگويم که شما با تدوين اين سند و ارايه راهکارهاي عملکرد بهتر، مسير تدوين بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه را براي آيندگان، آسان کردهايد.
هيلاري رودهام کلينتون
فهرست مطالب
خلاصه هيئت رئيسه
مقدمه
فصل 1: روندهاي جهاني و مباني سياستهاي اصلي
- پيشبرد منافع آمريکا
- روندهايي که زمينه جهاني سياست خارجي آمريکا را از نو شکل ميدهند
- زمينه ملي
- مباني سياستهاي اصلي
فصل 2: سازگاري با دورنماي ديپلماتيک قرن بيست و يکم
- پيشگامي در اجراي عمليات غيرنظامي جهاني در چارچوب راهبردي يکپارچه
- ايجاد و شکل دهي به معماري و همکاري جديد جهاني
- ورود و تعامل فراتر از وزارت خارجه
- تجهيز کارکنان به انجام همه ماموريتهاي ديپلماتيک ما
فصل 3: ارتقاء و تغيير شکل توسعه براي کسب نتيجه
- مقدمه
- تمرکز بر سرمايهگذاريهاي ما
- توسعه زياد تاثيرگذاري بر اساس مشارکت، نوآوردي و نتايج
- تبديل آژانس توسعه بينالمللي آمريکا به نهاد پيشرو در توسعه جهاني
- تبديل وزارت امور خارجه به يکي از حاميان امر توسعه
فصل 4: جلوگيري و واکنش به بحران، مناقشه و بيثباتي
- مقدمه
- تبديل پيشگيري و واکنش به مناقشه در کشورهاي متزلزل به محور اصلي ماموريت غيرنظامي
- اجراي پيشگيري و واکنش به مناقشه در ميدان عمل
- ايجاد پايههاي درازمدت براي صلح و حاکميت قانون از طريق اصلاح در بخش امنيتي و دادگستري
فصل 5: عملکرد هوشمندانهتر
- نيروي انساني قرن بيست و يکمي
- مديريت بر قرادادها و تامين منابع براي دستيابي بهتر به ماموريتها
- برنامهريزي، ارايه بودجه و سنجش نتايج
- ارايه خدمات کيفي حمايتي متقابل و کسب کارآيي بيشتر در ميدان عمل
فصل 6: نتيجهگيري
ضميمه 1: روند تدوين بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه
ضميمه 2: روش انتقال موسسه GHI به آژانس توسعه بينالمللي آمريکا
خلاصه هيئت رئيسه
خودروي جيپي در منطقهاي دورافتاده از کشوري جهان سومي از اين دنياي خاکي به سرعت پيش ميرود. داخل آن يک ديپلمات وزارت امور خارجه آمريکا با دانش و شناخت عميق از قوميتهاي مختلف آن سرزمين به همراه يک کارشناس آژانس توسعه بينالمللي آمريکا که او نيز تجربهاي طولاني در ارايه کمک به کشورهاي مختلف براي بيرون آوردن آنها از فقر دارد، حضور دارند. آنها ميروند که با شوراي محلي درباره تعدادي از پروژه مختلف مثل سيستم جديد تصفيه آب، راهي براي ارتقاي جايگاه زنان آن جامعه و ديگر مسايل صحبت کنند، اقدامي که شرايط زندگي را براي هزاران نفر بهتر ميکند، ضمن اين که گرايش و تمايل مردم محلي را به ايالات متحده آمريکا تقويت ميسازد.
آنها در اين منطقه غريبه نيستند. قبلا هم آمريکاييهاي ديگري نيز آنجا آمده بودند. ماموريت سرنشينان اين جيپ بخشي از راهبرد هماهنگ شدهاي است که از همه ابزارهاي سياست خارجي آمريکا بهره ميگيرد. پيش از اين نيز همکاران آنها از نهادهايي مانند کارشناسان آبياري وزارت کشاورزي آمريکا، کارشناسان بهداشت و درمان از مراکز کنترل و پيشگري بيماريها و همچنين متخصصان حقوقي از وزارت دادگستري آمريکا و ديگر نهادها، اقداماتي در آن منطقه آغاز کردهاند.
در نزديکترين سفارتخانه آمريکا به اين منطقه، سفير آمريکا هدايت اداره تيمهاي مختلفي را برعهده دارد که از سوي نهادهاي مختلف اين کشور اعزام شدهاند. ديگر مراکز و دفاتر آمريکايي در منطقه نيز تجربيات و نقطهنظرات خود را در اختيار قرار ميدهند. از واشنگتن نيز راهنماييهاي راهبردي و منابع مالي و امکانات در اختيار قرار ميگيرد.
اين افراد غيرنظامي آمريکايي حاضر در ميدان براي اين که بتوانند مشارکت کارآمدتري با کشورهاي ميزبان خود داشته و منافع و ارزشهاي آمريکا را بهتر به پيش ببرند، ميبايست همچون تيمي بيعيب کار کنند و قدرتهاي منحصر به فرد خود را به گونهاي در کنار هم قرار دهند که بتواند خود را با تغييرات سريع شرايط سازگار سازند. اين کاري است که آنها براي انجام آن دوره ديدهاند. آنها همچنين عهده دار هدايت و راهبري امور در نوک پيکان قدرت غيرنظامي اعزامي از سوي آمريکا هستند و آنها در خط مقدم تلاشهاي واشنگتن در مواجهه با چالشها و مغتنم شمردن فرصتهاي موجود قرن بيست و يکم قرار دارند.
قدرت غيرنظامي يعني ترکيب قدرت زنان و مردان در سراسر دولت آمريکا. کساني که مشغول اجراي دموکراسي، اجراي پروژههاي توسعهاي، تقويت همپيماني و مشارکت، پيشگيري و واکنش به بحرانها، مناقشات و پيشبرد منافع اصلي آمريکا يعني، امنيت، شکوفايي و ارزشهاي جهاني – بخصوص دموکراسي و حقوق بشر- و همچنين ايجاد نظام عادلانه بينالمللي هستند. اين آدمها، همان کساني هستند که مذاکرهکننده معاهدات صلح، حامي حقوق بشر، تقويت کننده همکاريهاي اقتصادي و توسعهاي ما هستند و سرپرستي هيئتهاي مختلف از نهادهاي دولتي آمريکا را در کنفرانس مربوط به تغييرات آبوهوايي عهدهدار بودند. اين بخش غيرنظامي دولت آمريکا است که همچون نيروهاي مسلح در کنار هم و دوشادوش هم و به عنوان يک قوه واحد عمل ميکند.
اين غيرنظاميان بارها و بارها اين سوال را مطرح ميکنند که چطور ميتوان وظيفه پيشبرد منافع مردم آمريکا را بهتر انجام داد؟ پاسخ به اين سوال، همان جوابي است که بايد به همه سازمانها و وزارتخانهها داد و آن اين است که ميتوانيم با مشخص کردن اولويتها، تلاش براي کسب نتيجه، مسئول دانستن خود و يکپارچه کردن تلاشهايمان به اين مهم نايل آييم.
هدف از نخستين بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه (QDDR) تحقق همه اين اهداف بوسيله ايجاد برنامه فوري اصلاحي براي وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا است. نهادهايي که پيشرو در امر روابط خارجي و توسعه بينالمللي هستند. اين گزارش بر اساس تلاشهايي بنا نهاده شده که پيش از خانم هيلاري کلينتون عهده دار اين وزارتخانه بودند. کساني که بسياري از نيازهايي را که ما اکنون در اين گزارش به آنها پرداختهايم، شناسايي کرده بودند مانند طرح خانم کاندوليزا رايس در راستاي ايجاد تغيير ساختار ديپلماسي. بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه، دنبالهروي از روشي است که در تدوين بازبينيهاي چهارسالانه وزارت دفاع و سازمان امنيت داخلي آمريکا از آن بهره گرفته شده است. اين کار به منظور اتخاذ نگاهي جامع به چگونگي صرف و هزينه بهينه منابع موجود، چگونگي دستيابي موثرتر به اولويتهاي مدنظر آمريکا، روش انجام متفاوت امور و چگونگي آماده کردن خود براي دنيايي که در پيش است، صورت ميگيرد.
براي شروع، بايد بتوانيم کارهاي بيشتري با آن چه که در اختيار ما است، صورت دهيم. خانم کلينتون هنگامي که تصدي وزارت امور خارجه آمريکا را در دست گرفت، کار خود را بر تاکيد بر ضرورت تقويت قدرت غيرنظامي در کنار قدرت نظامي به عنوان دو رکن اصلي سياست خارجه آمريکا آغاز کرد. وي خواستار رويکردي يکپارچه براي حل مشکلات شد – رويکردي که در راهبرد امنيت ملي رئيس جمهوري آمريکا نيز لحاظ شد.
اصل و شالوده بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه دستيابي به اين نقطه نظر و منفعت و عملکردي بود که اين نقطهنظر ميتواند به همراه داشته باشد. ما بايد به اين درک برسيم قدرت غيرنظامي در دنيا مسئلهاي نيست که منحصرا به وزارت امور خارجه يا آژانس توسعه بينالمللي آمريکا محدود باشد. ما شاهد ورود فعالانه شمار زيادي از نهادهاي غيرنظامي به فعاليتهاي بينالمللي در اموري مانند: ديپلماسي انرژي، پيشگيري بيماريها، آموزش نيروهاي پليس، توسعه تجارت و ديگر امور هستيم.
وقتي تلاش همه اين نهادها در کنار هم قرار گيرد، ميتواند از منافع آمريکا حمايت کرده و رهبري آمريکا را ادامه دهد. همچنين ميتوانيم از سقوط کشورهاي متزلزل به ورطه هرج و مرج جلوگيري کرده، موجب تقويت رشد اقتصادي در ديگر کشورها شده و سرمايهگذاري براي تجارت آمريکا را تضمين کرده و بازار تازهاي براي کالاهاي آمريکايي بگشاييم ضمن اين که به تجارت در ديگر کشورها کمک کرده و اشتغال بيشتري در داخل آمريکا ايجاد کنيم. ما همچنين ميتوانيم به ديگر کشورها ياري رسانيم تا سيستم بهداشت عمومي يکپارچه و پايداري ايجاد کنند که در خدمت مردم و مانع از سرايت و گسترش بيماريها شود. ما در عين حال ميتوانيم مانع از گسترش تسليحات هستهاي شويم. ما از گروههاي مدني و اجتماعي در کشورهاي مختلف جهان و از تلاشهايشان براي انتخاب حاکمان و پاسخگو دانستن حاکمان برگزيده خود، حمايت ميکنيم. ما از تلاشهاي زنان براي کسب استقلال مالي، تحصيل فرزندان، بهبود وضعيت اجتماعي و کمک به ايجاد آرامش و صلح در کشورهايشان حمايت ميکنيم. سازشناپذير بودن آمريکا در دفاع از امنيت کشور همزمان با تعهد واشنگتن به ادامه شکوفايي کشور و پايبندي به ارزشها، در زمره سياستهاي مورد تاکيد آمريکا و در زمره دستورالعملهاي جهاني اين کشور است.
قدرت دادن به افرادي که عهده دار اين امر و ارايه نتايج کار به مردم آمريکا هستند، هدف نهايي گزارش بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه است. صدها کارشناس از بخشهاي مختلف وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا در کارگروههاي تدوين بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه مشارکت داشتند. همچنين افراد ديگري در داخل و خارج از دولت پيشنهادهايي براي تدوين اين گزارش ارايه دادند. اين گزارش منعکس کننده تجربيات آنها و ديدگاه راهبردي وزير امور خارجه و روساي هر دو نهاد است.
اگر چه تاکيد اين بازبيني بر چگونگي بهتر کردن عملکرد است اما پيش از هر چيز بايد از سابقه طولاني و موفق هر دو نهاد در پيشبرد منافع آمريکا در خارج ياد کرده و آن را ستود. در بسياري از امور، کارمان بسيار خيلي خوب بوده اما ضرورتي ندارد که گزارش حاضر به موفقيتها بپردازد. درعوض، وزير امور خارجه بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه را به سمت فرصتهاي خاصي متمرکز ساخت که ما براي بهبود کار بايد در پيش گيريم تا بدين وسيله ماموريت و وظيفه محوله خود را به صورت کارآمدتر محقق سازيم.
گزارش بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه تاکيد اصلي خود را بر جهان به صورتي که هست و تغييراتي که انتظار ميرود در سالهاي آتي پيش آيد، قرار داده است. روندهاي مهم جاري در جهان در حال شکل دهي مجدد به امور بينالمللي است و اين روندها مقتضيات تازهاي را براي ديپلماتها و کارشناسان امر توسعه، ايجاد ميکند. ظهور تهديدهايي مانند افراطگرايي خشونتطلب، گسترش تسليحات هستهاي، تغييرات آبوهوايي و شوکهاي اقتصادي ميتواند شکوفايي جهاني را عقب نگهدارد.
در عين حال، نيروهايي که اين چالشها را تقويت ميکنند مانند وابستگي اقتصادها به هم و جابجايي سريع اطلاعات، سرمايه، کالاها و مردم ، فرصتهاي غيرمنتظرهاي به همراه خود به ارمغان ميآورند. قدرت در نظام بينالملل که زماني تنها و منحصرا در دست عده معدودي از قدرتهاي بزرگ بود، اکنون در اختيار شمار زيادي از دولتها، سازمانها و بازيگران غيردولتي است. تحول در دنياي اطلاعات نيز بر سرعت تحولات در امور بينالملل افزوده است. اين امر تهديدات تازهاي نيز به همراه داشته است. وقتي ارتباطات محرمانه ديپلماتيک به روي سايتهاي اينترنتي منتشر ميشوند، تهديدي براي جان مردم در سراسر دنيا خواهد بود و تلاشهايي را که در راستاي بهبود وضعيت مردم صورت ميگيرد، تضعيف ميسازد. اين تحولات همچنين فرصتي فوقالعاده براي افراد در نقاط مختلف ايجاد ميکند که در مباحثات جهاني شرکت کرده و در زندگي افراد نيازمند، تفاوت ايجاد کنند. بعد از زمين لرزهاي که در هائيئي پيش آمد، افراد خيّر توانستند با استفاده از پيامهاي الکترونيک و پيام کوتاه بيش از 40 ميليون دلار براي کمک به احياي اين کشور جمعآوري کنند.
ديپلماتهاي امريکا و کارشناسان امرِ توسعه و متخصصان امور غيرنظامي هر روزه با همه اين روندها دست و پنجه نرم ميکنند. توانايي اين افراد در انجام امور و گزارش نتيجه کار به مردم آمريکا، به توانايي ما در سازگاري و شکل دادن به اين جهانِ در حال تغيير، بستگي دارد. پيشنهادهايي که در بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه ارايه شدهاند همگي در راستاي نيل به اين هدف هستند. اين پيشنهادها موجب صرفهجويي در هزينه شده و مهم تر اين که موجب حفظ جانها ميشوند.
بخشهاي ديگر خلاصه هيئت رئيسه به چهار بخش تقسيم ميشود که عبارتند از:
ديپلماسي براي قرن بيست و يکم، که نشان ميدهد چطور ميتوانيم ديپلماسي خود را با تهديدها و فرصتهاي دنياي حاضر سازگار سازيم.
تغيير در شکل توسعه براي کسب نتيجه، که نشان دهنده تلاشهاي ما براي بازسازي آژانس توسعه بينالمللي آمريکا به صورتي که به نهاد پيشروي دنيا در امر توسعه بدل شود.
پيشگيري و واکنش به مناقشات و بحرانها، که نحوه بهبود توانايي ما براي فعاليت در کشورهاي متزلزل را تشريح ميکند و نشان ميدهد چطور ميتوانيم مانع از وقوع مناقشات شويم.
و بخش آخر که به "عملکرد هوشمندانهتر" ميپردازد و توضيحي بر اين امر است که چطور ميتوان روشهاي برنامهريزي، تهيه و تامين ملزومات و کارکنان خود را بهبود بخشيم.
ديپلماسي قرن بيست و يکمي
ديپلماسي سنتي- به آن صورتي که در وزارتخانههاي دولتي، مراکز و مقرهاي سازمانهاي جهاني به کار ميرود- هنوز به عنوان ابزار ضروري سياست خارجي ما باقي مانده است. اما دورنماي ديپلماتيک قرن بيست و يکم، مؤيد تنوع در بازيگراني است که ميتوانند در مباحثات بينالمللي اعمال نفوذ کنند. به اين معني که کشورهاي بيشتري اين توان را خواهند داشت بر اساس برنامههاي ديپلماتيک خود عمل کنند، نهادهاي مختلفي از دولت آمريکا وارد فعاليتهاي خارج از کشور ميشود، شرکتها، بنيادها، شبکههاي فراملي، سازمانهاي غيردولتي، گروههاي مذهبي و خود شهروندان نيز وارد اين گونه فعاليتها ميشوند. ديپلماسي آمريکا بايد بتواند با اين دورنما سازگار و منطبق شود. اين ديپلماسي بايد بتواند به آن شکل دهد.
براي اين منظور، سفراي ما بايد عمليات جهاني غيرنظامي را در ميدان کار هدايت و هماهنگ کرده و ابتکارات ديپلماتيکي را پيگيري کنند که بسياري از بخشهاي مختلف دولت آمريکا را وارد کارزار ميسازند. اين سفرا همچنين بايد آماده باشند پا را فراتر از محدوده و اختيارات وزارت امور خارجه گذاشته و مستقيما با اين شبکههاي نو، از بخش خصوصي گرفته تا شهروندان خصوصي، وارد تعامل شوند.
I- هدايت و راهبري اجراي عمليات غيرنظامي جهاني
محور اصلي قدرت غيرنظامي آمريکا، مردان و زناني هستند که هر روز براي پيشبرد منافع و ارزشهاي آمريکا تلاش ميکنند و بسياري از اين مردان و زنان در معرض خطرات و موقعيتهاي خطرناک هستند. امروزه، اين مردان و زنان ديگر تنها ديپلمات يا کارشناسان امر توسعه آژانس توسعه بينالمللي نيستند، بلکه غيرنظاميان و کارشناسان ديگر نهادها، سازمانها و وزارتخانهها هستند که دانش بالايي از ميدان کار دارند. افرادي مانند فعالان بخش بهداشت و درمان، کشاورزي، حقوقي و دادگستري و انتظامي. اين نهادها و وزارتخانهها در چارچوب اختيارات و اهداف خود عمل ميکنند و از اين رو هماهنگي ميان آنها از اهميت زيادي برخوردار است.
براي نيل به اين اهداف، مثلا در راه کمک به يک کشور براي انتقال آرام و صلحآميز به دموکراسي، همه اين افراد بايد در کنار هم کار کنند. اين مهم تنها زماني ميسر است که رئيس دفتر نمايندگي آمريکا اين اختيار را دارا باشد که اين تلاشها و اقدامات را هدايت و سرپرستي کند. ما با مشارکت ديگر نهادها ميتوانيم اقدامات زير را در پيش گيريم.
• به روساي سفارتخانه امکان دهيم تا همچون افسر ارشد اجرايي ماموريتهاي بينسازماني عمل کرده و نسبت به اقدامات خود پاسخگو باشد. ما با ديگر نهادها همکاري خواهيم کرد تا تضمين کنيم روساي سفارتخانهها بتوانند در ارزيابي کارکنان خود در پستهاي مختلف مشارکت داشته، بطور مستقيم وارد سياستگذاريهاي عالي رتبه در واشنگتن شده و هر جا که لازم است گزارشي روشن براي همه شهروندان کشور ارايه کنند. ما همچنين به دنبال دادهها و اطلاعات ديگر نهادها در بازبيني عملکرد اين روساي دفاتر نمايندگي وزارت خارجه آمريکا در ديگر کشورها خواهيم بود.
• به تجربه و استعداد بين سازماني به عنوان معياري براي انتخاب و آموزش روساي دفاتر نمايندگي خود اولويت ميدهيم. ما همچنين آموزشهاي بين سازماني (واسطهاي) را توسعه خواهيم داد.
• بطور اساسي روشهاي مديريتي خود را با روي آوردن به تخصصهاي ديگر نهادهاي فدرال در صورت نياز، تغيير ميدهيم.
II- منطبق کردن ديپلماسي آمريکا براي مواجهه با چالشهاي جديد
هيلاري کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا اعلام کرده است که امروزه حل مشکلات مربوط به سياست خارجي، ما را ملزم ميکند به صورت منطقهاي و جهاني بينديشيم تا بتوانيم اشتراکات و نقاط ارتباطي ملتها، مناطق و منافع را درک کرده و کشورها و ملتها را گردهم آوريم؛ به صورتي که تنها آمريکا از عهده آن بر ميآيد. ديپلماتهاي ما نيازمند آموزشها و ابزارهاي لازم براي ايجاد اين نوع از مشارکت جديد و خلاقانه هستند. ما در اين راستا به اقدامات زير دست خواهيم زد:
• دست به مجموعهاي از تغييرات سازماني در درون وزارت امور خارجه خواهيم زد تا بتوانيم اقداماتي را که درباره مسايل فراملي صورت ميدهيم، کارآمدتر سازيم. بيشتر اين تغييرات نيازي به افزوده شدن کارکنان جديد ندارد و اين تغييرات به منظور يکپارچه کردن تلاشهاي جاري و از ميان برداشتن شکافها و تداخل امور صورت ميگيرند. در اين راستا ما در حال انجام موارد زير هستيم.
- ايجاد پست معاونت وزير امور خارجه در امور توسعه اقتصادي، انرژي و محيط زيست براي تقويت کارآيي اقدامات در زمينه موضوعات جهاني مرتبط به هم.
- تشکيل دفتر جديد منابع انرژي به منظور يکپارچه کردن تلاشهاي ديپلماتيک و برنامهمحور در زمينه نفت، منابع گاز، زغال سنگ، برق، انرژيهاي تجديدپذير، مديريت انرژي، منابع راهبردي و کمبود انرژي.
- ارتقاي ديپلماسي اقتصادي به عنوان يکي از مسيرهاي اصلي سياست خارجي آمريکا از طريق توسعه نقش وزارت خارجه در موضوعات ژئواقتصادي. اين کار شامل انتصاب اقتصاددان ارشد ميشود. کسي که مکانيزم جديدي براي هشدار اوليه در امور اقتصادي ارايه ميکند. مکانيزمي که در هماهنگي با ديگر سيستمهاي مشابه خود در بخشهاي مختلف دولت آمريکا است. هدف اين کار، شناسايي مشترکات اقتصادي، امنيتي و سياسي است.
- ايجاد پست معاونت وزير امور خارجه در امور امنيت غيرنظامي، دموکراسي و حقوق بشر به منظور سازماندهي موثرتر تلاشهاي ما براي بهبود امنيت بشر.
- بالابردن اختيارات و قابليتهاي معاون وزير امور خارجه در امور کنترل تسليحاتي و امنيت بينالملل از طريق ايجاد دفتري جديد براي کنترل تسليحاتي، راستيآزمايي و تمکين به قوانين و از طريق بازسازي ساختاري دفتر امنيت بينالمللي و منع گسترش.
- همکاري با کنگره براي ايجاد دفتري در امور ضدتروريسم. اقدامي که توانايي ما را براي مقابله با افراطگرايي خشونت طلب، تقويت کرده و ظرفيت مشارکتي ايجاد کرده و وارد ديپلماسي مقابله با تروريسم ميشود.
- تشکيل پست هماهنگ کننده امور سايبري. فردي که هدايت مداخله وزارت امور خارجه در امر امنيت سايبري و ديگر امور سايبري را برعهده خواهد داشت. اموري مانند اقدامات حفاظت و حمايت از بخش حياتي از ديپلماسي، يعني محرمانه ماندن ارتباطات بين دولتها.
• تعميق تعاملات با نزديکترين همپيمانان و شرکاء. ما همکاري منطقهاي خود را از طريق برقراري مجمعهايي نظير نشستهاي سهجانبه ميان آمريکا، ژاپن و کرهجنوبي تقويت ميسازيم. ما در برابر چالشهاي جديد يا در حال ظهور با هم مشارکت خواهيم داشت همانگونه که اکنون با سازمان پيمان آتلانتيک شمالي (ناتو) در امر امنيت سايبري مشارکت داريم.
• ايجاد رابطه با قدرتهاي نوظهور از طريق برقراري گفتوگوهاي راهبردي. گفتوگوهايي که کارشناسان بخشهاي مختلف دولت آمريکا را با همتايان خود در ديگر کشورها مرتبط ميسازد. ما همچنين نيروي انساني لازم را به اين دفاتر جديدي که براي اعمال نفوذ تشکيل شدهاند، اعزام خواهيم کرد تا دامنه کار خود را به حدي فراتر از مراکز کشورها توسعه دهيم.
• توسعه ظرفيت خود براي تعامل منطقهاي، از طريق ايجاد مقر ديپلماتيک منطقهاي. مقري که به عنوان پايگاه کارشناسان در پرداختن به مسايل چندگانه مانند تغييرات آبوهوايي و حل و فصل مناقشات عمل خواهد کرد.
• يکپارچه کردن ديپلماسي دوجانبهاي، منطقهاي و چندجانبه از طريق اعمال تغييرات خاص در دفاتر منطقهاي و دفتر امور سازمانهاي بينالمللي و در راستاي کسب نتايج بهتر در اين مقرهاي منطقهاي و چندمنظوره. رئيس اين مراکز منطقهاي که معاون دستيار وزير امور خارجه خواهد بود، وظيفه نظارت بر تعامل با نهادهاي چندمنظوره را برعهده خواهد داشت.
III- ورود و تعامل در محدودهاي فراتر از وزارت امور خارجه
امروزه، بازيگران غيردولتي اعم از سازمانهاي غيردولتي و گروههاي مذهبي و شرکتهاي چندمليتي و کارتلهاي بينالمللي و شبکههاي تروريستي، نقش مهمتر و بزرگتر از هميشه در امور بينالمللي ايفا ميکنند. ديپلماسي آمريکا براي اين که در قرن بيستويکم از کارايي لازم برخوردار باشد، بايد بتواند پا را فراتر از محدودهها و قلمرو سنتي گذاشته و با بازيگران جديد وارد تعامل شود و تمرکز اصلي را بر جامعه مدني قرار دهد. ما نميتوانيم در کنار کشوري قرار گيريم که مردمش عليه ما هستند. اگر لازم باشد، ما اين همکاري را از طريق توسل به ابزارها و فناوريهاي نوين و شرکتها و نهادهاي متولي آن به انجام ميرسانيم و آنها را وارد ديپلماسي و توسعه خود ميکنيم. ما به اقدامات زير همت خواهيم گمارد:
• استفاده از شيوه حکومتداري قرن بيستويکمي براي مرتبط کردن بخشهاي خصوصي و مدني به سياست خارجه خود، به وسيله به کارگرفتن منابع و شرکاي تازه، استفاده بهينه از فناوريهاي ارتباطي و توسعه، تسهيل و راحتتر کردن روند مشارکت بخش خصوصي و دولتي.
• تبديل ديپلماسي عمومي به ماموريت محوري و اصلي ديپلماتيک از طريق ايجاد مرکز رسانهاي منطقهاي که افراد زبده و ماهر در اين مرکز فعاليت داشته باشند. اين کار به منظور تضمين اين امر است که بتوانيم هر جا و هر زمان که لازم است در مباحثات عمومي شرکت کنيم، پيشرو ديپلماسي اجتماعي براي ايجاد شبکههايي باشيم که منافع مشترکي با ما دارند و روابط فرد به فرد را توسعه دهيم.
• همراه کردن خانمها در همه تلاشهايي که در زمينه تعاملات عمومي صورت ميگيرد.
IV- حمايت از ديپلماتهاي خود همزمان با اين که آنها ماموريتهاي جديدي برعهده ميگيرند
ديپلماتهاي آمريکايي براي اين که بتوانند وظايف محوله را به انجام برسانند، بايد به ابزارهاي لازم، منابع کافي و انعطاف کافي در انجام روشهاي خود مجهز باشند. از اين رو ما اقدامات زير را در پيش خواهيم گرفت:
• راحت کردن شرايط ارايه گزارشها، به اين منظور که ديپلماتهاي ما وقت بيشتري را به تعامل با همتايان و مردم کشور ميزبان خود داشته باشند. ادغام چندگزارش در يک گزارش و کاستن از صفحات گزارشات روزمره از جمله اين تسهيلات خواهد بود. ضمن اين که روند نظارتي و ارزيابي در اين گزارشها تقويت ميشود.
• تضمين اين که همه کارکنان وزارت امور خارجه به کارآمدترين فناوريهاي ارتباطي فردي موجود در منطقه دسترسي داشته باشند.
• ايجاد استانداردهاي جديد جهاني براي مديريت خطرات براي حفاظت از افراد در کنار فراهم کردن امکان اين امر براي اين دسته افراد تا بتوانند از پس مقتضيات ماموريتهاي پوياي خود برآيند.
تغيير شکل توسعه براي نيل به نتيجه مورد نظر
توسعه در کنار ديپلماسي به عنوان دو محور قدرت غيرنظامي آمريکا هستند. ما از طريق توسعه به دنبال سرمايهگذاري بر تلاشهاي کشورها در راستاي دستيابي به رشد پايدار و گسترده اقتصادي خواهيم بود. اين رشد اقتصادي به مردم اين کشور امکان ميدهد تا خود، خانوادههاي خود و جامعه خويش را از فقر برهانند و از افراطگرايي خشونتطلب و بيثابتي دور شوند و به سمت آيندهاي شکوفاتر حرکت کنند. توسعه، در نهايت، به کشورها کمک ميکند تا قابليت بهتري در حل مشکلات خود داشته و در حل مشکلات مشترک جهاني مشارکت داشته باشند. در سياست خارجه آمريکا، توسعه به اندازه ديپلماسي و امور نظامي اهميت دارد. استراتژي 2010 امنيت ملي آمريکا اهداف ما را اينگونه ترسيم کرده است:
«ما از طريق برنامههاي توسعهاي فعالانه و منابع کافي و متناسب با آن ميتوانيم مشارکت منطقهاي مورد نياز براي جلوگيري از مناقشات و مقابله با شبکههاي تروريستي، تقويت سازيم و اقتصادي با ثبات و فراگير با استفاده از منابع حاصل از شکوفايي بسازيم و دموکراسي و حقوق بشر را به پيش برده و در نهايت خود را در موقعيتي قرار دهيم که بهتر بتوانيم به چالشهاي مهم جهاني از طريق ايجاد کشورهاي شکوفا، توانمند و دموکراتيک بپردازيم. کشورهايي که ميتوانند شرکاي ما در دهههاي آتي باشند.»
دستورالعمل ارايه شده توسط رئيس جمهور آمريکا در زمينه توسعه جهاني بر اين اهداف تاکيد کرده و گزارش بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه، دستيابي به اين مهم را به عهده وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي گذاشته است.
ما در حال تغيير ساختار وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا هستيم تا تضمين کنيم اقدامات توسعهاي ما بتواند نتايج مطلوبي را که مد نظر ماست، به همراه داشته باشند.
I- متمرکز کردن سرمايهگذاريها
در بسياري از کشورها، تلاش داشتهايم اقدامات فراواني انجام داده و سرمايهگذاريهاي خود را به بسياري از بخشها گسترش داده و از تاثيرات منفي آنها بکاهيم. ما به تعميق و تمرکز سرمايهگذاري خود ادامه خواهيم داد و به متخصصان حرفهاي آمريکا در امر توسعه امکان ميدهيم تا در حوزههايي فعاليتهاي خود را عرضه کنند که سازنده محور قدرت و توان ما است. از اين رو ما به اقدامات زير دست خواهيم زد:
• آژانس توسعه بينالمللي آمريکا را به نهادي پيشرو در اجراي دو پيشنهاد زير که از سوي رئيس جمهور ارايه شده بدل ميکنيم:
- امنيت غذايي (موسوم به برنامه "تغذيه فردا"): بلافاصله فردي را به عنوان هماهنگ کننده امنيت غذايي جهاني منصوب خواهيم کرد
- سلامت در جهان (موسوم به برنامه "ابتکار بهداشتي جهان" که قرار است در صورت برآورده شدن معيارهاي لازم تا تاريخ سپتامبر 2012 محقق گردد.
• متمرکز کردن تلاشهايي توسعهاي بر شش محور که به تقويت قدرت آمريکا منجر خواهد شد. اين محورها عبارتند از: رشد پايدار اقتصادي، امنيت غذايي، سلامت جهاني، تغييرات آبوهوايي، دموکراسي و نحوه اداره امور و ارايه کمکهاي انساندوستانه. در هر حوزه و در هر مرحله بر زنان و دختران سرمايهگذاري خواهيم کرد با اين هدف که آنها را قويتر سازيم.
II- اجراي اقدامات موثر توسعهاي
کمکهايي که از سوي آمريکا ارايه ميشود تاکنون جان ميليونها نفر را از مرگ نجات داده و به مردم سراسر جهان کمک کرده تا آينده بهتري براي فرزندان خود فراهم سازند. بيشتر اوقات تلاشهاي آمريکا در اين امر صرفا بر حسن انجام کار بوده تا ايجاد تغييرات نظاممند در اين راستا. ما در حال ارتقاي وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا به نحوي هستيم که بتوانند اقدامات موثر در جهت توسعه ارايه کنند. ما در حال تغيير در روشي هستيم که کارهاي خود را انجام ميدهيم و از شيوه کمکرساني به سوي سرمايهگذاري تغيير مسير دادهايم و تمرکز بيشتري بر ياري رساندن به کشورهاي ميزبان براي ساختن نظامهاي پايدار قرار دادهايم.
ما به اقدامات زير دست خواهيم زد:
• الگوي خود در مراوده با ملتهاي ميزبان و ديگر طرفهايي که در اين راه کمک ارايه ميکنند را تغيير ميدهيم تا اتکاي بيشتري به سيستمهاي کشورهاي ميزبان و سازمانهاي بومي داشته و بر حسابرسي و شفافيت در کار تمرکز بيشتري صورت گيرد و هماهنگي ميان ديگر اهداء کنندگان، سازمانهاي غيردولتي و بخشهاي خصوصي تقويت گردد. ما همچنين با اجراي طرحهاي کمکرساني چندين ساله به کشورهاي خارجي، سرمايهگذاريهاي خود را پايدارتر و قابل پيشبينيتر خواهيم کرد.
• ترغيب نوآوري و خلق بهترين روشها با ايجاد "لابراتوار توسعه" در آژانس توسعه بينالمللي آمريکا و تشکيل "پژوهشگاه ابتکار" که بتواند 20 الي 25 نفر از متفکران و انديشمندان ارشد در امر توسعهاي را کنار هم گردآورد.
• تقويت نظام نظارتي و ارزيابي از طريق تدوين مقتضيات جديد براي ارزيابيهاي عملکرد، طراحي ارزيابيهاي سختگيرانه اثرات، مرتبط کردن اين ارزيابيها با تخصيص بودجه و ارايه برآوردهاي غيرمغرضانه از برنامهها و ارايه گزارش کامل از يافتهها.
• ارايه شفافيت بيشتر درباره کمکهاي ارايه شده از سوي آمريکا از طريق ايجاد پايگاه اينترنتي براي ارايه و انتشار دادههاي مربوط به کمکهاي خارجي ارايه شده از سوي وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا.
• تمرکز بر تساوي زن و مرد و تقويت سرمايهگذاريها بر بانوان. اين امر به عنوان راهي براي به حداکثر رساندن نتايج حاصله از اهميت فراواني برخوردار است.
III- بازسازي آژانس توسعه بينالمللي امريکا و تبديل آن به نهاد سرآمد جهاني در امر توسعه
باراک اوباما، خانم هيلاري کلينتون و ديگر اعضاي ارشد دولت آمريکا، تعهد خود را به بازسازي آژانس توسعه بينالمللي آمريکا و تبديل آن به نهاد سرآمد جهاني در امر توسعه اعلام داشتهاند. نهادي که بتواند از عهده تعهدات ارايه شده از سوي واشنگتن براي ارتقاء برنامههاي موثر توسعهاي در سراسر جهان برآيد. ما با حمايتهايي که از سوي کنگره آمريکا ارايه ميشود، اقدامات زير را در پيش خواهيم گرفت:
• با تقويت جايگاه آژانس توسعه بين المللي آمريکا، موضوع توسعه را به محور اصلي سياست خارجي آمريکا بدل ميکنيم. اين امر از طريق حضور پررنگتر اين نهاد در روند سياستگذاريهاي بين سازماني و ارتقاي جايگاه مديران دفاتر آژانس توسعه بينالمللي آمريکا به عنوان مشاوران ارشد توسعهاي روساي دفاتر نمايندگي آمريکا در جهان و همچنين قرار دادن مدير آژانس توسعه بينالمللي آمريکا به عنوان مدير جانشين بانکهاي منتخب توسعه منطقهاي صورت ميگيرد.
• ادامه اجراي برنامههاي قبلي آژانس توسعه بينالمللي آمريکا. برنامههايي مانند تشکيل دفتر سياستگذاري، برنامهريزي و فراگيري، تقويت ظرفيت مديريت بر بودجه آژانس توسعه بينالمللي آمريکا، افزودن علم و تکنولوژي به اقدامات توسعهاي آمريکا و اصلاح سيستمهاي تهيه و تامين ملزومات.
• ايجاد سرمايه انساني لازم براي آژانس توسعه بينالمللي آمريکا از طريق افزايش شمار کارکنان خدمات خارجي آژانس توسعه بينالمللي و توسعه استخدام در ردههاي مياني و ايجاد مراحل ارتقاي رتبه فني حرفهاي به منظور فراهم کردن فرصت ارتقاي شغلي براي کارشناسان فني آژانس توسعه بينالمللي آمريکا.
IV- ايجاد تغييرات در نحوه حمايت وزارت امور خارجه از توسعه
ديپلماسي و توسعه تقويت کننده يکديگرند. توسعه کارآمد به ثبات کشورها کمک ميکند و اين ثبات، اين کشورها را به شرکاي موثر ديپلماتيک آمريکا بدل ميسازد. همچنين ديپلماسي کارآمد همکاري ميان کشورها را تقويت ميسازد و اين امر به پيشبرد اهداف مشترک توسعهاي کمک ميکند. ما با در نظر داشتن اين وابستگي متقابل، اقدامات زير را در پيش ميگيريم:
• بيشتر وقت ديپلماتهاي خود را به پيشبرد موضوعات توسعهاي تخصيص ميدهيم. ما همچنين همکاري و هماهنگي ميان ديپلماتهاي آمريکا و افراد حرفهاي در امر توسعه را بهبود خواهيم بخشيد.
• تبديل ديپلماسي توسعه به يکي از امور انضباطي در وزارت امور خارجه از طريق آموزشهاي توسعه يافته درباره موضوعات توسعهاي و از طريق ارايه بهترين روشها براي اداره برنامههاي کمک رساني خارجي.
• بهبود مديريت بر منابع برنامههاي مساعدت خارجي از طريق تضمين اين امر که اين بودجهها با توجه به عملکردها و طرحهاي راهبردي و اصول و مباني عملي براي کارايي برنامههاي کمکرساني ارايه خواهد شد و همچنين از طريق ادغام تعدادي از صندوقهاي مساعدت خارجي.
پيشگيري و واکنش به بحرانها و مناقشات
امروزه رسيدگي به مشکلات کشورهاي شکننده و متزلزل از هر زمان ديگري مهمتر است. آدمها، پول و ايدئولوژيها به قدري به سرعت در جهان منتشر ميشوند که بروز مناقشه حتي در کشورهاي دور به تهديدي بسيار زياد براي ايالات متحده آمريکا بدل شدهاند. دولتهاي ضعيف و کشورهاي در حال سقوط مأوايي براي تروريستها، شبهنظاميان و تشکلهاي تروريستي ايجاد ميکنند. مناقشاتي که در نزديکي اقتصادهاي بزرگ و مسيرهاي تدارکاتي اين اقتصادها بروز ميکنند، بر بازارها و اقتصادهاي دور دست نيز اثر ميگذارد. تنشهايي که امکان تبديل آنها به خصومتهاي بزرگ وجود دارد، ميتوانند ارزشهاي آمريکا بخصوص دموکراسي و حقوق بشر را تضعيف سازند.
ما هم اکنون رسيدگي به اين روندها را آغاز کردهايم. امروزه بيس از يک چهارم از کارکنان وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا در 30 کشور در معرض خطر مناقشه، فعال هستند. تنها بيش از دو هزار نفر از کارکنان غيرنظامي آمريکا به عراق و افغانستان اعزام شدهاند.
اما قابليتهاي غيرنظامي ما تا حدود زيادي به صورت تک منظوره و بدون پيوستگي لازم با ديگر نهادهاي فدرال و ملتهاي همپيمان به کار گرفته شدهاند. هنگام ارايه تعريف ماموريتهاي غيرنظامي و آموزش دادن به افراد خود و قراردادن ابزار و ساختارهاي لازم به اين افراد، بايد از تجربيات خود پند گرفته و آنها را مدنظر قراردهيم.
I- پيشگري و واکنش به مناقشه در کشورهاي متزلزل، محور اصلي ماموريتهاي غيرنظامي
پاسخ مناسب به خطراتي که از سوي کشورهاي شکننده و متزلزل پيش ميآيد با يک ماموريت ساده غيرنظامي شروع ميشود: پيشگيري از مناقشات، نجات جانها و ساختن صلح پايدار از طريق رسيدگي عادلانه به شکايتها و کمک به ايجاد نهادهاي دولتي ارايه کننده سيستمهاي اصولي و کارآمد امنيتي و قضايي. ماموريت ما در بلندمدت نيز اين است که توانايي حکومت را در رسيدگي به چالشها، بهبود توسعه، حفاظت از حقوق بشر تقويت کنيم بطوري که آنها بتوانند به خودي خود نيازهاي مردم خود را رسيدگي کنند. براي تحقق اين مسئوليت، نياز است رهبراني مسئول و مشخص در وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا براي اين کار منصوب کرده و توانمنديهاي مکملي به هر يک از نهادهاي دولتي ارايه کنيم. به منظور تحقق اين دورنما ما اقدامات زير را در پيش خواهيم گرفت:
• سازماني پيشرو با استفاده از رويکردي ترکيبي از قابليتهاي وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا ايجاد ميکنيم که داراي مديران و مسئوليتهاي مشخص باشد. وزارت امور خارجه آمريکا تحت راهنماييهاي ارايه شده از سوي ستاد امنيت ملي، وظيفه هدايت عمليات واکنش به بحرانهاي سياسي و امنيتي را برعهده خواهد داشت و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا نيز همزمان با آن هدايت عمليات واکنش به بحرانهاي انساني ناشي از بلاياي بزرگ طبيعي يا صنعتي، قحطي، شيوع بيماريهاي مسري يا ديگر پديدههاي طبيعي را برعهده خواهد داشت.
• تجميع قابليتهاي وزارت امور خارجه با ايجاد معاونت جديد وزير امور خارجه در امور امنيت غيرنظامي، دموکراسي و حقوق بشر. ما همچنين دفتر جديد عمليات بحران و ثباتسازي ايجاد خواهيم کرد تا به مکاني براي ارايه راهکارهاي عملياتي و سياستگذاري براي بحرانها، مناقشات و بيثباتي عمل کند.
• تقويت کار آژانس توسعه بينالمللي آمريکا در زمان مناقشه و دوران انتقال حکومتها از طريق افزودن تخصص به اداره انتقال قدرت در اموري همچون واکنش، احياء و ايجاد ثبات با آموزش کارکنان اين اداره در اين موضوعات و با توسعه سامانهها و مديريت.
• کمک به هماهنگ کردن قابليتهاي واکنشي آمريکا از طريق تشکيل چارچوب جديد بينالمللي واکنش عملياتي. چارچوبي که بر اساس توانمنديها و تخصصهاي موجود در سراسر نهادهاي فدرال آمريکا بنا نهاده خواهد شد و هماهنگي غيرنظامي-نظامي را بهبود خواهد بخشيد.
• تضمين اين که بانوان نيز در اين اقداماتي که در راستاي جلوگيري از بحران و واکنش به آن انجام ميشود، مشارکت داشته باشند.
II- اجراي سياستهاي پيشگيري و واکنش به بحران در ميدان عمل
براي اجراي اين تلاشهاي يکپارچه، سفارتخانهها و دفاتر نمايندگي آمريکا که در ميدان حاضر هستند بايد از کارکنان، امکانات، امنيت و منابع لازم برخوردار باشند. با مدنظر داشتن اين هدف، ما اقدامات زير را در پيش خواهيم گرفت:
• به تخصصهاي موجود در درون و بيرون دولت آمريکا تکيه خواهيم کرد. در اين راستا پيشنهاد ميدهيم نيروهاي ذخيره غيرنظامي را با نيروها و يگانهايي منعطفتر و مقرون به صرفهتر از متخصصاني جايگزين کنيم که به ما امکان خواهند داد تا با کارشناسان و متخصصان حاضر در خارج از دولت آمريکا همکاري داشته و آنها را به سرعت به ميدان عمل وارد سازيم.
• توسعه مشارکت همتايان بينالمللي از طريق توانا ساختن آنها در امور پليسي در مواقع بحران و عمليات نظامي و همچنين از طريق حمايت از اصلاحاتي که در جهت مدرنيزه کردن و بهبود عمليات حفاظت از صلح سازمان ملل لازم است.
III- ايجاد توانمندي موثر در جهت اصلاح بخشهاي امنيتي و دادگستري
حکومتهايي که درگير مناقشات و بحران هستند اغلب توانايي لازم براي حفاظت از شهروندان خود در برابر خشونتها، جرايم و فساد را ندارند. آمريکا بايد بتواند در جاهايي که بيثباتي در آنجا، تهديدات فراملي به همراه دارد، مساعدت لازم را ارايه کند. بخصوص با ارايه کمک به کشورهاي شريک آمريکا در ساختن نهادهاي کارآمد و مسئول امنيتي و قضايي. ما در حال به روز کردن توانمندي خود براي ارايه اين قبيل مساعدتها هستيم. از اين رو ما اقدامات زير را در پيش خواهيم گرفت:
• ادغام مساعدتهاي امنيتي و دادگستري از طريق اقدامات جامع مانند تجميع بازيگران، مديران و نهادهاي اصلي نظارتي در امور امنيتي، نهادهاي دادگستري و جامعه مدني
• در پيش گرفتن روشي جامع با به کارگيري توانمنديهاي ديگر نهادها و سازمانهاي فدرال و در مواقع مناسب به کارگيري توانمنديهاي حکومتهاي ايالتي و منطقهاي در طراحي و اجراي تلاشها و اقداماتي که در جهت مساعدتهاي امنيتي و دادگستري صورت ميگيرند.
• مرتبط کردن مساعدتهاي امنيتي و دادگستري به امر توسعه از طريق تاکيد بر مالکيت کشورهاي ميزبان بر برنامههاي در حال اجرا در آن کشورها و از طريق حمايت از برنامههايي که براي رسيدگي به اين نگرانيها طراحي شدهاند.
عملکرد هوشمندانهتر: اصلاح کارکنان و قابليتهاي برنامهريزي و تامين ملزومات
مالياتدهندگان آمريکايي انتظار دارند پولهايشان به صورت کارآمدتر و موثرتر به کار گرفته شود. بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه QDDR طرحي را ارايه کرده تا وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي بتوانند انتظارات و توقعاتي را که از آن وجود دارد، محقق سازند و به مردم پاسخگو باشند.
در گذشته، ارزيابي تلاشها و اقدامات بر اساس ميزان دريافتي صورت ميگرفت نه بر اساس نتايج کار. يعني بر اساس دلارهايي که هزينه ميشدند نه بر اساس نتايج کار. گزارش بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه اين طرز تفکر را در همه ردهها تغيير داده است و به ارايه جزئيات اصلاحات خاص در پرسنل، تامين ملزومات و برنامهريزي ميپردازد و به ما امکان ميدهد تا عملکرد هوشمندانهتري در پيشبرد منافع و ارزشهاي ملت خود داشته باشيم.
I- ساختن نيروي انساني قرن بيست و يکمي
قدرت هوشمندانه نيازمند افرادي هوشمند است. موفقيت ديپلماسي و توسعه آمريکا به توانايي ما در به کارگيري، آموزش، اعزام و انگيزه به بهترين افراد با بهترين تخصصها بستگي دارد. در طول پنج سال گذشته، وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي عمليات گسترده و مهمي در کشورهاي خط مقدم مانند افغانستان، پاکستان و عراق انجام دادهاند. با اين حال کليت نيروي انساني ما رشد قابل توجهي نداشته است. در نتيجه، هر دو نهاد به طور بي سابقهاي فاقد نيروي انساني کافي هستند. براي رسيدگي به اين چالشها، دولت و کنگره آمريکا با يکديگر همکاري کردهاند تا جذب نيروهاي ماهر را تقويت کنند. با وجود اين که اين اقدام، شروع خوبي بود اما ما نيازمند تداوم تعهدات در اين زمينه هستيم. ما از جانب خود دست به اقدامات زير خواهيم زد:
• افراد مناسب را در زمانهاي مناسب به مکان هاي مناسب ميفرستيم و اين کار از طريق ارايه فرصتهاي تازه براي اعزام کارکنان خدمات مدني به ديگر کشورها، گماردن متخصصين به ميدان عمل براي دورهاي محدود و توسعه فرصتها براي تبديل کارکنان امور مدني وزارت امور خارجه به خدمات خارجي صورت ميگيرد.
• تضمين اين امر که تخصص لازم براي رسيدگي به چالشهاي قرن بيستويکم را دارا هستيم. اين کار از طريق حفظ کارکنان استخدامي محلي، سه برابر کردن ميزان جذب نيرو در ردههاي متوسط شغلي آژانس توسعه بينالمللي آمريکا و تلاش براي توسعه اختيارات آژانس توسعه بين المللي آمريکا در استخدام و جذب نيروهاي غيرحرفهاي، گردش دورهاي نيروها بين نهادهاي مختلف و ايجاد مسير ارتقاي شغلي تخصصي در آژانس توسعه بينالمللي و پرورش خدمات ارشد خارجي صورت ميگيرد.
• پرورش و ترغيب نوآوري از طريق يافتن اصلاحات در آزمودن کارکنان خدمات خارجي به گونهاي که بهتر بتوانند انديشمندان و نخبگان مبتکر را شناسايي کنند. ما همچنين نوآوري در بخشهاي مديريتي را تشويق مي کنيم و آموزشهايمان را براي مهارتهاي فني توسعه ميدهيم و برنامه مطالعات توسعهاي را برگزار ميکنيم.
II- مديريت قراردادها و تامين ملزومات براي تحقق بهتر ماموريتها
با افزايش يافتن وظايف ما در کشورهاي خط مقدم و کند بودن روند ساختن نيروي انساني در ردههاي مختلف، وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا به طور فزايندهاي به پيمانکاران خارج از اين وزارتخانه براي تکميل ردههاي خود متکي شدهاند. اين صحيح است که قرارداد بستن و پيمانکاري فوايد خاصي دارند؛ اما لازم است که ظرفيت و تخصص دولت در انجام ماموريت در مناطق حساس و حياتي احياء شود. از اين رو ما اقدامات زير را در پيش خواهيم گرفت:
• ايجاد نيروي کار متوازن به منظور تضمين برخورداري از ترکيبي از پرسنل رسمي و پيمانکاران تا دولت آمريکا ظرفيت تنظيم اولويتها و تصميمسازيها را به دست آورده و بتواند بطور مناسب بر پيمانکاريها و قراردادها نظارت داشته باشد.
• بهرهگيري از تجربيات و تخصصهاي ديگر نهادها و سازمانهايي که داراي مهارت پيشبرد اهداف آمريکا هستند پيش از رو کردن به پيمانکاران برون سازماني.
• تضمين اين امر که روش ما براي تهيه و تامين ملزومات، اهداف آمريکا را به پيش برده و از هزينهها ميکاهد. اين کار از طريق ترغيب رقابت ميان پيمانکاران و در حد امکان استفاده از مراکز تجاري و سازمانهاي غيردولتي کشورهاي ميزبان امکانپذير است.
III- برنامهريزي و بودجهبندي براي کسب نتيجه
به منظور به حداکثر رساندن تاثيرات، ما به روندي از برنامهريزي و بودجهبندي نيازداريم که به ما اجازه ميدهد تصميمات منطقي سياستي اتخاذ کنيم. بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه اين روند را ارايه کرده است. اين بازبيني امکان برنامهريزي بلندمدت و ترتيب اولويتها و منابع براي کسب نتيجه را ارايه ميکند.
ما هماکنون گامها مهمي در اين راستا برداشتهايم. ايجاد معاونت وزير امور خارجه در امور مديريت و منابع که نخستين معاونتي است که تاکنون در اين راستا تشکيل شده؛ موجب شده تا انسجام، کارايي و مسئوليتپذيري مالي در امر برنامهريزي و بودجهبندي استراتژيک ارايه گردد. در آژانس توسعه بينالمللي آمريکا، دفتر جديدي براي مديريت بودجه و منابع ميتواند نقش اين نهاد را در اجراي بودجه براي برنامههاي توسعهاي اين آژانس تقويت سازد. ما در بودجه سال مالي 2012 براي وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا، نخستين گام ها را در توسعه روندي يکپارچه، شفاف و هماهنگ را برداشتهايم. اما هنوز بايد کارهاي بيشتري صورت گيرد. ما در اين راستا اقدامات زير را انجام خواهيم داد:
• تدوين طرحهاي استراتژيک چندين ساله براي وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا که منعکس کننده اولويتها بوده و تقاضاها و تصميمگيريها درباره منابع را هدايت کند. ما روند پيشرفتهاي از طرح ريزي استراتژيک ، استراتژي هايي براي دفاتر منطقهاي و استراتژي هاي يکپارچه کشوري را تکميل خواهيم کرد، که همه برنامهريزي ها براي ديپلماسي، توسعه و مساعدتهاي گسترده خارجي را به صورت يک استراتژي واحد و منسجم ارايه ميکند.
• چينش بهتر بودجه براي برنامهها از طريق تبديل به يک فرمول بودجهاي چندساله بر اساس استراتژي هاي کشورها و دفاتر.
• بهبود سيستمهاي نظارتي و ارزيابي براي تقويت راهکاري ما عملکردهاي خود را ارزيابي ميکنيم و ارايه بهترين پيشنهادها.
• آژانس توسعه بين المللي تا سال مالي 2013پيشنهاد جامع بودجهاي، تدوين و ارايه خواهد کرد که با تصويب وزير امور خارجه تقاضاها و خواستههاي مختلف در زمينه مساعدت خارجي از وزارت خارجه را دربرخواهد گرفت.
• همکاري با ستاد امنيت ملي و شرکاي بينسازماني در راستاي روند بودجهاي امنيت ملي که به سياستگذاران و قانونگذاران امکان ميدهد همه اولويتهاي امنيت ملي ما را مدنظر قرار دهند.
از گزارش تا عمل
از طريق ارايه گزارش بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه، روندهاي مهمي را که در سالهاي آتي به امور بينالمللي شکل خواهد داد، شناسايي کردهايم و به ديدگاه روشن و دقيقي درباره تواناييهاي خود دست يافته و پيشنهادهايي را براي اصلاح ارايه کردايم و کار دشوار انتخاب اولويتها و منابع را انجام دادهايم.
روند کار به وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا کمک ميکند تا بتوانند فعاليت بهتري در کنار يکديگر داشته باشند. اما حفظ و حراست از رهبري آمريکا در جهان گذشته از وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا به فعاليت ديگر نهادها نيز نيازمند است. اين امر نيازمند همکاري در همه بخشهاي دولت آمريکا است. بر طبق بازبيني چهارسالانه ديپلماسي و توسعه، وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا متعهد شدهاند که به سمت اين همکاري حرکت کنند.
اجرا و عمل به برنامهها از همه چيز مهمتر است. ما به خوبي ميدانيم که گزارشها و نوشتههاي فراواني هستند که اکنون در قفسههاي کتابخانهها و کتابفروشيهاي شهر واشنگتن خاک ميخورند، اما خانم هيلاري کلينتون بطور جدي دنبال اين امر است که اين گزارش در زمره گزارشهايي نباشد که گرد فراموشي به روي آن بنشيند. او از معاون وزير امور خارجه در امور مديريت و منابع و مدير آژانس توسعه بينالمللي آمريکا خواسته تا بر اجراي اين گزارش نظارت داشته باشند و کارمندان و نيروي انساني لازم جهت حسن انجام کار را در اختيار قرا داده است.
اين گزارش به روندي جاري بدل خواهد شد. برخي از اصلاحات هماکنون کامل شدهاند و ديگر اصلاحات نيز در جريان هستند. اما نميتوان همه اين اصلاحات را همزمان و به يکباره انجام داد. به همين دليل ما از کنگره خواهيم خواست که اجازه انتشار هر چهارسال يکبار اين گزارش را صادر کند. يعني درست همانگونه که در وزارت دفاع آمريکا گزارشي مشابه هر چهارسال يکبار تدوين مي شود. ما بايد اصلاحات مندرج در اين گزارش را با اين تفکر به انجام برسانيم که روزي بايد به بررسي و ارزيابي موفقيتهاي خود بپردازيم.
اين کار ساده نخواهد بود چرا که تغيير، کار دشواري است. ايجاد تغيير، نيازمند تيزبيني و هوشياري است. همچنين نيازمند منابع است. البته ما به ضرورت ملاحظات مالي نيز واقفيم و از اين رو تلاش خواهيم کرد هر دلاري که هزينه ميشود به تقويت و پيشبرد امنيت، شکوفايي و ارزشهاي مردم آمريکا بيانجامد. ما همچنين نهايت تلاش خود را صرف خواهيم کرد تا گزينههايي را برگزينيم که متضمن اين امر باشد تا سرمايه خود را هوشمندانه صرف کرده باشيم. با اين حال، همانگونه که باراک اوباما، رئيس جمهوري آمريکا نيز به آن اشاره کرد، امنيت آمريکا مبتني بر ديپلماسي و توسعه است. ما با کنگره و ديگر نهادهاي آمريکا همکاري خواهيم کرد تا منابعي را که به آنها نياز داريم تامين کنيم، ضمن اين که خود را مسئول و پاسخگوي نتايجي ميدانيم که مردم از ما انتظار دارند.
هر روز آمريکا با چالشها و فرصتهاي تازه مواجه است. تعامل ما با دنيا بايد پويا و متغير باشد. هدف از بازبيني توسعه و ديپلماسي که هر چهار سال يکبار تکرار خواهد شد، نيز اين است که وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بينالمللي آمريکا و بطور خلاصه همه عوامل قدرت غيرنظامي آمريکا را در پيشرفتهترين و نقطه اوج رهبري جهاني حفظ کنيم. ما بايد از اين لحظات بهره برده و بنيان و اساس لازم براي رهبري پايدار آمريکا در جهان براي دهههاي آتي را بنا نهيم.