گروه بین الملل مشرق - چند روز دیگر تا برگزاری انتخابات پارلمانی عراق در 30 آوریل 2014 (10 اردیبهشت) باقی مانده است و مردم عراق که شاهد موج جدید ناامنی حاصل از حضور گروه های تروریستی به ویژه داعش در این کشور هستند، خود را برای حضور در این انتخابات آماده می کنند. یکی از ویژگی های جامعه سیاسی عراق، حضور گسترده احزاب و گروه های سیاسی در این کشور است، مسئله ای که اگرچه به تنوع سلایق در انتخابات کمک می کند، اما خود صحنه سیاسی را با پیچیدگی هایی روبرو می کند. در گفتگو با حسین رویوران، کارشناس مسائل منطقه به بررسی فضای سیاسی عراق در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی پرداخته ایم.

•    در فاصله چند روز مانده تا برگزاری انتخابات پارلمانی در عراق، فضای سیاسی این کشور را از حیث حضور احزاب مختلف چگونه می بینید؟

روند انتخاباتی در عراق در چارچوب اختلافات و شکاف های قومی و مذهبی در جریان است. اگر بخواهیم دسته بندی از احزاب سیاسی فعال در عراق ارائه دهیم، این احزاب در سه گروه احزاب شیعه، احزاب سنی و احزاب کردی در حال فعالیت هستند. این چارچوب های قومی و مذهبی هنوز به چارچوب ها و قالب های کلان ملی ارتقاء نیافته است. لذا با توجه به این واقعیت، باید گفت که با انتخابات پارلمانی پیش رو، تحول جدی در چارچوب های حاکم بر جامعه ایجاد نخواهد شد. آنچه که اکنون در جامعه عراق جریان دارد، در واقع بازتولید احزاب سیاسی در همان چارچوب های شیعی، سنی و کردی است.

•    فرمایش شما به این معناست که احزاب مختلف بدون هیچ تغییر و تحولی نسبت به گذشته در انتخابات پیش رو شرکت خواهند کرد؟

البته خیر، بالاخره در میان احزاب مختلف، تحولاتی درونی به وقوع پیوسته است. به عنوان مثال در درون احزاب شیعی، با خروج گروه صدر از معادلات سیاسی احزاب، فضا برای حضور سایر گروه های شیعی از جمله حزب الدعوه و مجلس اعلا بازتر شده است. در میان احزاب سنی نیز به دلیل سرخوردگی موجود از احزابی مانند لیست العراقیه، فضای برای بازتولید سایر احزاب فراهم شده است. در میان احزاب کردی نیز در دور قبلی انتخابات، لیست تغییر با پیشی گرفتن از لیست اتحادیه میهنی کردستان، توانست کرسی های بیشتری را در پارلمان اقلیم کردستان از آن خود کند.

این تغییر به منزله یک تحول مهم بود. یعنی علاوه بر دو اتحاد مهم اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان که به عنوان دو نهاد رهبری اقلیم کردستان حضور داشتند، یک قدرت جدیدی وارد معادلات سیاسی این منطقه شد. در این دور از انتخابات احتمال تغییر در ساختار سیاسی منطقه کردستان به صورت جدی وجود دارد.

•    یکی از مشکلات امروز جامعه عراق گسترش ابعاد فعالیت گروه های تروریستی و تکفیری به ویژه داعش است. ناامنی حاصل از فعالیت این گروه ها چه تأثیراتی در انتخابات خواهد داشت؟

قطعاً افراط گرایی که امروز در عراق شاهد آن هستیم بر صحنه سیاسی و به ویژه انتخابات پیش رو تأثیرگذار خواهد بود. نا امنی‌های گسترده ای که حاصل حضور گروه های افراطی از جمله داعش در عراق است، بر انتخابات سایه افکنده است. گروه های مختلف سیاسی برنامه هایی را برای مقابله با این گروه های افراطی و تأمین امنیت ارائه داده اند.

به اعتقاد من ناامنی ها در عراق ادامه پیدا خواهد کرد و علیرغم تلاش دولت برای مقابله با این پدیده، هنوز تبعات فعالیت های این گروه ها گریبان گیر عراق است. حدود دو ماه پیش در استان الانبار ارتش عراق با تروریست ها درگیر شده است اما تا زمانی که احزاب سنی حامی گروه های افراطی احساس کنند که در ساختار سیاسی عراق منزوی هستند و سهمی از قدرت ندارند، نمی توان امیدوار بود که این ناامنی ها مرتفع شود.

•    با توجه به حضور طیف گسترده ای از احزاب سیاسی، پیش بینی شما از نتایج این انتخابات چیست؟

با توجه به تعداد زیاد احزاب و گروه های سیاسی در عراق، بسیار بعید به نظر می رسد که یک حزب بتواند اکثریت مطلق را در انتخابات به دست آورد. تا الآن هم اینگونه نبوده است. البته موضوع ائتلاف جداست و سابقه داشته که ائتلاف شیعیان با کردها و یا ائتلاف سه گانه میان شیعه، اهل سنت و کردها بتواند پیروز شود. اما اینکه یک گروه بتواند به تنهایی فاتح انتخابات باشد، بسیار غیرمحتمل است.

•    ائتلاف حزب حاکم تا چه اندازه از بخت پیروزی در انتخابات برخوردار است؟

الآن حدود 42 ائتلاف سیاسی در رقابت های انتخاباتی حضور دارند. همه این گروه ها هم پذیرفته اند که ابتدا در انتخابات حاضر شوند و سپس بعد از انتخابات با هم ائتلاف کنند. لذا الآن احزاب سیاسی در حال وزن کشی کنند. لذا ائتلاف دولت قانون ممکن است اکثریت آراء را به دست آورد اما قطعاً این اکثریت، 1 + 50 آراء نخواهد بود و باید ائتلاف سازی صورت بگیرد.