آمریکایی ها معتقدند که نسخه ژنو را که ایران همزمان بخشی از پروتکل الحاقی و تعهدات فراتر از آن را پذیرفت، می تواند درباره دیگر کشورها نیز اجرا شود که بازرسی های محکم تری از NPT است.

گروه سیاسی مشرق- یکی از انتقادات کارشناسان به متن توافقنامه ژنو، به رژیم جدید بازرسی های اشاره شده در «برنامه اقدام مشترک»، معطوف بوده است. در حقیقت، مذاکره کنندگان ایرانی در «ژنو 6»، پذیرفتند که بخشی از «پروتکل الحاقی» و حتی نظارت ها و بازرسی های فراتر از آن را بصورت موردی و داوطلبانه انجام دهند.

کشورهای غربی و قدرت های هسته ای موجود در نظر دارند، طی فرآینده بازنگری در معاهده NPT، با تغییر سند موجود به یک سند جدید؛ ابهامات موجود مثل تعیین و تکلیف درباره تفسیرهای گوناگون از حق غنی سازی را به نفع انحصار خویش تغییر دهند. اجلاس آتی بازنگری NPT قرار است، در سال 2015 م. برگزار شود.

از این زاویه، برخی از تحلیل گران معتقدند که اقدامات مشترک ایران و 5+1 در  توافق ژنو که بطور توأمان، بخشی از «پروتکل الحاقی» و حتی تعهدات فراتر از آن را برای ایران، ثابت کرده؛ می تواند به حل موضوع پرچالش بازنگری NPT در جهت توسعه انحصار هسته ای قدرت های غربی، از طریق الگو قرار دادن توافق موقت ایران برای دیگر کشورها منجر گردد.

«روزنامه شرق» - نزدیک به کارگزاران سازندگی -  طی یک گفتگوی مفصل با «جورج پرکوویچ»، ناخواسته بخشی از این طمع قدرت های غربی برای گسترش انحصار هسته ای در جهان را به تصویر کشیده است[1]. «پرکوویچ»، «معاون رئیس بنیاد کارنگی برای صلح جهانی در امور مطالعاتی» و همزمان «مدیر برنامه سیاست های هسته ای» این بنیاد می باشد که در سال 2005 م. نیز سفری به ایران داشته است. وی همچنین، نویسنده کتاب جایزه گرفته «بمب هسته ای هند»[2] است. «پرکوویچ»، بین سال های 1989- 1990 میلادی، بعنوان مشاور سیاست خارجی و تنظیم کننده سخنرانی های سناتور «جو بایدن» فعالیت کرده است و اکنون؛ یک عضو فعال در «برنامه امور ویژه شورای روابط خارجی»[3] در سیاست های هسته ای آمریکاست.

تبدیل توافقنامه ژنو به الگویی برای افزایش انحصار هسته ای غرب

وی که بعنوان یک متخصص جهانی در امور منع اشاعه هسته ای شناخته می شود، در پاسخ به این پرسش «فرنگیس بیات» (خبرنگار شرق: "شما از ایده "جهان بدون کلاهک هسته ای[Global Zero]" دفاع کرده اید. قرارداد موقت ژنو، چه نسبتی با این طرح کلی امنیتی جهانی دارد؟"؛ می گوید: «ببینید، حل مسالمت‌آمیز و نه تنها حل صرف مسئله هسته ای ایران، مرحله مهمی است. این محیط امنیتی، به پاسخ مناسب دیپلماتیک نیاز دارد، به تلاش های دیپلماتیک نیاز دارد و حل پرونده هسته ای ایران؛ برای چنین "طرح امنیتی جهانی" اهمیت دارد. «توافق ژنو»، می‌تواند در آینده با مشارکت ایران، "الگو" باشد».

تبدیل توافقنامه ژنو به الگویی برای افزایش انحصار هسته ای غرب

«پرکوویچ»، در ادامه در پاسخ به این سئوال که "چرا موضوع ایران برای غرب، نسبت به تهدید بزرگتر "بمب هسته ای پاکستان" که دولتی ضعیف پایه است؛ ارجحیت دارد"، می گوید: «در مورد پاکستان، درست می گویید اما تأثیر ایران بر روابط این منطقه، به مراتب بیشتر و فوری تر است. من می‌گویم، پاکستان وضعیت وخیمی دارد اما ایران، غیرقابل انکار است. دو مسئله، ماهیتاً متفاوت هستند ولی از نظر من، ایران اورژانسی تر است؛ چرا که تاثیرات مثبتش بر منطقه و جهان بیشتر است و این مزیت حل مسئله هسته ای است. پاکستان هم مهم است اما تاثیر مثبتی از اقدامات احتمالی اش، بدست نمی آید».



[1] « نقش منطقه ای ایران، مزیت حل مسئله هسته ای است/ جورج پرکوویچ نائب رئیس بنیاد «کارنگی» در گفتگو با شرق»- «فرنگیس بیات- «روزنامه شرق»- ص 7- 17/12/1392

[2] «India's Nuclear Bomb: The Impact on Global Proliferation Updated Edition with a New Afterword»- by George Perkovich- «University of California Press»- Nov, 2001

[3] Independent Task Force Program: یک برنامه مستقل در شورای روابط خارجی است که در سال 1995 م. توسط استفان هادلی که به تازگی بعنوان مشاور امنیت ملی جورج دبیلو بوش، منصوب شده بود؛ تأسیس گردید. برنامه امور ویژه، یک نهاد مستقل برای انتشار گزارش هایی بمنظور تجویز سیاست های جامع در امور ویژه سیاست خارجی ایالات متحده از طریق همکاری با نیروهای وظیفه غیرحزبی است- ترجمه از پایگاه اطلاع رسانی شورای روابط خارجی (CFR)

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس