گروه سیاسی مشرق - مجمع روحانیون مبارز در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی بیانیهای صادر کرده و در آن بر حرکت به سمت همدلی و "کشیدن خط پایان بر آثار سو نارواییهایی که بعد از انتخابات 88 بوده" تأکید کرده است. در این بیانیه آمده است: "انتخابات اخیر ریاست جمهوری که به استقرار دولت محترم جناب آقای دکتر روحانی انجامید یکی از فرازهای بلندی بود که ملت ما آنرا طی کرد و در پناه این رویداد مبارک شایسته است که نگار خاطره ها زدوده شود و همگان دلگیریهای خود را به تقویت دلبستگی به انقلاب و ایران و سر بلندی کشور و رفع مشکلات مردم مبدل سازند و بر آثار سوء ناروائیها که در جریان انتخابات پیشین و پس از آن روی داد خط پایان بکشند و این انتخابات را پایان آن دوره سخت و تلخ بدانند و با باز شدن فضای همدلی و رفع حصر و حبسها امید و روحیه مساعدی را که در اثر انتخابات ایجاد شده است تقویت کنند و همگی دست در دست هم به سوی آیندهای بهتر پیش برانند"[1]
با وجود اینکه حفظ وحدت و باز شدن فضای همدلی در کشور خواست تمام بزرگان نظام بوده و هست، لازم است که اعضای مجمع با مرور برخی اقدامات و جهتگیری هایشان و با جبران اشتباهات گذشته، اقتضائات لازم برای فراهم شدن فضای همدلی و رفتن به سمت آیندهای بهتر برای مردم و مجموعه خود را فراهم آورند.
مجمع روحانیون مبارز یکی از احزاب و تشکّلهای با سابقه کشور محسوب میشود که در سال 67 بعد از بروز اختلافاتی در جامعه روحانیت مبارز با محوریت و دبیرکلی "مهدی کروبی" تشکیل شده است؛ مواضع ضد استکباری و ضد آمریکایی برخی اعضای این مجمع در اواخر دهه 60 وجه غالب گفتمان این مجموعه را تشکیل میداد که با ورود به دهه 70 و چرخش فکری - سیاسی اعضای جریان چپ، به تدریج کمرنگ میشود.
مهدی کروبی، نخستین دبیرکل مجمع روحانیون مبارز
دوران ریاست جمهوری سيد محمد خاتمی دوران اوج اثرگذاری مجمع در عرصه سیاسی بود که بعد از انتخابات سال 84 و شکست جریان چپ که همزمان شد با خروج مهدی کروبی از این مجموعه، این اثرگذاری کاهش پیدا میکند.
انتخابات ریاست جمهوری دهم، یکی از مقاطع حساس برای تصمیمگیران مجمع به حساب میآمد که همین حساسیت تردیدهایی را برای حمایت از کاندیدای مدنظر این مجموعه بوجود آورد؛ ابتدا سيد محمد خاتمی به عنوان کاندیدای مورد حمایت مجمع معرفی میشود که بعد از قطعی شدن حضور میرحسین موسوی، وی جایگزین خاتمی میشود.
نخستين اشتباه راهبردي مجمع در انتخابات 88
نخستین قدم اشتباه مجمع در انتخابات سال 88، زمینه سازی برای طرح ادعای تقلب و حمایت از تشکیل کمیته صیانت از آرا بود. علی اکبر محتشمیپور از اعضای با سابقه مجمع به عنوان رئیس کمیته صیانت از آرا انتخاب میشود و سيد محمد موسوی خوئینیها به عنوان مرد خاکستری اصلاحات و دبیر مجمع روحانیون مبارز در بیانیهای اعلام می کند: "اکنون که متاسفانه برگزارکنندگان انتخابات و ناظران منسوب به شورای نگهبان آشکارا و یا در نهان از حامیان رئیس جمهور فعلی هستند، به شدت نگرانی از عدم سلامت انتخابات در میان مردم گسترش یافته است؛ بویژه آنکه رفتارهای این مجموعه، خصوصا رؤسای آنان شبهه برانگیز است"[2]
سيد محمد موسوی خوئینیها، دبیر مجمع روحانیون مبارز
اشتباه دوم؛ درخواست ابطال انتخابات
اشتباه بعدی مجمع روحانیون بعد از انتخابات و با تنظیم بیانیهای مبنی بر رد کردن نتیجه و درخواست ابطال انتخابات صورت پذیرفت؛ این مجموعه در بیانیه روز 23 خرداد اعلام میکند: "مجمع روحانیون مبارز در جلسهای فوق العاده به این نتیجه رسید که برای دفاع از جمهوریت اسلامی نظام و بازگرداندن اعتماد عمومی و نگاهبانی از موج آشتی ملی با صندوقهای رای، ابطال این انتخابات و تجدید آن در فضایی عادلانهتر و منطقیتر راهکار مناسب است."[3]
مجمع علاوه بر زیر سؤال بردن نتیجه انتخابات و رأی نهادهای قانونی، از مردم برای حضور در خیابان و راهپیمایی اعتراضی در تاریخ شنبه 30 خرداد دعوت به عمل میآورد و این درحالی است که برخی از اعضای مجمع قبل از این در راهپیماییهای غیرقانونی شرکت کرده بودند؛ در نهایت بعد از سخنرانی مقام معظم رهبری در نماز جمعه که خواستار پایان دادن به اردوکشی خیابانی شدند، مجمع دو ساعت پیش از شروع این راهپیمایی اعلامیهای مبنی بر لغو شدن این راهپیمایی صادر میکند.
بیانیه دوم تیرماه مجمع، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سیاسی تکرار مواضع شبکههای ضد انقلاب بود که در قالب بیانیه توسط مجمع روحانیون مبارز انتشار یافت. مجمع روحانيون مبارز با ناديده گرفتن حمايت و دخالت دولتهای خارجی در حمايت از تجمعات غیرقانونی و خشونتآمیز، این موارد را خودجوش نامیده و مینویسد: " [مجمع روحانیون مبارز] بر اين باور است كه با آراي آنان بازي شده و به فهم و شعورشان اهانت شده است و براي دفاع از حيثيت و كيان خود به صورت خودجوش به خيابانها ريختهاند تا دردها و تحقيرهاي فروخورده خود را فرياد كنند، چرا اهانت ميكنند و اين حركت در كمال وقار و آرامش را به بيگانگان نسبت ميدهند و هزاران نفر را در خيابانها و از خانههايشان ميربايند و با رفتاري بسيار زشت و ناپسند آنان را اعم از زن و مرد به نقاط نامعلوم ميبرند؟"[4]
ادامه اشتباهات؛ عدم مرزبندی و موضعگیری صریح
در طول هشت ماه فعالیت فتنه در کشور، مجمع روحانیون مبارز نسبت به هیچ کدام از شعارها و اقدامات انحرافی مثل شعار "نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران"، "آتش زدن عکس امام خمینی(ره)" و اهانت به ساحت سيدالشهداء(ع) در روز عاشورا واکنشی نشان نمیدهد و بر خواستههای قبلی خود اصرار میورزد.
روی کار آمدن روحانی و جدی شدن فعالیتهای مجمع
بعد از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و روی کار آمدن حسن روحانی با حمايت سيد محمد خاتمي و قدرداني روحاني از وي در پيام پس از انتخابات رياست جمهوري، دوران
تازهای از فعایت مجمع روحانیون مبارز شروع شده است؛ در کنار این موضوع، قرار
گرفتن برخی از اعضای این مجموعه در مناصب دولتی و تلاششان برای نقشآفرینی مثبت در
انتخابات مجلس آتی، فعالیت مجمع را دوچندان کرده است.
مجید انصاری؛ عضو مجمع روحانیون مبارز و معاون پارلمانی رئيسجمهور
بیانیهها و تحرکات صورت گرفته اخیر، مانند حضور اعضای مجمع در حرم مطهر امام خمینی(ره) و تلاش خاتمی برای حضور در راهپیمایی 22 بهمن در همین چارچوب و به منظور خارج ساختن مجمع از انزوایی است که پس از سال 88 دچارش شدهاند.
حضور اعضای مجمع روحانیون مبارز در حرم امام خمینی(ره)
آیا مجمع روحانيون، اشتباهات گذشته خود را خواهد پذيرفت؟
اما مجمع و اعضای آن برای بازگشت مجدد به فضای سیاسی و آنچه که خود "باز شدن فضای همدلی" عنوان میکنند باید الزامات و اقتضائات این بازگشت را نیز بپذیرند. چگونه است که اعضای مجمع بعد از انتخابات و تأیید نتایج آن توسط شورای نگهبان، مردم را به تجمعات اعتراض آمیز و ابطال انتخابات دعوت میکردند و حال بعد از گذشت چهار سال از آن وقایع، خواهان فراموشی آن "اتفاقات تلخ" و "رفع کدورتها" هستند.
مجمع روحانیون باید پاسخ بدهد که چه کسانی قانون را زیر پا گذاشته و موجب آن اتفاقات تلخ بعد از انتخابات شدند؟ چه کسانی مسؤول خونهای ریخته شده بعد از انتخابات هستند و چه تضمینی وجود دارد که این اشتباهات بار دیگر تکرار نشود؟
در همین راستا اخبار منتشر شده حاکی از بحثهای درونی مجمع درباره بازخوانی مواضع این مجموعه نسبت به انتخابات سال 88 است. بعضی از اعضا با اشاره به بیانیههای ساختارشکنانه مجمع معتقد بودند " ما باید شجاعت اعتراف به اشتباه را داشته باشیم"[5].
به نظر میرسد قدم بعدی برای فعالیت مجدد مجمع روحانیونمبارز، اعتراف به اشتباهات گذشته و جبران آنها باشد و اعضای مجمع باید قبل از هر اقدامی اعتماد مجدد مردم و مسؤولان نظام را به دست آورد.