به گزارش مشرق،"سید عباس عراقچی" مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته‌ای ژنو، با حضور در استودیوی گفتگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به تشریح برنامه‌های تیم مذاکره‌کننده کشورمان در این دور از مذاکرات پرداخت.
 
مذاکره‌کننده ارشد ایران در ابتدا، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما تنها فردی هستید که در مذاکرات قبلی و فرارو شرکت می‌کنید و این مذاکرات اولین نشست بعد از انتقال پرونده هسته‌ای ایران از شورای امنیت ملی به وزارت خارجه است؛ چه تفاوت هایی بین این دو مرحله وجود دارد؟ اظهار داشت: این اولین نشست در ژنو بعد از شروع دور جدید مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ است. جلسه اول گفتگو در نیویورک برگزار شد.
 
از تجربیات تیم‌های قبلی مذاکره‌کننده استفاده می‌کنیم/در تاریکی گام برنمی‌داریم

عراقچی با اشاره به اینکه جلسه دوم در ژنو برگزار می شود و ما تصمیم گرفتیم در شهرهایی که بین المللی هستند مذاکرات را ادامه دهیم، گفت: تیم مذاکره کننده جدید با استفاده از تجربیات تیم های قبلی و فراز و نشیب های مذاکرات رویکرد جدیدی را طراحی می کند و چارچوب این طراحی جدید در مذاکرات نیویورک را وزیر امور خارجه کشورمان برای وزرای امور خارجه ۱+۵ تشریح کردند و مورد استقبال واقع شد.
 
وی ادامه داد: این مذاکرات دو مرحله داد؛‌ اول این که باید در ابتدا درمورد اهداف و چشم‌انداز آینده به یک نگاه مشترک برسیم؛ می‌خواهیم بگوییم در تاریکی قدم برنمی‌داریم. هدف باید برنده بودن هر دو طرف باشد.

عراقچی اظهار داشت: هدف مذاکرات باید مشترک باشد و بازی باید برد_برد تعریف شود تا هر دو طرف برنده مذاکرات باشند.

بدون امتیاز دادن می‌توان برنده مذاکرات بود
 
وی تصریح کرد: اگر قرار است طرف روبرو برنده باشد اینطور نیست که ما امتیازاتی بدهیم و باید هدف را طراحی کرد و طرفین باید برابر باشند و بدون امتیاز دادن می توان برنده مذاکرات بود.
 
معاون وزیر امور خارجه گفت: آنها مدعی هستند تنها هدفشان این است که برنامه هسته ای ایران به سمت نظامی منحرف تشود اما اگر هدفی تعریف کنیم که در آن برنامه ای تعریف شود، که برنامه هسته ای ایران برای ساخت سلاح نیست، هدف آنها تامین شده و وقتی ما برنده هستیم که برنامه صلح آمیز داشته باشیم و حقوق ما به ویژه در غنی سازی به رسمیت شناخته شود.
 
وی ادامه داد: این نگاه هدف را تعریف می کند تا هردو طرف برنده مذاکرات باشند و باید این چشم انداز را تعریف کنیم که نور کجاست؛ در تاریکی گام برنمی‌داریم.
 
عراقچی بیان داشت: مرحله دوم این است که چگونه به سمت هدف حرکت کنیم که این همان رویکرد گام به گام است که قبلا هم مطرح شده بود و اینبار گام‌ها ما را به هدف می رساند و گام‌ها متوازن و واقع بینانه است که برداشتن آن برای دوطرف مقدور باشد.

گام‌ها درست برداشته شود فضای تقابلی به فضای تعاملی تبدیل می‌شود
 
وی ادامه داد: گام اول و آخر مهم است و گام‌های میانی را بعدا می توان برداشت چون اگر گام‌ها درست برداشته شود فضای تقابلی به تعاملی تبدیل می شود و باید در چارچوب مذاکره به این امر رسید.

باید روشن شود برنامه ایران و وضعیت تحریم چگونه به سرانجام می‌رسد
 
رئیس تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات آتی ۱+۵ اظهار داشت: زمانی که به گام آخر رسیدیم باید روشن شود که برنامه ایران و وضعیت تحریم به چه شکل است و اگر به هر ترتیبی است، شکل آن چگونه است و چگونه به سرانجام می رسد، البته در آنجا پرونده ایران از شورای امنیت خارج و عادی شده و در آژانس بین المللی انرژی اتمی با آن برخورد می شود.
 
عراقچی افزود: تفاوت طرح فعلی با گذشته در همین‌جا مطرح است اما از تجربیات گذشته نیز بهره گرفته ایم و طرح مذاکراتی که آماده است در روز سه شنبه توسط وزیر امور خارجه ارائه می شود.

طرح پیشنهادی ایران واقع‌بینانه تنظیم شده است
 
معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت: طرح گذشته آنها در آلماتی ۱ از دید غربیان هنوز روی میز است، اما از نظر ما مدت آن گذشته، چرا که تغییرات مبنایی انجام شده به همین خاطر ما طرح خود را ارائه می کنیم که واقع بینانه تنظیم شده است.
 
رئیس تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات آتی با ۱+۵ تصریح کرد: دو دوره زمانی را در نظر گرفته ایم؛ توافق‌ها در این است که در صورت حسن نیت غرب در ۶ ماه یا یکسال مذاکرات را جمع‌بندی کنیم اما برای گام اول زمان ۶ ماهه و برای گام بعدی و گام نهایی ممکن است زمانی مشخص شود که در گام پایانی پرونده بسته می‌شود.

پیشنهاد ایران آزمونی برای سنجش صداقت طرف مقابل
 
وی ادامه داد: اگر آنها اراده داشته باشند، مذاکرات سریعتر انجام می شود و برنامه ما طوری است که آنها بهانه ای برای رد آن نداشته باشند و در واقع پیشنهاد ایران آزمونی برای سنجش صداقت طرف مقابل است.

عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا رویکردها هم همانند لحن ها تغییر کرده، اظهار داشت: لحن و ادبیات تغییر کرده اما کافی نیست، بلکه رفتار کشورها و عملکرد آنان تعیین کننده است. امیدواریم تغییر رویکردها را در مذاکرات ژنو شاهد باشیم.
 
نشانه‌هایی وجود دارد که زمینه برای پذیرش حقوق ملت ایران در ۱+۵ فراهم شده است

وی ادامه داد: البته شواهد تغییر رویکرد مشهود است و نشانه های مختلفی وجود دارد که زمینه برای پذیرش حقوق ملت ایران در ۱+۵ فراهم شده است که این ثمره ایستادگی مردم ایران در برابر تحریم‌ها و فشارها اقتصادی صورت گرفت است.
 
عضو ارشد هیئت مذاکره کننده ایرانی اضافه کرد: حماسه سیاسی که در انتخابات اخیر روی داد، به ایستادگی مردم ما انرژی فوق‌العاده‌ای داده که فضا را به طور کامل تغییر داده است. فضای جدید مثبتی که ایجاد شده ثمره اراده مردم ایران است.  
 
عراقچی تصریح کرد: جامعه بین المللی از فضای مثبت مردم ایران استقبال کرده و در سفر دکتر روحانی به نیویورک این رویکرد بسیار مشهود بود. اگر زمانی صحبت از معدود سانتریفیوژها بود، اما اکنون تعداد سانتریفیوژهای ما، میزان غنی سازی و مواد غنی شده ما و چرخه کامل سوخت یک واقعیت مشخص در صحنه است.

نظر ما ارتقای سطح مذاکرات به سطح وزیران است
 
وی ادامه داد: اکنون طرف مقابل چاره ای جز پذیرش واقعیت قدرت مردم ایران را ندارد. ایستادگی مردم ایران و مقاومت آنان و حضور پرشکوهشان در حماسه سیاسی اخیر پشتوانه ما در مذاکرات خواهد بود.
 
عراقچی با اشاره به هیئت مذاکره کننده ایرانی اظهار داشت: دکتر ظریف رئیس تیم و مذاکره کننده ارشد هستند. در مذاکرات ژنو ترجیح می دهیم که مذاکرات در سطح معاونین وزرای خارجه صورت گیرد، چرا که به دنبال مذاکرات جدی هستیم و مذاکره واقعی بین همتایان صورت می گیرد.  
 
وی با اشاره به دیدار ظریف و اشتون در نیویورک پیرامون شکل مذاکره و نحوه گفتگو تصریح کرد: نظر ما ارتقای سطح مذاکرات به سطح وزیران است، چرا که سریعتر و آسانتر به نتیجه می رسیم، اما اشتون خواهان ادامه مذاکرات به شیوه سابق بود.
 
عضو ارشد هیئت مذاکره کننده ایرانی ادامه داد: وزرا قدرت تصمیم گیری دارند اما کارشناسان و معاونین دستورالعملی را که توسط وزرا تعیین شده اجرا خواهند کرد. اگر خود وزرا در صحنه باشند، امکان تصمیم گیری آسانتر است.
 
عراقچی افزود: طبق توافقاتی که در نیویورک صورت گرفت، جلسه ای در سطح وزرا و جلسه اتی دیگر در سطح معاونین برگزار خواهد شد تا ارزیابی‌های این جلسات میزان پیشرفت را مشخص کند، بنابراین جلسه اول در نیویورک در سطح وزرای امور خارجه صورت گرفت که جلسه موفقی بود و جلسه دوم در ژنو به شکل سابق خواهد بود.

ممکن است ظریف در جلسه پایانی مذاکرات حضور داشته باشد
 
عراقچی بیان داشت: همچنان دکتر ظریف و اشتون روسای هیئت هستند، ما اعلام کردیم بعد از افتتاحیه مذاکرات در سطح معاونین ادامه پیدا خواهد کرد و در آنجا بنده مذاکرات را هدایت می کنم. نتیجه این مذاکرات به دکتر ظریف گزارش خواهد شد و ممکن است در جلسه پایانی خود حضور داشته باشند. برای جلسات بعدی نیز بعدا تصمیم گیری خواهد شد. ترجیح ما حضور وزرای خارجه است.
 
عضو ارشد هیئت مذاکره کننده ایرانی با اشاره به خطوط قرمز ایران در مذاکرات هسته ای اظهار داشت: برنامه هسته ای ایران اصولی تغییرناپذیر دارد، خط قرمز اصلی ما حفظ حقوق مردم ایران است تا کوچکترین خدشه ای به آن وارد نشود.

اجازه هیچ گونه تعلیق، محدود و متوقف کردن غنی‌سازی را نخواهیم داد/در خصوص ابعاد، سطح و اندازه آن مذاکره می‌کنیم

وی با تاکید بر اینکه هیچ گونه مصالحه و سازشی را در حفظ حقوق مردم ایران نمی پذیریم، بیان داشت: نقش غنی سازی و ادامه آن برای ما خط قرمز است و اجازه هیچ گونه تعلیق، محدود و متوقف کردن نخواهیم داد، اما در خصوص ابعاد غنی سازی سطح و اندازه آن مذاکره می کنیم و به ابهامات و نگرانی ها پاسخ خواهیم داد.
 
عراقچی ادامه داد: خروج مواد از کشور یکی دیگر از خط قرمزهای ماست. اجازه خروج یک گرم از مواد را نمی دهیم، چرا که معتقدیم سرمایه های کشور هستند و زحمت بسیاری برای تبدیل آنان به مراحل بالاتر کشیده شده است.
 
عضو ارشد هیئت مذاکره کننده ایرانی افزود: در کنار خطوط قرمزی که بر آن پافشاری خواهیم کرد، عوامل و اقدامات بسیار دیگری وجود دارد که به ما قدرت مانور و مذاکره می دهد. رویکرد ما رویکردی تعامل گرا و معامله گرایانه است و امیدواریم با حفظ حقوق مردم ایران و حفظ خطوط قرمز بتوانیم مذاکرات را به سمت نتیجه پیش ببریم.
 
عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا جلساتی در سطح کارشناسان برای ورود به جزئیات برگزار خواهد شد و یا ایران تنها خواهان ارتقای مذاکرات به سطح وزرای امور خارجه است، اظهار داشت: یک مذاکره واقعی در سطوح مختلف برگزار می شود و سطوح پایین تر به سطوح بالاتر کمک می کنند.
 
آمادگی داریم در هر موضوعی جلسات جداگانه‌ با حضور کارشناسان آن برگزار شود

وی ادامه داد: در هیئت هر کشوری کارشناسان مختلفی وجود دارد، همچنین در هیئت ایرانی کارشناسان سیاسی، حقوقی و متخصصین خلع سلاح حضور دارند. هنگامی که مذاکرات آغاز شود، در صورت لزوم از سطوح پایین تر کارشناسی استفاده می کنیم. آمادگی داریم در هر موضوعی جلسات جداگانه ای با حضور کارشناسان آن برگزار شود.
 
عضو ارشد هیئت مذاکره کننده ایرانی در پاسخ به سوالی درباره دیدگاه‌اش نسبت به مذاکرات و انجام آن اظهار داشت: مذاکرات یک امر طولانی، زمانبر و پیچیده است، هیچ راه حل معجزه آسایی برای این مذاکرات وجود ندارد. باید وارد یک مذاکرات دقیق، جزئی، زمانبر و خسته کننده شد و با سختی قدم به قدم مذاکرات را پیش برد.
 
به طور قطع نسبت به حسن نیت غرب و یک تعامل برابر و عادلانه تردید داریم

عراقچی با اشاره به مذاکرات ژنو ادامه داد: زمانی که طرح پیشنهادی خود را ارائه دهیم نباید انتظار استقبال از کشورهای ۱+۵ را داشت به طور قطع آنان طرح را به پایتخت های خود برده و بررسی خواهند کرد و طی جلسات بعدی مواضع هماهنگ شده خود را اعلام و پاسخ خود را به طرح پیشنهادی خواهند داد.
 
وی افزود: با صبر و تحمل اجازه دهیم مذاکرات روال منطقی خود را طی کند. به طور قطع ما به حسن نیت آنها و یک تعامل برابر و عادلانه تردید داریم.

عراقچی گفت: بدبینی مفرط ناشی از عدم اعتماد به نفس است وقتی کسی به خود اعتماد ندارد وارد عرصه نمی شود. باید به توانایی و استعداد ملت خود اعتماد کنیم همانطور که در طول ۸ سال دفاع مقدس در عرصه های تکنولوژی و دیپلماسی کشور توانایی ملت ما اثبات شده است برخی معتقدند که در مذاکرات برابر ابرقدرت ها کم می آوریم اما تجربه نشان داده توانایی دیپلماسی ایران به مراتب بالاتر است و با قدرت از منافع مردم ایران دفاع خواهیم کرد.
 
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در حاشیه این نشست مانند نشست قبلی دیدارهای دوجانبه صورت خواهد گرفت و آیا با هیئت آمریکایی نیز دیدار صورت می گیرد؟ گفت: دیدارهای حاشیه ای امری رایج است هیئت ها حین و بعد از مذاکره با هم در ارتباط هستند و وقتی از سطح وزرا پایین می آید روابط مرسوم و رایج تر می شود در گذشته هم این ملاقات دوجانبه بوده و زمانی را مشخص کردیم که هیئت ها با هم گفتگو کنند ما مانع و استثنایی قائل نیستیم اگر لازم باشد موضوعی را طرح کنیم، اقتضای مذاکره در عمل معلوم خواهد شد.

مشکلی با هر اقدام شفاف‌ساز نداریم؛ با زیاده‌خواهی و بهانه‌گیری مشکل داریم
 
عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه غربی ها انتظارشان این است که ایران شفاف سازی کند و این در حالیست که ایران تمام سایت های هسته ای را زیرنظر بازرسان آژانس فعال کرده است ولی متقابلا ایران انتظار دارد آنها نیز اعتمادسازی کنند؛ از دید شما راه اعتمادسازی غربی ها چیست؟ گفت: ما در اصول با شفاف سازی مشکلی نداریم چون به ماهیت صلح آمیز بودن انرژی هسته ای مان اعتماد داریم و با هر اقدام شفاف ساز مشکلی نداریم، بلکه با زیاده خواهی و بهانه گیری مشکل داریم. اگر یک اعتمادسازی معقولی مورد نظر آنها باشد، موافقیم ولی اعتمادسازی یک مسیر دوجانبه است طرف مقابل نیز باید اعتماد مردم ایران را جلب کند و آنها باید دست از اعمال تحریم بر مردم ایران بردارند.
 
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه یکی از رژیم هایی که بیشترین هیاهو را به پا کرده رژیم صهیونیستی است و در راس آن نخست وزیر آن نتانیاهو با دوره گردی زمینه را برای اخلال در گفتگوها ایجاد کرده است؛ هیئت و دستگاه دیپلماسی ایران برای جلوگیری از اخلال رژیم صهیونیستی در گفتگوها چه راهکاری را پیشنهاد کرده است؟ گفت: مذاکرات ما با ۱+۵ و رسیدن به یک تفاهم دشمنانی دارد کسانی در منطقه و در داخل اروپا نمی خواهند تفاهم برقرار شود به طور مشخص رژیم صهیونیستی در دست این دشمنان است که منافعش در تنش بین ایران و غرب است.

کشورهای ۱+۵ اجازه ندهند رژیم صهیونیستی برای آنها دستور کار تعیین کند

سخنگوی سایق دستگاه دیپلماسی کشورمان ادامه داد: در جامعه جهانی در همه تنش‌ها ردپای رژیم صهیونیستی را شاهد بوده ایم. نخست وزیر رژیم صهیونیستی به دست و پا افتاده و به آمریکا سفر کرده است که اینها همگی نشان ترس و وحشت رژیم صهیونیستی است که باید در این مسیر یک راه منطقی در پیش گرفته شود. در این مسیر اجازه بهانه جویی به رژیم صهیونیستی نمی دهیم کشورهای ۱+۵ باید خودشان اجازه ندهند رژیم صهیونیستی برای آنها دستور کار تعیین کند.

آمادگی برای مذاکرات درباره موضوعات مختلف درصورت تمایل طرفین مقابل
 
عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در نشست ژنو و مذاکرات آن به صورت جامع وارد خواهید شد یا فقط روی مذاکرات هسته ای متمرکز خواهید شد گفت: طراحی گروه ۱+۵ صرفا برای حل موضع هسته ای ایران است و موضوعات دیگری در دستور کار نیست اما اگر گروه ها تمایل داشته و از گفتگو ابا نداشته باشند، همچنین آمادگی از طرف مقابل اعلام شود ما نیز آمادگی مذاکرات درباره موضوعات مختلف با این گروه را داریم.
 
معاون وزیر امور خارجه در پایان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در جریان دیدارهایی که در حاشیه اجلاس سازمان ملل متحد داشتید، نشانه هایی از اراده برای به رسمیت شناختن حق ملت ایران را مشاهده کردید، گفت: این نشانه ها بیشتر از گذشته دیده می شوند، اندیشمندانی که در نیویورک با وزیر امور خارجه دیدار کردند، همگی از آمادگی این کشورها خبر دارند و شرایط برای وصول تفاهم پیش بینی می شود و ایران مذاکرات را در چارچوب منطقه معرفی خواهد کرد.


* باشگاه خبرنگاران