گروه بینالملل مشرق - روزنامه اسرائیلی هاآرتص در گزارشی به نقل کارشناسان غربی شواهدی را ارائه میدهد که براساس آن احتمال حمله شیمیایی مورد ادعای غرب از سوی نیروهای ارتش بسیار بعید اعلام شده است.
سارین نامی است که این روزها بسیار در رسانهها دیده و شنیده میشود و همانند بهانه سلاحهای کشتارجمعی صدام که مقدمهای برای لشکرکشی به این کشور شد، در حال تبدیل شدن به نقطه آغاز دخالت غرب در سوریه است.
گاز سارین یک سم کشنده دستساز است که رنگ، مزه یا بو ندارد. اگر چه این سم به صورت مایع تولید میشود اما نقطه تبخیر پایین آن باعث میشود که هنگامی در محیط قرار میگیرد، بهسرعت تبدیل به گاز شود.
سارین که پرسنل نظامی آن را GB هم مینامند، در سال 1938 ميلادي به عنوان آفتکش در آلمان تولید شد اما از آن هنگام به بعد بهوسیله بسیاری از دولتها به عنوان یک سلاح شیمیایی عصبی (گاز اعصاب) شناخته میشود.
گازهای اعصاب سمیترین و سریعالاثرترین سلاحهای شیمایی موجود در جهان هستند.
سارین مانند بسیاری از آفتکش های ارگانوفسفاتی که ساختار مولکولی شبیه آن دارند، مانع از به اصطلاح "خاموش شدن" غدد و عضلات بدن میشود، به عبارت دیگر این بخشهای بدن به طور مداوم در حالت تحریکشده باقی میمانند. حتی یک قطره کوچک سارین روی پوست فرد باعث تشنج عضلانی و تعریق شدید در او میشود.
افرادی که در معرض مقادیر زیادی سارین قرار گرفتهاند، اگر به فوریت درمان نشوند، به سرعت کنترلشان بر کارکردهای بدنیشان را از دست میدهند، و ممکن است به حالت اغما بروند و دچار نارسایی تنفسی شوند.
بهرغم خطرات سارین، مواد شیمیایی سازنده این ترکیب مرگبار در برخی از کشورها به طور تجاری در دسترس هستند. فرآیند تولید سارین پیچیده و بسیار خطرناک است، اما این وضعیت مانع از آن نشده است که گروههای تروریستی به ساختن و استفاده از آن اقدام نکنند.
دولت عراق در سال 1988 ميلادي از سارین به عنوان سلاح شیمیایی در شهر کردنشین حلبچه استفاده کرد و باعث کشته شدن 3000 تا 5000 نفر و آسیب دیدن هزاران نفر دیگر شد.
پس از طرح ادعای حمله شیمیایی به غوطه شرقی در حومه دمشق و آغاز جنگ روانی و رسانهای قریب به اتفاق رسانههای غربی و عربی بر ضد دولت سوریه که طی دو سال و نیم گذشته بیسابقه بوده است، به نظر میرسد سناریوی مشابه آنچه در عراق رخ داد، در مورد سوریه – به شکل محدودتر – در حال اجراست.
در همین حال و همزمان با هجمه سنگین رسانهها و دولتهای غربی، دولت سوریه در اقدامی شجاعانه که مؤید این واقعیت است که ارتش سوریه – با وجود داشتن دست برتر در جنگ - نیازی به استفاده از سلاح شیمیایی نداشته است، به کمیته بازرسان سازمان ملل اجازه ورود و انجام تحقیقات در خصوص این حادثه را صادر کرد.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص امروز در گزارشی نوشته است کارشناسان غربی نسبت به انجام حمله شیمیایی ادعایی غرب و گروههای تروریستی حاضر در سوریه ابراز تردید کردهاند و شواهد و دلایل قابل توجهی نیز ارائه دادهاند.
در حمله شیمیایی ادعایی غرب به غوطه شرقی در حومه دمشق براساس منابع مختلف، بین 300 تا 1300 نفر بر اثر قرار گرفتن در معرض گاز سارین کشته شدهاند. منابع نظامی و دولت سوریه هرگونه حمله شیمیایی را تا کنون رد کرده و آن را توطئه معارضان و غرب برای دخالت خارجی در سوریه میدانند.
به گزارش مشرق، هاآرتص مینویسد: یکی از شواهد اصلی حمله شیمیایی ادعایی، نشان دادن تصاویر قربانیان این حمله در رسانههاست؛ تصاویری که زمان انتشار هماهنگ آن در تمام رسانههای غربی و زمان انتشار خبر حمله شیمیایی، فاصله بسیار کمی دارد که در جای خود قابل بررسی است. اما در مجروحان به نمایش درآمده هیچگونه اثر خارجی ناشی از قرار گرفتن در معرض گاز سارین یا خفگی و مرگ بر اثر استنشاق این گاز وجود ندارد.
کارشناسان غربی جنگ افزارهای شیمیایی که بخشی از این تصاویر و فیلمها را مورد بررسی قرار دادهاند نسبت به بکارگیری مواد شیمیایی در مقیاس سلاح شیمیایی مورد ادعا، ابراز تردید کردهاند و در عین حال اظهارنظر قطعی را به بررسی دقیق مناطق مورد نظر منوط دانستهاند.
دن کازیتا (Dan Kaszeta) افسر سابق یگان شیمیایی ارتش آمریکا و کارشناس سلاحهای شیمیایی به جزئیاتی اشاره کرده است که در فیلمهای منتشر شده اثری از آنها نیست: «هیچیک از افرادی که در حال مداوای مجروحان و رسیدگی به قربانیان این حمله بودند و یا افرادی که از این صحنهها فیلم و عکس تهیه میکردند، هیچگونه لباس یا ماسک ضد گاز شیمیایی به همراه نداشتند و علیرغم نبود این تجهیزات، هیچکدام نیز دچار مشکل نشده بودند.»
تجهیزات ساخت سلاح شیمیایی که چندی پیش ارتش سوریه از پناهگاه معارضان کشف کرد
از آنجایی که عوامل شیمایی و عامل اعصاب – سارین – اگر در مواردی مانند آنچه که ادعا شده است در گستره و حجمی وسیع بکارگرفته و موجب مرگ صدها نفر شده باشند، به سرعت از محل تبخیر و محو نمیشوند و میتواند تا ساعتها هر فردی را که بدون مجهز بودن به لباسهای محافظ وارد آن منطقه میشود آلوده و مجروح کند.
این کارشناس سلاحهای شیمیایی ارتش آمریکا می افزاید: علاوه براین، در هیچیک از صحنههای به نمایش درآمده، آثار و نشانههای دیگری که معمولا پس از یک حمله شیمیایی در آن منطقه مشاهده میشود، نمیبینیم؛ علائمی مانند مجروحیت و مسمویتهای عادی در سطوح مختلف، ایجاد مشکلات حاد بصری و بینایی، اسهال و استفراغ افرادی که در معرض عامل شیمیایی قرار داشتهاند.
استیو جانسون (Steve Johnson) کارشناس و محقق در زمینه عوارض مواد سمی و خطرناک دانشگاه کرنفیلد و کارشناس سلاحهای شیمیایی وزارت دفاع انگلیس نیز میگوید: «تعداد تلفات اعلام شده و مجروحان این حمله همگی نشان دهنده این است که باید عامل شیمیایی در سطحی وسیع بکارگرفته شده باشد. این میزان استفاده از عامل شیمیایی باید با علائم و عوارض شدیدی در قربانیان و مجروحان و کسانی که در این محلها مشغول درمان هستند، همراه باشد. علائمی که هیچیک در این تصاویر و فیلمها مشاهده نمیشود.»
هاآرتص در ادامه گزارش خود آورده است: ابهامات دیگری هم در مورد زمان حمله وجود دارد؛ این حمله دقیقا زمانی صورت گرفته است که بازرسان سازمان ملل برای بررسی ادعاهای قبلی در مورد بکارگیری سلاح شیمیایی در دمشق حضور داشتند. همچنین در شرایطی که ارتش سوریه طی هفتههای قبل توانسته است معارضان را بشدت در اطراف دمشق زمینگیر کرده و به عقب براند، با چه هدف و انگیزهای باید دست به حمله شیمیایی بزند؟ و اگر اساسا حمله شیمیایی صورت نگرفته است، چه چیزی باعث مرگ صدها نفر و بدون برجای گذاشتن هیچگونه اثر و جراحتی بیرونی شده است؟
مواد شیمیایی کشف شده از معارضان که ساخت عربستان سعودی است
گوین وینفیلد (Gwyn Winfield) مدیر یکی از نشریات معتبر آمریکایی در زمینه سلاحهای شیمیایی معتقد است: یکی از گزینههای محتمل این است که عوامل شیمیایی تحت کنترل معارضان در مناطق و پناهگاههایی که مردم زیادی برای در امان ماندن از حملات در آنها پناه گرفته بودند، مورد استفاده قرار گرفته است و موجب خفگی قربانیان شده است. این عوامل که در اختیار معارضان بوده است میتواند گازهای اشکآوری باشد که در بمبهای دستی و خمپارهها بصورت دستی تعبیه شده است. کاری که ارتش آمریکا نیز مشابه آن را در جنگ ویتنام برای بیرون کشیدن ویتکنگها از پناهگاههایشان انجام داد.
روشن است که معارضان سوری – همزمان با حضور بازرسان سازمان ملل - از اثبات این حمله شیمیایی به عنوان بزرگترین حمله صورت گرفته به دست نیروهای وفادار به بشار اسد، سود فراوانی خواهند برد، حتی اگر عامل کشته شدن این تعداد از مردم سوریه، عامل شیمیایی نبوده باشد.
در شرایطی که باراک اوباما همچنان علاقهای به ارسال مستقیم سلاح به معارضان ندارد، اثبات حمله شیمیایی میتواند به عنوان عبور دولت سوریه از خط قرمز تلقی شده و موجب تغییر سیاستهای آمریکا شود.