به گزارش مشرق، هفته نامه پنجره در جدیدترین شماره خود نوشت: کمتر از دو ماه به آغاز کار دولت یازدهم و ریاستجمهوری آقای روحانی باقی مانده است. دولتی که بیشترین انتظارات از آن، در حیطه سیاست خارجی و حل چالشهای کنونی وجود دارد. به همین منظور، از کارشناسان حوزه سیاست خارجی، نمایندگان مجلس و دیپلماتهای وزارت خارجه، درباره اولویتهای دولت یازدهم، به نظرخواهی پرداختیم که در ادامه میخوانید.
* احمد بخشی، استاد دانشگاه و کارشناس آفریقا
بهنظر من اولویت سیاست خارجی آقای روحانی باید تعامل سازنده در ارتباط با سازمانهای بینالمللی و منطقهای باشد، البته بر اساس اولویتهای چهارگانه، اول همسایگان بهعنوان عمق استراتژیک، دوم کشورهای مسلمان، سوم کشورهای در حال توسعه و چهارم سایر کشورهایی که بهنحوی میتوانند نیازهای ما را برطرف کنند، باشد.
همچنین قرن بیست و یکم را قرن آفریقا نامیدهاند و پیشنهاد میکنم آقای روحانی یک سیاست استراتژیک و نه مقطعی برای این قاره تدوین کنند که دارای فراز و فرودهای دولتهای پیشین درباره آفریقا نباشد.
* نوذر شفیعی، عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس و کارشناس مسائل پاکستان
اولویت سیاست خارجی دکتر روحانی باید به گونهای باشد که سیاست خارجی کشور از حالت سیاسی امنیتی که بوده، به اقتصادی تجاری تبدیل شود.
* حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز
پیشنهاد من به عنوان اولویتهای سیاست خارجی دولت یازدهم این است که از این بین مسئولان پیام انقلاب اسلامی را مانند 34 سال گذشته به زبان خود نگویند، بلکه این پیام را به زبان دیپلماسی بینالمللی مطرح کنند که برای افکار عمومی جهان قابل درک باشد. آقای روحانی باید آرمانهای انقلاب اسلامی را پیگیری و با زبان دیپلماسی و معیارهای شناخته شده بینالمللی، بهجامعه جهانی بشناسانند. ضمنا وزیر خارجهای انتخاب کنند که با این رویکرد همنوا باشد.
* سعدالله زارعی، کارشناس سیاسی
غرب سیاست خارجی ایران را بر مبنای تداوم مسیر آن میشناسد. اگر این سیر ادامه پیدا کند، نشان میدهد جمهوری اسلامی دارای قدرت است، اما اگر بحث تجدید نظر مطرح شود، نشانه کوتاه آمدن، تحت تأثیر مناسبات داخلی، مطرح میشود. لذا این مسأله میتواند خیلی تعیینکننده باشد و آقای روحانی باید به این نکته در سیاست خارجی توجه داشته باشند.
* زهره الهیان، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی
شرایط فعلی در عرصه بینالمللی و دیپلماسی رسمی برای جمهوری اسلامی ایران حساس است و دولت آقای روحانی وظیفه سنگینی بر عهده دارد. اهم اولویتهای دولت یازدهم عبارتند از: اول هماهنگی با سیاستهای کلان مقام معظم رهبری، از این جهت که قانون اساسی سیاستهای کلان را بر عهده مقام معظم رهبری نهاده است. دوم موضوع مذاکرات 1+5 و عدم انفعال و اتخاذ سیاستهای صحیح برای پافشاری بر حق صلحآمیز هستهای و حقوق ملت ایران در اینباره مدنظر باشد. در این راستا تأکید بر غنیسازی اورانیوم بهعنوان سرفصل دفاع از حقوق هستهای ملت ایران و استمرار مذاکرات 1+5 در جهت تعامل عزتمدار و ایجاد فضای اعتمادسازی یکی از محورهایی است که در جهت دفاع از حقوق ملت ایران مطرح است.
سوم، در شرایط تحولات منطقهای، مسئولان و دست اندرکاران سیاست خارجی باید اعتقاد عمیق به بیداری اسلامی داشته و از آن حمایت کنند و دستگاه دیپلماسی برنامههای ویژهای برای حمایت از جنبشهای اسلامی داشته باشد. چهارم آقای روحانی باید موضوع دیپلماسی عمومی را در دستور کار جدی سیاست خارجی قرار دهد.
* حسین رویوران، کارشناس مسائل خاورمیانه
اولویتهای سیاست خارجی دولت یازدهم بهنظر من عبارتند از: اول حل پرونده هسته ای، چراکه این پرونده با بسیاری دیگر از مسائل داخلی تداخل دارد. دوم بازتعریف رابطه ایران با کشورهای عربی به خصوص کشورهای حاشیه خلیجفارس و تنش زدایی با کشورهای منطقه و علی الخصوص عربستان چرا که این تنشها در حال حاضر انعکاس مذهبی پیدا کرده و باید حل شود.
* جعفر قناد باشی، کارشناس مسائل آفریقا
اولویتهای سیاست خارجی دولت آینده باید در راستای اجرا و پیاده کردن راهبردی باشد که جایگاه ما را تاکنون بهعنوان یکی از کشورهای مؤثر در صحنه خاورمیانه و جهان تقویت کرده و ما را در رأس سازمان جنبش عدم تعهد قرار داده و مقبولیتی که میان این کشورها برای ما به به دنبال داشته است. سیاست خارجی آینده باید در جهت تقویت راهکارهایی باشد که دشمن به کارآیی آنها اعتراف کرده است.
* محمد ابراهیم طاهریان، کارشناس مسائل شبه قاره
اولویت سیاست خارجی دولت آینده باید خارج نزدیک باشد. ما 15 همسایه داریم. آقای روحانی در اولین گفتوگوی خود به درستی گفتند که اولویت سیاست خارجیشان همسایگان است، اگر در رابطه با کشورهای پیرامون خود به رابطهای خوب و سطح بالا برسیم، میتوانیم آثار خیلی از تحریمها را کاهش دهیم. همسایگان ما دارای ظرفیتهایی هستند که میتواند به خروج از تحریمها کمک کند.
* حسن هانیزاده، کارشناس خاورمیانه و فلسطین
اولویت اول، موضوع برطرف کردن تحریمهای اقتصادی است که تأثیر زیادی در معیشت مردم دارد.اولویت دوم مسأله هستهای است که ملت ایران تحت هیچ شرایطی اجازه نخواهد داد که تعامل سازشکارانه با غرب اتفاق بیفتد. لذا با حفظ حقوق ایران، چرخه غنیسازی باید از مدار کشورهای آمریکا و فرانسه و سایر کشورهای غربی خارج و بهجایگاه اصلی خود، یعنی آژانس بازگردد.
* فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا
فکر میکنم کاری که آقای روحانی در حوزه دیپلماسی سنتی میتواند انجام دهد، خیلی جای مانور ندارد؛ چون طرفهای غربی و آمریکا این راهها را بستهاند. آن حوزهای که دولت آقای روحانی میتواند کارایی داشته باشد آنجاست که دولتهای قبلی کمتر کار کردهاند، و نیاز به آن هم زیاد است، و آن چیزی نیست جز بحث دیپلماسی عمومی در دیپلماسی عمومی حضور آقای روحانی میتواند پررنگ بوده و کارهایی انجام دهد که در حوزه دیپلماتیک، دولتهای متعددی که در بعد از انقلاب داشتهایم، اعم از اصولگرا و اصلاحطلب و سایر دولتهای قبلی در آن ضعیف عمل کردهاند. اگر بتوانند روی افکار عمومی کشورهای غربی کار کنند، برای ایران راهی جهت برون رفت از مشکلات است.
* صادق زیبا کلام، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی
اولویتهای آقای روحانی در سیاست خارجی باید آشتی با دنیا و درست در جهت عکس هشت ساله گذشته باشد که ما به دنیا پشت کردیم. ما حتی با کشورهایی که در اوج جنگ رابطه داشتیم، قطع رابطه کردیم. آقای روحانی باید با کشورهایی که برای ایران اهمیت دارند، رابطه برقرار کند. اینکه ما با آمریکا، اسراییل و انگلیس در قطع رابطه هستیم، قابل فهم است. اما نمیفهمم چرا با سایر کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و دیگران رابطه نداریم؟!
* مهدی فضائلی،کارشناس سیاسی
توجه و مبنا قرار دادن بیانات مقام معظم رهبری بهعنوان سندی برای سیاست خارجی در اولویت قرار دارد که بر اساس آن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت مبنای سیاست خارجی تعریف شده و در قانون اساسی هم ریشههای آن وجود دارد و در سیاست خارجی هم باید آرمانهای انقلاب اسلامی لحاظ شود.
*حشمت الله فلاحت پیشه، استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس
اولویتهای سیاست خارجی آقای روحانی، باید اول تکمیل ظرفیتهای تعامل با کشورهای همسایه در زمینههای اقتصادی؛ دوم، حضور مؤثر در عرصه منطقه برای رفع تنشها با کشورهای اسلامی، و سوم تنشزدایی عملی در عرصه بینالمللی با قدرتهای جهانی باشد.
