جریان اصلاحات نیز از همان روزهای اول و در اواسط سال 91 از افراد مختلفی اسم می برد که در میان آنها نام محمد رضا عارف معاول اول دولت خاتمی به عنوان شاخص ترین چهره مطرح بود.
با جدی تر شدن فضا عارف کم کم فاصله خود را با دیگر کاندیداهای احتمال این جریان بیشتر کرد و به عنوان کاندیدای برجسته اصلاح طلبی وارد گود انتخابات ش و از همان روزهای اول نیز اعلام کرد که اگر قرار باشد اجماعی صورت بگیرد در صورت نبود خاتمی و هاشمی این اجماع باید بر روی یک اصلاح طلب باشد؛ یعنی کسی که دارای پشتوانه اصلاح طلبی بوده و بدنه مردمی اصلاحات او را با همین عنوان بشناسند.
در همین حال جمعی از اصلاح طلبان پس از تائید صلاحیت ها از احتمال اجماع کاندیداهای نزدیک به اصلاحات سخن گفتند، کاندیداهایی که یک سوی آن عارف بود و سوی دیگر حسن روحانی.
در روزهای اخیر نیز فشارها به محمدرضا عارف برای کناره گیری به نفع روحانی افزایش یافت ولی او که بارها اعلام کرده بود حسن روحانی را اصلاح طلب نمی داند در آخرین اظهارات خود در جمع مردم کرمان مصمم و صریح گفت که "حاضر به ائتلاف نبوده و قسم می خورم تا آخر در انتخابات بمانم."
خواب اصلاحات برای یک اصلاح طلب
اما اصلاحات و کسی که از وی به عنوان رهبر این جریان اسم برده می شود خواب دیگری برای معاون اول قدیمی خود دیده بود. خوابی که در جلسات چند شب گذشته طعم تعبیر به خود گرفت.
غلامحسین کرباسچی نیز گفت و گویی از اجماع اصلاحات بر روی حسن روحانی خبر داد. وی تصریح کرد: "شورای 10 نفره مشورتی که آقای خاتمی تشکیل داده بودند اطلاعیه داده است که روحانی را به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان انتخاب کرده اند البته ضمن احترامی که به عارف دارم این اتفاق افتاده و آقای عارف و روحانی نیز گفته اند که تابع نظر بزرگان هستند."
محمدرضا عارف شامگاه روز گذشته با انتشار اطلاعیه‌ای بر روی سایت خود، از ادامه حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف داد و نوشت:
غروب دوشنبه بیستم خرداد ماه، مرقومه‌ای از جناب آقای سید محمد خاتمی دریافت نمودم. ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری به مصلحت ندانسته‌اند.
آیا این پایان کار عارف در انتخابات خواهد بود؟ کسی که بارها و بارها خود را پایبند به اصول اصلاح طلبی نامیده و وانمود می کرد که پرچم اصلاحات را در این انتخابات بر روی دوش خود می بیند امروز باید سایه یک کاندیدا از جبهه راست سنتی را بر احتمال رئیس جمهور شدنش تحمل کند.
این بازگشت پیام های زیادی برای سران اصلاح طلب به ویژه کسانی نظیر محمد خاتمی و موسوی خوئینی ها دارد. خاتمی که قبلا گفته ما نمی توانیم بعد از ان انشعاب به سمت فردی بازگردیم که حتی یکبار هم اظهار اصلاح طلبی نکرده است و موسوی خوئینی ها نیز حضور وی را بازی آیت الله برای پایان اصلاح طلبی می خواند.
نکته قابل توجه این است که چرا اصلاح طلبان بعد از دوم خرداد 76 تا کنون چگونه نتوانستند به یک اصلاح طلب در حد و اندازه ریاست جمهوری برسند؟ بدون شک افرادی نظیر خاتمی و تئوریسین های اصلاحات باید پاسخ این سوال اساسی را بدهند.
بررسی سوابق این دو کاندیدا اما زاویه دیگر این حادثه یعنی حمایت اصلاح طلبان از یک غیر اصلاح طلب را حکایت می کند؛ حمایتی که با حضور یک اصلاح طلب در میدان عجیب به نظر می رسد.
حسن روحانی کیست این‌بار بدون روتوش!
حسن روحانی در سایت شخصی اش خود را اینگونه معرفی می کند:
حسن روحانی متولد ٢١ آبان ١٣٢٧ در شهر سرخه (استان سمنان)، دارای دکترای حقوق و سابقه تحصیل در حوزه علمیه قم در حد اجتهاد؛ نماینده مقام معظم رهبری در شورایعالی امنیت ملی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبری و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌باشد
تحصیلات دانشگاهی و مدارج علمی :
دکتری (Ph.D) حقوق اساسی از دانشگاه کلدونیان گلاسکو
(عنوان پایان‌نامه: The Flexibility of Shariah; Islamic Law)
فوق لیسانس (M.Phil) حقوق عمومی از دانشگاه کلدونیان گلاسکو
(عنوان پایان‌نامه: The Islamic Legislative Power)
لیسانس حقوق قضائی از دانشگاه تهران
وکیل پایه یک دادگستری (کانون وکلای دادگستری مرکز)
استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک
تحصیلات حوزوی :
خارج فقه و اصول: با اساتیدی چون آیات عظام سید محمد محقق داماد (ره)، شیخ مرتضی حائری (ره) و سید محمدرضا گلپایگانی (ره) سطح عالی: با اساتیدی چون آیات عظام سلطانی (ره)، فاضل لنکرانی (ره) و شیخ محمد شاه‌آبادی (ره)
اما این تمام چهره معرفی شده از حسن روحانی نیست.
حسن روحانی را قبل از آنکه به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در دولت های هاشمی و خاتمی معرفی کرد باید عضو با سابقه جامعه روحانیت مبارز خواند.
وی که در دور اول از سمنان وارد مجلس شورای اسلامی شد در دوره های دوم، سوم، چهارم و پنجم نیز با لیست همین جامعه ولی از تهران به مجلس راه پیدا کرد.
روحانی البته حضور در حزب جمهوری را نیز تجربه کرده و باید حضور به عنوان جانشین هاشمی رفسنجانی در کسوت ستاد فرماندهی کل قوا را نیز اضافه کرد.
البته اگر کمی تاریخ را جست و جو کنیم به مواضع دیگری از حسن روحانی برمی خوریم.
شاید کمتر کسی از حامیان امروز روحانی بدانند که وی سخنران مراسم تاریخی 23 تیرماه باشد. روزی که مردم تهران و کشور در اعتراض به ساختارشکنی برخی از عناصر اغتشاش گردر 18 تیرماه همان سال به خیابان ها آمدند.
وی در آن سخنرانی تاکید کرد که "اگر منع مسئولین نبود مردم ما، جوانان مسلمان، غیور و انقلابی ما با این عناصر اوباش به شدیدترین وجه برخورد می‌کردند و آنها را به سزای اعمالشان می‌رسانند."
عارف کیست؟
محمدرضا عارف سمت های زیادی را از ابتدای انقلاب داشته است اما نکته مورد توجه سمت های وی به در دوران اصلاحات است.
وزیر پست و تلگراف و تلفن در دولت اول اصلاحات، معاون اول خاتمی از سال 80 تا 84، اولین رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با حکم محمد خاتمی. سمت هایی که نشان می دهد عارف یک اصلاح طلب است و کسی نمی تواند بگوید وی اصلاح طلب نیست.
کما اینکه خود وی در پاسخ به سوالی مبنی اینکه برخی از اصلاح طلب های بدلی سخن می گویند شدیدا درستی این موضوع را درباره خود رد می کند.
پایان اصلاحات یا پایان یک اصلاح طلب؟
عارف در کنار همه این سمت ها بارها اظهار کرده بود که خاتمی را رهبر اصلاحات می داند ولی همه اینها باعث نشد که مورد حمایت دوست قدیمی خود قرار بگیرد و حتی کرباسچی تاکید کند که نتیجه نظر شورای مشورتی اصلاح طلبان در حضور خاتمی اعلام شده است و این برای عارف یعنی عدم حمایت رهبر فکری اش با وی!
اما هرچه هست این اتفاق عجیب می تواند بعدها بیشتر مورد توجه قرار گیرد وکارشناسان درباره آن نظر دهند اما باید منتظر بود و دید که این واقعه پایان یک اصلاح طلب به نام عارف است یا پایان یک جریان به نام اصلاحات!
حسن روحانی که به گفته غلامحسین کرباسچی به عنوان کاندیدای نهایی جریان اصلاحات انتخاب شده است و پس از اعلام انصراف عارف بخاطر درخواست خاتمی، حیات سیاسی خود را در جامعه روحانیت مبارز سپری کرده و امروز، مجمع روحانیون مبارز عضو شورای مرکزی تشکلی را به عنوان کاندیدای خود معرفی می کند که 26 سال پیش با ادعای داشتن اختلافات گسترده با آن، اعلام انفکاک کرد تا طریق دیگری در سپهر سیاسی ایران بپیماید.
مجمع روحانیون مبارز در حقیقت طیفی از افرادی به رهبری محمد موسوی خوئینی ها، مهدی کروبی و سید محمد خاتمی بودند که در نیمه اول دهه 1360 شمسی با عنوان چپ در دل جامعه روحانیت مبارز فعالیت می کردند و طیف مقابل خود را جریان راست می‌نامیدند. آنان که می گفتند در مسائلی مانند فقه پویا و سنتی، اقتصاد آزاد و دولتی، جایگاه احکام اولیه و ثانویه با جریان چپ اختلاف دارند، سرانجام در آستانه انتخابات مجلس سوم اعلام انشعاب کرده و مجمع روحانیون مبارز را تشکیل دادند. این تشکل که خود را رقیب سیاسی جامعه روحانیت مبارز می دانست طی دو دهه اخیر به عنوان پدر معنوی جریان چپ و اصلاحات به شمار می رود. نخستین دبیرکل مجمع روحانیون مبارز مهدی کروبی بود که در سال 1384 از این تشکل جدا شد و حزب اعتماد ملی را تشکیل داد. بعد از کروبی، محمد موسوی خوئینی به عنوان دبیرکل و سید محمد خاتمی به عنوان رئیس شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز انتخاب شدند.
حجت الاسلام حسن روحانی که اکنون به عنوان کاندیدای جبهه اصلاحات و مجمع روحانیون مبارز انتخاب شده است، از دیر باز به عنوان طیف راست جامعه روحانیت مبارز محسوب شده و تاکنون عضو شورای مرکزی این تشکل به شمار می آید. اگر چه جریان چپ و مجمع روحانیون مبارز طی چند دهه به لحاظ معرفتی و تشکیلاتی دچار دگرگونی های متعددی در مقاطع مختلف شده است، اما این نخستین بار است که به دلیل بحران هویت مجبور به انتخاب و معرفی فردی از تشکل رقیب سنتی خود به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است که حتی برخلاف هاشمی رفسنجانی(در دهه 60) در هیچ مقطعی از فعالیت سیاسی خود گرایشی به جریان و دیدگاه چپ نداشته و همواره به عنوان یک چهره راست سنتی شناخته شده است.
