به گزارش مشرق به نقل از فارس، محققان و پژوهشگرانی که در حوزه مسایل سیاسی مطالعه و تحقیق کرده‌اند معتقدند، اندیشه سیاسی عبارت است از کوشش برای تعیین اهدافی که به ‌اندازه معقولی، احتمال تحقق دارد و نیز تعیین ابزارهایی که در حد معقولی می‌توان انتظار داشت باعث دستیابی به آن اهداف بشود. در این بین،

اندیشه سیاسی اسلام و مسلمانان در جهان معاصر، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. اندیشه تجدید حیات سیاسی در جهان اسلام باعث شد از سویی مؤسسات مطالعاتی در مغرب زمین به بنیادهای فکری سیاسی در میان مسلمانان توجه کنند و از طرف دیگر، محققان مسلمان هم به ذخایر کهن سیاسی خود نگاهی دوباره بیفکنند. بدیهی است که این پژوهش‌ها و مطالعات، هم سطح نبوده و از نظر روش و محتوا قابل ارزیابی و درجه بندی هستند.

هدف از پرداختن به این بحث، این است که نگاه این مطالعات و پژوهش‌ها به ماهیت اندیشه سیاسی اسلامی و طبقه بندی‌هایی که در این باره ارائه داده‌اند،‌ مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا بتوانیم با نگاه روش مندتری به بحث درباره تطور اندیشه سیاسی امام خمینی بپردازیم.

در خصوص اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی(ره) تا به حال مقالات و کتاب های تالیف و منتشر شده که یکی از آنها کتاب«عناصر رهبری سیاسی امام خمینی» نوشته محمدعلی مهدوی ظفرقندی است. قبل از معرفی بخش های گوناگون و پرداختن به این اثر تحقیقی، اشاره به این مسئله مهم و اساسی خالی از لطف نیست که اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی(ره) به عنوان معمار و بنیانگذار انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، همواره به مثابه یکی از مهم ترین منابع یا شاخص شناخت تفکر انقلاب اسلامی، مورد توجه محققان داخلی و خارجی بوده است؛ از این رو، بررسی و تحلیل اندیشه سیاسی ایشان به عنوان نخستین ولی فقیه و رهبر سیاسی مبسوط الید در جهان اسلام در عصر غیبت، حائز اهمیت و اولویت است.

بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، قیام و نهضت اسلامی خویش را از نظر فکری، با احیای اندیشه سیاسی اسلام، به ویژه احیای تئوری حکومتی اسلام، آغاز کرد و این در حقیقت، یکی از تفاوت‌های اساسی نهضت بیدارگرانه و حیات بخش امام راحل(ره) با دیگر نهضت‌های اسلامی سده‌های اخیر بوده است و همین تفاوت اساسی، یکی از عوامل مهم موفقیت و پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. در حالی که از نظر رفتار سیاسی، ایشان در آغاز مبارزات، بر اساس عمل به قدر مقدور، در قالب و چارچوب اصلاح رژیم عمل می‌کرد و از اواخر دهه چهل شمسی بود که وارد گفتمان انقلابی شد و به این نتیجه رسید که لازم است در جهت نفی رژیم سلطنتی و استقرار نظام اسلامی عمل کند.

در این مرحله، امام خمینی(ره)، علاوه بر مبارزه برای نفی استعمار و استبداد، به ارائه نظام مند فلسفه سیاسی اسلام پرداخت و به این دو پرسش اساسی و مهم فلسفه سیاسی که چه کسی باید حکومت کند؟ و چگونه باید حکومت کرد؟ پاسخ‌های صریح و روشنی داد و در عمل نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برای جاری کردن این اندیشه، اهتمام ورزید.

کتاب عناصر رهبری سیاسی امام خمینی، تحقیقی است در اصول رهبری سیاسی حضرت امام(ره) در پیروزی انقلاب اسلامی که هدفش توصیف عینی وقایعی است که در آن دوران به وقوع پیوسته و نویسنده هیچ گونه دخل و تصرفی در وقایع نکرده است. بنابراین از این نگاه تحقیقی توصیفی به حساب می آید. ولی از نظر رابطه بین متغیرها از آن جهت که نویسنده در انجام این پژوهش هیچ گونه کنترلی بر متغیرها نداشته و فقط سیره نظری امام مورد مطالعه قرار گرفته که آن هم تماما در گذشته واقع شده تحقیقی علی یا پس از واقعه محسوب می شود. این روش در روش های تحقیقی در مدیریت بهترین نوع تحقیق تلقی می­شود زیرا تحقیق در مورد تجربه عملی از یک اقدام واقعی است. بنابراین موضوع کتاب صرفاً مصداق و پدیده شناسی اصول رهبری سیاسی حضرت امام است.

در این اثر بر توصیف روشن و ساده از عناصر رهبری سیاسی امام خمینی به عنوان اصول و بنیان­های پیروزی انقلاب، شناخت از چگونگی رهبری سیاسی امام خمینی، برای شناسایی اهداف انقلاب و پیشنهادهایی برای شناخت و تاثیر عناصر رهبری امام خمینی جهت تداوم انقلاب اسلامی

تاکید بیشتری شده است. نوع بحث های مطرح شده این در کتاب نشان می دهد، هدف از تحقیق افزایش آگاهی از رهبری امام خمینی(ره) از راه شناخت عناصر رهبری سیاسی ایشان است. زیرا این افزایش آگاهی ما را به شناخت بهتر از انقلاب اسلامی و دوری از برداشت های ناصحیح و احتمالاً استواری در پیروزی از راه آن حضرت رهنمود کند.

کتاب حاضر همچنین نشان می دهد وابستگی نویسنده به امام خمینی(ره) بسیار زیاد بوده اما تلاش خود را کرده است تا بر احساسات خود فایق آمده تا بیشتر مبتنی بر واقعیات که از داده های حقیقی (سیره نظری) امام خمینی(ره) برداشت شده به نتایج عینی تر برسیم. بنابر این کتاب حاضر به عنوان تایید ارزش ها و تعصبات شخصی نگارنده محسوب نمی شود بلکه واقعیت های عینی از حقیقتی به نام امام خمینی(ره) البته در حد بضاعت در نظر گرفته شده است.

در بخشی از این کتاب می­خوانیم: «دولت­ها به طور غریزی از انقلاب هراس دارند. بی ثباتی سیاسی همیشه موجد این نگرانی می­شود که رژیم موجود جای خود را به رژیم دیگری دهد که همراه خود ساختار قدرت و مجموعه­ای جدید از نقش­ها را می­آورد. مرور سریع تاریخ جنگ­ها را از روم باستان تا عصر جدید به ما می­گوید چنین ترسی واقعی نیست زیرا انقلاب­ها بندرت قرین توفیق بوده­اند.» عناوین آمده در این کتاب عبارتند از: مقدمه: نقش تاریخ ساز امام خمینی و عناصر رهبری؛ فصل اول: شکل گیری رهبری امام خمینی: پیشگفتار، ویژگی های عمده شخصیت امام خمینی، هم رهبر و هم مدیر، یا رهبر یا مدیر، تفاوت بین مدیریت و رهبری، تعیین جهت گیری در برابر برنامه ریزی، مشارکت همگان به جای سازماندهی شکلی، انگیزش ملت نه نظارت بر ملت، رهبری خوب، برخی از ویژگی های شخصیت امام خمینی؛ فصل دوم: عناصر استراتژیک رهبری امام خمینی، عنصر اول: تغییر ذهنیت، توجه به قدرت مرجعیت شیعه، توجه به اقدام مذبوحانه رژیم در جهت انتقال پایگاه مرجعیت از قم به نجف، توجه بی نظیر به انقلاب سفید و قرار گرفتن در کانون اصلی حمله به شاه، توجه به ملت (مردم) و تغییر ذهنیت ملت و نخبگان، اسلام، زدودن زنگار از ذهن ملت برای مقابله با واپسگرایی، اقدام پیشگیرانه، جلوگیری از تفرقه و دعوت به وحدت؛ عنصر دوم: خط مشی و جهت دهی به ملت ایران؛ جهت دهی از طریق پیام­ها، مصاحبه ها، سخنرانی ها و نامه­ ها، عنصر سوم: منزوی کردن مخالفان ملت و اعلام توانمندی­ها و نقاط قوت انقلاب الهی؛ عنصر چهارم: خنثی سازی اقدامات آمریکا بر ضد انقلاب، نفی وساطت، عنصر پنجم: اعتبارسازی و اعتباردهی برای جمهوری اسلامی؛ فصل سوم: نتیجه گیری.

کتاب «عناصر رهبری سیاسی امام خمینی» نوشته محمدعلی مهدوی ظفرقندی با شمارگان 3000 نسخه از سوی انتشارات چاپ و نشر بین الملل منتشر و راهی بازار نشر کتاب شده است.