مشرق - از آن روزي که ساختمان تلويزيون به دست نيروهاي انقلابي فتح شد و در کنار فتح پادگان هاي نظامي به عنوان يکي از پايه هاي انقلاب مردم در مقابل رژيم ستم شاهي درآمد تا به امروز همواره به دنبال آن بوده است تا با نام رسانه ملي جمهوري اسلامي ايران تناسب کامل پيدا کند. و اين نام به اين معني است که اين رسانه مي بايست اول معرفي کننده افکار و اعتقادات اين فرهنگ و انقلاب باشد و دوم در مقابل هجمه هاي فرهنگي و رسانه اي و تبليغاتي که بر اين انقلاب تحميل مي گردد مقاومت و مقابله کند. «راز» يکي از برنامه هايي است که با چنين هويت و رسالتي توليد و پخش شده. اين برنامه در ماه مبارک رمضان در شبکه چهار سيما به حق خط شکني کرد. به مناسبت پخش سري جديد «راز» کيهان با نادر طالب زاده، مجري- کارشناس اين برنامه گفت وگويي انجام داده که در ادامه مي خوانيد:

- جناب طالب زاده! از چگونگي به وجود آمدن «راز» بفرماييد.

¤ «راز» خيلي قابل پيش بيني نبود. دوستاني پيش ما آمدند و توليد برنامه اي راجع به هاليوود و تفسير فيلم هاي خاص هاليوودي که به شيطان و غيب و اجنه و دخان مي پرداخت را پيشنهاد دادند. من هم نپذيرفتم، براي اينکه اولا به ماه رمضان نمي خورد و دوم يک کار ديني محسوب نمي شد، بلکه ضد دين بود. من اصلا قبول نکردم که ساعت 11 شب که ساعت عبادت يا استراحت است بيايم و درباره يک انحراف که در هاليوود به وجود آمده و در مقابل يک حرکت معنوي جهاني است برنامه داشته باشم! به هر حال رد کردم. بعد تهيه کننده ها دوباره آمدند و صحبت کردند که موضوعات اوليه را يک مقدار تغيير دهند و من گفتم که يک مقدار نمي شود تغيير داد، کاملا تغيير دادم. به ذهنم رسيد که الان دغدغه هاي مردم، مسائل و موضوعات ديگري است، بحث هاي فرهنگي، هنري و سياسي مهم ديگري داريم که بايد گفته شوند، يک بيستم هم مي تواند هاليوود باشد. به آنها گفتم تحليل من اين است که اين گونه مي تواند مناسبت داشته باشد. ولي آن که شما مي گوييد نمي تواند باشد، آنها هم قبول کردند. شبکه چهار کاملا قبول کرد که تصميم گيري و برنامه ريزي به عهده خودمان باشد. همين بحث فرهنگي يا به بيان ديگر کوچ فرهنگي (حرکت از يک مرحله به مرحله ديگر فرهنگي) به عنوان بحث کلي برنامه پذيرفته شد و بعد از آن خود ما مي بايست سوژه ها را پيدا مي کرديم. وقتي که درگير شديم با اولين مهمان، آن ريتم و حال برنامه مشخص شد. از آن به بعد، دغدغه ما بحث انتخاب مهمان و موضوعات بود. به طور مثال يکي از مسائل مهم، انتخاب موضوع بود. تصميم گيري درباره کل کار برنامه برعهده خودم بود و يک اتاق فکر هم داشتيم که با مشورت و هماهنگي دوستان در مسير انتخاب مهمان و موضوع حرکت مي کرديم.

- چرا اين اتفاق اين قدر دير در تلويزيون ما افتاد؟ خود شما حداقل 30 سال است که فعال فرهنگي و رسانه اي هستيد و حالا بعد از اين همه سال «راز» را توليد مي کنيد. علت چيست؟

¤ سؤال خوبي است. مدت زيادي است به مديران تلويزيون، مدير شبکه، مدير گروه و دو نفر از مديران سازمان گفته ام. شايد 20 سال است پيشنهاد کرده ام برنامه هايي گذاشته شود که مجري و کارشناسانش اين تيپ افراد و موضوعات باشد. بحث، بحث روز باشد، هر شب بايد چنين برنامه اي روي آنتن برود و تحليل کند. دنيا به اين صورت از تلويزيون استفاده مي کند و اين برنامه ها خيلي پرمخاطب تر از برنامه هاي تخيلي و فانتزي هستند. من به صورت مداوم تلويزيون هاي انگليسي زبان را رصد مي کنم و هميشه سعي کرده ام اين تجربه را منتقل کنم منتها منتقل نمي شد. سالها پيش پيشنهاد برنامه زنده را در تلويزيون دادم، در آن موقعيت زماني تلويزيون هيچ برنامه زنده اي (گفتگو محور) نداشت، فقط خبر و مناسبت ها با چنين قالبي پخش مي شدند. به طور مثال روز ميلاد ائمه کساني مي نشستند و صحبت مي کردند، اما گفتگوي زنده تلويزيوني وجود نداشت. حدود 17 سال پيش پيشنهاد يک برنامه زنده تلويزيوني دادم. اول برنامه را با نام «شباهنگام» در شبکه تهران به صورت آزمايشي راه انداختند. ساعت 11 شب پخش مي شد و چندمجري مختلف داشت که يک شب در هفته من بودم. اولين برنامه زنده تلويزيوني بود. چون خودم همه کاره اين برنامه نبودم بلکه با اصرار مدير سازمان شرکت کردم لذا يک شب را در هفته به عهده گرفتم. آن طور که مي خواستم نشد اما در همان برنامه، آقاي رحيم پور ازغدي معرفي شد. آن روز کسي ايشان را نمي شناخت. مديرشبکه پرسيدند اين فردي که امشب دعوت کرديد کي هست؟ گفتم يک طلبه دانشجوست. اسمش رحيم پورازغدي ست. در کيهان هم مي نويسد. گفت حرفشان چيست؟ گفتم خب بگذاريد برنامه را پخش کنيم مي بينيد. در آن برنامه ايشان معرفي شدند. خب ما با هم آشنا بوديم و با هم سفر رفته بوديم. ايشان آمدند و ديده شدند. افراد ديگري را هم دعوت کردم که مدير شبکه پنج نپذيرفت. مثلا همان موقع يکي از منتقدين شديد جو آن روز مديرمسئول روزنامه «صبح»، مهدي نصيري بود. هم خيلي تند بود و هم حرف هاي جالبي از نظر من داشت. افراد ديگري هم بودند، از جمله شعرا و فلاسفه معروف که دوستان از حضور اين تيپ افراد مي ترسيدند و مانع شدند. اين شد که بعد از چند برنامه من اصلا نپذيرفتم که بروم و برنامه بعد از 10-12 قسمت قطع شد. من مشغول کار خودم بودم؛ مستندسازي، کارهاي اجرايي و... ولي مي ديدم که هيچ کس اين کارها را انجام نمي دهد و اين خلأ همين طور تا برنامه «راز» باقي ماند.

- البته وقتي به حافظه رجوع مي کنم مي بينم برنامه هايي بودند که خواستند تلويحا به اين مسائل بپردازند، اما خيلي زود کمرنگ شده و به فراموشي سپرده شدند. بعد از ماه رمضان چرا تصميم به ادامه پخش برنامه «راز» گرفتيد؟ موضوعات سري جديد اين برنامه چيست؟
¤ پس از پخش برنامه «راز» در ماه مبارک رمضان، متوجه شديم که مخاطب خواهان ادامه آن هست. به دليل اينکه مخاطب خواستار ادامه پخش برنامه شد، لذا تصميم گرفتيم ادامه بدهيم. اين درخواست را به شبکه منتقل کرديم. شبکه نيز خواهان ادامه بود. فکر مي کنم مهمترين موضوع اين هست که زمان چه مي طلبد؟ مي خواهيم با موضوعات زمان حاضر پيش برويم.

-اين که مي فرماييد مخاطب خواستار ادامه هست دقيقا حرفي است که من مي خواهم درباره اش صحبت کنم و اينکه جوان ايراني امروز به اين برنامه نياز دارد و در مدت 30شب توانست با اين برنامه تا حد زيادي ارتباط برقرار کند. به طوري که در مدتي که برنامه پخش نشد جاي خالي آن حس مي شد.

¤همين طور هست، ببينيد الان نسل شما در مقابل چالش هاي بسيار جالبي قرار گرفته. به نظرم شبيه اول انقلاب ما هستيد. اين تغيير و تحول در زمان باعث مي شود تا الان نسبت به پنج سال پيش خيلي متفاوت باشد. اين مسائل همه ديکته مي کنند که ما سراغ چه موضوعاتي برويم و اين قدر هم موضوع هست که به طور جدي در موردش صحبت و بحث بشود. اين چالش ها براي خود شبکه هم وجود دارد، در واقع يکي از خوبي هاي 30شب پخش برنامه در ماه رمضان اين بود که شبکه کاملا اعتماد داشت و با جهت گيري ها و انتخاب ها مخالفتي نداشت، اين خيلي مهم هست. خود ما هم موضوعاتي که با آن ها طرف هستيم نمي دانيم. يعني الان خود ما هم نمي دانيم فهرست موضوعهاي برنامه هاي آينده چيست. اين موضوعات پيرامون انقلاب اسلامي، آن قدر بکر است و آن قدر در مقابلش اتفاقات عجيب مي افتد که گويي در يک ميدان رزم هستيم و دشمن هر بار به يک نحوه حمله مي کند، يک بار از آب حمله مي کند، يک بار با آتش، يک بار از هوا، يک بار با سرب، يک بار شيميايي مي زند و شايد يک بار هم مي خواهد مين کار بگذارد و اين ها تاکتيک هاي دشمن است. دقيقا عملکرد دشمن در جنگ فرهنگي هم همين طور است و برنامه «راز» هم يک جور مقابله در اين ميدان است!

-يکي از خوبي هاي راز هم اين بود که مثل يک ارتش در مقابل اين هجمه ايستاد. ديگر عامل مطرح شدن و محبوبيت راز فراجناحي بودن اين برنامه در ساختار و انتخاب ميهمان ها بود و اين باعث شده بود تا کساني که حتي نادر طالب زاده را نمي شناختند و شايد به دليل شائبه جناحي بودن، او را نفي مي کردند با برنامه ارتباط برقرار کنند.
¤خب من را نمي شناختند و نمي دانستند چه کسي هستم! هر وقت من را ديدند در رابطه با صهيونيسم يا مايکل لدين و اين موضوعات حرف زدم. اما اصلا با من سير نکردند، آنهايي که من را مي شناسند بهتر مي دانند من چگونه فردي هستم. من در مسير زندگي همه جور آدمي را ديده و همه جور مسيري را آمده ام و اينها اين جنبه را از من نديده بودند. اما در مجموع قصدم اين بود که راز، واقعا فرا جناحي باشد و دوستان ما هم فرا جناحي هستند. البته فرصت نشد که خيلي ها را بياوريم. بعضي ها را که دلم مي خواست بيايند و الان در مصاحبه شما اسم نمي آورم آدم هاي بزرگي بودند اما نگران بودم تلويزيون نپذيرد. اول بايد تلويزيون موافقت مي کرد بعد آنها را دعوت مي کردم. خيلي فکرها داشتم و در خيلي موضوعها فقط حلقه اول را جلو رفتيم... در موسيقي يک حلقه جلو رفتيم... گفتيم اين موسيقي حماسي مان چه شد؟ اين ريتم، اين ملودي ها، اين حماسه کجا رفت؟ در بحث هاي خارج از کشور تفکراتي داشتم که الان دنبال مي کنيم، هنوز وارد اين بحث ها نشده ايم. بايد برخي نخبگان خارجي را دعوت کرده و با آنها مصاحبه کنيم.

-اين برنامه مي تواند خيلي از گره ها را باز کند مثلا برنامه اي که براي چهار ديپلمات رفتيد، من واقعا متعجب شدم. حرف هايي که حميد داوودآبادي در آن برنامه زد را ما فقط در محافل خصوصي شنيده بوديم. اما اين بار در برنامه زنده تلويزيوني مطرح مي شد و در واقع مطالبه مردم ايران براي باز پس گيري عزيزانشان براي اولين بار با اين صراحت در رسانه ملي اتفاق مي افتاد و اين بسيار شيرين و ارزشمند بود.
¤عجيب بود. من وقتي هفته اول شنيدم توي مجلس همه دارند نگاه مي کنند تعجب کردم. دوستان گفتند که کميسيون هاي مجلس اکثرا دارند برنامه را مي بينند.

ادامه دارد