آيت الله محمد مومن يکي از چهره هاي شناخته شده انقلاب اسلامي است. ايشان از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي در کنار مسئوليت‌هاي مهم مانند عضويت در شوراي نگهبان به تدريس در سطوح عالي و خارج حوزه علميه اشتغال دارند. آنچه در پي مي خوانيد، گفتگوي مشرق با ايشان در آستانه سالگشت حماسه 9 دي است.

? انتخابات رياست جمهوري سال گذشته سر منشأ بسياري از تحولات سياسي در کشور ما شد. اما مهمتر از آن حضور بي نظير مردم در اين انتخابات بود. به نظر شما علت اصلي اين استقبال آن هم سي سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي چيست؟
ـ در نظام اسلامي دهمين دوره انتخابات را در حالي گذرانديم که بيش از چهل ميليون نفر و به عبارتي بيش از هشتاد درصد از واجدين شرايط در انتخابات شرکت کردند. صرف نظر از اينکه چه کسي در اين انتخابات پيروز شد توجه به اين نکته ضروري است که بيش از سي سال از ابتداي انقلاب مي گذرد. قاعدتاً در همه انقلابهاي دنيا وقتي يک يا دو دهه از تأسيس يک حکومتي مي گذرد، به دلايل مختلفي انتظارات مردم بالا رفته و به نوعي از شور و شعف ابتدائي کاسته مي شود. واقعاً جاي تعجب است که چگونه پس از گذشت سي سال که در آن انواع مشکلات اقتصادي، تحريم ها و... براي مردم پيش آمده است، باز هم چنين استقبالي از رفراندوم تأييد نظام و انتخاب رياست جمهوري صورت بگيرد و البته مردم به کسي رأي دادند که چهار سال مسئوليت اجرائي در اين نظام داشته است.
بايد گفت مردم ايران با شعور و فهم بالاي خود فهميدند که نقش مستقيمي در سرنوشت خود دارند و بايد براي انتخاب شخص دوم کشورـ به تصريح قانون اساسي- پاي صندوق رأي بيايند. از طرف ديگر عناد و کارشکني دشمنان انگيزه مردم را براي حضور در انتخابات بالا برد. در يک جمله بايد گفت بالاي هشتاد درصد واجدين شرايط نشان دادند که با اعتقادي عميق اين نظام را قبول دارند.
بعد از برگزاري انتخابات نيز مقام معظم رهبري ارزش حضور بيش از هشتاد درصدي مردم را مورد تأکيد قرارداده اند. خب چنين حضور بي نظيري قطعاً دشمنان و بدخواهان نظام را به اضطراب و دسيسه هاي جديد مي اندازد. اين جنايتکاران که به اسم هاي گوناگوني در جهان حضور دارند نشان داده اند براي هيچ کسي ارزشي قائل نيستند. براي آنها فقط اهداف مادي مهم است. اين موضوع نه فقط براي مسلمانان بلکه براي مردم خود آن کشورها هم مطرح است. سردمداران اين کشورها حتي براي مردم خود هم ارزش قائل نيستند. مهمترين مسئله اهداف مادي است و براي همين مسئله مي خواهند همه مردم جهان، همه امکانات و... در اختيار آنها باشد.

? سوأل ديگر من در خصوص حوادث پس از انتخابات و مسائل پيش آمده است. به نظر شما زمينه ها و عوامل پشت پرده بروز آن اتفاقات چه چيزي بود؟
اين حضور چشمگير مردم براي اين دشمنان خيلي سنگين تمام مي شود. آنها فقط به دنبال سلطه هستند و حمايت بي نظير مردم ايران از انقلاب خود اين سلطه را از بين مي برد. نظام اسلامي در ابتداي تأسيس خود با همه مستکبران و دولتهاي جنايتکار مبارزه کرده و ضربه سنگيني به آنها وارد کرده و اينک بعد از گذشت سي سال بيش از هشتاد درصد مردم از اين نظام حمايت کرده اند. اين نظام سي سال به هيچ کس باج نداده است و بعد از يک عمر مورد تأييد مردم قرار مي گيرد. خب طبيعي است که اين مسئله شيطنت آنها را بر مي انگيزد و تلاش خود را براي ضربه به اين نظام تشديد مي کنند. همين دشمنان از فرداي انتخابات با دسيسه هاي مختلف از جمله بحث تقلب تلاش کردند به اين نظام مقتدر ضربه بزنند. براي اين کار هم تلاش کردند از طريق رسانه و ابزارهاي تبليغي ذهن مردم را مشوش کنند.

? خب بحث دشمنان خارجي و دشمني آنها بانظام کاملاً مشخص است. ولي ديديم که متأسفانه در اين فتنه برخي از آنهايي که از ابتدا در متن انقلاب بوده اند و خود را فرزنداين انقلاب مي دانستند هم در عمل و گفتار همان کاري را کردند که دشمنان مي خواستند. تحليل شما از چنين اتفاقاتي که رخ داد چيست؟
براي تشريح چنين مسئله اي بايد به يک رخداد تاريخي اشاره کنيم. پس از آنکه نبي مکرم اسلام در روز غدير يعني هفتاد روز قبل از رحلت خود و در اجتماع ده ها هزار نفر از مسلمانان دست حضرت علي را بالا برد و براساس ولايتي که داشتند اعلام عمومي کردند که همانگونه که من ولي امر شما هستم، پس از من علي (ع) ولي امر شماست. در اين روز همه دست بيعت با علي (ع) دادند و حتي عده اي از سران مسلمانان بيش از بقيه ظاهراً از اين اعلان پيامبر خوشحال شدند. اما تنها هفتاد روز پس از رحلت پيامبر اکرم همان سران مسلمانان به فوت و تدفين پيامبر بي توجهي کردند و حادثه غدير را به فراموشي سپرده و خليفه اول را به عنوان خليفه مسلمين معرفي کردند. در اسناد معتبر وجود دارد که هر چه علي (ع) خواست خليفه اول را راهنمايي و هدايت کند مفيد واقع نشد. پس از آن خليفه دوم و سومي حکومت را به دست گرفتند و رفتارها و عملکرد اين خليفه ها به گونه اي شد که مردم رسماً عليه آنها قيام کردند و او را کشتند. پس از آن همين مردم به سوي خانه علي رفته و در اجتماعي عظيم ـ که در نهج البلاغه آمده نزديک بود حسنين زير دست و پا کشته شوندـ از علي (ع) خواستند حکومت را به دست گيرند. در خطبه شقشقيه آمده که حضرت فرمود: اگر نبود حضور مردم و حجت بر من تمام نشده بود و اگر نبود عهدي که خدا برگردن علما نهاده است که در مقابل ظلم ها و ستم ها سکوت نکنند، اين حکومت را به دست نمي گرفتم. اين فرمايش علي (ع) نشان مي دهد خداوند متعال اساس ولايت امر را بر عدالت و جلوگيري از ظلمها بنا نهاده است.حکومت اسلامي ما هم به دنبال اجراي عدالت است و بديهي است که اجراي اين عدالت براي برخي تلخ و ناگوار است. خدا از ولي امر مي خواهد جلوي تضييع حقوق مسلمين را بگيرد و حکومت اسلامي بايد در مقابل بي عدالتي ها بايستد. خب ممکن است اين عدالت گستري باعث رنجش بسياري مي شود. دشمنان تابلودار نظام به يک طريق و آنهائي که داخل کشور هستند به طريق ديگري.
با اين تحليلي که عرض کردم هميشه چنين کار شکني ها وجود دارد. دشمنان خارجي به گونه اي عمل مي کنند و برخي از داخلي ها هم در دام آنها مي افتند. دشمنان خارجي با يک صورت ظاهري مثل تقلب، تضييع حقوق، دزديدن رأي به سراغ همين داخلي ها مي روند. متأسفانه اين داخلي ها حمل بر صحت مي کنند و حرف آنها را مي پذيرند.

? حضرتعالي به بحث تقلب در انتخابات اشاره کرديد. باتوجه به اينکه شما يکي از اعضاي شوراي نگهبان هستيد، پس از گذشت يک سال و نيم چه پاسخي به بحث ادعاي تقلب داريد؟
ـ وظيفه اصلي شوراي نگهبان نظارت به همه انتخابات است. خوشبختانه با يک برنامه ريزي دقيق از ابتداي آغاز مسئله انتخابات مانند تأييد صلاحيت ها تمام تلاش خود را براي حفظ حقوق کانديداها داريم. اصل اعضاي شوراي نگهبان12 نفر هستند و در تمام استانها و شهرستانها و روستاها افراد مورد وثوقي داريم که تا آخرين مرحله انتخابات حضور جدي دارند. هر صندوقي نظارت دقيقي دارد و علاوه بر ناظران شوراي نگهبان ناظران خود کانديداها هم حضور دارند و من قاطعانه عرض کنم که امکان هيچ تقلب تأثير گذاري وجود ندارد. جالب است که بدانيد در شهرهاي مختلف نمايندگان هر چهار کانديدا نظارت شوراي نگهبان را تأييد و حمايت کرده‎اند. تاکنون بارها در شهرها اتفاق افتاده است که کاندايداهايي رأي آورده اند که نمايندگان شوراي نگهبان کاملاً مخالف آنها بودند ولي همان نمايندگان حافظ رأي کانديداي مخالف بوده اند.جهت اطلاع شما و براي چندمين بار عرض کنم که بحث تقلب فقط در عرصه رسانه ها مطرح شده به هيچ وجه از طريق قانوني خود پيگيري نشد. بارها و بارها از نمايندگان سه کانديداي معترض دعوت کرديم براي بررسي مسئله تقلب دلايل خود را ارائه دهند تا بررسي کنيم اما به جز يک مورد و از سوي آقاي محسن رضايي هيچ مدرکي ارائه نشد و البته خود آقاي رضائي پس از شنيدن پاسخ هاي ما متقاعد شدند. حتي در ديدار نمايندگان کانديداها با رهبري هم هيچ دليل متقني ارائه نشد. مشخص مي شود که بحث تقلب فقط يک بهانه بود. آيا اين کانديداها نمي توانند درک کنند که هر انتخاباتي بازنده و برنده دارد؟ مگر اين انتخابات براي اولين بار در کشور ما برگزار شده بود ؟ اينها با ادعاي واهي به دنبال ابطال انتخابات هم رفتند که خوشبختانه موفق نشدند.

? به بحث فتنه و توهينهاي روي داده در روز عاشورا مي رسيم . پس از آن هم سيل جمعيت مردم در محکوميت توهين کنندگان به ساحت اباعبدا... را در روز نه دي مشاهده کرديم. آيا جنابعالي حضور اين جمعيت عظيم را در يک روز غير تحليل پيش بيني مي کرديد؟
ـ به نظر من مردم شريف ايران به خاطر رهبر انقلاب در مقابل فتنه گران کوتاه آمدند. واقعاً آن توهين هايي که در روز عاشورا نسبت به ساحت مقدس امام حسين و عزاداران آن حضرت شد واکنش بسيار تند شيعيان را در پي دارد که معتقدم مردم بخاطر مصالح نظام کوتاه آمدند. اين سيل جمعيت هم کاملاً طبيعي بود. چراکه اين مردم همان مردمي هستند که در جواني و نوجواني مقابل شاه و کماندوهاي او ايستادند. اين ايستادگي هم بخاطر عناد و دشمني شاه و خاندان او با اسلام و اعتقاد قلبي مردم به اسلام و امام حسين و روحانيت بود. همين مردم بخاطر اسلام، انقلاب و امام، خود و فرزندانشان را به جبهه ها فرستادند. اين مردم با جان و دل معتقد به اسلام و امام حسين هستند و هر جا چنين اهانت هايي ببينند خودشان بدون هيچ حرفي به خيابانها مي آيند و ان شاء الله تحت ولايت رهبري راه انقلاب را ادامه خواهند داد.

? سوال پاياني بنده در خصوص تدريس درس «ولايت فقيه» توسط حضرت عالي در حوزه علميه است و چند کتابي که در اين زمينه تأليف کرده ايد. چه انگيزه اي پيش آمد که شما تصميم به برگزاري اين دروس داشته ايد؟
ـ در تابستان سال 76 بود که يکي از دوستان کتابي درباره نقد ولايت فقيه برايم آورد و از من خواست ضمن مطالعه اين کتاب به آن پاسخ دهم. در اين کتاب با دلايلي سست به رد ولايت فقيه پرداخته بود و جالب آنکه در پايان کتاب متعرض شده بود که حتي ولايت ائمه اطهار و پيامبر اکرم را هم قبول ندارد. همين کتاب باعث شده بنده کارهاي علمي و مطالعاتي ام را در موضوع «ولايت امر» متمرکز کنم.
همانگونه که مي دانيد در زمان غيبت، مجتهد جامع الشرايطي بايد ولايت امر مردم را به عهده بگيرد. اين هم با امر و دستورالهي است. اين حقيقت ديني متأسفانه به صورت علمي و دقيق براي مردم حتي طلاب و دانشگاهيان هم روشن نيست. همه اين مسائل باعث شد که مطالعات خود در اين زمينه را تدوين کردم و براي اولين بار درس خارج ولايت فقيه را از مهر 76 آغاز کردم. درابتدا ولايت امر خداي متعال، پس از آن ولايت پيامبر اکرم و ائمه را اثبات کرديم و در نهايت به بحث ولايت فقها در زمان غيبت رسيديم. با اينکه قبلاًًً کارهايي انجام شده بود اما با اين روش تدريسي کاري نشده بود. اين درسها بيش از 9 سال به طول انجاميد. به پيشنهاد دوستان اين بحثهاي مطرح شده در درس ها پياده و تدوين شد و تاکنون در سه جلد به نام «الولايت الالهيه في حکومت الاسلاميه» منتشر شده است. بنده معتقد هستم طلاب و فضلاي ما بايد در اين موضوع بيشتر تحقيق و مطالعه کنند. البته موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني پيگيري کردند و مجددا با حضور اساتيد سطوح مختلف مجددا درس خارج ولايت امر را از مهرماه امسال آغاز کرده ام.