گروه سیاسی مشرق _ دکتر حسن سبحانی نماینده اسبق دامغان در مجلس شورای اسلامی و دانش آموخته اقتصاد در گفت و گویی با نسیم مواضع خود در رقابت های انتخاباتی یازدهم را بیان کرد. متن گفت و گو بدین شرح است:
• آقای دکتر چه مسأله‌ای را در شرایط کشور دیدید که برای حضور در انتخابات احساس تکلیف کردید؟
- من هم مثل هر ایرانی مسلمان دیگری دغدغه فراوانی نسبت به عدم تحقق اصول قانون اساسی دارم
- به نظر من اداره تقنینی و اجرایی کشور به خصوص در زمینه اقتصاد و سیاست بر مبناهای لیبرالیستی انجام می‌شود و من رد پای مشکلات موجود را در وجود چنین تفکری می‌بینم
- چون در خود این توانایی را می‌بینم که مسیر برنامه‌ریزی مبتنی بر نگاه لیبرالیستی را به مسیر برنامه‌ریزی بر اساس قانون اساسی برگردانم، تصمیم گرفتم برای انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم اعلام حضور کنم
* آیا در انتخابات با کسی ائتلاف هم میکنید؟ یا به نفع کسی کنار می‌کشید؟
-اگر کسی را ببینم که نگاهش به مسائل کشور همان نگاهی است که من به آن معتقدم، مواضع گذشته وی نیز بیانات فعلی‌اش را تائید کند، و ببینم بهتر از من می‌تواند این دیدگاه‌ها را پیاده کند، دیگر ماندنم موضوعیت و حجیت شرعی ندارد
* شما سال‌ها در مجلس بوده‌اید، آیا این قوانین لیبرالی را خودتان تصویب نکردید؟
- مجلس یعنی رای اکثریت. شما می‌توانید به مواضع ومن رجوع کنید. من 3000 صفحه موضع و سخنرانی و مذاکره در خصوص مسائل مختلف کشور دارم، اما به هر حال آن چیزی که اکثریت رأی بدهد، تصویب می‌شود. در ضمن توجه داشته باشید، من نمی‌گویم که افراد لیبرال هستند، بلکه می‌گویم مبانی قوانین و اجرای ما خواسته یا ناخواسته مبانی لیبرالی دارد
* تیم و کابینه خودتان را مشخص کرده‌اید؟
- با عده کمی صحبت‌های کلی کرده‌ام، اما این که تیمم را کامل معین کرده باشم، اینطور نیست
* شعار دولت خود را تعیین کرده‌اید؟
- بله، اسم دولت من "دولت قانون" است، و شعار آن؛ "اقتصاد بدون ربا، قانونگرایی، حق جویی و اخلاق‌محوری" است
* آقای دکتر تجربه مدیریتی و مسئولیت اجرایی خود را برای به دوش کشیدن بار سنگین ریاست جمهوری کافی می‌دانید؟
- قانون اساسی "مدیر" و "مدبر" بودن را از ویژگی‌های رئیس‌جمهور می‌داند. ساده‌ترین تعریف از مدیریت این است که " مدیریت یعنی هنر اداره امور به وسیله دیگران"، متخصصان مدیریت تاکید میکنند که "مدیر، مجری نیست" لذا؛ بر اساس سوابقم توانایی انجام این امر را دارم
* اولویت دولت آینده شما چی خواهد بود؟ چه طیف افرادی حضور خواهند داشت؟
- باید به این نکته توجه داشت که کشور راکد نیست، همین الان بسیاری از مسائل در حال اجرا است، ما که قصد نداریم از نو یک چامعه جدیدی بسازیم اما به هرحال بنابر شرایط موجود اقتصاد از اولویت‌های مهم دولت آینده است
- * در کابینه خود از چه طیفی استفاده میکنید؟
- نمی‌شضود در کابینه از افراد صفر کیلومتر استفاده کرد. به نظر من هر فرد کابینه باید چند ویژگی داشته باشد، "تدین"، "شناخت"، "خبره بودن" و "هماهنگ عمل کردن"؛ من محدویتی نداریم که فلانی اصلاح‌طلب یا اصولگرا است، فراوان کسانی را در کشور داریم که ویژگی‌هایی را که نام بردم حائز هستند، اما نه اصولگرا هستند و نه اصلاح‌طلب
- قاطبه تیم اقتصادی این دولت و دولت‌های قبل مسلما تفکرات اقتصادی آنان را قبول داشته‌اند، لذا از آنها استفاده نخواهم کرد گرچه برایشان احترام قائلم
* آیا شما اختیاراتی را که در قانون برای رئیس جمهور تعریف شده را برای مدیریت اجرایی کشور کافی می‌دانید؟
- من معتقدم با همین قوانین و اختیارات موجود می‌شود کارهای عمده بسیاری انجام داد
- مسأله کشور کم بودن اختیارات رئیس‌جمهور نیست
- در تمام اختلافات، رهبری فصل‌الخطاب است
* به نظر شما تعدد کاندیداها در میان جامعه اصولگرایی مضر است یا مفید؟
- تعدد کاندبداها مفید است و ما باید خوشحال باشیم که افرادی از دیدگاه‌های گوناگون در کشور وجود دارند که می‌گویند می‌توانیم کشور را اداره کنیم.
- من از برخی سخنان که ورود افراد به انتخابات را تضعیف می‌کند، احساس خوشی ندارم
- اگر قرار به رسیدن به یک کاندیدای واحد است، این مسأله باید تا قبل از ثبت نام صورت بگیرد نه بعد از آن
- چیزی که عجیب می‌نماید اعلام کاندیداتوری رسمی از سوی افراد عضو یک تشکل واحد است
- قبل از ثبت نام باید به یک فرد واحد برسند
- در مجموع از رسیدن به یک کاندیدای واحد استقبال می‌کنم
* انتخابات آتی را چگونه پیشبینی میکنید؛ برخی پیشبینی میکنند انتخابات آتی دومرحله ای خواهد بود؛ نظر شما دراینخصوص چیست؟
- اگر تعدد کاندیداها زیاد باشد، احتمال اینکه انتخابات در مرحله اول به ثمر برسد سختتر می‌شود
* اصلی‌ترین رقیب شما در انتخابات چه کسی است؟
- من حقیقتا با هیچ فردی احساس رقابت نمیکنم، من با تفکرها رقابت می‌کنم، با شخص کاری
* عملکرد اقتصادی دولت‌های گذشته را چطور ارزیابی میکنید؟
- ما باید عملکرد دولت‌ها را پیوسته به هم نگاه کنیم، مثلا در اجرای برنامه‌های پنج ساله اول عملکرد خولی داشتیم که این علتش آزاد شدن کشور از جنگ و استقراض منابع خارجی بود، اما آثار تورمی آن در آینده مشخص شد، یا مثلا آثار مفید مسکن مهر در دولت‌های آینده خودش را نشان می‌دهد
- در شرایط کنونی سطح فقرا بالاتر آمده است، اما مسأله‌ای که هست این است که کسانی که دارا بودند به شدت داراتر شده‌اند و این یعنی نابرابری؛ فقر مشکل ما نیست، نابرابری مشکل ما است. این نابرابری تولید نارضایتی می‌کند
- ریشه به هم ریختگی ارزشهای جامعه ما در همین نابرابری هاست
* در خصوص سیاست خارجی چطور؟
- سیاسیت خارجی در اصول و مبانی واحد است ، چراکه رهبری تصمیم میگیرد، آنچه که به دولت‌ها بر میگردد نحوه اجرای سیاست‌ها است
- در دولت سازندگی و اصلاحات شرایط بر ما سهل‌تر بود
- ما باید بتوانیم منافع ملی خود را با کمترین هزینه برآورده کنیم
- هیچ جا ثابت نشده که بهترین روش حفظ اصول سیاست خارجی، مبتنی بر همین روش فعلی است
* در صورت رئیس‌جمهور شدن اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها را ادامه می‌دهید؟
- هدفمند کردن یارانه‌ها مسأله اقتصاد ما نبود. من چند ماه قبل از اجرای این طرح مقاله‌ای نوشتم و از اجرای آن انتقاد کردم. عنوان مقاله من "افسون یارانه‌ها" بود. اصلا ما در کشور یارانه نداشتیم، اسم این طرح "افزایش قیمت حامل‌های انرژی" بود. ما اصلا برای حامل‌های انرژی یارانه پرداخت نمی‌کردیم. برای نان یا دارو یارانه می‌دادیم اما برای سوخت نه. شما می‌توانید قوانین بودجه را نگاه کنید ما اصلا یارانه‌ای برای سوخت پرداخت نمی‌کردیم که حالا بخواهیم هدفمندش کنیم.
- ما برای سوخت ارزان‌فروشی می‌کردیم یعنی با قیمت پائین‌ترین به پالایشگاه می‌دادیم نه اینکه یارانه برای آن در نظر بگیریم
- تعریف علمی یارانه یعنی "ما به التفاوت قیمت تمام شده به قیمت فروش". ما به سوخت یارانه نمی‌دادیم، ارزان‌فروشی می‌کردیم
- من یک ماه قبل از اجرای این قانون طی نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه هشدار دادم که این قانون جرم‌خیز است
- مسأله اقتصاد ایران هدفمندی نبود و همان قانون مجلس هم اجرا نشد
- 27 هزار میلیارد تومان درآمد طرح هدفمندی است در صورتیکه 40 هزار میلیارد تومان فقط باید به خانوار پرداخت شود، خب این هزینه باید از جاهای دیگر تامین شود این یعنی بی قانونی، در واقع ما باید برای اجرای این قانون بی قانونی کنیم
- من گرچه این قانون را قبول ندارم، اما چون قانون شده و شعار من قانونمداری است آن را اجرا خواهم کرد
* آقای دکتر چه برنامه‌ای برای ستادهای انتخاباتی و تبلیغاتی خودتان را دارید؟
- دین یک الگوی خاصی را برای معرفی خودمان به ما ارائه می‌دهد، نباید از هر راهی استفاده کنیم
- من معتقد نیستم که همه بار تبلیغات باید به دوش خودم باشد، هرکس که از نظر شرعی متوجه شد که من شرایط ریاست‌جمهوری را دارا هستم، مکلف است که در تبلیغات و رساندن پیام شرکت کند
- در کنار این مسأله من پیامم را از طریق صدا و سیما با مردم در میان خواهم گذاشت
- من 35 میلیون تا 37 میلیون و نیم میلیوم تومان برای تبلیغات کنار گذاشته‌ام که آن هم از طریق حق‌التالیف و کارهای علمی‌ام به دست آورده‌ام؛ این هزینه هم صرف سفرها و احیانا یک دفتر ساده خواهد شد که البته هنوز نتوانسته‌ام مکانی را تهیه کنم
* به نظر شما کسانیکه در فتنه 88 بر بحران‌های آن دوران دامن زدند حق شرکت در انتخابات را دارند؟
- قانون کسانی را که از شرکت در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی ممنوع هستند، مشخص کرده، این موضوع را قانون تعیین می‌کند
* نظرتان در مورد ورود آقای هاشمی به انتخابات چیست؟
- من در مورد اشخاص صحبت نمیکنم
* در مورد نظرات ایشان چطور؟
- من از همان شروع دولت آقای هاشمی، تفکرات اقتصادی ایشان را مناسب شرایط کشور نمی‌دانستم و شرایطی اقتصادی کنونی ما، نماینده سیاست‌های اقتصادی دولت آقای هاشمی است.
• آقای دکتر چه مسأله‌ای را در شرایط کشور دیدید که برای حضور در انتخابات احساس تکلیف کردید؟
- من هم مثل هر ایرانی مسلمان دیگری دغدغه فراوانی نسبت به عدم تحقق اصول قانون اساسی دارم
- به نظر من اداره تقنینی و اجرایی کشور به خصوص در زمینه اقتصاد و سیاست بر مبناهای لیبرالیستی انجام می‌شود و من رد پای مشکلات موجود را در وجود چنین تفکری می‌بینم
- چون در خود این توانایی را می‌بینم که مسیر برنامه‌ریزی مبتنی بر نگاه لیبرالیستی را به مسیر برنامه‌ریزی بر اساس قانون اساسی برگردانم، تصمیم گرفتم برای انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم اعلام حضور کنم
* آیا در انتخابات با کسی ائتلاف هم میکنید؟ یا به نفع کسی کنار می‌کشید؟
-اگر کسی را ببینم که نگاهش به مسائل کشور همان نگاهی است که من به آن معتقدم، مواضع گذشته وی نیز بیانات فعلی‌اش را تائید کند، و ببینم بهتر از من می‌تواند این دیدگاه‌ها را پیاده کند، دیگر ماندنم موضوعیت و حجیت شرعی ندارد
* شما سال‌ها در مجلس بوده‌اید، آیا این قوانین لیبرالی را خودتان تصویب نکردید؟
- مجلس یعنی رای اکثریت. شما می‌توانید به مواضع ومن رجوع کنید. من 3000 صفحه موضع و سخنرانی و مذاکره در خصوص مسائل مختلف کشور دارم، اما به هر حال آن چیزی که اکثریت رأی بدهد، تصویب می‌شود. در ضمن توجه داشته باشید، من نمی‌گویم که افراد لیبرال هستند، بلکه می‌گویم مبانی قوانین و اجرای ما خواسته یا ناخواسته مبانی لیبرالی دارد
* تیم و کابینه خودتان را مشخص کرده‌اید؟
- با عده کمی صحبت‌های کلی کرده‌ام، اما این که تیمم را کامل معین کرده باشم، اینطور نیست
* شعار دولت خود را تعیین کرده‌اید؟
- بله، اسم دولت من "دولت قانون" است، و شعار آن؛ "اقتصاد بدون ربا، قانونگرایی، حق جویی و اخلاق‌محوری" است
* آقای دکتر تجربه مدیریتی و مسئولیت اجرایی خود را برای به دوش کشیدن بار سنگین ریاست جمهوری کافی می‌دانید؟
- قانون اساسی "مدیر" و "مدبر" بودن را از ویژگی‌های رئیس‌جمهور می‌داند. ساده‌ترین تعریف از مدیریت این است که " مدیریت یعنی هنر اداره امور به وسیله دیگران"، متخصصان مدیریت تاکید میکنند که "مدیر، مجری نیست" لذا؛ بر اساس سوابقم توانایی انجام این امر را دارم
* اولویت دولت آینده شما چی خواهد بود؟ چه طیف افرادی حضور خواهند داشت؟
- باید به این نکته توجه داشت که کشور راکد نیست، همین الان بسیاری از مسائل در حال اجرا است، ما که قصد نداریم از نو یک چامعه جدیدی بسازیم اما به هرحال بنابر شرایط موجود اقتصاد از اولویت‌های مهم دولت آینده است
- * در کابینه خود از چه طیفی استفاده میکنید؟
- نمی‌شضود در کابینه از افراد صفر کیلومتر استفاده کرد. به نظر من هر فرد کابینه باید چند ویژگی داشته باشد، "تدین"، "شناخت"، "خبره بودن" و "هماهنگ عمل کردن"؛ من محدویتی نداریم که فلانی اصلاح‌طلب یا اصولگرا است، فراوان کسانی را در کشور داریم که ویژگی‌هایی را که نام بردم حائز هستند، اما نه اصولگرا هستند و نه اصلاح‌طلب
- قاطبه تیم اقتصادی این دولت و دولت‌های قبل مسلما تفکرات اقتصادی آنان را قبول داشته‌اند، لذا از آنها استفاده نخواهم کرد گرچه برایشان احترام قائلم
* آیا شما اختیاراتی را که در قانون برای رئیس جمهور تعریف شده را برای مدیریت اجرایی کشور کافی می‌دانید؟
- من معتقدم با همین قوانین و اختیارات موجود می‌شود کارهای عمده بسیاری انجام داد
- مسأله کشور کم بودن اختیارات رئیس‌جمهور نیست
- در تمام اختلافات، رهبری فصل‌الخطاب است
* به نظر شما تعدد کاندیداها در میان جامعه اصولگرایی مضر است یا مفید؟
- تعدد کاندبداها مفید است و ما باید خوشحال باشیم که افرادی از دیدگاه‌های گوناگون در کشور وجود دارند که می‌گویند می‌توانیم کشور را اداره کنیم.
- من از برخی سخنان که ورود افراد به انتخابات را تضعیف می‌کند، احساس خوشی ندارم
- اگر قرار به رسیدن به یک کاندیدای واحد است، این مسأله باید تا قبل از ثبت نام صورت بگیرد نه بعد از آن
- چیزی که عجیب می‌نماید اعلام کاندیداتوری رسمی از سوی افراد عضو یک تشکل واحد است
- قبل از ثبت نام باید به یک فرد واحد برسند
- در مجموع از رسیدن به یک کاندیدای واحد استقبال می‌کنم
* انتخابات آتی را چگونه پیشبینی میکنید؛ برخی پیشبینی میکنند انتخابات آتی دومرحله ای خواهد بود؛ نظر شما دراینخصوص چیست؟
- اگر تعدد کاندیداها زیاد باشد، احتمال اینکه انتخابات در مرحله اول به ثمر برسد سختتر می‌شود
* اصلی‌ترین رقیب شما در انتخابات چه کسی است؟
- من حقیقتا با هیچ فردی احساس رقابت نمیکنم، من با تفکرها رقابت می‌کنم، با شخص کاری
* عملکرد اقتصادی دولت‌های گذشته را چطور ارزیابی میکنید؟
- ما باید عملکرد دولت‌ها را پیوسته به هم نگاه کنیم، مثلا در اجرای برنامه‌های پنج ساله اول عملکرد خولی داشتیم که این علتش آزاد شدن کشور از جنگ و استقراض منابع خارجی بود، اما آثار تورمی آن در آینده مشخص شد، یا مثلا آثار مفید مسکن مهر در دولت‌های آینده خودش را نشان می‌دهد
- در شرایط کنونی سطح فقرا بالاتر آمده است، اما مسأله‌ای که هست این است که کسانی که دارا بودند به شدت داراتر شده‌اند و این یعنی نابرابری؛ فقر مشکل ما نیست، نابرابری مشکل ما است. این نابرابری تولید نارضایتی می‌کند
- ریشه به هم ریختگی ارزشهای جامعه ما در همین نابرابری هاست
* در خصوص سیاست خارجی چطور؟
- سیاسیت خارجی در اصول و مبانی واحد است ، چراکه رهبری تصمیم میگیرد، آنچه که به دولت‌ها بر میگردد نحوه اجرای سیاست‌ها است
- در دولت سازندگی و اصلاحات شرایط بر ما سهل‌تر بود
- ما باید بتوانیم منافع ملی خود را با کمترین هزینه برآورده کنیم
- هیچ جا ثابت نشده که بهترین روش حفظ اصول سیاست خارجی، مبتنی بر همین روش فعلی است
* در صورت رئیس‌جمهور شدن اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها را ادامه می‌دهید؟
- هدفمند کردن یارانه‌ها مسأله اقتصاد ما نبود. من چند ماه قبل از اجرای این طرح مقاله‌ای نوشتم و از اجرای آن انتقاد کردم. عنوان مقاله من "افسون یارانه‌ها" بود. اصلا ما در کشور یارانه نداشتیم، اسم این طرح "افزایش قیمت حامل‌های انرژی" بود. ما اصلا برای حامل‌های انرژی یارانه پرداخت نمی‌کردیم. برای نان یا دارو یارانه می‌دادیم اما برای سوخت نه. شما می‌توانید قوانین بودجه را نگاه کنید ما اصلا یارانه‌ای برای سوخت پرداخت نمی‌کردیم که حالا بخواهیم هدفمندش کنیم.
- ما برای سوخت ارزان‌فروشی می‌کردیم یعنی با قیمت پائین‌ترین به پالایشگاه می‌دادیم نه اینکه یارانه برای آن در نظر بگیریم
- تعریف علمی یارانه یعنی "ما به التفاوت قیمت تمام شده به قیمت فروش". ما به سوخت یارانه نمی‌دادیم، ارزان‌فروشی می‌کردیم
- من یک ماه قبل از اجرای این قانون طی نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه هشدار دادم که این قانون جرم‌خیز است
- مسأله اقتصاد ایران هدفمندی نبود و همان قانون مجلس هم اجرا نشد
- 27 هزار میلیارد تومان درآمد طرح هدفمندی است در صورتیکه 40 هزار میلیارد تومان فقط باید به خانوار پرداخت شود، خب این هزینه باید از جاهای دیگر تامین شود این یعنی بی قانونی، در واقع ما باید برای اجرای این قانون بی قانونی کنیم
- من گرچه این قانون را قبول ندارم، اما چون قانون شده و شعار من قانونمداری است آن را اجرا خواهم کرد
* آقای دکتر چه برنامه‌ای برای ستادهای انتخاباتی و تبلیغاتی خودتان را دارید؟
- دین یک الگوی خاصی را برای معرفی خودمان به ما ارائه می‌دهد، نباید از هر راهی استفاده کنیم
- من معتقد نیستم که همه بار تبلیغات باید به دوش خودم باشد، هرکس که از نظر شرعی متوجه شد که من شرایط ریاست‌جمهوری را دارا هستم، مکلف است که در تبلیغات و رساندن پیام شرکت کند
- در کنار این مسأله من پیامم را از طریق صدا و سیما با مردم در میان خواهم گذاشت
- من 35 میلیون تا 37 میلیون و نیم میلیوم تومان برای تبلیغات کنار گذاشته‌ام که آن هم از طریق حق‌التالیف و کارهای علمی‌ام به دست آورده‌ام؛ این هزینه هم صرف سفرها و احیانا یک دفتر ساده خواهد شد که البته هنوز نتوانسته‌ام مکانی را تهیه کنم
* به نظر شما کسانیکه در فتنه 88 بر بحران‌های آن دوران دامن زدند حق شرکت در انتخابات را دارند؟
- قانون کسانی را که از شرکت در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی ممنوع هستند، مشخص کرده، این موضوع را قانون تعیین می‌کند
* نظرتان در مورد ورود آقای هاشمی به انتخابات چیست؟
- من در مورد اشخاص صحبت نمیکنم
* در مورد نظرات ایشان چطور؟
- من از همان شروع دولت آقای هاشمی، تفکرات اقتصادی ایشان را مناسب شرایط کشور نمی‌دانستم و شرایطی اقتصادی کنونی ما، نماینده سیاست‌های اقتصادی دولت آقای هاشمی است.
