گروه سیاسی مشرق- محمدرضا عارف معاون اول دولت اصلاحات و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با ویژه نامه روزنامه خراسان به تحلیل برنامه اصلاح طلبان برای انتخابات و همچنین جزییات دیدار اصلاح طلبان با رهبر انقلاب پرداخت.
در ادامه گزیده صحبت های عارف را می خوانید:
- در دولت دوم آقاي خاتمي به نتيجه رسيديم که براي استفاده از تجارب مديران ارشد گذشته شوراي وزراي سابق را تشکيل دهيم. در سال 83 آيين نامه مربوطه را در دولت تصويب و اولين جلسه با دعوت از همه وزراي بعد از انقلاب تشکيل شد. در اين جلسه استقبال بسيار خوبي به عمل آمد. حتي وزرايي که به دولت خاتمي نقد داشتند در اين جلسه از اين اقدام تشکر کردند. پيشنهاد داديم که رئيس جلسه را خودتان تعيين کنيد که حاضران رئيس اين تشکيلات را معاون اول وقت انتخاب کردند و بنده در آن زمان رئيس اين تشکيلات شدم.قرار شد هم انديشي صورت گيرد و جمع بندي نظرات به دولت ارائه شود.اقدام بسيار خوبي بود که متاسفانه متوقف شد.
- بايد تعامل و مذاکره را توامان به صورت فعال پيش ببريم و اعتمادسازي کنيم. اگر نگاه سياسي يا شيطنت رقبا و دشمنان باعث عدم اعتماد شده است، بايد با تعامل و برخورد قوي و محکم اعتماد سازي کرد. فرض کنيد مسئله هسته اي حل شود، آيا مسئله ديگري براي ما ايجاد نمي کنند؟ قطعا مسئله فناوري نانو و يا بايو (فناوري زيستي) و يا ساير فناوري ها را مطرح مي کنند. پروژه هسته اي ايران را پروژه سياسي مي دانم و فکر مي کنم که بايد با تعامل و برخورد قوي و کارشناسي و در عين حال توجيه پذير حرکت کرد. متاسفانه منافع برخي کشورها و دولتها در ماندگاري وضع موجود براي ايران است.کشورهاي رقيب هم به اندازه قدرت هاي مسلط اين سياست را دنبال مي کنند.
-بايد به دنبال ارتباطات دوجانبه باشيم.با کشورهاي منطقه، و همسايه بايد به صورت شفاف تعامل کنيم و در گفتگوها ي مان به منافع دوطرف توجه داشته باشيم. ارتباط قوي و دوستانه و گفت وگوي مستمر و استفاده از پتانسيل ها و ظرفيت هاي خوب کشور مي تواند روابط دوستانه را با کشورهاي مختلف در زمينه هاي سياسي ،اقتصادي و فرهنگي نتيجه دهد و جايگاه کشور ما را در دنيا ارتقا دهد.
- من براساس يک ضرورت که بارها نيز مطرح کرده ام، وارد فرآيند انتخابات رياست جمهوري شده ام ضرورتش هم روشن است. در سال 84 با توجه به اينکه معاون اول رئيس جمهور بودم بطور طبيعي مي توانستم کانديدا شوم و سال 88 هم که اقداماتي انجام شده بود براي کانديداتوري، کنار کشيدم. چون آن زمان احساس ضرورت نکردم. اکنون احساس خطر مي کنم و از وضعيت کشور نگرانم. نظام جمهوري اسلامي با پشتوانه عظيم مردمي نبايد با مشکلات اوليه مانند معيشت، اشتغال، معضلات اجتماعي روبرو باشد. مردم ما شايستگي بيش از اينها را دارند. در اين شرايط در جمع هاي کارشناسي در طول سال 91، به اين جمع بندي رسيدم که اعلام حضور کنم و به تدريج که پيش رفتم احساس نياز بيشتري نسبت به حضور جدي در فرآيند انتخابات را درک کردم.
کار دولت را يک کار گروهي مي دانم. براي اينکه يک دولت موفق شود بايد به پشتوانه يک تيم قوي کارشناسي فعاليت کند. در کشور ما عملا دو جناح وجود دارد که هر دو هم در انقلاب سهيم بودند و هم اکنون نيز در عرصه سياسي کشور نقش دارند. اين دو جناح امروزه به دو اسم اصلاح طلب و اصولگرا شناخته مي شوند. معتقدم که هيچ يک از اين جناح ها نمي توانند به تنهايي کشور را اداره کنند.
- براي ورود به انتخابات اجماع اصلاح طلبان را مطرح کردم خودم را در اردوگاه اصلاح طلبان مي دانم، معاون اول دولت اصلاحات بودم. به نظرم نياز کشور در مقطع فعلي گفتمان اصلاح طلبي در منش و روش است. نمي توانيم ما شعار اصلاح طلبي بدهيم ولي دنبال هنجارشکني باشيم. بايد در چارچوب نظام و قانون اساسي اصلاحات صورت گيرد.
در حال حاضر هنوز اصلاح طلبان به اجماع نرسيده اند. بنده به هر دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا توصيه کرده‌ام تا کمک کنند تا اجماع نسبي حاصل شود و هر دو جناح با تعداد کمي کانديدا در انتخابات حضور يابند تا مردم به راحتي بتوانند تصميم گيري کنند. واضح است تعداد زياد کانديداها باعث مي شود که رئيس جمهوري با پشتوانه راي ضعيف انتخاب شود.
اميدوارم اصلاح طلبان هرچه زودتر به اجماع برسند و تکليف افرادي که خود را براي اين صحنه مهم مطرح کرده اند تا حدودي روشن شود. طبيعتاً با تصميم گيري اصلاح طلبان بهتر مي توانم تکليف خود را روشن کنم.
-(سوال)فکر مي کنيد که اجماع بر روي آقاي خاتمي صورت نمي گيرد و يا ايشان قبول مي کنند که بيايند؟
نمي دانم نظر قطعي شان چيست. با وجود اينکه ارتباطم به ايشان نزديک است ولي نمي خواهم ايشان را نمايندگي کنم، از خودشان بپرسيد.
-(سوال)پس دولت شما دولت اصلاح طلب نيست؟
دولت عقل گراي شايسته سالار است.
- بحث کلي که ما داريم محدود به انتخابات نيست، ما معتقديم که هر مسئول نبايد از اختيارات خود سوءاستفاده کند بلکه بايد بر اساس قانون عمل کند. از برگزارکنندگان انتخابات نيز اين انتظار مي رود که به وظايف قانوني خود عمل کنند. من راي را امانت مي دانم و مجري نبايد خيانت در امانت کند. با نگاه مثبتي که به مسئولان داريم، اميدواريم همه پاسدار اين امانت مردمي باشند. البته اينکه برخي رسانه ها از سخنان رهبري درباره انتخابات آزاد نيت خواني کنند و برخي چهره هاي اصيل انقلاب را به واسطه اين نيت خواني مورد هجمه قرار دهند کار مذمومي مي دانم.
- (سوال)يعني معتقديد که انتخابات در کشور آزاد است؟
آزاد به چه مفهومي؟
- (سوال)اينکه همه سليقه ها در انتخابات حضور دارند و نتايج مبتني بر واقعيت است؟
فرضمان اين است.
- ما در اين سالها خطاهايي در انتخابات داشتيم ولي بالاخره در سال 84 دولت اصلاحات انتخابات را برگزار کرد که دولت آقاي احمدي نژاد از آن بيرون آمد. من هيچ وقت انتخابات را به چالش نمي کشم. خطاهايي مي شود که با وجود نهادهاي نظارتي مي توان آنها را پيگيري کرد. به نظر من برگزاري انتخابات امانت است. انتخابات حساس و از حقوق ملت و افراد است. توصيه مي کنم که همه مسئولان اين موضوع را رعايت کنند. ولي نمي دانم سياسي کردن اين بحث در اين مقطع زماني چقدر به مصلحت است. ما بايد به اينگونه مسائل نگاه کارشناسي داشته باشيم.
- در حال حاضر بايد با نگاه به آينده حرکت کنيم و به مردم بگوييم که اگر فضاي انتخابات 88 شما را بي انگيزه کرده که کرده است در انتخابات آينده براي انتخاب رئيس جمهور اصلح با حضور پرشور حاضر شوند. به خاطر ندارم در آستانه هيچ انتخاباتي فضاي دانشگاه ها تا اين حد امنيتي و بي تفاوت بوده است.
امروز مسئله ما و شما رسانه اي ها اين است که فضا را به سمت پرشور کردن انتخابات پيش بريم و با دادن اميد به مردم و با نگاه به آينده زمينه انتخابات پرشور را فراهم کنيم.
- (سوال)ديدار تعدادي از اصلاح طلبان را با مقام معظم رهبري چگونه ارزيابي مي کنيد؟
ديدار بسيار خوبي بود البته اين ديدار سياسي نبود. درباره اين جلسه مسائلي مطرح شد که درست نيست. اين افراد گزارش هاي خوب و جامعي را به مقام معظم رهبري ارائه دادند و ايشان هم بسيار خوب و صميمانه برخورد کردند البته همين انتظار نيز مي رفت.
- (سوال)برنامه اي براي ادامه اين ديدارها داريد؟
اصلا ديدارهاي اين چنيني برنامه نمي خواهد. ما در يک خانواده و نظام هستيم و آن را قبول داريم. ممکن است گاهي وقفه اي ايجاد شود ولي اين ارتباط نزديک يک ضرورت است و به نظرم وظيفه همه کارشناسان و دلسوزان اين است که با همه ارکان نظام ارتباط نزديک داشته باشند و ديدگاه هايشان را در يک فضاي مناسب و صميمي مطرح کنند. بنابراين بايد قويتر از گذشته اين ديدارها دنبال شود.
- (سوال)برخي اصلاح طلبان براي ورود به انتخابات شروطي را مطرح مي کنند، آيا شما هم شرطي براي ورود به انتخابات داريد؟
کدام اصلاح طلب شرطي را تعيين کرده است؟ اصلاح طلبان يک سري دغدغه هايي را مطرح مي کنند که برخي از اين دغدغه ها بايد مورد توجه قرار بگيرد. البته اين نکته را بايد متذکر شوم که ماهيت انقلاب و ارزشها و شرايط کشورمان هيچ گاه شرطي را نمي پذيرد.
در ادامه گزیده صحبت های عارف را می خوانید:
- در دولت دوم آقاي خاتمي به نتيجه رسيديم که براي استفاده از تجارب مديران ارشد گذشته شوراي وزراي سابق را تشکيل دهيم. در سال 83 آيين نامه مربوطه را در دولت تصويب و اولين جلسه با دعوت از همه وزراي بعد از انقلاب تشکيل شد. در اين جلسه استقبال بسيار خوبي به عمل آمد. حتي وزرايي که به دولت خاتمي نقد داشتند در اين جلسه از اين اقدام تشکر کردند. پيشنهاد داديم که رئيس جلسه را خودتان تعيين کنيد که حاضران رئيس اين تشکيلات را معاون اول وقت انتخاب کردند و بنده در آن زمان رئيس اين تشکيلات شدم.قرار شد هم انديشي صورت گيرد و جمع بندي نظرات به دولت ارائه شود.اقدام بسيار خوبي بود که متاسفانه متوقف شد.
- بايد تعامل و مذاکره را توامان به صورت فعال پيش ببريم و اعتمادسازي کنيم. اگر نگاه سياسي يا شيطنت رقبا و دشمنان باعث عدم اعتماد شده است، بايد با تعامل و برخورد قوي و محکم اعتماد سازي کرد. فرض کنيد مسئله هسته اي حل شود، آيا مسئله ديگري براي ما ايجاد نمي کنند؟ قطعا مسئله فناوري نانو و يا بايو (فناوري زيستي) و يا ساير فناوري ها را مطرح مي کنند. پروژه هسته اي ايران را پروژه سياسي مي دانم و فکر مي کنم که بايد با تعامل و برخورد قوي و کارشناسي و در عين حال توجيه پذير حرکت کرد. متاسفانه منافع برخي کشورها و دولتها در ماندگاري وضع موجود براي ايران است.کشورهاي رقيب هم به اندازه قدرت هاي مسلط اين سياست را دنبال مي کنند.
-بايد به دنبال ارتباطات دوجانبه باشيم.با کشورهاي منطقه، و همسايه بايد به صورت شفاف تعامل کنيم و در گفتگوها ي مان به منافع دوطرف توجه داشته باشيم. ارتباط قوي و دوستانه و گفت وگوي مستمر و استفاده از پتانسيل ها و ظرفيت هاي خوب کشور مي تواند روابط دوستانه را با کشورهاي مختلف در زمينه هاي سياسي ،اقتصادي و فرهنگي نتيجه دهد و جايگاه کشور ما را در دنيا ارتقا دهد.
- من براساس يک ضرورت که بارها نيز مطرح کرده ام، وارد فرآيند انتخابات رياست جمهوري شده ام ضرورتش هم روشن است. در سال 84 با توجه به اينکه معاون اول رئيس جمهور بودم بطور طبيعي مي توانستم کانديدا شوم و سال 88 هم که اقداماتي انجام شده بود براي کانديداتوري، کنار کشيدم. چون آن زمان احساس ضرورت نکردم. اکنون احساس خطر مي کنم و از وضعيت کشور نگرانم. نظام جمهوري اسلامي با پشتوانه عظيم مردمي نبايد با مشکلات اوليه مانند معيشت، اشتغال، معضلات اجتماعي روبرو باشد. مردم ما شايستگي بيش از اينها را دارند. در اين شرايط در جمع هاي کارشناسي در طول سال 91، به اين جمع بندي رسيدم که اعلام حضور کنم و به تدريج که پيش رفتم احساس نياز بيشتري نسبت به حضور جدي در فرآيند انتخابات را درک کردم.
کار دولت را يک کار گروهي مي دانم. براي اينکه يک دولت موفق شود بايد به پشتوانه يک تيم قوي کارشناسي فعاليت کند. در کشور ما عملا دو جناح وجود دارد که هر دو هم در انقلاب سهيم بودند و هم اکنون نيز در عرصه سياسي کشور نقش دارند. اين دو جناح امروزه به دو اسم اصلاح طلب و اصولگرا شناخته مي شوند. معتقدم که هيچ يک از اين جناح ها نمي توانند به تنهايي کشور را اداره کنند.
- براي ورود به انتخابات اجماع اصلاح طلبان را مطرح کردم خودم را در اردوگاه اصلاح طلبان مي دانم، معاون اول دولت اصلاحات بودم. به نظرم نياز کشور در مقطع فعلي گفتمان اصلاح طلبي در منش و روش است. نمي توانيم ما شعار اصلاح طلبي بدهيم ولي دنبال هنجارشکني باشيم. بايد در چارچوب نظام و قانون اساسي اصلاحات صورت گيرد.
در حال حاضر هنوز اصلاح طلبان به اجماع نرسيده اند. بنده به هر دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا توصيه کرده‌ام تا کمک کنند تا اجماع نسبي حاصل شود و هر دو جناح با تعداد کمي کانديدا در انتخابات حضور يابند تا مردم به راحتي بتوانند تصميم گيري کنند. واضح است تعداد زياد کانديداها باعث مي شود که رئيس جمهوري با پشتوانه راي ضعيف انتخاب شود.
اميدوارم اصلاح طلبان هرچه زودتر به اجماع برسند و تکليف افرادي که خود را براي اين صحنه مهم مطرح کرده اند تا حدودي روشن شود. طبيعتاً با تصميم گيري اصلاح طلبان بهتر مي توانم تکليف خود را روشن کنم.
-(سوال)فکر مي کنيد که اجماع بر روي آقاي خاتمي صورت نمي گيرد و يا ايشان قبول مي کنند که بيايند؟
نمي دانم نظر قطعي شان چيست. با وجود اينکه ارتباطم به ايشان نزديک است ولي نمي خواهم ايشان را نمايندگي کنم، از خودشان بپرسيد.
-(سوال)پس دولت شما دولت اصلاح طلب نيست؟
دولت عقل گراي شايسته سالار است.
- بحث کلي که ما داريم محدود به انتخابات نيست، ما معتقديم که هر مسئول نبايد از اختيارات خود سوءاستفاده کند بلکه بايد بر اساس قانون عمل کند. از برگزارکنندگان انتخابات نيز اين انتظار مي رود که به وظايف قانوني خود عمل کنند. من راي را امانت مي دانم و مجري نبايد خيانت در امانت کند. با نگاه مثبتي که به مسئولان داريم، اميدواريم همه پاسدار اين امانت مردمي باشند. البته اينکه برخي رسانه ها از سخنان رهبري درباره انتخابات آزاد نيت خواني کنند و برخي چهره هاي اصيل انقلاب را به واسطه اين نيت خواني مورد هجمه قرار دهند کار مذمومي مي دانم.
- (سوال)يعني معتقديد که انتخابات در کشور آزاد است؟
آزاد به چه مفهومي؟
- (سوال)اينکه همه سليقه ها در انتخابات حضور دارند و نتايج مبتني بر واقعيت است؟
فرضمان اين است.
- ما در اين سالها خطاهايي در انتخابات داشتيم ولي بالاخره در سال 84 دولت اصلاحات انتخابات را برگزار کرد که دولت آقاي احمدي نژاد از آن بيرون آمد. من هيچ وقت انتخابات را به چالش نمي کشم. خطاهايي مي شود که با وجود نهادهاي نظارتي مي توان آنها را پيگيري کرد. به نظر من برگزاري انتخابات امانت است. انتخابات حساس و از حقوق ملت و افراد است. توصيه مي کنم که همه مسئولان اين موضوع را رعايت کنند. ولي نمي دانم سياسي کردن اين بحث در اين مقطع زماني چقدر به مصلحت است. ما بايد به اينگونه مسائل نگاه کارشناسي داشته باشيم.
- در حال حاضر بايد با نگاه به آينده حرکت کنيم و به مردم بگوييم که اگر فضاي انتخابات 88 شما را بي انگيزه کرده که کرده است در انتخابات آينده براي انتخاب رئيس جمهور اصلح با حضور پرشور حاضر شوند. به خاطر ندارم در آستانه هيچ انتخاباتي فضاي دانشگاه ها تا اين حد امنيتي و بي تفاوت بوده است.
امروز مسئله ما و شما رسانه اي ها اين است که فضا را به سمت پرشور کردن انتخابات پيش بريم و با دادن اميد به مردم و با نگاه به آينده زمينه انتخابات پرشور را فراهم کنيم.
- (سوال)ديدار تعدادي از اصلاح طلبان را با مقام معظم رهبري چگونه ارزيابي مي کنيد؟
ديدار بسيار خوبي بود البته اين ديدار سياسي نبود. درباره اين جلسه مسائلي مطرح شد که درست نيست. اين افراد گزارش هاي خوب و جامعي را به مقام معظم رهبري ارائه دادند و ايشان هم بسيار خوب و صميمانه برخورد کردند البته همين انتظار نيز مي رفت.
- (سوال)برنامه اي براي ادامه اين ديدارها داريد؟
اصلا ديدارهاي اين چنيني برنامه نمي خواهد. ما در يک خانواده و نظام هستيم و آن را قبول داريم. ممکن است گاهي وقفه اي ايجاد شود ولي اين ارتباط نزديک يک ضرورت است و به نظرم وظيفه همه کارشناسان و دلسوزان اين است که با همه ارکان نظام ارتباط نزديک داشته باشند و ديدگاه هايشان را در يک فضاي مناسب و صميمي مطرح کنند. بنابراين بايد قويتر از گذشته اين ديدارها دنبال شود.
- (سوال)برخي اصلاح طلبان براي ورود به انتخابات شروطي را مطرح مي کنند، آيا شما هم شرطي براي ورود به انتخابات داريد؟
کدام اصلاح طلب شرطي را تعيين کرده است؟ اصلاح طلبان يک سري دغدغه هايي را مطرح مي کنند که برخي از اين دغدغه ها بايد مورد توجه قرار بگيرد. البته اين نکته را بايد متذکر شوم که ماهيت انقلاب و ارزشها و شرايط کشورمان هيچ گاه شرطي را نمي پذيرد.
