به گزارش سرویس فرهنگی مشرق؛ حاج ماشاءالله عابدی که خود معلمی متواضع و خطیبی پردانش است، تربیت‌یافته مکتب سیدعلی میرهادی، مناجات‌خوان برجسته مسجد امین‌الدوله تهران است و مجلس او در مسجدالشهدا نیز ادامه دعاخوانی میرهادی در مسجد قدیمی‌اش در حوالی چهارراه مولوی به شمار می‌رود.
شما از میان ادعیه و مناجات‌های موجود با کدام یک انس بیشتری دارید؟
من کسی نیستم که بخواهم درباره دعا نظر بدهم، ولی مقام معظم رهبری نقل می‌کنند که از امام خمینی رحمه‌الله علیه پرسیدم به نظر شما کدام یک از ادعیه برجسته‌تر است که ایشان فرمودند: دعای کمیل و مناجات شعبانیه. البته شاید از این جهت که ما در طول سال و هر هفته توفیق داریم زیارت عاشورا و دعای کمیل را بخوانیم، انس ما با آنها بیشر باشد.
مردم وقتی بتوانند دعا را قرائت کنند، انس بیشتری پیدا می‌کنند؛ مثل دعای توسل که کلمات راحت‌تری دارد. مردم باید دعاهای دیگر را هم از روی نوشته ببینند تا بیشتر لذت ببرند. باید این فرهنگ در محافل دعا جا بیفتد که کسانی که شرکت می‌کنند حتما از روی مفاتیح یا نوشته دعا را بخوانند.
با توجه به گرایش بیشتر جوانان به جلسات مناجات و دعا، چرا کمتر مداحان وارد این عرصه می‌شوند و اگر هم دعا می‌خوانند کیفیت و اثرگذاری لازم را ندارد؟
بالاخره مجالس شور یا مولودی‌خوانی، خیلی قید و بند برای مداح و مستمع ایجاد نمی‌کند و منعیاتی در آن نیست. در این مجالس کسی نمی‌گوید این کار را انجام نده، این حرف را گوش نده یا این حرف را نزن. مجالس دعا و مناجات محدودیت ایجاد می‌کند و باید و نباید دارد. از جهت دیگر هم شاید برخی از مداحان جوان از روی بزرگواری ترجیح می‌دهند کسانی که پیرغلام هستند و یا صلاحیت بهتری دارند، دعا و مناجات را بخوانند.
مرز مشخصي بين مداحي و دعاخواني ترسيم كرديد، اما به گمانم ما بايد مناجات‌خوانان زبده‌اي براي اين همه مراسم دعا در كشور آماده كنيم كه شايد فراتر از مداحي باشد. كلاس‌هاي آموزش مداحي هم كه عمدتاً كاسبكارانه و تجاري شده است. در چنين شرايطي چه بايد كرد؟
موافقم كه قدم موثري برنداشته‌ايم، اما همچنان بر كار كردن مداحان روي دعاخواني پافشاري مي‌كنم. آنها موظف هستند كه دنبال شعر خوب بروند و دعاها را هم خوب ياد بگيرند. چون آنها عمدتا قرآن مي‌خوانند، پس دعا را هم بايد ياد بگيرند. اگر مداحان، قرآن را خوب ياد بگيرند، دعا را هم خوب ياد مي‌گيرند. بنابراين، بايد در محافل قرآني شركت كنند و قرآن را صحيح بخوانند. نبايد بهعنوان اينكه من مي‌خواهم دعاخوان بشوم، بروم دنبال اين كار. بهعنوان يك مسلمان بايد بنشينیم گاهي دعاي كميل، زيارت عاشورا و دعاي ابوحمزه يا افتتاح بخوانیم. حالا اگر در جايي نياز شد و فنون مناجات‌خواني را ياد گرفته بودم و خدا مقدر كرد كه در جمع بخوانم، با يك آمادگي مي‌خوانم.
شما را با شاخصه معلمي و آموزاندن می‌شناسند. خيلي از افراد، خودشان را شاگرد شما مي‌دانند؛ در حاليكه دعاخوان و روضه‌خوان هم نيستند. شخصاً براي تربيت كساني كه توان اداره كردن يك مجلس دعا را داشته باشند، چه كارهايي كرده‌ايد؟
از سال‌هاي معلمي، كلاس‌هاي درس من، خالي از سفارش و يادآوري نبوده است. بالاخره با اشارات و كناياتي دانش‌آموزان را با نيايش آشنا مي‌كردم. همين برنامه‌هاي عمومي هم به تعبيري خالي از درس و بحث نيست. زماني ما پاي دعاخواني آقای ميرهادي مي‌رفتيم و بهطور طبيعي استفاده مي‌كرديم. همانطور که گفتم او شخصاً هيچ كلاسي نداشت كه عده‌اي را بهعنوان آموزش دعاخواني دور هم جمع كند. همه كساني كه ادعاي شاگردي او را مي‌كردند، فقط مي‌آمدند پاي دعاي او مي‌نشستند.
در مجلس ما هم مي‌آيند و بهطور طبيعي، نكاتي در آنجا مطرح مي‌شود. در كنار آن مجالسي داريم كه نكته‌هاي اخلاقي درباره مداحي و دعاخواني گفته مي‌شود و به كمك دوستان، كارهايي درباره شعر و شعرخواني انجام مي‌دهيم. از سال‌ها پیش كلاس‌هايي از طرف هيأت رزمندگان برگزار مي‌شود كه چند دوره‌اش گذشته است. در اين كلاس‌ها موضوعات مقتل، تاريخ اسلام، دستگاه‌هاي موسيقي، شعر و شاعري و آداب مداحي گفته مي‌شود كه يك گوشه‌اش را به عهده من گذاشته بودند تا در باب آداب مداحي و دعاخواني صحبت كنم. فکر مي‌كنم گام‌هاي موثري برداشته شده است. اين كار، تقريبا شبيه آموزش‌هاي آكادميك است.
منبع: ماهنامه خیمه
شما از میان ادعیه و مناجات‌های موجود با کدام یک انس بیشتری دارید؟
من کسی نیستم که بخواهم درباره دعا نظر بدهم، ولی مقام معظم رهبری نقل می‌کنند که از امام خمینی رحمه‌الله علیه پرسیدم به نظر شما کدام یک از ادعیه برجسته‌تر است که ایشان فرمودند: دعای کمیل و مناجات شعبانیه. البته شاید از این جهت که ما در طول سال و هر هفته توفیق داریم زیارت عاشورا و دعای کمیل را بخوانیم، انس ما با آنها بیشر باشد.
مردم وقتی بتوانند دعا را قرائت کنند، انس بیشتری پیدا می‌کنند؛ مثل دعای توسل که کلمات راحت‌تری دارد. مردم باید دعاهای دیگر را هم از روی نوشته ببینند تا بیشتر لذت ببرند. باید این فرهنگ در محافل دعا جا بیفتد که کسانی که شرکت می‌کنند حتما از روی مفاتیح یا نوشته دعا را بخوانند.
با توجه به گرایش بیشتر جوانان به جلسات مناجات و دعا، چرا کمتر مداحان وارد این عرصه می‌شوند و اگر هم دعا می‌خوانند کیفیت و اثرگذاری لازم را ندارد؟
بالاخره مجالس شور یا مولودی‌خوانی، خیلی قید و بند برای مداح و مستمع ایجاد نمی‌کند و منعیاتی در آن نیست. در این مجالس کسی نمی‌گوید این کار را انجام نده، این حرف را گوش نده یا این حرف را نزن. مجالس دعا و مناجات محدودیت ایجاد می‌کند و باید و نباید دارد. از جهت دیگر هم شاید برخی از مداحان جوان از روی بزرگواری ترجیح می‌دهند کسانی که پیرغلام هستند و یا صلاحیت بهتری دارند، دعا و مناجات را بخوانند.
مرز مشخصي بين مداحي و دعاخواني ترسيم كرديد، اما به گمانم ما بايد مناجات‌خوانان زبده‌اي براي اين همه مراسم دعا در كشور آماده كنيم كه شايد فراتر از مداحي باشد. كلاس‌هاي آموزش مداحي هم كه عمدتاً كاسبكارانه و تجاري شده است. در چنين شرايطي چه بايد كرد؟
موافقم كه قدم موثري برنداشته‌ايم، اما همچنان بر كار كردن مداحان روي دعاخواني پافشاري مي‌كنم. آنها موظف هستند كه دنبال شعر خوب بروند و دعاها را هم خوب ياد بگيرند. چون آنها عمدتا قرآن مي‌خوانند، پس دعا را هم بايد ياد بگيرند. اگر مداحان، قرآن را خوب ياد بگيرند، دعا را هم خوب ياد مي‌گيرند. بنابراين، بايد در محافل قرآني شركت كنند و قرآن را صحيح بخوانند. نبايد بهعنوان اينكه من مي‌خواهم دعاخوان بشوم، بروم دنبال اين كار. بهعنوان يك مسلمان بايد بنشينیم گاهي دعاي كميل، زيارت عاشورا و دعاي ابوحمزه يا افتتاح بخوانیم. حالا اگر در جايي نياز شد و فنون مناجات‌خواني را ياد گرفته بودم و خدا مقدر كرد كه در جمع بخوانم، با يك آمادگي مي‌خوانم.
شما را با شاخصه معلمي و آموزاندن می‌شناسند. خيلي از افراد، خودشان را شاگرد شما مي‌دانند؛ در حاليكه دعاخوان و روضه‌خوان هم نيستند. شخصاً براي تربيت كساني كه توان اداره كردن يك مجلس دعا را داشته باشند، چه كارهايي كرده‌ايد؟
از سال‌هاي معلمي، كلاس‌هاي درس من، خالي از سفارش و يادآوري نبوده است. بالاخره با اشارات و كناياتي دانش‌آموزان را با نيايش آشنا مي‌كردم. همين برنامه‌هاي عمومي هم به تعبيري خالي از درس و بحث نيست. زماني ما پاي دعاخواني آقای ميرهادي مي‌رفتيم و بهطور طبيعي استفاده مي‌كرديم. همانطور که گفتم او شخصاً هيچ كلاسي نداشت كه عده‌اي را بهعنوان آموزش دعاخواني دور هم جمع كند. همه كساني كه ادعاي شاگردي او را مي‌كردند، فقط مي‌آمدند پاي دعاي او مي‌نشستند.
در مجلس ما هم مي‌آيند و بهطور طبيعي، نكاتي در آنجا مطرح مي‌شود. در كنار آن مجالسي داريم كه نكته‌هاي اخلاقي درباره مداحي و دعاخواني گفته مي‌شود و به كمك دوستان، كارهايي درباره شعر و شعرخواني انجام مي‌دهيم. از سال‌ها پیش كلاس‌هايي از طرف هيأت رزمندگان برگزار مي‌شود كه چند دوره‌اش گذشته است. در اين كلاس‌ها موضوعات مقتل، تاريخ اسلام، دستگاه‌هاي موسيقي، شعر و شاعري و آداب مداحي گفته مي‌شود كه يك گوشه‌اش را به عهده من گذاشته بودند تا در باب آداب مداحي و دعاخواني صحبت كنم. فکر مي‌كنم گام‌هاي موثري برداشته شده است. اين كار، تقريبا شبيه آموزش‌هاي آكادميك است.
منبع: ماهنامه خیمه
