به گزارش مشرق ، مرکز مطالعات استرتژیک استکهلم گزارشی با عنوان" آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پارچین: تردیدها و نگرانی‌ها" منتشر کرده است.
بی‌نتیجه
بودن مذاکرات اخیر میان آژانس انرژی اتمی و ایران در تهران برای بازدید بازرسان این
آژانس از مجتمع پارچین، افزایش تنش‌ها و چرایی تبدیل شدن این مجتمع به موضوع اصلی
مذاکرات مزبور، بهانه انتشار این گزارش توسط رابرت ای. کلی ( پژوهشگر ارشد پروژه
تسلیحات هسته‌ای در مرکز مطالعات بین‌المللی صلح استکهلم و بازرس ارشد پیشین آژانس
انرژی اتمی ) شده است.
وی در این گزارش ضمن ارائه پیشینه‌ای کوتاه از مسئله مجتمع
نظامی پارچین و ارتباط آن با ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران و بررسی تکنیکی این
پرونده، پیشنهادات خود را در این باره مطرح می‌سازد. کلی عقیده دارد: منطق آژانس
انرژی اتمی برای بازدید از سایت نظامی پارچین، تردید آن از احتمال وجود ابعاد
نظامی در برنامه هسته‌ای ایران است. آژانس ادعا می‌کند که یکی از کشورهای عضو،
شواهدی در اختیار آن قرار داده که نشان می‌دهد ایران اتاقک فلزی بزرگی در یکی از
ساختمان‌های پارچین برای آزمایش انفجارهای شدید ایجاد کرده است. به گفته آژانس از
این اتاقک می‌توان برای تولید بمب اتمی استفاده کرد.
این پژوهشگر ارشد پروژه تسلیحات هسته‌ای می‌نویسد: آژانس باور دارد که ایران اقداماتی برای از بین بردن شواهد موجود در زمینه فعالیت‌های گذشته خود انجام داده تا بازرسان آژانس قادر به تشخیص هیچ‌گونه فعالیت مشکوکی نباشند. اگرچه نمایندگان آژانس در سال 2005 از این مجتمع دیدار کردند، ولی از ساختمان فوق – که ادعا شده اتاقک مهار انفجار در آن قرار دارد - بازدید به عمل نیاوردند. اختلاف نظر ایران و آژانس، تنها بر سر مدالیته و چگونگی انجام این بازرسی است.
از نظر وی: بررسی
دقیق شواهد موجود نشان می‌دهد، ادعای انجام آزمایش انفجار هسته‌ای در این اتاقک
انفجاری توسط ایران، از لحاظ علمی معتبر نیست. وی در ادامه با ابراز تردید پیرامون
اعتبار طرح رایانه‌ای منتشر شده از این اتاقک، خاطرنشان می‌سازد: وجود چنین اتاقکی
برای آزمایش تسلیحات هسته‌ای ضروری نیست، چرا که چنین آزمایشی را می‌توان در تونلی
زیرزمینی نیز انجام داد. کلی در این‌باره به احداث تونل بزرگ و جدیدی واقع در پنج
کیلومتری ساختمان مورد نظر آژانس در پارچین اشاره می‌کند که "آژانس تاکنون علاقه‌ای
به بازدید از آن نشان نداده است."
بازرس
پیشین آژانس در بخش پایانی گزارش خود به آزمایش‌های بسیار پیچیده ایران ( از جمله
آزمایش مواد انفجاری و موج‌یاب‌های فیبر نوری و احتمالاً اورانیوم ) در مریوان
اشاره کرده و می‌گوید: بن‌بست موجود بر سر بازدید از سایت پارچین - که اخیرا از
اهمیتی سمبلیک برخوردار شده - توجهات را از تلاش‌های آژانس برای پرداختن به طیف
وسیعی از سوالات پیرامون محدوده و ماهیت برنامه هسته‌ای ایران منحرف کرده است.
به اعتقاد وی: اتخاذ رویکری جدید در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد. کلی خواستار ورود شورای امنیت سازمان ملل متحد به این مسئله و بازرسی از پارچین توسط گروهی بین‌المللی – غیر از بازرسان آژانس انرژی اتمی – شده است. کلی معتقد است "تنها در چنین صورتی می‌توان درباره ضرورت مشارکت جدی‌تر آژانس انرژی اتمی برای تحقیقات بیشتر قضاوت کرد."
