به گزارش مشرق به نقل از مهر، در سال 1999، دنیای سینمای جمهوری آذربایجان شاهد کشوری بود که پر از پمپ های نفت و عده ای آدم های دغلکار که سرگرم فروش آن هستند، بود. در فیلم "جهان کافی نیست" جیمز باند معروف گرد وخاکی در این جمهوری سابق شوروی به پا کرده و در صحنه ای در یک کازینو در این کشور ظاهر شده و صحنه های مربوط به فیلم مزبور در این کشور به پایان می رسید، ولی امروز اگر جیمزباند به آذربایجان برود با صحنه دیگری روبرو می شود و می تواند در کازینویی که آن زمان اصلا در این کشور وجود نداشت به قمار بپردازد و با یک کشور روبرو شود که چهره بسیار مدرنی دارد.

 روزنامه NEUE ZURCHER ZEITUNGچاپ سوئیس، به قلم ایرانه بوشلب نوشت در این کشور تعداد زیادی از مدرنترین کازینوها و هتل های پنج ستاره ایجاد شده که از نمونه های آنها در کشورهای صنعتی غربی هیچ چیزی کم ندارند.

دولت علی اف رئیس جمهوری  آذربایجان می خواهد به این جمهوری سابق شوروی زرق و برق زیاد بدهد و وجهه یک کشور دموکراتیک را برای آن به وجود آورد. علی حسن اف مشاور رئیس جمهور آذربایجان می گوید: ما می خواهیم کشورمان را به ثروت کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و همچنین وضعیت جوامع اروپایی رهنمون کنیم. 

وی رویای آن را دارد که کشورش به الگویی برای دموکراسی در شرق تبدیل گردد،اگر چه او اعتراف می کند که کشورش هنوز به قله دموکراسی نرسیده است.

حقیقتا نیز پیشرفت هایی در این زمینه هم مشاهده نمی شود. پس از آنکه الهام علی اف در سال 2003 سمت ریاست جمهوری کشورش را از پدرش حیدرعلی اف به ارث برد بسیاری از ناظران انتظار آن را داشتند که وی که فردی جوان است بتواند اصلاحاتی را در این کشور به وجود آورد.

ولی در این میان، اپوزیسیون و رسانه های انتقادی در این کشور یا سرکوب شده و یا در حاشیه قرار داده شده اند. روحانیون مستقل و یا فعالان مدنی در این کشور منزوی شده و دهان مخالفان را بسته اند. با این وجود، سیاستمداران در اروپا و آمریکا درباره سران آذربایجان و پیشرفت ها در این کشور تازه تاسیس شده بسیار صحبت می کنند. این امر نیز حاصل کار لابی های آذربایجان است و باکو با پول هنگفت نفت می تواند اینگونه لابی ها را برای خود به استخدام درآورد. یکی از اهداف تبلیغات گسترده نیز آن است که سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در این کشور جذب شوند.

شکوفائی نفت در این کشور رو به پایان است و تخصص لازم در آن نیز برای آنکه شاخه های دیگر اقتصادی خارجی از حیطه نفت را بتوان به وجود آورد وجود ندارد. ضمنا وضعیت بی ثباتی این کشور تازه استقلال یافته که در منطقه استراتژیک بین ایران و روسیه قرار دارد، نیز مطرح است. ضمنا این کشور از بدو تاسیس خود با یک اختلاف حل نشده در زمینه منطقه قره باغ با ارمنستان روبروست.

آذربایجان و ارمنستان سالهاست تلاش می کنند تا توجهات را به این اختلاف فراموش شده جلب کنند، ولی موفقیتی به دست نمی آورند.

موضوعی که واقعا درست نیست آن است که تلاش سیاستمداران غربی برای دادن یک وجهه خوب و موجه به رژیم باکو فقط به دولت آن کمک می کند که فشارها و سرکوب اپوزیسیون را پیش برده و حتی آن را توجیه کند.

رژیم باکو از هر حرف مثبت سیاستمداران غربی به سود خود برای توجیه سرکوب مردم جمهوری آذربایجان استفاده می کند. برای پیشبرد این سیاست نیز در کنار سیاستمداران غربی همچنین سازمانهای دولتی در داخل آذربایجان مانند جامعه اروپا – آذربایجان برای دادن وجهه موجه به رژیم و با پولهای هنگفت دولتی تلاش می کنند. این جامعه در کنار مقر اصلی خود در لندن همچنین دفاتری نیز در برلین، بروکسل و پاریس هم دارد. کوکتل های شبانه از سوی این سازمان در پایتخت های کشورهای اروپایی با حضور اسفر سرابسکی پیانیست معروف و خاویار و مشروبات گران قیمت باعث می شوند تا توجه سیاستمداران ، خبرنگاران صاحب نام و سرمایه گذاران بزرگ را به آذربایجان جلب کنند.

اپوزیسیون در آذربایجان تاکید می کند هزینه های سرسام آور این میهمانی های پرشکوه از سوی سازمانهای دولتی تامین می شود. در آذربایجان غرق در فساد مالی، شبکه ها و باندهای اقتصادی و سیاسی غیر رسمی زیادی وجد دارند که البته در اصل به گونه ای به دولت پیوند دارند. موضوع جالب توجه آن است که شورای اروپا در استراسبورگ نیز بستر را برای این لابی های آذربایجان میسر می کند. آنا براسور نماینده شورای اروپا از لوکزامبورگ می گوید که دولت باکو وی را برای سالروز بیستمین سال استقلال آذربایجان با تقبل همه هزینه های رفت و برگشت و هتل پنج ستاره در باکو دعوت کرده که البته، ولی این دعوت را نپذیرفته است.

وی تاکید می کند که من عضو کمیسیونی در شورای اروپا هستم که قرار است کشورها ی جدید العضو مانند آذربایجان را به دموکراسی رهنمون کند و بر رعایت حقوق بشر در این کشورها نظارت داشته باشد. البته دیگر نمایندگان در این شورا مانند این نماینده لوگزامبورک فکر نکرده و برای رفتن به آذربایجان سر و دست می شکنند. حتی گزارش شده که نمایندگان آذربایجان در این شورا مرتبا با اهدای خاویار و فرش و غیره به نمایندگان، نظر آنها را برای حمایت از کشورشان جلب می کنند، در حالی که همه از وضعیت بد حقوق بشر در این کشور آگاهند. به هر حال چه با خاویار و یا دلائل دیگر، باز هم تعدادی از نمایندگان شورای اروپا به حمایت از رژیم باکو می پردازد. نمونه بارز آن اظهارات برخی از سیاستمداران اروپایی در خصوص همه پرسی سال 2009 در آذربایجان است که طی آن علی اف می تواند تا زمانی که می خواهد خود را نامزد سمت ریاست جمهوری کند. ولی کمیسیون اتحادیه اروپا این امر را که یک شکست آشکار برای دموکراسی است، تحول دموکراتیک در آذربایجان عنوان کرد.

هر چند عملکرد برخی از سیاستمداران اروپایی در قبال رژیم آذربایجان مسئله برانگیز است ولی پیامدی برای آنها ندارد. مرتبا شکایاتی در زمینه نقض حقوق بشر در آذربایجان به ارگان های اتحادیه اروپا می رسد ولی هیچکس به آن توجهی نمی کند و پیامدی هم برای باکو ندارد. حتی روسیه و ارمنستان به عنوان دشمنان آذربایجان هم در شورای اروپا از آذربایجان حمایت می کنند. آندریاس گروس نماینده سوئیس در شورای اروپا تاکید می کند که البته در استراسبورگ تلاشها برای بهبود وضعیت در آذربایجان صورت می گیرد که به طور مثال می تواند به تعیین گزارشگر حقوق بشر از سوی این شورا برای آن کشور و اعزام ناظران انتخاباتی به آن اشاره کرد. ولی با این وجود، قدرت لابی های آذربایجان و دستگاه های تبلیغاتی آن آنقدر بالاست که کار زیادی نمی توان صورت داد.

وی حتی تاکید می کند که دیکتاتوری در اقمار سابق شوروی در آسیای مرکزی و قفقاز از سوی شورای اروپا خیلی دست کم گرفته می شود. کریستف اشترسر نماینده آلمان در شورای اروپا نیز مانند آندریاس گروس از بابت قدرت بسیار بالای دستگاه تبلیغاتی برای آذربایجان نگران است. وی که عضو هیئت گزارشگر شورای اروپا در زمینه حقوق بشر در آذربایجان است تاکید می کند که در محل شاهد بوده که وضعیت اپوزیسیون در این کشور چگونه است.

او حتی می گوید مصاحبه من با یک روزنامه آذربایجان تحریف شد و حرف های دیگری از زبان من چاپ شد. البته این نماینده با این وجود در سال جاری موفقیتی هم به دست آورده و گزارش وی درباره وضعیت حقوق بشر در آذربایجان قرار است در برابر مجمع عمومی مجلس اتحادیه اروپا مورد بحث قرار گیرد. یکی از رهبران اپوزیسیون آذربایجان ضمن استقبال از این امر تاکید می کند که اگر این روند در شورای اروپا ادامه پیدا می کرد این ارگان اعتبار خود را از دست می داد.

این تلاش های برخی از نمایندگان با وجود شورای اروپا باعث شده تا تاثیرات مثبتی داشته باشد، زیرا به طور مثال وقتی سفیر جدید آمریکا وارد باکو شد و تاج گلی را بر مزار حیدرعلی اف رئیس جمهور سابق قرار داد، انتقاد زیادی به این کار وی صورت گرفت. امروز حتی برخی از ناظران بیم آن را دارند که مخالفان رژیم علی اف به خاطر سیاست وی افراطی شوند.

تا کنون مردم آذربایجان که اکثریت آنها شیعه هستند به عنوان افراد میانه رو به حساب می آمدند، ولی اخیرا روحانیون ترکیه و عربستان سعودی نیز تلاش می کنند تا جامعه این کشور را از دیدگاه مذهبی افراطی تر کنند. به هر حال نفت در آذربیجان به پایان خواهد رسید و آن وقت اگر ناآرامی های اجتماعی پیش بیاید غربی ها و به ویژه اروپایی ها در آن سهیم خواهند بود، زیرا حاضر نشدند که واقعیت ها را درک کنند و بدون چون و چرا از رژیم باکو حمایت کردند.