وی صبح یکشنبه تصمیم خود را عملی کرد و استعفا نامهاش را به «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیمصهیونیستی که از متحدان سرسخت او به شمار میآید، تقدیم کرد. استعفای لیبرمن از امروز اجرایی میشود و عملا دوره تصدی وی بر وزارت خارجه اسرائیل امروز پایان مییابد. به همین بهانه پایگاه صهیونیستی تایمز اسرائیل سرمقاله خود را به این امر اختصاص داده و نوشته است لیبرمن کسی بود که بیش از آنکه پلی ساخته باشد، پلها را تخریب کرد.
«رافائل آهرن» نویسنده تایمز اسرائیل در ابتدای این مقاله آورده است: وزرا معمولا از توهین به همتایان خود در کشورهایی که با آنها روابط دیپلماتیک دارند، خودداری می کنند. اما زمانی که نوبت به «آویگدور لیبرمن» یعنی جنجالیترین سیاستمدار اسرائیل میرسد، حتی معتدلترین دیپلماتهای کشورهای متحد ما و وزرای ارشد گاها احتیاط را کنار گذاشته و بیمهابا با او برخورد میکنند.
ماه مارس 2009 تنها چند روز پس از روی کار آمدن لیبرمن، «احمد ابوالغیط» همتای مصریاش هم دیدار برنامهریزی شده با وی را لغو کرد و هم اعلام کرد حتی اگر اتفاقا با لیبرمن روبرو شود، از مصافحه با وی خودداری میکند. او در آن زمان در مورد احتمال روبرو شدن با لیبرمن گفته بود: «اگر بر حسب اتفاق او را ببینم، با او رو در رو میشوم اما دستهایم همچنان در جیبم میماند». این رفتار ابوالغیط به دلیل نظرات و حرفهایی بود که لیبرمن قبلا در مورد مصر گفته بود. یکی از این حرفها این بود که زمانی که «حسنی مبارک» رئیسجمهور وقت مصر یکسال قبل از آن از سفر به اسرائیل خودداری کرده بود، لیبرمن گفته بود حسنی مبارک میتواند «برود به جهنم».
نفرت از لیبرمنی که «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین را «تروریست سیاسی» مینامید، به آمریکا میگفت که وقت خود را برای وساطت برای برقراری صلح اسرائیل فلسطین تلف نکند و اخیرا اتحادیه اروپا را متهم کرد که اسرائیل را فدای اعراب میکند، تنها به جهان عرب محدود نبود.
اوایل امسال «نوبرت دارابوس» وزیر دفاع اتریش رک و بیتعارف گفت: عضویت وزیری چون لیبرمن در کابینه اسرائیل غیر قابل تحمل است.
آهرن در بخش دیگری از یادداشت خود آورده است: در طول حدود چهار سالی که لیبرمن با وزارت خارجه مرتبط بود، اسرائیل دستاوردهای دیپلماتیک اندکی داشت و در مقابل با شکستهای دیپلماتیک بزرگی روبرو شد که جدیدترین و مهمترین آن رأی روز 29 نوامبر مجمع عمومی سازمان ملل بود که در آن فلسطینیها با کسب 138 رأی موافق در برابر 9 رأی مخالف، به وضعیت دولت ناظر غیرعضو در سازمان ملل دست یافتند. انزوای بیسابقه اسرائیل در این موضوع (که تنها جمهوری چک، آمریکا، کانادا، پاناما، و چهار جزیره کوچک اقیانوس آرام از اسرائیل حمایت کردند) موجب شد تا بسیاری از ناظران علاوه بر اینکه لیبرمن را به داشتن نظرات به شدت تندروانه شناختند، بلکه از نظر آنها وی شخصی است که هیچ سلیقه و صحت سیاسی ندارد. در حقیقت او را بدترین وزیر خارجه تاریخ اسرائیل نامیدند.
به نوشته آهرن دیپلماتهای نزدیک به لیبرمن و هواداران او تنها از این جهت از او تعریف میکنند و که او سیاست امتیازدهی نداشته و به علاوه بیش از هر وزیر خارجه دیگر اسرائیل به کشورهای مختلف سفر کرده. همچنین در دوره وی بیشترین سفرهای مقامات خارجی به اسرائیل انجام گرفته است. به گفته «آبراهام فوکس» از سران ارشد انجمن یهودیان آمریکا اسرائیل، لیبرمن تلاش کرده تا با کشورهای آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اروپای شرقی ارتباط برقرار کند.
از جمله دستاوردهای دیگری هم که برای لیبرمن اعلام شده، رأی نیاوردن درخواست فلسطینی برای عضویت کامل در سازمان ملل بوده است. رأیی که باید سال گذشته در شورای امنیت به تصویب میرسید و آمریکا تهدید کرده بود حتی اگر این طرح با رأی مثبت مواجه شود، آن را وتو میکند.
آهرن ادامه میدهد: اما در مقابل به گفته چندین نفر از مقامات دیپلماتیک کنونی و سابق، در حقیقت اکثر دستاوردهای سیاست خارجی که حامیان لیبرمن برای وی ذکر میکنند، یا توسط افرادی دیگر به دست آمده و یا در اصل آنها واقعا دستاورد خاصی نبودهاند. منتقدان وی همچنین او را به دلیل اینکه در تشخیص خطر پذیرفته شدن درخواست فلسطینیها در مجمع عمومی، بسیار دیر عمل کرده سرزنش میکنند. به گفته این منتقدین این رأی هر چقدر هم که نمادین بوده باشد، نشان داد که فلسطین از حمایت جهانی برخوردار شده است. این منتقدان میگویند لحن رک، تند و خشن لیبرمن در مورد فلسطینیها، موجب شد تا وی در موضوع حساس روابط آمریکا اسرائیل، به حاشیه برود.
یک مقام دیپلماتیک میانهرو هم در مصاحبه با تایمز اسرائیل گفته است: در شورای امنیت، هیچ کشوری توسط لیبرمن نسبت به دادن رأی منفی متقاعد نشد. کشورها بر اساس منافع خودشان رأی دادند نه به دلیل ملاقات با لیبرمن یا جلسهای نیم ساعته با نتانیاهو یا پرز (نخستوزیر و رئیس رژیمصهیونیستی). ناتوانی عباس در شورای امنیت به دلیل مداخله لیبرمن نبود بلکه حاصل فشار آمریکا و فعالیت دیپلماتهای رده پایینتر اسرائیل بود.
منتقدان در مورد سفرهای خارجی پرتعداد وی نیز میگویند که این سفرها کوچکترین کمکی به افزایش حمایتها از اسرائیل نکرد. یک مقام دیپلماتیک در این مورد میگوید: خوب، او سرمایهگذاری زیادی در قبرس و روسیه انجام داد. آیا این سرمایهگذاری زمانی که از آنها خواستیم علیه ارتقا وضعیت فلسطین رأی دهند، به ما کمکی کرد؟ نه، نکرد. هر دوی این کشورها جزو 138 کشوری بودند که به نفع درخواست فلسطینیها رأی دادند.
این مقام دیپلماتیک که می خواهد نام وی اعلام نشود، همچنین میگوید: یک وزیر خارجه زمانی میتواند به خود افتخار کند که با کشورهایی رابطه برقرار کرده باشد که اسرائیل را به رسمیت نشناخته و یا رابطه دیپلماتیک خود را با اسرائیل قطع کردهاند. لیبرمن از این نظر هیچ کاری انجام نداده است. تنها چیزی که او انجام داد این بود که چند کنسولگری در کشورهایی چون هند، آلمان و چین که قبلا رابطه خوبی با ما داشتند راهاندازی کرد. آیا میتوان به این گفت دستاورد؟ این فقط مثل این است که در وزارتخانه یک بخش جدید راهاندازی کنیم.
وی در مورد ادعای لیبرمن در مورد برقرار رابطه با کشورهای شرق اروپا هم میگوید: لهستان و جمهوری چک، رومانی و بلغارستان از همان دوره بعد از فروپاشی کمونیسم با ما روابط دوستانهای داشتهاند و مجارستان هم که همچنان ضداسرائیل است. کشورهایی چون یونان، قبرس و بلغارستان هم به دلیل نزول رابطه ما با ترکیه، روابط خود را با ما گرم کردند.
به گفته این دیپلمات حتی سرمایهگذاری لیبرمن در روسیه هم جواب نداده و سفر «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه به اسرائیل هیچ دستاوردی برای اسرائیل نداشته است. وی میگوید برداشته شدن محدودیتهای ویزایی و افزایش جابجایی گردشگر را نمیتوان یک دستاورد دانست، بلکه مهم این است که روسیه هم درخواست اسرائیل را برای دادن رأی منفی در مجمع عمومی، رد کرد و به نفع فلسطین رأی داد.
حتی دفتر نتانیاهو نیز مجبور شد اظهارات لیبرمن در سازمان ملل را رد کند و آنها را ناهماهنگ با موضع اسرائیل بداند. در بیانیه نخستوزیری در مورد این اظهارات آمده بود: مطالب گفته شده در سخنرانی وزیر خارجه در سازمان ملل با مواضع نخستوزیر هماهنگ نبود. نخستوزیر نتانیاهو تنها کسی است که مذاکرات اسرائیل را مدیریت میکند.
در بخش دیگری از یادداشت طولانی تایمز اسرائیل هم آمده است که حتی ائتلاف حزب «اسرائیل بیتنا» (اسرائیل خانه ما) که لیبرمن رهبری آن را بر عهده دارد، با حزب «لیکود» به رهبری نتانیاهوف نتوانسته مواضع لیبرمن را تصحیح کند و حملات او به محمود عباس و توهینهای وی به اروپا ادامه یافت. تا جایی که «کاترین اشتون» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد وی گفت: ارجاعات آقای لیبرمن به اروپا دهه 40 در این زمینه مصداق سخنان نامناسب و اهانت به اروپاییها است.
تایمز اسرائیل در ادامه با اشاره به اینکه کاهش اتهاماتی که به لیبرمن نسبت داده شد، نشان میدهد که این احتمال وجود دارد که مجددا از وی برای تصدی وزارت خارجه حمایت شود. امری منتقدان وی امیدوارند هرگز رخ ندهد.
یک دیپلمات بازنشسته اسرائیلی در گفتگو با تایمز اسرائیل در مورد لیبرمن میگوید: آنچه از لیبرمن به یاد میماند، دهان گشاد و درشتگوییهای وی است. که درشتگویی دقیقا آخرین چیزی است که از یک دیپلمات انتظار میرود. شما انتظار دارید که یک دیپلمات بیش از آنکه پلها را خراب کند، پل بسازد.
البته این دیپلمات میگوید اینکه انزوای بینالمللی فزاینده اسرائیل را تنها به گردن لیبرمن بیندازیم و سیاستهای کلی کابینه نتانیاهو را در قبال فلسطینیها و بالاخص سیاست او در مورد شهرکسازی در کرانه باختری، نادیده بگیریم، ناعادلانه است. اما تصویری که از سیاست خارجی اسرائیل در ذهن شما شکل گرفته، همان چیزی است که لیبرمن انجام داد.