سرویس جهان مشرق - صنعت پهپادی ایران در چند دهه اخیر با پیشرفت‌های چشمگیری به یکی از نقاط قوت دفاعی و صنعتی نیروهای مسلح در عرصه جهانی تبدیل شده است. این پیشرفت‌ها در شرایط تحریم‌های شدید بین‌المللی و محدودیت‌های اقتصادی به دست آمده و نتیجه سرمایه‌گذاری در دانش بومی و خودکفایی در فناوری‌های نظامی است.

صنعت پهپادی ایران با تکیه بر دانش بومی و نوآوری، از پهپادهای ساده دهه ۶۰ به تولید پهپادهای پیشرفته با برد بلند و قابلیت‌های چندمنظوره رسیده است. این صنعت نه‌تنها قدرت بازدارندگی نظامی ایران را تقویت کرده، بلکه به ابزاری راهبردی در سیاست خارجی و نفوذ منطقه‌ای تبدیل شده است.

امروز ایران با پهپادهایی مانند شاهد، مهاجر و غزه، در کنار زیرساخت‌هایی مانند ناو پهپادبر، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از قدرت‌های برتر پهپادی جهان تثبیت کرده است.

ایران با وجود تحریم‌ها، به دلیل تولید انبوه انواع پهپاد و کارآمدی آن، توجه جهانی را جلب کرده است. امروز رسانه‌های بین‌المللی از توانمندی‌های پهپادی ایران گزارش میدهند. به گفته کارشناسان غربی، سرعت پیشرفت ایران در این حوزه معادلات نظامی منطقه و جهان را تغییر داده است.

پیشرفت‌ و توسعه صنعت پهپادی ایران و رقابت در عرصه جهانی

صنعت پهپادی ایران امروز با وجود تحریم‌های شدید بین‌المللی، نه‌تنها متوقف نشده، بلکه با شتابی خیره‌کننده به توسعه و پیشرفت خود ادامه می‌دهد.

این صنعت از تولید پهپادهای ساده شناسایی به طراحی و ساخت پهپادهای پیچیده رزمی، انتحاری و پنهانکار مانند شاهد-۱۲۹، غزه و حدید-۱۱۰ رسیده است.

همچنین ایران با توسعه زیرساخت‌هایی مانند ناو پهپادبر شهید باقری و سامانه‌های جنگ الکترونیک، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از قدرت‌های برتر پهپادی جهان تثبیت کرده و همچنان در مسیر تقویت توانمندی‌های نظامی و غیرنظامی خود گام برمی‌دارد.

این پیشرفت مستمر، نشان‌دهنده عزم ایران برای خودکفایی و حفظ برتری راهبردی در منطقه و جهان است. امروز ایران با قدرت به توسعه انواع مدل‌های پهپادی پیشرفته ادامه می‌دهد و در رقابتی تنگاتنگ با کشورهای پیشرو در این حوزه، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از برترین قدرت‌های پهپادی جهان ارتقا می‌دهد.

جنگ ۱۲ روزه و انهدام پهپادهای پیشرفته رژیم صهیونیستی

طی دفاع مقدس ۱۲ روز ایران در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی، ارتش اسرائیل با استفاده از پهپادهای مختلف، سعی در حمله به اهداف گوناگون در مناطق مختلف ایران را داشت که با واکنش یکپارچه و دقیق یگان‌های پدافندی ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، تعداد زیادی از پهپاد و هواگردهای دشمن متجاوز، سرنگون شد.

در این میان، تقریباً دو هفته پس از حملات هوایی رژیم صهیونیستی به ایران و درگیری‌ها میان دو طرف، تصاویری از انهدام اثبات‌شده پهپادهای مدرن و پیشرفته اسرائیلی در رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر شد.

اگرچه صهیونسیت‌ها در طول عملیات نظامی خود در رابطه با سرنگونی این پهپادها سکوت کردند، اما عکس و ویدیوهای تأیید شده از مکان‌هایی در مرکز و غرب ایران، روایت آشکاری از پهپادهای منهدم شده اسرائیلی در طول عملیات در ایران ارائه می‌دهد.

لحظه انهدام پهپاد اسرائیلی توسط پدافند ایران

در همین رابطه، بر اساس تصاویری که توسط منابع نظامی منتشر شده است، طی دفاع مقدس ۱۲ روزه ایران، حداقل هشت پهپاد اسرائیلی در داخل خاک ایران توسط نیروهای پدافندی سرنگون شده اند.

اولین انهدام تایید شده مربوط به یک پهپاد هرمس ۹۰۰ با شماره سریال ۹۹۷ بود که طبق گزارش‌ها در نزدیکی شهر اصفهان در مرکز ایران سقوط کرد. این پهپاد ساخت اسرائیل برای ماموریت‌های شناسایی، نظارت و جمع‌آوری اطلاعات دوربرد طراحی شده است.

طبق اسناد منتشر شده، یک پهپاد دیگر از همین نوع در استان لرستان، غرب ایران، سرنگون شد. یک پهپاد دیگر هرمس ۹۰۰ با شماره سریال ۹۳۹ نیز در استان مرکزی سرنگون شد.

به گفته کارشناسان تسلیحاتی رژیم صهیونیستی این سه پهپاد هرمس از پیشرفته‌ترین دارایی‌های ناوگان پهپادی اسرائیل هستند که قادر به پرواز در ارتفاعات بالا و حمل محموله‌های چند حسگری هستند.

در میان بزرگترین پهپادهای اسرائیلی که از انهدام آنها تایید شد، یک هواپیمای سنگین و دوربرد Eitan از شرکت تسلیحات سازی IAI بود که توسط صنایع هوافضای اسرائیل توسعه یافته است.

تصاویر منتشر شده نشان می‌داد این پهپاد در غرب ایران سرنگون شده است.

بقایای دو پهپاد IAI با شماره سریال‌های ۲۹۸ و ۲۴۸ نیز توسط ساکنان محلی در استان لرستان پیدا شد و عکس‌هایی از بقایای آنها که دارای نشان ساخت صنایع رژیم صهیونیستی بودند، در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد.

طبق گزارش‌ها، دو پهپاد اسرائیلی دیگر از یک مدل ناشناخته در نزدیکی شهر کاشان پیدا شده‌اند که ویژگی‌های ساختاری یکی از آنها، به همراه شماره سریال ۸۳۷۳، نشان می‌دهد که ممکن است این پهپادها از نوع مدل‌های جدیدتر سری Orbiter باشد که برای شناسایی تاکتیکی و هدف‌گیری اهداف در زمان لازم استفاده می‌شود.

نگاهی به پهپادهای سرنگون شده اسرائیلی در ایران

همانطور که در بالا ذکر شد، در میان پهپادهای متخاصمی که توسط پدافند ایران سرنگو شد، مدل‌های پهپادی هرمس ۹۰۰، پهپاد Eitan و پهپاد Orbiter خاص ترین آن‌ها محسوب میشود که دارای تکنولوژی تسلیحاتی ویژه‌ای می‌باشند.

۱. پهپاد هرمس ۹۰۰ (Hermes ۹۰۰)سازنده: شرکت اسرائیلی البیت سیستمز (Elbit Systems)

نوع: پهپاد تاکتیکی با ارتفاع پروازی متوسط و مداومت طولانی (MALE)
ابعاد: طول ۸.۳ متر، طول بال ۱۵ متر، وزن برخاست حداکثر ۱۱۸۰ کیلوگرم
مداومت پروازی: تا ۳۶-۴۰ ساعت
سقف پرواز: تا ۳۰,۰۰۰ فوت (حدود ۹,۱۰۰ متر)

قابلیت‌ها: مجهز به حسگرهای الکترواپتیکال، مادون قرمز، رادار دیافراگم مصنوعی (SAR)، و سیستم‌های جنگ الکترونیک (ELINT و COMINT). توانایی حمل موشک‌های هدایت‌شونده و بمب‌های سبک.
کاربرد: شناسایی، نظارت، جمع‌آوری اطلاعات (ISTAR) و حمله دقیق. این پهپاد برای عملیات در شرایط آب‌وهوایی سخت و برد بیش از ۱,۰۰۰ کیلومتر با ارتباطات ماهواره‌ای طراحی شده است.

این پهپادها به دلیل توانایی پرواز در ارتفاع بالا و حمل حسگرهای پیشرفته، از دارایی‌های کلیدی اسرائیل بودند. انهدام این پهپادها نه‌تنها توان نظارتی اسرائیل را تضعیف کرد، بلکه بقایای آن‌ها امکان مهندسی معکوس و دسترسی به فناوری‌های پیشرفته را برای ایران فراهم می‌کند.

۲. پهپاد ایتان (IAI Eitan) سازنده: صنایع هوافضای اسرائیل (IAI)

نوع: پهپاد سنگین و دوربرد با قابلیت‌های رزمی و شناسایی
ابعاد: طول حدود ۱۲ متر، طول بال ۲۶ متر، وزن برخاست حداکثر ۵,۴۰۰ کیلوگرم
مداومت پروازی: بیش از ۳۶ ساعت
سقف پرواز: تا ۴۵,۰۰۰ فوت (حدود ۱۳,۷۰۰ متر)

قابلیت‌ها: مجهز به حسگرهای پیشرفته برای شناسایی و نظارت، توانایی حمل تسلیحات سنگین مانند موشک‌های هدایت‌شونده. طراحی شده برای مأموریت‌های استراتژیک و عملیات در عمق خاک دشمن.

ایتان به دلیل برد بلند و توانایی حمل بار سنگین، یکی از مهم‌ترین پهپادهای اسرائیل است. سرنگونی آن ضربه‌ای به توان تهاجمی و نظارتی اسرائیل وارد کرد و بقایای آن اطلاعات حساسی درباره فناوری‌های اسرائیلی در اختیار ایران قرار داد.

۳. پهپاد اوربیتر (Orbiter)سازنده: شرکت Aeronautics Systems اسرائیل

نوع: پهپاد سبک و تاکتیکی برای مأموریت‌های کوتاه‌برد
ابعاد: طول حدود ۱.۳ متر، طول بال ۳-۴ متر (بسته به مدل)، وزن برخاست ۱۰-۳۰ کیلوگرم
مداومت پروازی: ۳-۷ ساعت (بسته به مدل)
سقف پرواز: تا ۱۸,۰۰۰ فوت (حدود ۵,۵۰۰ متر)

قابلیت‌ها: مجهز به حسگرهای الکترواپتیکال و مادون قرمز برای شناسایی تاکتیکی و هدف‌گیری. طراحی شده برای عملیات سریع و چابک، با قابلیت پرتاب دستی یا از سکو.

دو پهپاد از مدل‌های جدید سری Orbiter (احتمالاً اوربیتر ۳ یا ۴) که با شماره سریال ۸۳۷۳ در نزدیکی کاشان سرنگون شدند، برای شناسایی تاکتیکی و هدف‌گیری در لحظه استفاده می‌شدند. اوربیتر به دلیل اندازه کوچک و چابکی، برای عملیات‌های مخفی و شناسایی سریع طراحی شده است.

سرنگونی پهپادهای پیشرفته اسرائیلی مانند هرمس ۹۰۰، ایتان و اوربیتر در جنگ ۱۲ روزه (ژوئن ۲۰۲۵) دستاورد بزرگی برای نیروهای مسلح ایران محسوب می‌شود. بقایای پهپادهای سرنگون‌شده، به‌ویژه هرمس ۹۰۰ و ایتان، حاوی فناوری‌های حساسی مانند حسگرهای الکترواپتیکال، رادارهای پیشرفته، سیستم‌های جنگ الکترونیک و ارتباطات ماهواره‌ای است.

ایران با سابقه‌ای قوی در مهندسی معکوس (مانند نمونه پهپاد RQ-۱۷۰ آمریکایی در سال ۲۰۱۱)، می‌تواند این فناوری‌ها را تحلیل و در طراحی پهپادهای جدید خود مانند سری شاهد یا حدید به کار ببرد. این امر می‌تواند به بهبود دقت، برد، پنهانکاری و قابلیت‌های رزمی پهپادهای ایرانی منجر شود.

این موفقیت، جایگاه ایران را به‌عنوان یک قدرت پهپادی در منطقه و جهان تقویت کرده است. توانایی سرنگونی پهپادهای اسرائیلی، که از پیشرفته‌ترین‌ها در جهان هستند، می‌تواند اعتماد مشتریان بین‌المللی را به فناوری‌های ایرانی افزایش دهد و بازار صادرات پهپادهای ایران را گسترش دهد.

همچنین سرنگونی این پهپادها نشان داد که سامانه‌های پدافندی ایران، مانند مجید یا سوم خرداد، قادر به شناسایی و انهدام پهپادهای پیشرفته با فناوری پنهانکار هستند. این تجربه عملیاتی، اطلاعات ارزشمندی برای ارتقای سامانه‌های پدافندی ایران فراهم می‌کند، که به‌طور غیرمستقیم به حفاظت از زیرساخت‌های پهپادی و تقویت برتری ایران کمک می‌کند.