سرویس جهان مشرق - درماه‌های گذشته، دولت نتانیاهو که دارای ساختار ائتلافی از چندین حزب سیاسی ملی گرا و مذهبی است، شاهد درگیری‌های داخلی گسترده‌ بوده است که منجر به مطرح شدن احتمال سقوط دولت ائتلافی آن و برگزاری انتخابات زودهنگام در سرزمین‌های اشغالی شده است.

مسئله‌ای که طی چندماه گذشته گریبان گیر دولت نتانیاهو شده و آن را تا مرز سقوط کشانده است، موضوع احزاب حریدی و درخواست آنها برای تصویب قانونی تحت عنوان قانون "معافیت از خدمت سربازی اجباری" است.

احزاب حریدی که با ائتلاف خود با حزب نتانیاهو در انتخابات ۲۰۲۲، زمینه پیروزی قاطع آن در انتخابات را فراهم کردند، در مذاکرات خود با نتانیاهو، چندین شرط را در ازای پیوستن به این ائتلاف مطرح کردند که مهم ترین آن، موضوع تصویب رسمی قانون معافیت از سربازی برای یهودیان حریدی بود که نتانیاهو نیز تمامی شرایط را پذیرفت.

اما علی‌رغم آنکه بنیامین نتانیاهو به رهبران حریدی تضمین تصویب این قانون را داد، طی سه سال گذشته، تمامی تلاش‌های احزاب حریدی برای تصویب این قانون به بن بست خورد تا اینکه طی روزهای اخیر، احزاب حریدی اعلام کردند که از دولت نتانیاهو خارج خواهند شد و دولت ائتلافی نتانیاهو نیز اکثریت خود را از دست داد تا تنها یک قدم با سقوط فاصله داشته باشد.

جامعه حریدی بخش مهمی از رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود و کنش‌های سیاسی و نوع نگاه‌ آنها به مسائل اجتماعی و سیاسی، رژیم صهیونیستی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، از این رو، در این گزارش، به بررسی جامعه حریدی و برخی از تصمیمات و کنش‌های سیاسی آنها و انگیزه‌های ناشی از اشاره خواهد شد.

حریدی‌ها چه کسانی هستند؟

حریدی‌ها (یهودیان فوق‌ارتدکس) گروهی از یهودیان فوق‌ارتدکس هستند که به شدت به سنت‌های دینی یهودیت پایبند می‌باشند. این گروه در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی در اروپای شرقی شکل گرفت و در واکنش به جنبش‌های اصلاحی یهودیت و مدرنیته، بر حفظ سنت‌های مذهبی تأکید کردند.

ویژگی‌های اصلی اعتقادات آنها به این ترتیب است:

تمرکز بر تورات و تلمود

مطالعه تورات، تلمود و متون مذهبی بخش اصلی زندگی مردان حریدی است. بسیاری از مردان تمام‌وقت در یشیوا (مدارس مذهبی یهودی) به مطالعه دینی مشغول هستند و این موضوع را اصلی ترین وظیفه خود به عنوان یک حریدی می‌دانند.

رعایت دقیق احکام شرعی

از رعایت دقیق کاشروت (قوانین مربوط غذا و مواد غذایی) تا قوانین سخت‌گیرانه لباس (مثل کلاه و کت مشکی، ریش بلند) و جدایی جنسیتی در اجتماعات، از جمله ویژگی‌های بارز یهودیان حریدی‌ است.

جدایی از مدرنیته

حریدی‌ها معتقدند مدرنیته و فرهنگ سکولار می‌تواند ایمان آنها را تهدید می‌کند. به همین دلیل، در شهرهایی که ساکن هستند، اغلب در محله‌های جداگانه زندگی می‌کنند، از تکنولوژی محدود استفاده کرده و آموزش سکولار را کم اهمیت قلمداد می‌کنند.

ساختار اجتماعی بسته

ازدواج‌های حریدی‌ها معمولاً ترتیب‌داده‌شده‌ است، خانواده‌های آنها پرجمعیت هستند (اغلب ۶-۱۰ بچه) و روابط با غیرحریدی‌ها محدود تا حدی زیادی محدود است. حریدی‌ها خودشان رو نگهبانان واقعی یهودیت دانسته و معتقدند سبک زندگی آنها نزدیک‌ترین سبک زندگی به خواسته‌های خدا می‌باشد.

یهودیان حریدی اسرائیل را حکومت کفار می‌دانند!

حریدی‌ها (به‌ویژه گروه‌های مثل نتورای کارتا) دیدگاه پیچیده‌ای نسبت به صهیونیسم و رژیم صهیونیستی دارند. بسیاری از یهودیان حریدی، از رژیم صهیونیستی، به عنوان حکومت کفار یاد می‌کنند!

این مسئله علل متفاوتی دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:

مخالفت دینی با صهیونیسم

بسیاری از حریدی‌ها معتقدند که تشکیل دولت یهودی قبل از آمدن ماشیَح (منجی یهودیان) بر اساس متون مذهبی دین یهود ممنوع می‌باشد. از این رو بخش عمده‌ای از جریان حریدی‌ها، صهیونیسم را یک جنبش سکولار می‌دانند که به جای خدا، قدرت انسانی را محور قرار داده است.

حکومت سکولار به جای دینی

اسرائیل با وجود آنکه یک موجودیت یهودی تعریف می‌شود، بر اساس قوانین سکولار و کشورها غربی اداره می‌شود، مانند قوانین مدنی، سیاسی و اجتماعی در همه سطوح، تا آنجا که در سرزمین‌های اشغالی همجنسگرایان آزادی و حقوق گسترده‌ای دارند.

به همین دلیل، یهودیان حریدی، موجودیت رژیم صهیونیستی و حکمرانی آن را مغایر با یهودیت اصیل دانسته و معتقدند فقط حکومتی کاملاً مبتنی بر تورات باشد، مشروعیت سیاسی خواهد داشت نه حکومت فعلی (رژیم صهیونیستی).

پایین کشیدن پرچم رژیم صهیونیستی توسط یهودیان حریدی

فرهنگ متضاد

سبک زندگی مدرن و سکولار در رژیم صهیونیستی (مثل آزادی‌های اجتماعی، خدمت اجباری سربازی برای زنان و مردان، یا فرهنگ غربی) با ارزش‌های حریدی‌ها در تضاد شدیدی قرار دارد. به همین دلیل رهبران حریدی و پیروان آنها، اسرائیل را حکومتی "کفرآمیز" خطاب می‌کنند، چرا که از احکام تورات فاصله زیادی دارد.

گروه‌های خاص مثل نتورای کارتا

این گروه‌ها از حریدی‌ها معتقدند وجود اسرائیل یک گناه نابخشودنی است و از این رو با دشمنان اسرائیل (مثل فلسطینی‌ها یا ایران) همدلی خود را نشان می‌دهند تا مخالفت های خود با صهیونیسم را به شکل علنی ثابت کنن

با این حال، تمام حریدی‌ها ضداسرائیلی نمی‌باشند. بعضی‌ از آنها با رژیم صهیونیستی همکاری می‌کنند (مثلاً در مسائل سیاسی یا دریافت بودجه برای مدارس مذهبی) اما همین قشر از حریدی‌ها که با دولت رژیم صهیونیستی همکاری می‌کنند، همچنان خودشون را از نظر فرهنگی نسبت به جامعه صهیونیستی جدا نگه می‌دارند.

چرا خدمت در ارتش رژیم صهیونیستی را قبول نمی‌کنند؟

همانطور که گفته شد، در حال حاضر اصلی ترین نقطه اختلاف احزاب حریدی با دولت نتانیاهو بر سر عدم تصویب قانون معافیت سربازی حریدی‌ها است.

مخالفت حریدی‌ها با خدمت سربازی در ارتش رژیم صهیونیستی دلایل متعددی دارد که به این ترتیب است:

اولویت مطالعه تورات

حریدی‌ها معتقدند مطالعه تورات و حفظ سنت‌های دینی مهم‌ترین وظیفه یهودیان برای حفاظت از قوم یهود می‌باشد. رهبران یهودیان حریدی مطالعه تورات به این مسئله اشاره می‌کنند که مطالعه تورات از خدمت سربازی مهم تر می‌باشد و برای بقای یهودیت مسئله‌ای ضروری می‌باشد.

محیط غیرمذهبی ارتش

به گفته حریدی‌ها، ارتش رژیم صهیونیستی محیطی سکولار دارد که قوانین دینی یهودیت (مثل جدایی جنسیتی، رعایت دقیق شعائر، یا دوری از فرهنگ مدرن) در آن رعایت نمی‌شود. به همین دلیل، حریدی‌ها ترس از این مسئله دارند که سربازی جوانان آنها را از مسیر دینی که باید دنبال کنند، منحرف کند.

درگیری حریدی‌ها با پلیس رژیم صهیونیستی در جریان اعتراضات علیه سربازی اجباری

مخالفت با صهیونیسم

همانطور که گفته شد، بخش قابل توجهی از حریدی‌ها برای صهیونیسم هیچ مشروعیتی قائل نیستند و از این رو را برای آنها، خدمت در ارتش یعنی حمایت از دولت صهیونیستی که از نظر دینی و احکام یهودی، آن را مشروع نمی‌دانند.

معافیت تاریخی

از زمان تأسیس غیر قانونی رژیم صهیونیستی در فلسطین (۱۹۴۸)، بن‌گوریون، اولین نخست‌وزیر این رژیم، به حریدی‌ها که در آن زمان تعداد بسیار اندکی داشتند، معافیت سربازی اعطا کرد تا مطالعه دینی ادامه پیدا کند و این معافیت بعدها نیز گسترش پیدا کرد، اما حالا که جمعیت حریدی‌ها (حدود ۱۳% از جمعیت کل رژیم صهیونیستی) زیاد شده است، این معافیت باعث تنش جدی جامعه حریدی‌ها با جامعه سکولار شده است و بخش زیادی از صهیونیست‌ها از اینکه حریدی‌ها حاضر به خدمت سربازی نیستند، به شدت خشمگین و ناراضی می‌باشند.

نگرانی از هویت

حریدی‌ها نگران این موضوع هستند که خدمت سربازی باعث ادغام آنها در جامعه سکولار شده و هویت مذهبی آنها را به صورت جدی تضعیف کند.

اسرائیل حکومت کفر است، اما باید پول فعالیت‌های دینی ما را بدهد!

همانطور که گفته شد، بسیاری از حریدی‌ها، صهیونیسم و موجودیت رژیم صهیونیستی را فاقد هرگونه مشروعیت سیاسی می‌دانند که این مسئله بر گرفته از متون و نگاه‌های مذهبی آن‌ها است، اما این مسئله باعث این نمی‌شود که آنها از منافع مالی خود دست بکشند و علی رغم آنکه رژیم صهیونیستی را حکومت کفر می‌دانند، بر این موضوع تاکید می‌کنند که دولت و سران این رژیم موظف به حمایت از حریدی‌ها و فعالیت‌های مذهبی آنها هستند و باید نیازهای مالی آنها تامین شود.

لازم به ذکر است که حتی بسیاری از حریدی‌ها، در کنار اینکه حاضر به خدمت سربازی نیستند، حاضر به انجام کار و شاغل شدن، به منظور درامد زایی نبوده و مدعی هستند که دولت رژیم صهیونیستی موظف به تامین هزینه خورد و خوراک و معیشت آنها است، چرا که آنها کارهای بسیار مهم ترین مانند مطالعه تورات و فعالیت‌های دینی دارند.

حتی اگر یک یهودی حریدی بخواهد وارد فضای کاری شود، محیط کاری آن بر اساس نگرش‌های دینی یهودی، باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد که بسیار سختگیرانه محسوب می‌شود.

آنها نه خدماتی ارائه می‌دهند، نه مالیات می‌پردازند و نه حاضر به خدمت سربازی می‌شوند، اما باید سهم هنفگت و قابل توجهی از بودجه سالانه در فلسطین اشغالی داشته باشند.

این مسئله منجر به ایجاد درگیری‌ و تنش‌های گسترده‌ای در رژیم صهیونیستی شده است. در حالیکه ارتش این رژیم نزدیک به ۲ سال است که درگیر جنگ در غزه است و تاکنون متحمل تلفات و خسارات گسترده‌ای شده است، یهودیان حریدی بدون دادن کوچک ترین خدماتی، خواهان تامین منابع مالی برای ادامه فعالیت‌های خود هستند و حاضر به رفتن به خدمت سربازی نیز نمی‌باشند.

از این رو، جامعه سکولار که در حال حاضر بخش قابل توجهی از جامعه رژیم صهیونسیتی را تشکیل می‌دهد و زیر فشار شدید اقتصادی و اجتماعی ناشی از جنگ قرار دارد، نسبت به زیاده خواهی غیر قابل وصف یهودیان حریدی خشمگین شده و خواهان برخورد جدی دولت این رژیم با زیاده خواهی آنها می‌باشد، اما باتوجه به ضرورت و نیاز شدید نتانیاهو به احزاب حریدی به منظور حفظ قدرت خود، جای شک و تردید است که او بخواهد دست به اقدام جدی علیه یهودیان حریدی بزند، چرا که عصبانی کردن آنها، به معنای سقوط نتانیاهو است.