به گزارش مشرق،کانال تلگرامی ایران‌ویو۲۴ مطلبی با عنوان ترکیه و مصائب سوریه پس از سقوط اسد منتشر کرد و نوشت:

با سقوط دولت بشار اسد در سوریه و روی کار آمدن معارضه مسلح به سرکردگی ابو محمد الجولانی که بعدها به احمد الشرع تغییر نام داد، برخی بر این گمان بودند که سوریه بعد از ۱۴ سال به صورت تمام و کمال در اختیار ترکیه قرار گرفته و این کشور با پتانسیل نظامی و اقتصادی که در اختیار دارد می تواند وضعیت این کشور را دگرگون کند.

با گذشت چند ماه به تدریج مسائل و مصائب این دگرگونی بزرگ در سوریه رخ نشان داد.

مشکلات ساختاری نظیر از بین رفتن زیرساخت ها در جنگ چند ساله داخلی، وضعیت معیشتی و اقتصادی سخت حاصل از آن، نگرانی اقلیتهای قومی و دینی در حاکمیت جدید و حضور تندروهای مسلح خارجی اینبار به عنوان دولت حاکمه، تنها گوشه ای از مسائل پیش روی سوریه در دوره جدید بود که نشان می داد آنطور که مقامات تازه دمشق و دولتمردان آنکارا ادعا می کنند، به این زودی نمی توان چشم انداز روشنی را پیش روی سوریه دید.

ترکیه که با کمک آمریکا توانسته بود تغییرات سوریه جدید را رقم بزند، به دنبال آن بود که همه موانع پیش روی حضور روز افزونش در سوریه را از سر راه بردارد.

در اولین گام، با دمشق وارد مذاکره شد تا از طریق فشار به احمد الشرع و هیئت حاکمه، کردهای مسلح سوریه موسوم به قسد را خلع سلاح یا در ارتش سوریه ادغام کند. این از اولویت های آنکارا بود که با توافق اولیه بین مظلوم عبدی سرکرده قسد و احمد الشرع رئیس دولت موقت سوریه به ظاهر در حال تحقق بود.

گام بعدی، گفتگو با کشورهای عربی همسایه سوریه بود که نگران بازیگری بی رقیب ترکیه در سوریه بودند. بر همین اساس اردوغان، هاکان فیدان وزیر خارجه و معمار سیاست خارجی ترکیه در دهه اخیر را به این کشورها فرستاد تا به آنها بخصوص عربستان و امارات اطمینان بدهد که آنکارا نمی خواهد همه امور را به دست گیرد و آنها نیز می توانند شریک باشند.

این موضع در اظهارات گاه و بیگاه هاکان فیدان که کنایاتی به تهران نیز داشت، تکرار می شد. عباراتی نظیر اینکه ما به دنبال رهبری یا تحمیل خود به سوریه نیستیم بلکه به دنبال کمک به برادران خود هستیم. این سخنان در واقع سیگنال به همسایگان سوریه بود تا خیال آنها را از برنامه های آنکارا درباره دمشق راحت کند.

ترکیه تصور می کرد که بتدریج مدیریت سوریه را تحت عنوان کمک به بازسازی و اداره این کشور به دست گرفته است. بخصوص در حوزه های نظامی، امنیتی و اقتصادی، آنکارا همه تلاش خود را به کار برد تا به سرعت خلأ های بوجود آمده را پر کند.

شرایط به تدریج در حال پیشرفت بود تا اینکه اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه ترکیه به دنبال ایجاد حداقل دو پایگاه نظامی هوایی و آموزشی برای حضور بلند مدت نظامی در سوریه به بهانه آموزش نظامیان سوری و نیز مراقبت از حریم هوایی سوریه است.

اینجا بود که بازیگری جدید وارد بازی شد. رژیم اسرائیل که از ابتدای سقوط دولت اسد با پیشروی در جولان اشغالی به بهانه مقابله با ناامنی مرزی، برای خود خاکی جدید در عمق سوریه تصاحب کرده بود، تهدید کرد که اجازه تاسیس پایگاه نظامی به ترکیه در خاک سوریه را نمی دهد و برای نشان دادن جدیت خود، اقدام به بمباران مناطقی کرد که سخن از تاسیسات نظامی ترکیه بود.

آنکارا با مشاهده این وضعیت به سرعت دست به کار شد و ضمن ارتباط با واشنگتن و بخصوص دونالد ترامپ برای کنترل اسرائیل، پیشنهاد مذاکره با مقامات تل آویو را از طریق جمهوری آذربایجان داد و نشستی امنیتی- نظامی به میزبانی باکو برگزار شد.

از محورهای این گفتگو به صورت مستقیم خبری منتشر نشد اما مواضع دو طرف بخصوص تل آویو که بعد از این دیدارها هشدار داد که هیچگونه پایگاهی از ترکیه را نخواهد پذیرفت و سکوت آنکارا نشان داد که در توافق احتمالی صورت گرفته، ترکیه حضور اقتصادی و امنیتی بخصوص در شمال سوریه را بدون مانع خواهد داشت اما از نظر نظامی باید محدودیت هایی را بپذیرد.

تداوم پیشروی نظامیان صهیونیستی در جنوب سوریه و ارتفاعات جولان در سایه سکوت عملی و انتشار چند بیانیه ساده از سوی دمشق و آنکارا نشان داد که توافقی احتمالی بین طرفین شکل گرفته است.

اما وضعیت باز هم آنگونه که آنکارا فکر می کرد نبود و این بار رژیم اسرائیل با دستاویز قراردادن دروزی ها در جنوب سوریه و رفتار خشونت آمیز نیروهای جولانی با آنها، اقدام به بمباران مراکز نظامی دولت جدید سوریه در دمشق و همچنین نیروهای اعزامی جولانی به سویدا در جنوب کرد که سرانجام باعث شد، این نیروها از سویدا خارج شوند و سویدا به دست دروزهای متحد اسرائیل در آید.

این اتفاق بدین معناست که بخشی از جنوب سوریه به صورت غیررسمی از این کشور جدا شده و از نظر مدیریتی به سرزمین های اشغالی ملحق خواهد شد.

اینک آنکارا در وضعیتی نامطلوب قرار گرفته است. زیرا از یکسو متحد او احمدالشرع در دمشق نمی تواند کاری علیه اسرائیل انجام دهد و تکه ای از کشور(سویدا) در حال جدا شدن است، از سوی دیگر نمی تواند به اسرائیل واکنشی تند نشان دهد زیرا ممکن است با پاسخ سخت تل آویو روبرو شود که توان پاسخ متقابل به آن را نخواهد داشت.

و همچنین از سوی دیگر، اگر دمشق و آنکارا شرایط موجود را بپذیرند، انگیزه کافی و امکان خیزش برای دیگر اقلیتهای قومی و دینی نظیر کردها در شمال و نیز علوی ها در غرب سوریه فراهم خواهد شد که مدیریت این وضع به مراتب از شرایط فعلی سختتر خواهد شد.

رژیم صهیونیستی راهبرد تضعیف نظامی-سیاسی و حتی تجزیه سوریه را به بهانه های مختلف طی ۶ ماه گذشته دنبال کرده و آن را ادامه خواهد داد. ترکیه اردوغان تصور می کرد در گفتگو با ترامپ و نیز مذاکرات با میانجیگری باکو می تواند بر این بحران فائق آید اما چنین اتفاقی تاکنون رخ نداده و آنکارا نیز تمایل و توانایی مقابله با تل آویو را ندارد؛ بر همین اساس به نظر می رسد که در حوزه امنیتی همه تلاش خود را به کار خواهد بست تا اسرائیل به همان سویدا و بلندی های جولان اکتفا کند و از آن بیشتر به تضعیف دولت دمشق اقدام نکند؛ موضوعی که با سیاست یکسال گذشته تل آویو و نیز انگیزه آن برای ارتباط بیشتر با کردهای شمال سوریه تحت عنوان ایجاد کریدور داوود بعید به نظر می رسد.

فیدان زمانی می گفت که ایران باید از تحولات سوریه درس بگیرد و در سیاست منطقه ای خود تجدید نظر کند، اما انگار شرایط برای ترکیه آنطور که فیدان و اردوغان تصور می کردند پیش نمی رود و کلاس درس سوریه، شاگردان بیشتری به خود خواهد دید.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.