به گزارش مشرق به نقل از پايگاه خبري "بالتيمور سان"، محققان دانشگاه "جان هاپکينز" آمريکا در حال کار بر روي فناوري هستند که به وسيله آن مي‌توان حافظه افراد را پاک کرد.
بر اساس اين گزارش، اگرچه همچنان تا توليد تجاري اين دارو راه زيادي مانده است و اخلاقي بودن استفاده از اين فناوري نيز بارها زير سوال رفته است اما به هر حال دانشمندان آمريکايي با کشف اين مطلب که بوسيله حذف پروتئين‌ها از مرکز ترس مغز انسان مي‌توان حافظه وي را براي هميشه پاک کرد، پايه و اساس کار خود را بنيان نهاده‌اند.
"ريچارد هاگاناير" رئيس گروه عصب‌شناسي دانشکده پزشکي هاپکينز در اين باره مي‌گويد: وقتي که يک رويداد وحشتناک رخ مي‌دهد، خاطره‌اي ترسناک توليد مي‌کند که تا ابد باقي مي‌ماند و اثار منفي بر زندگي شخصي فرد مي‌گذارد.
وي افزود: يافته‌هاي ما موجب تقويت اين احتمال شده است که بتوان مکانيزم حافظه را به وسيله دارو تغيير داد و بيماران داراي استرس و ناراحتي را درمان کرد.
اين گزارش با بيان آنکه، تحقيقات دانشمندان دانشگاه هاپکينز از يک طرف افرادي را که در درمان بيماري‌هاي ذهني فعال هستند علاقه‌مند کرده و از طرف ديگر موجب نگراني عده‌اي شده است، به سخنان "کيت فارين‌هوت" مدير اجرايي بخش سلامت ذهني و اطلاعات گروه "نامي مريلند" اشاره مي‌کند که مي‌گويد: اگرچه بسياري از افرادي که از وقايعي که آثار منفي آن تا مدت‌ها باقي است، رنج مي‌برند احتمالا از پاک شدن حافظه خود خوشحال مي‌شوند اما هنوز سوالات بدون جواب بسياري در اين رابطه وجود دارد.
وي مي‌افزايد: پاک کردن حافظه و سپس دوباره‌سازي آن، ايده جالبي است و من انواع احتمالات را براي آن متصور هستم. اما دقت کنيد که حذف کردن يک خاطره، امري وحشتناک و خطرناک است. زيرا چگونه مي‌خواهيد يک خاطره را بدون حذف بخشي از زندگي يک فرد حذف کنيد؟ اصلا آيا چنين کاري بهترين کمکي است که مي‌توان به افراد نمود؟ زيرا آدم‌ها رشد مي‌کنند و از تجربه‌هاي خود درس مي‌گيرند.
اين گزارش در ادامه مي‌نويسد: با بررسي روند تحقيقات دانشمندان هاپکينز متوجه مي‌شويم که هاگاناير و "راجر کلم" دانشجوي فوق دکتراي وي يک "روزنه آسيب‌پذيري" را در زمان تشکيل پروتئين‌هاي گيرنده کشف کردند.
پروتئين‌ها در حقيقت به عنوان واسط سيگنال‌هايي که در زمان ايجاد خاطرات بد از مغز عبور مي‌کنند، عمل مي‌نمايند و به اين خاطر که پروتئين‌ها ناپايدار هستند، مي‌توان به آساني آن‌ها را بوسيله دارو و يا رفتاردرماني از بين برد و مطمئن شد که خاطره مذکور از بين رفته است.
بر اين اساس، اگرچه دانشمندان روند بيان شده را با آزمايش بر روي موش کشف کردند اما آن‌ها معتقدند که اين روند در انسان نيز مشابه با موش است.
گزارش بالتيمور سان تصريح مي‌کند: دانشمندان دانشگاه هاپکينز در تحقيقات خود، موش‌ها را با شک‌هاي الکتريکي شرطي کردند تا از يک صداي خاص بترسند. بعد از آن اين صدا موجب تشکيل پروتئين‌هايي به نام "AMPARS" مي‌شد که در عرض يک يا دو روز در مرکز ترس مغز موش بوجود مي‌آمد.
اين گزارش مي‌افزايد: هاگناير که گزارش تحقيقات او در مورد پاک کردن حافظه موش‌ها، ماه قبل در نشريه علمي "ساينس اکسپرس" منتشر شد، معتقد است که روش مذکور را حتي مي‌توان در ساير مراکز يادگيري مغز نيز مورد استفاده قرار داد و حتي احساس درد و يا اعتياد به مواد مخدر را نيز درمان کرد.
در همين حال، "کاني واکر" مادر يکي از کهنه‌‌سربازن جنگ آمريکا با عراق که از بيماري‌هاي رواني ناشي از اين جنگ رنج مي‌برد با بيان آنکه به اندازه کافي به مجروحان جنگ توجه نمي‌شود گفت که از تحقيقات مرتبط با درمان بيماري‌هاي رواني ناشي از رويدادهاي مهلک حمايت مي‌کند. اما وي که خود نيز زماني در نيروي دريايي ارتش آمريکا خدمت مي‌کرده است، مي‌گويد، که نمي‌خواهد پسرش تحت درماني قرار بگيرد که موجب پاک کردن وقايعي شود که شاهدش بوده است.
وي تاکيد کرد: واکنش من به دارويي که خاطرات را براي هميشه پاک مي‌کند، ترس و وحشت بود. زيرا حافظه يک شخص، بخشي از هويت اوست.
اين نظامي سابق آمريکا با هشدار نسبت به سوءاستفاده‌هاي احتمالي از داروي پاکسازي حافظه افزود: مي‌دانم که همه ما يکسري خاطرات بد داريم. و شک دارم که سربازان آمريکايي بتوانند با وقايعي که در عراق و افغانستان ديدند کنار بيايند. اما چطور مي‌توان دارويي مثل داروي پاکسازي حافظه را کنترل کرد؟ چه چيزهاي ديگري به جز خاطرات بد ممکن است توسط اين دارو پاک شود؟
از سوي ديگر، "پاول روت ولپ"، مدير مرکز اخلاقيات دانشگاه "اموري" آتلانتا مي‌گويد: پاک کردن حافظه انسان، از لحاظ اخلاقي تفاوت چنداني با رفتاردرماني‌هايي که خاطرات را تغيير مي‌دهند ندارد و هر دوي آن‌ها نوعي دستکاري در حافظه هستند. اما دليل هولناک بودن پاک کردن حافظه اين سات که مسايل مبهم بسيار زيادي در اين مورد وجود دارد که امکان سوءاستفاده را فراهم مي‌کند.
وي ادامه داد: سربازاني که از عراق و افغانستان بازمي‌گردند و گرفتار مسايل رواني زيادي شده‌اند، سعي خواهند کرد تا بخش زيادي از حافظه خود را پاک کنند و اين مسئله اي است که مي‌تواند بطور موثري تاريخچه و شخصيت فردي يک نفر را تغيير دهد. بنابراين مي‌توان کسي را يک بخش اعظمي از گذشته خود را فراموش کرده است، ديوانه و مجنون ناميد.
اين استاد دانشگاه آمريکايي با بيان آنکه جلوگيري از مورد سوءاستفاده قرار گرفتن روند تحقيقات پاکسازي حافظه کار بسيار دشواري است افزود: سوالات بسيار زيادي قبل از آزمايش اين فناوري بر روي انسان بايد پاسخ داده شود. زيرا چنين امکاني بسيار "وسوسه‌انگيز" خواهد بود.
وي با غيرضروري دانستن تلاش براي دستيابي به فناوري پاک کردن حافظه انسان گفت: کاربردهاي مثبت بسيار بسيار محدودي براي چنين فناوري وجود دارد. و شايد اين عمل براي مثال به کمک افرادي که مورد تجاوز قرار گرفته‌اند بيايد.
ولپ يادآور شد: هويت انسان بسته به حافظه و خاطرات اوست و همين امر هم موجب تمايز شخصيت‌ افراد مي‌شود. بنابراين اين ايده دردسرزا و مشکل‌سازي است که قادر به دستکاري حافظه انسان باشيم حتي اگر آن را براي بهترين اهداف بخواهيم.