به گزارش مشرق، هوای صبحگاهی تهران هنوز خنک بود، اما محوطه بیرونی یکی از بزرگ‌ترین بیمارستان‌های قلب کشور، گرم از التهاب و اضطراب بیماران و همراهانی بود که شب را نه در هتل و اقامتگاه، بلکه در چادر و روی پتویی کنار نرده‌های بیمارستان صبح کرده بودند.

اینجا، در سایه نرده‌های بلند بیمارستان شهید رجایی تهران، قلب‌هایی در انتظار تخت بیمارستانی می‌تپند.

در نزدیکی درب ورودی بیمارستان و در مجاورت بزرگراه هاشمی رفسنجانی، مردی لاغراندام، روی یک زیلوی ساده دراز کشیده. از لهجه‌اش مشخص است از استان کرمان به تهران آمده، حدس میزنم همراه بیماری باشد که توی یکی از بخش‌های بیمارستان قلب بستری است، اما وقتی از او می‌پرسم و می‌گوید خودش دچار بیماری قلبی است، شوکه می‌شوم. آن هم بیمار قلبی با نارسایی مزمن. تنها یک همراه دارد. می‌گوید: «من مدتی است دچار نارسایی قلبی هستم، از کرمان گفتند به تهران برو تا بهتر مداوا شوی. دو روز است که بیرون از بیمارستان روی همین یک تکه زیرانداز می‌خوابم. به امید این که یک تخت خالی برای من پیدا شود. از آنجا که بیمار قلبی هستم هم نمی‌توانم دائماً به داخل بیمارستان سر بزنم و ببینم تخت خالی شده یا نه. یک همراه دارم که او دائم در حال رفت و آمد به داخل بخش است اما می‌گویند جا نداریم.»

چند متر آن طرف‌تر، زیر سایه درختان چادری دیده می‌شود که دو برادر از سنندج در آن ساکن شده‌اند. پدرشان، بیمار قلبی است که پس از 24 ساعت انتظار توانسته در بیمارستان پذیرش شود و حالا در بخش ویژه تحت نظر است. یکی از پسرها می‌گوید:«بالاخره عمل انجام شد، ولی ما هنوز اینجاییم. نمی‌دونیم کی مرخص می‌شه. نه جای مناسبی برای استراحت داریم، نه امکاناتی برای استفاده از سرویس بهداشتی و حمام.»

فاصله زیادی بین چادرهای مسافرتی نیست. زن و مردی با فرزند کوچک‌شان، ساعت‌های زیادی را کنار اتوبان گذرانده‌اند. از پوشش خاص‌شان مشخص است اهل سیستان و بلوچستان‌اند. زن می‌گوید: «شب که می‌شه، اینجا ترسناکه. به جز نور ماشین‌هایی که از اتوبان رد می‌شن نور دیگه‌ای نیست. چاره‌ای هم جز موندن نداریم. قراره بیمارمون بستری بشه، هنوز منتظریم.»

آنچه این روزها در فضای بیرونی بیمارستان قلب شهید رجایی در جریان است، بحرانی مختص این بیمارستان نیست بلکه مشکلی است که در سایه نبود نظام ارجاع و سامانه نوبت دهی و پذیرش برخط بیماران، گریبانگیر بسیاری از بیماران ساکن در شهرستان‌های دیگر شده است. بیمارهایی که با امید علاج شدن بیماری‌شان، صدها کیلومتر را پیموده‌اند، اما پشت درهای پر ازدحام، درگیر بلاتکلیفی‌اند. بیمارانی که نه فقط با درد جسم، بلکه با اضطراب، ناامنی و بی‌پناهی دست و پنجه نرم می‌کنند.

با وجود اهمیت حیاتی زمان در درمان بیماران قلبی، نبود تخت بستری و نظام نوبت‌دهی مشخص، بسیاری را در صف‌هایی طولانی و فضای باز بیمارستان رها کرده است.

جای خالی نظام ارجاع و همراه‌سرا در بیمارستان‌های بزرگ پایتخت

موضوع چادرخوابی بیماران در اطراف بیمارستان‌های بزرگ و مرجع و فوق تخصصی معضل تازه‌ای نیست و به دلیل نبود سیستمی کارآمد در نظام سلامت برای ارجاع بیماران، همواره شاهد این پدیده نامطلوب در کنار بیمارستان‌های پایتخت هستیم. در آن زمان نیز مسئولان از ساخت همراه‌سراها به عنوان یک ضرورت برای ساماندهی اسکان بیماران یاد کردند اما ساخت این همراه‌سراها نیز مانند بسیاری از مسائل دیگر به حاشیه رفته است.

مشاهدات میدانی از محوطه بیمارستان تخصصی قلب شهید رجایی، بار دیگر زنگ هشدار را در خصوص نبود زیرساخت‌های حمایتی و درمانی کافی برای بیماران شهرستانی در این بیمارستان و سایر بیمارستان‌های بزرگ پایتخت به صدا درآورده است. کمبود تخت‌های بستری نسبت به مراجعات بیماران از سایر شهرها، نارسایی در نظام ارجاع، و فقدان سامانه نوبت‌دهی شفاف، موجب شده بیمارانی که نیازمند درمان فوری هستند، ساعت‌ها و حتی روزها در شرایطی اسفبار و ناایمن، در فضای باز بیمارستان‌ها منتظر بمانند.

پدیده اسکان بیماران و همراهان‌شان در چادر و کنار اتوبان، صرفاً یک مسأله رفاهی نیست، بلکه نمادی از یک بحران عمیق در ساختار مدیریتی نظام سلامت کشور است؛ بحرانی که نه تنها سلامت بیماران را تهدید می‌کند، بلکه کرامت انسانی آنان را نیز مخدوش می‌سازد.