کد خبر 1683276
تاریخ انتشار: ۷ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۵:۲۹

به گزارش مشرق، کانال تلگرامی اندیشکده تهران نوشت:

روابط نزدیک پاکستان و آذربایجان علیرغم اینکه ریشه دیرینه دارد، در سال‌های اخیر و بالاخص پس از جنگ دوم قره‌باغ بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. چرا که پاکستان به شکل آشکاری از تلاش آذربایجان برای بازپس‌گیری قره‌باغ دفاع کرد و مستشاران نظامی اسلام‌آباد در آن چهل و چهار روز، در آذربایجان حاضر بودند. در این تحلیل کوتاه تلاش می‌کنیم به زمینه‌ها و اهداف اصلی این نزدیکی بپردازیم.

زمینه‌ها

به طور تاریخی، پیشتیبانی سیاسی و حمایت از یکدیگر در عرصه بین‌المللی یکی از کلیدی‌ترین عناصر در ارتباط متقابل پاکستان و جمهوری آذربایجان بوده است و مشابهت‌سازی در روایت از کشمیر و قره‌باغ را باید یکی از عوامل ادراکی این نزدیکی دانست؛ چرا که هر دو کشور مناقشه‌ای وسیع و جدی با همسایه خود بر سر قلمرو دارند. پاکستان در خصوص مسئله قره‌باغ پا را از همراهی فراتر گذاشته و وجود کشور ارمنستان را به رسمیت نشناخته است. قطعنامه ۸۲۲ شورای امنیت سازمان ملل در جریان جنگ اول قره‌باغ در سال ۱۹۹۳ با حمایت و پیشتیبانی همزمان پاکستان و ترکیه به عنوان اعضای غیردائم شورای امنیت طرح و تصویب شد.

این تعاملات، بستری تاریخی برای همکاری‌های نزدیک‌تر در سال‌های اخیر فراهم کرده است و تحولات منطقه‌ای به آن ضرورت و اهمیت دوچندان بخشیده است. همگام با رشد فزاینده هند در عرصه اقتصادی و تحکیم پیوندهای این کشور با ایالات متحده، موقعیت منطقه‌ای پاکستان در حال تضعیف بود. پاکستان زمانی مهم‌ترین شریک ایالات متحده در جنوب آسیا بود و اکنون، به جای شریک، مهره‌ای در رقابت چین و ایالات متحده به نظر می‌رسد. از طرف دیگر پیوند هند و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس بیش از پیش تقویت شده و همین موضوع، پاکستان را در خلیج فارس نیز به حاشیه رانده است.

اهداف

در چنین بستری، پاکستان ضروری می‌پندارد که در رقابت ژئوپولتیک با هند، حلقه نزدیکان و شرکای خود را در سمت دیگر منطقه، یعنی قفقاز و آناتولی، گسترش دهد. از همین رو نزدیکی پاکستان به جمهوری آذربایجان را باید در قالب پیوندی وسیع‌تر با مشارکت ترکیه تحلیل کرد که با اشاره به رزمایش نظامی مشترک سه کشور در سال ۲۰۲۱ در باکو «اتحاد سه برادر» خوانده می‌شود. سه کشور از سال ۲۰۱۷ نشست‌های سالانه سه جانبه‌ای را بنیان‌گذاری کردند که آخرین دور آن در حاشیه اجلاس شانگهای و در آستانه در ۲۰۲۴ برگزار شد و جنبه نظامی آن بسیار پررنگ است.

صنایع نظامی پاکستان یکی از معدود صنایع پیشرو با قابلیت صادراتی در این کشور به شمار می‌روند و ساخت قدرت در پاکستان نیز تجارت تسلیحات را شکلی مطلوب از توسعه پیوندهای ژئواکونومیک ادراک می‌کند. از ابتدای سال ۲۰۲۴، آذربایجان ذیل یک قرارداد به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار اولین گروه از جنگنده‌های پاکستانی JF-۱۷ را دریافت نموده است. بدین ترتیب، آذربایجان مبدل به بزرگترین خریدار جنگنده‌های پاکستانی گشته و از نیجریه و میانمار پیشی گرفته است.

در واقع، پاکستان از تمایل جمهوری آذربایجان به کاهش وابستگی به روسیه در حوزه نظامی و تنوع‌بخشی به مبادی واردات تسلیحات بهره‌برداری اقتصادی می‌کند.علاوه بر همکاری‌های نظامی، پاکستان به آذربایجان به‌عنوان منبعی برای تأمین انرژی و جذب سرمایه‌گذاری توجه دارد. اخیراً توافقی میان دو کشور به امضا رسیده است که هدف آن رساندن حجم سرمایه‌گذاری دوجانبه به دو میلیارد دلار می‌باشد.

به باور بسیاری آذربایجان از این طریق در تلاش است تا با حمایت از پاکستان و ترکیه، وزنه متعادل‌تری در برابر تهدیدات احتمالی منطقه‌ای به‌ویژه از سوی ارمنستان و ایران ایجاد کند. همچنین، گسترش این همکاری‌ها می‌تواند راه را برای تبادل فناوری و دانش نظامی میان سه کشور هموار سازد.

باید توجه داشت که آذربایجان نمی‌تواند برای تسلیحات سراغ ایالات متحده و فرانسه برود؛ چرا که ایالات متحده سال‌ها قبل و در خلال جنگ اول قره‌باغ، با تصویب بخش ۹۰۷ قانون حمایت از آزادی کمک نظامی به آذربایجان را ممنوع ساخت. پس از یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ و آغاز جنگ آمریکا علیه ترور، رئیس‌جمهور آمریکا اجرای این تحریم‌ها را معلق نمود اما کماکان، شمشیر داموکلس تحریم بالای سر جمهوری آذربایجان نگاه داشته شده است و پس از بازپس‌گیری قره‌باغ در قالب قانون مراقبت از ارمنی‌ها ۲۰۲۳ به مدت دو سال مجدد فعال گردید. فرانسه نیز رابطه بسیار نزدیکی با ارمنستان دارد.

نزدیکی پاکستان به آذربایجان، به موجب ترکیبی از اهداف ژئوپلیتیکی، اقتصادی و نظامی و در قالب همکاری‌های گسترده‌تر با ترکیه معنا پیدا می‌کند. این پیوند سه‌جانبه، اگرچه بر اساس چالش‌های مستقل هر کشور شکل گرفته، اما ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به یک اتحاد پایدار و موثر دارد.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 27
  • در انتظار بررسی: 5
  • غیر قابل انتشار: 1
  • IR ۰۶:۵۶ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    10 1
    بازی کریدورها یک تکنیک جدید از دنیای کاپیتالیسم هست
    • IR ۱۳:۳۱ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      2 5
      بدون ایران، پاکستان چطور میتونه به آذربايجان راه داشته باشه؟!
    • US ۰۱:۳۳ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۸
      2 1
      از طریق افغانستان و ترکمنستان
    • IR ۰۰:۲۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۹
      0 0
      پروفسور جان! نقشه رو خودمون هم می تونیم ببینیم! منظورم راه زمینی بود نه دریا! البته اگه پاکستانی هامثل شماها فکر کنن لقمه رو دور سرشون میچرخونن :)
    • IR ۲۰:۵۱ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۱
      0 0
      ازطریقی افغانستان تورچمنیستان.عجب راهی😂
  • IR ۰۷:۳۸ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    27 27
    ترکیه دشمن ایرانه ولی الاغ پولش رو می بره ترکیه برای گردش و تفریح و خرید ملک.
    • US ۱۰:۳۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      1 0
      این مشکل دولت هست که جلوگیری نمی کند
    • حسین IR ۱۱:۱۵ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      9 1
      اره بهتره برین افغانستان خرج کنین
    • IR ۱۴:۴۷ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      1 7
      دقیقا کاملا درسته عده ای برای خوشگذرانی در مراکز فساد و فحشای ترکیه که زبانزد خاص و عام است، به کشورشان و در حقیقت خودشان خیانت می کنند.
    • IR ۱۷:۳۵ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      7 1
      همه ی دنیا میرن ترکیه نه فقط ایران
    • US ۰۱:۳۵ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۸
      0 0
      ای بابا
  • IR ۰۸:۱۷ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    4 0
    عجب
  • IR ۰۸:۵۹ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    8 16
    ایران باید در تبریز پایگاه نظامی بزنه
  • IR ۰۹:۰۰ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    24 20
    پاکستان از کسانی بود که همیشه در کنار آذربایجان ماند و حتی رژیم اشغالگر ایاوان رو هم به رسمیت نشناخت. جا داره تشکر کنیم
    • IR ۰۹:۴۶ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      11 13
      هند وایران فرانسه از،ارمنستان دفاع می کنند ونمی گذارند ارمنستان شکست بخورد
    • IR ۱۱:۰۸ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      0 1
      ایران همیشه در جبهه صلیبیون بوده چون ساخته دست خود آنان است
    • مرزنگوش IR ۱۳:۲۷ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      3 1
      چه جالب هند ایران فرانسه و ارمنستان؟ تو ترتیب توهم و خرافات و انواع کشتار بقیه مخالفا رتبه اول رو دارن .....
    • IR ۲۰:۵۲ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۱
      1 0
      توچیکاره ای آخه پانتورچ نخودهرآش
  • IR ۰۹:۲۲ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    21 17
    بنده خدا ارمنستان این وسط مثل بچه یتیم میمونه هیچکی ازش دفاع نمیکنه ولی اذربایجان مثل یه بچه تخس پرورو ولوس میمونه که همه چی رو واسه خودش میخوادهمه هم ازش دفاع میکنن
    • جواد IR ۱۱:۵۳ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      5 2
      تو نمی خواد نگران این بچه یتیم باشی فرانسه وآمریکا سرپرست این بچه یتیم به عهده گرفتن
    • احسان IR ۱۳:۲۹ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      10 2
      اون بچه یتیم 100 سال پیش مردم خوی اورمیه سلماس رو کشتار کرد.... اون بچه یتیم 30 سال پیش مردم مردم خوجالی آغدام و ... رو قتل عام کرد.... همون بچه یتیم با اینکه جزیی از امپرطوری صفوی و عثمانی بودش ولی همیشه طرف مسیحیا رو میکرفت برا همین هم عثمانی و هم صفوی مجبور به کوچ اجباریشون کرد برای نمونه ارامنه شهر اصفهان حاصل همون کوچ هستن
    • IR ۱۷:۲۱ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      2 3
      13:29 هم تورکها, ارمنیها را قتل عام کرده اند و هم ارمنیها, تورکها را قتل عام کرده اند.هر دوقوم هم, مردمانِ وطن پرست و مذهبی و باغروری هستند.
  • IR ۱۰:۱۰ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    1 1
    نزدیکی تروریست‌ها
  • US ۱۰:۳۲ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    15 7
    ترکیه واسطه نزدیکی این دوست چون ترکیه با پاکستان رابطه خوبی دارد ،البته تمام این خباثت ها علیه ایران از ترکیه نشأت می‌گیرد و مسولان خواب تشریف دارند
    • IR ۱۶:۴۳ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
      8 3
      از دشمنی با آمریکا رسیدین به دشمن با تورکیه
  • IR ۱۹:۱۷ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    2 2
    پاکستان در اصل به خاطر ترکیه با آذربایجان روابط نزدیک دارد وگرنه به آذربایجان به خودی خود اهمیتی نمی دهد
  • IR ۲۰:۰۸ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۷
    2 1
    جالبه پانتورچ ها. فارسی دری پاکستانی رو تحقیر و مسخره میکنند

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس