ناباروری، ناتوانی در باردار شدن پس از یک سال تلاش منظم است. این مشکل می‌تواند هم زنان و هم مردان را تحت تاثیر قرار دهد و علل مختلفی دارد. یکی از سوالات رایجی که در مورد ناباروری مطرح می‌شود این است که آیا این مشکل می‌تواند ارثی باشد؟ در این مقاله، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که آیا ناباروری ارثی است یا خیر. پس برای گرفتن پاسخ این سوال، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
نقش ژنتیک در ناباروری
ناباروری عدم توانایی در باردار شدن پس از یک سال تلاش بدون پیشگیری است. این یک مشکل رایج است که بر حدود 10 تا 15 درصد زوج‌ها تاثیر می‌گذارد. عوامل ژنتیکی می‌تواند در حدود 15 تا 30 درصد موارد ناباروری نقش داشته باشد.
اختلالات کروموزومی یکی از شایع‌ترین علل ناباروری ژنتیکی است. این اختلالات می‌تواند در مردان یا زنان رخ دهد و می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:
● سقط مکرر
● ناباروری
● نوزادان متولد شده با ناهنجاری‌های مادرزادی
اگر سابقه خانوادگی ناباروری دارید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این مشکل هستید. اگر سابقه خانوادگی ناباروری دارید، صحبت با یک متخصص ژنتیک ایده خوبی است.
مشاوره ژنتیک می‌تواند به شما در درک خطر ابتلا به ناباروری ژنتیکی و گزینه‌های موجود برای شما کمک کند. یک متخصص ژنتیک می‌تواند آزمایشاتی را برای بررسی وجود مشکلات ژنتیکی که ممکن است بر باروری شما تأثیر بگذارد، انجام دهد.
عوامل ژنتیکی موثر بر ناباروری در زنان و مردان
عوامل ژنتیکی موثر بر ناباروری ارثی در زنان به شرح زیر است:
اختلالات کروموزومی:
یکی از اختلالات کروموزومی سندرم ترنر است. زنان مبتلا به این سندرم یک کروموزوم X دارند که می‌تواند منجر به ناباروری، کوتاهی قد و سایر مشکلات سلامتی شود. یکی دیگر از اختلالات کروموزومی نیز جابجایی کروموزومی است. جابجایی قطعات کروموزومی بین کروموزوم‌های مختلف می‌تواند منجر به ناباروری یا سقط مکرر شود.
● سندرم کلاین فلتر: مردان مبتلا به این سندرم یک کروموزوم X اضافی دارند که می‌تواند منجر به ناباروری، کمبود تستوسترون و سایر مشکلات سلامتی شود.
● سندرم یئو: این سندرم زمانی رخ می‌دهد که یک کروموزوم Y اضافی وجود دارد. سندرم یئو می‌تواند منجر به ناباروری و سایر مشکلات سلامتی شود.
نقایص ژنی:
نقایص ژنی چند دلیل عمده دارد که به شرح زیر است:
● سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): این اختلال هورمونی می‌تواند باعث ناباروری، افزایش وزن، آکنه و سایر مشکلات سلامتی شود.
● نقص ژن BRCA: این نقص ژنی خطر ابتلا به سرطان تخمدان و پستان را افزایش می‌دهد و همچنین می‌تواند بر باروری تأثیر بگذارد.
● کمبود آنزیم 21-هیدروکسیلاز: این نقص ژنی باعث کمبود هورمون‌های استروئیدی می‌شود که می‌تواند منجر به ناباروری شود.
● میکرودلشنی‌های کروموزوم Y: این نقص‌ها در کروموزوم Y می‌تواند باعث ناباروری یا کمبود اسپرم شود.
● نقص ژن CFTR: این نقص ژنی باعث فیبروز کیستیک می‌شود که می‌تواند منجر به ناباروری در مردان شود.
● آزواسپرمی غیر انسدادی: این بیماری زمانی رخ می‌دهد که مردان هیچ اسپرمی در مایع منی خود ندارند. آزواسپرمی غیر انسدادی می‌تواند علل ژنتیکی داشته باشد.
نارسایی زودرس تخمدان
این بیماری زمانی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها قبل از 40 سالگی از کار می‌افتند. نارسایی زودرس تخمدان می‌تواند علل ژنتیکی داشته باشد.
عوامل ژنتیکی موثر بر ناباروری در مردان نیز به شرح زیر است:
بیماری‌های ژنتیکی مرتبط با ناباروری
بیماری‌های ژنتیکی متعددی می‌توانند با ناباروری ارثی در مردان و زنان مرتبط باشند. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:
در زنان:
● سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): این بیماری با عدم تعادل هورمون ها، تخمک گذاری نامنظم و کیست تخمدان همراه است. PCOS شایع‌ترین علت ناباروری در زنان است.
● نارسایی زودرس تخمدان (POF): این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها قبل از 40 سالگی از کار می‌افتند. POF می‌تواند به دلیل نقص ژنتیکی یا عوامل محیطی باشد.
● اختلالات لوله‌های فالوپ: انسداد یا آسیب به لوله‌های فالوپ می‌تواند از لقاح تخمک توسط اسپرم جلوگیری کند. این مشکل می‌تواند به دلیل عفونت، اندومتریوز یا نقص ژنتیکی باشد.
● ناهنجاری‌های رحمی: ناهنجاری‌های رحمی مانند سپتوم رحمی یا فیبروم رحمی می‌تواند با ناباروری مرتبط باشد.
در مردان:
● واریکوسل: این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های بیضه‌ها متورم می‌شوند. واریکوسل می‌تواند باعث کاهش کیفیت اسپرم و ناباروری شود.
● آزواسپرمی: این بیماری به معنای عدم وجود اسپرم در مایع منی است. آزواسپرمی می‌تواند به دلیل انسداد مجاری دفران یا نقص ژنتیکی باشد.
● الیگواسپرمی: این بیماری به معنای کمبود اسپرم در مایع منی است. الیگواسپرمی می‌تواند به دلیل نقص ژنتیکی یا عوامل محیطی باشد.
● نقص کروموزومی: نقص کروموزومی مانند سندرم کلاین فلتر می‌تواند با ناباروری در مردان مرتبط باشد.
سایر بیماری‌های ژنتیکی مرتبط با ناباروری:
● فیبروز کیستیک: این بیماری یک بیماری ژنتیکی است که می‌تواند بر ریه ها، لوزالمعده و سایر اندام‌ها تأثیر بگذارد. فیبروز کیستیک می‌تواند در مردان و زنان باعث ناباروری شود.
● سندرم کارتاژنر: این بیماری یک بیماری ژنتیکی است که مژک‌های دستگاه تنفسی و لوله‌های فالوپ را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سندرم کارتاژنر می‌تواند در مردان و زنان باعث ناباروری شود.
● بیماری‌های ذخیره سازی لیزوزومی: این بیماری‌ها گروهی از بیماری‌های ژنتیکی هستند که بر نحوه ذخیره و پردازش مواد زائد در سلول‌ها تأثیر می‌گذارند. برخی از بیماری‌های ذخیره سازی لیزوزومی می‌تواند با ناباروری مرتبط باشد.
درمان ناباروری ناشی از بیماری‌های ژنتیکی به نوع بیماری و شدت آن بستگی دارد. برخی از بیماری‌های ژنتیکی قابل درمان نیستند، اما گزینه‌های درمانی برای کمک به شما برای باردار شدن وجود دارد. این گزینه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
● دارو: داروهایی برای تحریک تخمک گذاری یا افزایش تعداد اسپرم.
● تلقیح داخل رحمی (IUI): این روش شامل قرار دادن اسپرم در رحم زن است.
● لقاح مصنوعی (IVF): این روش شامل لقاح تخمک زن با اسپرم مرد در آزمایشگاه و سپس انتقال جنین به رحم زن است.
● مشاوره ژنتیک: مشاوره ژنتیک می‌تواند به شما و همسرتان در مورد خطرات ژنتیکی مرتبط با ناباروری و گزینه‌های باروری شما اطلاعات دهد. مشاوره ژنتیک می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد نحوه پیشبرد بارداری خود بگیرید.
مشاوره ژنتیک برای زوج‌های نابارور می‌تواند به آنها کمک کند تا علت ناباروری خود را تعیین کنند و گزینه‌های درمان مناسب را انتخاب کنند. دکتر مهرنوش امیری دکتر زنان یکی از بهترین متخصصان حوزه ناباروری است و می‌تواند به شما در زمینه نازایی کمک کند.
چه زمانی باید به مشاور ژنتیک مراجعه کرد؟
● اگر شما و همسرتان بیش از یک سال است که برای باردار شدن تلاش می‌کنید و باردار نشده اید.
● اگر سابقه سقط مکرر دارید.
● اگر شما یا همسرتان سابقه خانوادگی بیماری‌های ژنتیکی دارید.
● اگر آزمایش‌های اولیه ناباروری علت مشخصی برای ناباروری شما پیدا نکرده است.
مشاوره ژنتیک چه کاری انجام می‌دهد؟
● در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی شما و همسرتان سوال می‌کند.
● معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.
● آزمایش‌های ژنتیکی را تجویز می‌کند.
● نتایج آزمایش‌های ژنتیکی را تفسیر می‌کند.
● گزینه‌های درمان مناسب را به شما ارائه می‌دهد.
● به شما در تصمیم گیری در مورد نحوه پیشبرد بارداری خود کمک می‌کند.
سخن‌نهایی
در این مقاله، به بررسی نقش ژنتیک در ناباروری پرداختیم. شواهد نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی می‌توانند در حدود 15 تا 30 درصد موارد ناباروری نقش داشته باشند.
ناباروری یک مشکل پیچیده با علل مختلف است. اگر با مشکل ناباروری مواجه هستید، حتماً به یک متخصص زنان و زایمان یا متخصص ناباروری مراجعه کنید. با پیشرفت علم و تکنولوژی، امید به درمان ناباروری زوجین در حال افزایش است.
این محتوا تبلیغاتی است
