حذف یک سیمرغ زرین و یک سیمرغ بلورین در بخش اصلی
امسال با اعلام قبلی دبیر جشنواره سی و یکم «محمدرضا عباسیان» فیلم فجر، بخشهایی از جشنواره حذف شد و به گفته وی تعدادی از سیمرغهای جشنواره کاهش یافت. با نگاه دقیق به فراخوان سی و یکمین جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ (بخش اصلی) یک سیمرغ زرین که جایزه ویژه دبیر جشنواره بود، حذف شده است. سال گذشته نیز داوران جشنواره بر این اعتقاد بودند وقتی داوران جوایز خود را اهدا میکنند، جایزه ویژه دبیر جشنواره معنایی ندارد. در این بخش یک سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه اقتباسی نیز حذف شده است شاید مشاوران دبیر جشنواره به این نتیجه رسیدند که به علت استفاده محدود و اندک فیلمنامه نویسان از حوزه ادبیات، این بخش را حذف کنند.
* حذف دیپلم افتخارهای بخش فیلمهای اول
در بخش «نگاه نو» که مسابقه فیلمهای اول است، چهار دیپلم افتخار این بخش که مربوط به بهترین فیلمنامه، بهترین دستاورد هنری یا فنی، بهترین بازیگر مرد و بهترین بازیگر زن بود، حذف شده است و نگاه ویژهای به بهترین دستاورد فنی یا هنری شده و به این رشته سیمرغ بلورین اهدا خواهد شد. البته در این بخش بسیاری از منتقدان و کارشناسان معتقد بودند که بهترین بازیگر زن و مرد باید تنها در بخش مسابقه اهدا شود اما حذف دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه در این بخش جای تامل دارد زیرا رکن اصلی یک اثر فیلمنامه آن است و اگر در این بخش نگاه ویژهای به فیلمنامه که پایه و اساس یک اثر به شمار میآید میشد، قابل توجه بود.
در جشنواره امسال در بخش «نگاه نو» (فیلمهای اول) تنها سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم و همچنین سیمرغ بهترین دستاورد فنی اهدا خواهد شد.
* بخش سینمای حقیقت
بخش «سینمای حقیقت» (مسابقه آثار بلند مستند) نیز دستخوش تغییرات شده است و در این بخش نیز دیپلمهای افتخار بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین و بهترین پژوهش حذف شد و یک سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت داوران به بهترین دستاورد فنی یا هنری به دو سیمرغ قبلی این بخش (بهترین فیلم و بهترین کارگردانی) اضافه شد. تغییرات در این بخش قابل توجه است زیرا سینمای مستند جشنوارهای خاص به نام سینما حقیقت دارد که مورد توجه اهالی سینما است. شاید در سالهای بعد این بخش نیز مانند بخش فیلمهای ویدئویی از جشنواره فیلم فجر حذف شود!
* حذف بخش جلوهگاه شرق
بخش سینمای جهان نیز در سی و یکمین دوره از جشنواره فیلم فجر دستخوش تغییرات شده است. بخش جلوهگاه شرق (مسابقه سینمای آسیا) که به منظور شناخت و ارتقاء جایگاه آسیا در سطح تولیدات سینمای این قاره برگزار میشد، از جشنواره سی و یکم فجر حذف شد. در این بخش سه سیمرغ و دو دیپلم افتخار به فیلمها اهدا میشد که حذف شده است اما در بخش سینمای جهان دو دیپلم افتخار بهترین بازیگر و بهترین دستاورد هنری یا فنی به سیمرغ بلورین ارتقاء یافت و دو سیمرغ بلورین بهترین بازیگر (مرد و زن) و بهترین فیلم آسیایی نیز به این بخش اضافه شد.
* بخش سینمای سعادت
بخش سینمای سعادت در جشنواره سی و یکم فیلم فجر نیز دستخوش تغییرات شد و دیپلمهای افتخار بهترین بازیگر به سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن و مرد ارتقا یافت همچنین دیپلم افتخار بهترین دستاورد هنری یا فنی به سیمرغ بلورین تبدیل شد. البته ققنوس زرین همگرایی در آسیا که جایزه مشترک مجمع مجالس آسیایی بود، حذف شد.
بخش مواد تبلیغاتی و اطلاع رسانی نیز تغییر کرده است و مسابقه «گرافیک محیطی» فیلم از این بخش حذف شده است.
با نگاهی کلی به تغییرات مختلف در بخشهای جشنواره فیلم فجر خواهیم دید دیپلمهای افتخار در بخشهای مختلف به سیمرغ تبدیل شده است و در مجموع ۹ دیپلم افتخار حذف و ۹ سیمرغ بلورین به جشنواره سی و یکم اضافه شد.
دبیر جشنواره سی و یکم فیلم فجر به نگاه کارشناسی به جشنواره فیلم فجر اشاره کرد که در بخشهایی این نگاه کارشناسی به وضوح دیده میشود اما طبق صحبتهایی که عنوان کرده بود نه تنها سیمرغها کاهش نیافته است بلکه دیپلمهای افتخار به سیمرغ تبدیل شده است و همین امر کار هیئت داوران را در جشنواره امسال سختتر میکند، زیرا داوران با دقت نظر بیشتری باید به کارها نگاه کنند و با صرف وقت بیشتری باید آثار را مورد توجه قرار دهند؛ این درحالی است که همه ساله داوران با کمبود وقت و دیدن حداقل پنج یا شش فیلم در روز مواجه هستند که این کار امر قضاوت را بسیار سخت میکند.
ای کاش ارائه سیمرغهای بلورین روی اکران فیلم و دیده شدن آثار و توجه مخاطب به آن نیز تاثیر داشت. متاسفانه در طول سی دوره از جشنواره شاید هیچ اتفاق مهمی برای فیلمی که برنده سیمرغ بلورین بهترین جشنواره فیلم فجر میشود، رخ نداده است و شاید با وضعیت فعلی و نوع نگرش بر جشنواره فیلم فجر تا چند صباح دیگر جشنواره فیلم فجر فقط به عنوان یک پروژه هزینهبر از آن یاد شود که لزومی برای برگزاری آن نباشد.
سی و یکمین جشنواره فجر نسبت به سالهای گذشته تغییرات محسوسی در ترکیب بخشها و حذف دیپلمهای افتخار و حذف بخش جلوهگاه شرق (سینمای آسیا) کرده است؛ البته هنوز وسوسه افزودن بر عنوانها و بخشها وجود دارد و معلوم نیست آیا این بخشها با عناوین دیگر و با حضور دبیری دیگر و کارشناسانی دیگر و شورای سیاستگذاری دیگر بازمیگردد یا خیر.
با همه اینها شک نکنید گردانندگان و برنامهریزان جشنواره کمالگرایی دارند و حتما با دنیایی از برنامه و فیلم در دستور کار داشتهاند اما در عمل به چیز دیگری میرسند.
امیدواریم برگزارکنندگان جشنواره با توجه به سنگ بنایی که سال گذشته دبیر جشنواره گذاشت رودربایستی را کنار گذاشته و تنها در مهلت ارسال فیلمها، آنها را بپذیرند و به سفارشها و توصیهها برای پذیرش فیلم توجه نکنند.