به گزارش مشرق، این روزها گردشگری به عنوان یک صنعت ابعاد گوناگونی پیدا کرده است و روز به روز تخصصیتر میشود. نمونهای از گردشگری که زیرمجموعه گردشگری فرهنگ است و اولین بار توسط ایران معرفی شده است «گردشگری مقاومت» نام دارد. در دنیا بازدید از آثاری که مربوط به جنگ است با نام گردشگری جنگ شناخته میشود اما هدف از این سبگ گردشگری با پیشینه تاریخی کشور ما بازدید از مناطقی است که نشانههای محیطی، نمادهای مقاومت مردم ایران محسوب میشوند، و به همین خاطر به درستی «گردشگری مقاومت» نامگذاری شده است.
آنچه دنیا به اسم «گردشگری جنگ» میشناسد
گردشگری جنگ در دنیا شامل بازدید از جبهه ها و مناطق نبرد، یادمان های جنگ و قربانیان آن، قبرستان های کشتگان جنگ و موزه های جنگ و صلح است. برای بسیاری از کسانی که به گردشگری جنگ علاقه دارند ممکن است نگاه ملی و میهنی و حتی ارزشی موضوعیت نداشته باشد بلکه صرفا بازدید از مناطقی که براساس تاریخ، روزگاری جنگ و شکست و پیروزی را تجربه کردهاند جذاب باشد.
از طرف دیگر موزههای جنگ در دنیا به عنوان زیر ساختهای جذب گردشگر جنگ به شمار میروند. موزه نیروی هوایی آمریکا، موزه جنگ، موزه جنگ امپراطوری یا همان امپریال با 7 شعبه در شهرهای مختلف انگلیس، موزه یادمان دیوار برلین، موزه جنگ روسیه و موزه جنگ جهانی دوم در لهستان از موزههای معروف با موضوع جنگ هستند.
در ایران هم از معروفترین موزهها که اکثرا با موضوع هشت سال دفاع مقدس فعالیت میکنند، باغ موزه دفاع مقدس تهران و موزه صلح تهران هستند. موزه صلح به عنوان تنها موزه صلح خاورمیانه و عضوی از 150 موزه شبکه بین المللی موزه های صلح جهانی شناخته میشود. در بسیاری دیگر از شهرهای کشور به خصوص شهرهایی که مستقیما درگیر جنگ هشت ساله بودند، موزههایی با محوریت مقاومت دایر شده است
پدیده بومی « کاروانهای راهیان نور»
نام اشناترین نوع از «گردشگری مقاومت» در کشور ما « کاروانهای راهیان نور» هستند. کاروانهایی از دستههای مختلف مردم که سالانه به خصوص درایام عید نوروز به بازدید از مناطق جنگی جنوب کشور میروند و از نزدیک صحنههای مقاومت مردم و رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس و همچنین مقبرمزاره برخی شهدای بزرگ جنگ را زیارت میکنند.
«کاروانهای راهیان نور» از حیث سبک گردشگری و توجه نمادهای پیروزی و مقاومت در معرفی مناطق جنگی در دنیا نمونه مشابهی ندارد.
کرمان، پایتخت گردشگری مقاومت
با شهادت سردارحاج قایم سلیمانی و دفن پیکر مطهر او در استان کرمان، این شهر در سالهای اخیر به یکی از قطبهای مهم گردشگری مقاومت تبدیل شده است و کرمان به عنوان پایتخت گردشگری مقاومت در ایران معرفی شده است.
از سال 1398 تاکنون در مناسبتهای مختلف افراد زیادی از سرتاسر کشور در کرمان و مزار سردار سلیمانی حاضر میشوند تا نام ایشان و «مکتب سردار سلیمانی» را زنده نگه دارند. در واقع هدف از گردشگری مقاومت در کرمان، معرفی شخصیت چند وجهی و برجسته حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک چهره شاخص و بینالمللی در موضوع مقاومت است.
همچنین مسئولان گردشگری استان کرمان در حال تدوین سندی ملی برای «گردشگری مقاومت» هستند که این روزها مراحل پایانی خود را طی میکند.
فریدون فعالی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان دی ماه سال گدشته به رسانهها گفت: گردشگران خارجی و داخلی اکنون در سفر به استان کرمان، اولین مقصدشان را گلزار شهدا انتخاب میکنند و به همین علت تدوین سند مقاومت استان کرمان طی این سه سال پیگیری شده و اکنون در مراحل نهایی است
فعالی با اشاره به تاکید رئیس جمهور در سفر مرداد به کرمان برای پیگیری این موضوع گفت: وزارت میراث فرهنگی به عنوان متولی امر در حال آماده سازی این سند است و به زودی رونمایی میشود.
همچنین گفته میشود در این سند ۱۴ منطقه هدف گردشگری مقاومت در ایران شناسایی شده که دارای مختصات لازم برای شکلگیری گردشگری مقاومت هستند، یادمانهای شهدای گمنام، موزه های دفاع مقدس و پدیده راهیان نور از جمله مصادیق بارز میراث فرهنگی و گردشگری هستند.
گردشگری مقاومت، ابزاری برای روایت صحیح
از آنجایی که گردشگری یکی از ابزارهای مهم و تاثیرگذار درمعرفی روحیه ایثار و شهادت مردم ایران به عنوان مسلمانانی شیعه به دنیاست، حضور گردشگر خارجی در بازدید از اماکن گردشگری مقاومت لازم و ضروری به نظر میرسد. اتفاقی که کاروانهای راهیان نور ظرفیت آن را بیشتر از باقی فرصتهای گردشگری مقاومت در کشور دارند اما آنطور که باید از آن استفاده نمیکنند.
از دیگر منافع حضور گردشگر خارجی از محورهای گردشگری مقاومت ایران نمایش روایت صحیح از واقعیت جنگ و مقاومت، تحریم و ترور رسانهای ایران است. بسیاری از روایتهای خلاف و دشمنانهای که در رسانههای خارجی علیه ایران گفته میشود با انتخاب یک سبک گردشگری مناسب و تهیه زیرساختهای لازم برای حضور توریست خارجی در مقاصد گردشگری قابل جبران و ابزاری برای نمایش روایت صحیح است.
در این باره علی اصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در نشست تخصصی گردشگری مقاومت که سال گذشته در شهر قم برگزار شد گفت: گردشگری و حضور توریستهای خارجی ابزار بسیار کارآمدی برای روایت صحیح از واقعیتهای داخل ایران است
شالبافیان از گردشگری بهعنوان یک رسانه پویا در معرفی فرهنگ و ظرفیتهای توریستی یاد کرد و افزود: توسعه گردشگری میتواند روایت سازی درست و منطبق با واقعیت از وضعیت کشور در اختیار جهانیان قرار داده و مانع از روایت سازیهای دروغین شود.
وی ایجاد زیرساختها را لازمه توسعه گردشگری مقاومت دانست و خاطرنشان کرد: به هر میزان که ارتباطات بین شهرها با سهولت بیشتری انجام شود و شناخت بیشتری از بازارهای هدف وجود داشته باشد، اهداف گردشگری مقاومت بهتر محقق میشود.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گفت: تسهیل در آمد و شد گردشگران بازارهای هدف به همراه امکان ورود و خروج گردشگران با خودروهای شخصی از برنامههای مهمی است که در سطح وزارتخانه دنبال میشود.