نقاط قهوه‌ای رنگ، مناطقی را نشان می‌دهند که سوخت‌های هسته‌ای مصرف شده، ضایعات هسته‌ای دارای تشعشعات بالای رادیواکتیو و پلوتونیوم اضافی آمریکا انبار شده‌اند.

ضایعات رادیواکتیو، خطرات زیادی برای سلامت و محیط انسان‌ها دارند و ورود آنها به منابع آبهای زیرزمینی و هوا می‌تواند جان انسان‌ها و موجودات زنده را به خطر اندازد. خاصیت رادیواکتیویته این ضایعات به مرور زمان از بین می‌روند، بنابراین لازم است آنها برای مدتی در مخزن ضایعات نگهداری شده تا خطراتشان به طور کامل محو شود.

سایت هسته‌ای هنفورد که اکنون محل نگهداری ضایعات هسته‌ای این کشور است

در حال حاضر سایت هنفورد، آلوده‌ترین و خطرناکترین سایت هسته‌ای آمریکا است که چنین ضایعاتی در آن نگه‌داری می‌شوند ـ گفته می‌شود حدود دو سوم کل ضایعات هسته‌ای آمریکا در این سایت نگه‌داری می‌شوند.

سایت هنفورد

سایت هنفورد در سال 1943 میلادی به عنوان بخشی از پروژه منهتن در شهر «هنفورد» در جنوب واشنگتن تأسیس شد. این سایت مقر یکی از رآکتورهای هسته‌ای آمریکا، موسوم به «رآکتور بی» برای تولید پلوتونیوم برای بمب هسته‌ای بود.

در سایت هنفورد، ضایعات هسته‌ای در مخازنی عظیم نگهداری می‌شوند.

«رآکتور هسته‌ای بی» اولین رآکتور تمام‌عیار برای تولید پلوتونیوم در دنیا بود و پلوتونیومی که در این سایت تولید شد در بمب مرد چاق که بر فراز ناکازاکی منفجر شد، مورد استفاده قرار گرفت.

ناکازاکی، بعد از انفجار بمب «مرد چاق »بر فراز آن؛ ماده پلوتونیوم موجود در این بمب که آمریکا با انفجار آن بر فراز شهر ناکازاکی دهها هزار نفر را به کشتن داد، در سایت هنفورد ساخته شده بود

در خلال جنگ سرد، این سایت به 9 رآکتور هسته‌ای و 5 مجموعه بزرگ برای فراوری پلوتونیوم مجهز شده بود که برای 60 هزار سلاح هسته‌ای موجود در زرادخانه هسته‌ای آمریکا، پلوتونیوم تولید می‌کرد.

سایت هنفورد در دوران جنگ سرد به سرعت توسعه داده می‌شد امّا با آنکه دانشمندان این مرکز دستاوردهای زیادی در زمینه تکنولوژی‌های هسته‌ای به دست آوردند، روشهای دفع ضایعات هسته‌ای در این سایت مناسب نبودند و بسیاری از اسناد دولتی از آن زمان نشان داده‌اند فعالیت‌های این سایت باعث آزادسازی مقادیر زیادی مواد رادیواکتیو به هوا و رودخانه کلمبیا شد.

در این عکس، چند مخزن برای ضایعات دارای تشعشعات سطح بالا در سایت هسته‌ای «هنفود» دیده می‌شود؛ این عکس که در سال 1943 گرفته شده است مجموعه مورد نظر را در حالی که هنوز نیمه کاره است نشان می‌دهد؛ این مخازن بعد از اینکه ساخت آنها به اتمام رسید، زیر زمین دفن شدند (به عکس‌های بالا نگاه کنید). برای به دست آوردن مقیاسی برای بزرگی این مخازن، به مخازن سمت راست و کارگرانی که روی آنها کار می‌کنند، توجه کنید. این مخازن که تنها اقدامی موقتی برای مقابله با ضایعات هسته‌ای بودند، تنها چند سال پس از این که ساختشان به اتمام رسید، شروع به نشت کردند.

این عکس، ساخت مخازن نگهداری ضایعات رادیواکتیو در سایت هنفورد را نشان می‌دهد. بین سالهای 1943 تا 1985 صد و هفتاد و هفت مخزن در این سایت ساخته شده بودند.

ضایعات هسته‌ای این سایت، سلامت ساکنان مناطق اطراف و اکوسیستم‌ها را با تهدیدات جدی روبرو کرده‌اند.

امروز هفت دهه پس از آنکه دانشمندان در خلال جنگ جهانی دوم پا به این سایت هسته‌ای گذاشتند تا برای اولین بمب اتمی پلوتونیوم تولید کنند، سایت هنفورد هنوز تهدید کننده سلامت بشر و جان انسانهاست.

دو سال گذشته، ضایعات رادیواکتیو ذخیره شده در مخازنی عظیم در این سایت، باعث نشت مقادیر زیادی اورانیوم به خاکها و سنگهای اطراف شد.

نشت ضایعات اتمی از مخزن دو جداره 101-SY در سایت «هنفورد» موجبات نگرانی فعالان محیط زیست و دانشمندان را فراهم آورده است. دانشمندان می‌گویند در صورتی که در این منطقه زلزله‌ای به وقوع بپیوندد، ممکن است سفره های آب زیرزمینی به مناطق ذخیره ضایعات هسته‌ای برسند؛ برخورد آب احتمالا باعث شکسته شدن این مخازن شده و نشت پلوتونیم به آبهای زیرزمینی و اتمسفر را به همراه خواهد داشت.

کارگرانی که در این سایت به امر پاکسازی آن اشتغال داشتند، منطقه‌ای از خاک را در آن کشف کردند که میزان مواد آلاینده موجود در آن، طبق اعلام وزرات انرژی آمریکا،  ده برابر کشنده‌تر از حد مجاز بود.

دولت آمریکا درحال حاضر دست به کار شده است تا با به کارگیری یک طرح عملیاتی اثرات زیان‌بار 56 میلیون گالن ضایعات به جا مانده از نیم قرن تولید جنگ‌افزارهای هسته‌ای را خنثی کند. گل و لای رادیواکتیو این ضایعات چنان خطرناک هستند که نشت آن می‌تواند تمامی منابع آبی که میلیون‌ها نفر از آن در آمریکا استفاده می‌کنند را آلوده کند.

و نکته هشدار دهنده این است که عملیات پاکسازی این سایت، چنانکه روزنامه آمریکایی «یو.اس.ای تودی» درتاریخ 18 فوریه 2012 گزارش می‌دهد، تا کنون موفقیت‌آمیز نبوده اند.

در حا ل حاضر دانشمندان به جای اینکه درباره زمان پاکسازی منطقه مورد نظر از آلاینده‌ها صحبت کنند در حال بررسی این هستند که آلاینده‌ها چه زمانی به رودخانه کلمبیا نشت می‌کنند.

عده زیادی از مهندسان بلندپایه‌ای که در این سایت مشغول عملیات پاکسازی هستند در مصاحبه با این روزنامه آمریکایی ابراز نگرانی کرده‌اند که در این سایت خطر وقوع انفجار هیدروژنی یا بروز واکنش‌های هسته‌ای ناخواسته وجود دارد. وقوع هر کدام از این دو فاجعه، می‌تواند باعث پراکنش مواد رادیواکتیو به محیط اطراف شود.

مارک فرنچ، از جمله کارشناسان پاکسازی این سایت، معتقد است بزرگترین خطری که در این سایت وجود دارد این است که اگر منابع آبهای زیرزمینی بر اثر نشت ضایعات سایت هنفورد آلوده شوند، نشانه‌ای برای اطلاع از آلوده شدن آبها و در نتیجه جلوگیری از مرگ هزاران نفر وجود ندارد.

وی همچنین می‌گوید یکی دیگر از مشکلات پاکسازی این است که این سایت هسته‌ای از لحاظ میزان مواد رادیواکتیو موجود در آن در دنیا نمونه ندارد، بنابراین، هیچ اطلاعات تاریخی درباره آن در دست نیست و بنابراین هر لحظه ممکن است اتفاق غیرمنتظره خطرناکی به وقوع بپیوندد.