هیئت دولت

معمولاً در سال­‌هایی که انتخابات برگزار می­‌شود، مهم­ترین رویداد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی آن سال نیز رقم می­‌خورد؛ به­ ویژه سال­‌هایی که با انتخاب رئیس‌جمهوری جدید، دولت جدید آغاز به کار می­‌کند.

به گزارش مشرق، به طور معمول در سال­‌هایی که انتخابات در کشور برگزار می­‌شود، جدا از نتیجه گزینش مردم، مهم­ترین رویداد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی آن سال نیز رقم می­‌خورد؛ به­ ویژه سال­‌هایی که با انتخاب رئیس‌جمهوری جدید، دولت جدید به عنوان بزرگ­ترین کارفرمای اقتصادی آغاز به کار می­‌کند.

۱. آخرین سال قرن گذشته از این قانون مستثنی نبود و از منظری، می­‌توان روی کارآمدن دولت سیزدهم را مهم­ترین رویداد سال ۱۴۰۰ ارزیابی کرد؛ از منظر اجتماعی احتمالا بزرگ­ترین تحول را می­‌توان در بسط گسترده واکسیناسیون دانست که با شتابی بزرگ، کمبود و کم­‌کاری گذشته را جبران کرد و به­ طور نسبی سبب کنترل میزان مرگ و بستری در موج بعدی همه­‌گیری کرونا شد.

از منظر فرهنگی، اقتصادی و سیاست خارجی نیز، خون‌تازه­‌ای در رگ­‌های اجرایی کشور جریان گرفت و برخی روندهای نادرست یا برزمین­‌مانده قبلی، اصلاح یا با قدرت بیشتری پیگیری شد.

شاید مهم­ترین اتفاق سال گذشته را در نوع تعامل و عملکرد رئیس دولت سیزدهم به­ ویژه در مقولاتی دانست که شاهد اقتدار قانونی، قاطعیت، پیگیری و انسجام­‌بخشی دستگاه­‌های مختلف نظام بودیم.

۲. در ۲۴ سال گذشته سه رئیس‌جمهوری و ۶ دولت برسر کاربودند که با وجود همه خدمات، یادگارها و تحولات ارزشمندی که آفریدند، نوعی بینش خاص را ترویج دادند که در رفتار رئیسان دولت­‌ها نمود داشت؛ در زمان هرسه رئیس دولت قبلی، مواقعی پیش می­‌آمد که خود یا طرفداران­شان از کمبود اختیارات رئیس‌جمهوری در مقایسه با وظایف این مقام گلایه­‌مند بودند و خواسته یا ناخواسته، از این شبهه به عنوان محملی برای توجیه کم­‌کاری دولت خود استفاده می­‌کردند.

با این حال مهم­ترین ویژگی رئیس دولت سیزدهم، در نوع منش و روشی بود که در نهایت به بازگرداندن اقتدار قانونی دومین مقام رسمی کشور انجامید و به­ دنبال آن، نوع جدیدی از انسجام و هم­‌افزایی نهادهای قانونی کشور پدیدار شد. با ذکر چند نمونه، به بررسی و تحلیل بیشتر علل و عوامل این پدیده می‌پردازیم:

مهم­ترین ویژگی رئیس دولت سیزدهم، در نوع منش و روشی بود که در نهایت به بازگرداندن اقتدار قانونی دومین مقام رسمی کشور انجامید و به­ دنبال آن، نوع جدیدی از انسجام و هم­‌افزایی نهادهای قانونی کشور پدیدار شد. الف - همه به­ یاد داریم که ابراهیم رئیسی در روزهایی که هنوز دولتش معرفی و شکل قانونی نگرفته بود، ماجرای واردات (و تامین داخلی) واکسن مورد نیاز مردم را شخصا پیگیری کرد و در فرآیندی نزدیک به چهار ماه، گام بزرگی در آمار تزریق واکسن (در هر ۳ دُز) برداشته شد.  

ب - نمونه دیگر، در ورود قاطعانه رئیس جمهوری به ماجرای نقض حریم سواحل کشور بود که با وجود سال­‌ها تکلیف قانونی، بخش مهمی از سواحل کشور در تصرف دستگاه­‌های مختلف حاکمیتی بود اما در کمال شگفتی، پیگیری مجدانه دولت سبب شد پیش از پایان مهلت مقرر یک ماهه، بخش زیادی از سواحل کشور آزاد شود.

این امثال و موارد را می­‌توان در نمونه­‌های موفق دیگر همچون طرح لازم، حیاتی و هوشمندانه افزایش ورودی دانشجویان به رشته­‌های پزشکی، تکمیل سامانه جامع تجارت، ماجرای انبارهای سازمان اموال تملیکی و شاید ار همه مهم­تر پیگیری قاطعانه اجرای قانون تسهیل اعطای مجوزها و بهبود محیط کسب‌وکار بود.

به این فهرست می­‌توان موارد دیگری هم افزود که نشان­‌دهنده یک تفاوت بنیادی در رویکرد دولت جدید و شخص رئیس‌جمهوری بود.

۳. برای این ادعا که رئیسی، اقتدار قانونی ریاست جمهوری را احیا کرده است، شاید برخی طرفداران دولت­‌های قبلی، سلیقه‌های سیاسی و جناحی رئیسان‌جمهور پیشین را بهانه‌ای برای توجیه برخی انفعال­‌ها قرا می­‌دهند؛ به­ بیان روشن‌تر ممکن است اینگونه استدلال شود که چون  رئیسی به لحاظ مشی سیاسی به دیگر ارکان نظام نزدیک بوده، توانسته برخی قوانین بر زمین مانده را اجرا و قاطعیت مورد نیاز رئیس‌جمهوری را احیا کند؛ این «عامل» اگرچه نفی نمی‌شود اما در نگاهی منصفانه، می­‌توان گفت حداقل تنها عامل یا علت نیست زیرا در ۲۴ سال گذشته مواردی وجود داشته که هر سه رئیس‌جمهوری پیشین، با پیگیری و رایزنی موثر خود، برخی طرح­‌ها یا تصمیم‌های مهم را عملیاتی و اجرایی کردند؛ از آن جمله است پیگیری و احیای ظرفیت شوراهای اسلامی (در دولت هفتم و هشتم)؛ پیگیری و اجرای قانون هدفمندی یارانه­‌ها (در دولت نهم و دهم) و پیگیری و اجرای توافقات برجامی (در دولت یازدهم).

این سه نمونه نشان می­‌دهد (اگرچه شاید نه در همه موارد) چنانچه رئیس‌جمهوری به عنوان مسئول اصلی صحنه اجرایی کشور بر موضوعی متمرکز و مُصر باشد و بتواند هم­‌افزایی و اقناع دیگر نهادها و دستگاه­‌های نظام را جلب کند، می­‌تواند بسیاری از مشکلات برزمین مانده را حل یا در جهت کاهش آن­ها گام بردارد، بدون اینکه نیازی به بهانه­‌سازی یا توجیه­‌تراشی­‌های معمول باشد.

فرض کنیم دولت­‌های پیشین (متناسب با موضوع مطرح در زمان خود) با قاطعیت و جدیت، مصوبه آزادسازی سواحل را پیگیری یا تکمیل سامانه جامع تجارت را دنبال می­‌کردند یا تسهیل اعطای مجوزهای کسب‌وکار را در دستور کار قرار می­‌دادند یا ...، در آن صورت آیا از نظر قانون (از نظر اختیارات قانونی) مشکلی در اجرا پیش می­‌آمد و یا به اصطلاح در مسیر پیگیری، با سدی به­ نام اختیارات رئیس‌جمهوری مواجه می­‌شدند؟ به طور حتم خیر.

۴. در تبیین چرایی رفتار و عملکرد دولت در ۷ ماه گذشته، البته از نقش مهم همکاران رئیس‌جمهوری و دغدغه­‌های شخصی رئیس دولت نباید غافل شد؛ اما عامل دیگری که در آشکارسازی کارآمدی و اقتدار رئیس جمهوری و نیز همراهی دیگر دستگاه­‌ها موثر بوده «استفاده از ظرفیت قانونی «شوراهای عالی» در کشور» بوده است که می­‌توان نمونه آن را در افزایش ظرفیت رشته پزشکی یا جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مشاهده کرد.
به این شیوه که در ۷ ماه گذشته، رئیس‌جمهوری، کارآمدی و توان بالقوه شوراهای عالی کشور را در دستور کار قرار داده و از آنجا که بسیاری از این شوراها، ترکیبی فرادولتی دارند، توانسته ضمن همراهی دیگر نهادها و قوا، توان مغفول­‌مانده این نهادهای فراقوه­‌ای را به­ کار گیرد. در مواردی حتی جلسه‌های برخی از شوراهای عالی را بعد از سال­‌ها تعطیلی به­ جریان اندخته است؛ از جمله شورای عالی جوانان (پس از ۹ سال) شورای عالی آب (پس از ۸ سال)، شورای عالی آموزش و پرورش (پس از ۱۰ سال) و ...

اگر رئیس‌جمهوری به عنوان مسئول اصلی صحنه اجرایی کشور بر موضوعی متمرکز و مُصر باشد و بتواند هم­‌افزایی و اقناع دیگر نهادها و دستگاه­‌های نظام را جلب کند، می­‌تواند بسیاری از مشکلات برزمین مانده را حل یا در جهت کاهش آن­ها گام بردارد، بدون اینکه نیازی به بهانه­‌سازی یا توجیه‌تراشی­‌های معمول باشد. ۵. به این ترتیب نیم‌سال نخست استقرار دولت سیزدهم نشان می­‌دهد چنانچه دولت به­ عنوان اصلی­‌ترین نهاد اداره­‌کننده کشور، کانون توجه خود را به مساله­‌ای مهم و ملی معطوف کند و در تعامل با دیگر نهادها و قوا، حل معضلی فراگیر را هدف­ گیرد، به­ احتمال بسیار خواهد توانست در مدتی معقول، به حل‌وفصل آن بپردازد؛ بدون آنکه به برخی حرف و حدیث­‌های تکراری نیاز باشد.

این نوشتار، پیش و بیش از آنکه به قصد انتقاد از دولت­‌های گذشته نوشته و یا قصد تقلیل­‌گرایی مشکلات را داشته باشد، با هدف برجسته­‌سازی رویکردی به نگارش درآمده که دولت و رئیس آن، در ۷ ماه گذشته آغاز کرده و امید است این روند در نخستین سال قرن ادامه یابد تا بخشی از مشکلات متعدد کشور علاج شود.

منبع: ایرنا

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 9
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 1
  • IR ۱۹:۳۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    1 0
    بزرگترین بی توجهی وقصور وتکریم نسبت به بازنشستگان کشوری(که مزایای دیگری ندارند) 1-عدم پزداخت حکم حقوقی سال 1400 سال گذشته 2- عدم پرداخت حکم حقوقی سال 1400 3- عدم همترازی حقوق 90 درصد متاسفانه مسئولین اطلاع رسانی نمی کنند عذر حواهی نمی کنند وعملکزد شان مورد تایید بازنشستگان نمی باشد و همش می فرمایند ما تقضیر نداریم ما 30 سال کسورات بازنشستگی دادیم نباید قربانی سوء مدیریت ها باشیم.
  • Nm IR ۲۱:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    14 0
    ما به اقای رییسی امید داریم اما به دور وبری هایش هرگز تا کنون هم کاری دیده نشده است خدا به اقای رییسی کمک کند
    • IR ۲۱:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      1 13
      کاری دیده نشد؟
    • IR ۱۲:۱۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      1 0
      خوبی که که از حد بگذرد نادان خیال بد کند . وقتی این دولت خیلی زیادی حیا می کند و خرابکاری های دولت قبل و خزانه خالی را مطرح نمی کند آنگاه بانیان وضع موجود زبانشان دراز می شود. ولی شنونده هم باید تحلیل درستی از وضع موجود داشته باشد تا سیاست بازان دوباره او را به به ناکحا آباد نکشانند
    • IR ۱۳:۵۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      1 0
      خدا شفا بدهد تا ببینی
  • شکرالله IR ۰۷:۱۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    0 1
    درود خداقوت
  • IR ۱۲:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    0 0
    خوبی که که از حد بگذرد نادان خیال بد کند . وقتی این دولت خیلی زیادی حیا می کند و خرابکاری های دولت قبل و خزانه خالی را مطرح نمی کند آنگاه بانیان وضع موجود زبانشان دراز می شود. ولی شنونده هم باید تحلیل درستی از وضع موجود داشته باشد تا سیاست بازان دوباره او را به به ناکحا آباد نکشانند
  • IR ۱۲:۴۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    1 0
    قیمت دلار و کالاها و خدمات باید کاهش پیدا کند و پول نفت مردم به مردم داده شود
    • IR ۱۵:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      0 0
      اول بدهی ها پرداخت شود تا تورم کم تر شود زرنگ

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس