گروه فرهنگی مشرق- "مشروع بودن تشكيل " تراست " و تشكيل " كارتل " و در نتيجه‏ استثمار توليد كننده و مصرف كننده . از نظر اسلام تشكيل " تراست "قطعا ممنوع است و تشكيل " كارتل " چون به منظور تضييق مضاربه و بازار سياه از لحاظ فروشنده است ممنوع است ."
سال های ابتدایی انقلاب اسلامی ایران، پس از شهادت استاد مطهری دیدگاه های اقتصادی ایشان در کتابی توسط یکی از شاگردان در قم منتشر شد. این کتاب به دلایلی بلافاصله پس از انتشار جمع آوری و معدوم گردید اما سالها بعد و در قالب مجموعه آثار این نظریات اقتصادی در کتاب "نظری به نظام اقتصادی اسلام" به چاپ رسید. تاریخ چاپ اول این کتاب به سال 1368 باز می گردد.
استاد مطهری در بخش"مشخصات سرمایه داری" همان طور که آورده شد اشاراتی به کارتل ها و تراست ها در اقتصاد سرمایه داری می کند و آنها را پدیده های نا مشروع در اقتصاد جامعه اسلامی معرفی می نماید. کارتل ها و تراست ها در نظام های سرمایه سالار همان گونه که مرحوم مطهری نیز در همین بخش از کتاب به آن اشاره می کند با ایجاد انحصار در بازار جریان عرضه را به دست گرفته و قیمت گذاری بر کالاها را بر اساس سود بیشتر خود تنظیم می کنند و از همین جهت است که اسلام به دلیل حرمت احتکار و قیمت گذاری غیر واقعی بر کالا ها – که احتمالا مرحوم مطهری نیز بر همین اساس حکم بر ممنوعیت کارتل ها و تراست ها داده اند- تراست ها را نامشروع می داند.
اما جالب تر اینجاست که در مهد سرمایه داری نیز تراست ها با ممنوعیت روبرو هستند. شاید یکی از نمونه ها مشهور تراست ها و کارتل ها در دنیای سرمایه داری شرکت نفتی " استاندارد اویل " آمریکا بود که بنیانگذار آن یعنی جان دی راکفلر از طریق اداره ی تصفیه خانه های اوهایو و بوسیله شرکت معظم تحت رهبری خود انحصار محصولات نفتی را در آمریکای اواخر قرن نوزدهم به دست گرفت. در همین دوره است که کنگره آمریکا در سال 1896 م قانونی را به تصویب می رساند که بر اساس آن فعالیت تراست ها و ایجاد انحصار در بازارهای آمریکا ممنوع می شود.
ارائه دهندگان این طرح نه تنها خود را مخالف سرمایه داری نمی دانستند که این عمل را پاسداشت حریم بازار آزاد معرفی می کردند. این قانون سرانجام با عنوان "قانون ضد تراست شرمن" در آمریکا به تصویب رسید و اگر چه نتوانست ریشه انحصار را در بازار آزاد بخشکاند و زمینه ای برای ظهور شرکت های چند ملیتی گردید- قانون ضد تراست، انحصار را توسط شرکت های آمریکایی ممنوع کرده بود- اما خود تبدیل به ادبیاتی انتقادی برای مبارزه با انحصار غول های بزرگ اقتصادی در جهان شد.
بر همین اساس وجود تراست ها و کارتل های اقتصادی در جهان نه تنها توسط اندیشه های اقتصادی چپ و سوسیالیستی مورد حمله قرار می گرفت که توسط طرفداران بازار آزاد نیز مورد انتقاد قرار گرفته است.
اگر دیدگاه های مرحوم استاد مطهری را آنچنان که بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی تایید می کردند مبنای تئوریک انقلاب اسلامی بدانیم؛ انقلاب اسلامی نیز به تراست ها و کارتل ها روی خوش که نشان نمی دهد هیچ کمر به حذف آنها می بندد. اما در عمل چه اتفاقی افتاده است؟
تنها بعد از ابلاغ سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی و آنچنان که در خبرهای منتشره می توان به آن دست پیدا کرد؛ محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره ای به نبود چنین قانون جامعی در کشور می کند و بعد از سال 1385 تقریبا نمی شود سابقه ای برای این بحث پیدا کرد. رضایی در این باره می گوید:" بايد پيش بيني شكل گيري قانون جاري ضد انحصار صورت گيرد تا انحصارات بخش دولتي و خصوصي تعريف شود و با وضع قوانين از ايجاد آنها جلوگيري شود."
مساله ی انحصارها در اقتصاد ایران آن قدر مشهود است که کمتر مورد توجه قرار گرفته اما در صورتی که پای سخن تولید کنندگان و حتی وارد کنندگان بنشینید داستان های تلخ و پر طول و درازی از این ماجرا برای تعریف دارند با این همه چه کسانی مانع از تصویب چنین قانونی در ایران شده اند؟ قانونی که نه تنها نبودش نشانه بیماری اقتصاد است که بسیاری از کسب و کار ها و درآمد ها را از نظر شرعیت زیر سوال می برد. تنها در همین حد اشاره کافی است که وقتی درآمد حاصل از انحصار و فعالیت تراست ها و کارتل ها دارای شبهه شرعی باشد و زمانی که این تراست ها از نوع تراست های دولتی باشند این درآمدهای نه چندان مشروع وارد بودجه عمومی کشور خواهند شد و در بلند مدت آلودگی چنین درآمدهایی سراسر جامعه اسلامی را در برخواهد گرفت و این ها همه صدایی از فاجعه است.