به گزارش مشرق به نقل از مهر، نشست بررسی و تشریح برنامه‌های نخستین کنگره علوم انسانی اسلامی و ضرورت علوم انسانی اسلامی با حضور حجت الاسلام رضا غلامی رئیس شورای سیاست گذاری این کنگره و دکتر عطاء الله رفیعی آتانی دبیر علمی این کنگره و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی در خبرگزاری مهر برگزار شد.

حجت الاسلام رضا غلامی رئیس شورای سیاست گذاری "نخستین کنگره علوم انسانی اسلامی"  درباره کاربردهای ترویجی این کنگره گفت: برگزاری این نوع گنگره‎ها اگر چه کاربرد علمی دارد ولی نفس برگزاری آن نوعی کمک به روشنگری و ایجاد انگیزه دردانشجویان و اساتید در این زمینه است. مسأله مهمتر این است که بتوانیم در آینده درحوزه‏هایی که پیشرفت داشته‏ایم ر آن زمینه دردانشگاه‎ها  کرسی رسمی تدارک ببینیم. برای مثال اقتصاد اسلامی چند سالی است که اجازه کرسی رسمی دردانشگاهها یافته است . باید در عرصه‎هایی که قدرت علمی‏امان محرز است و با یک انباشت علمی روبرو هستیم و بضاعت علمی مناسبی داریم مجال علمی مناسب برای راه اندازی کرسی‎های جدید در دانشگاه‎ها بدهیم تا آنها بتوانند خودشان را ارائه کنند.

غلامی افزود: تأسیس این کرسی‎ها باعث می‏شود دانشجویان و اساتید با یک نو بودن و دانشی که می‎تواند رقیب جدی برای علوم انسانی غربی آشنا شده و انس بگیرند. اگر با شعار صرف بخواهیم این قضیه را دنبال کنیم تأثیر عمیقی نخواهد گذاشت. باید نیاز به تأسیس کرسیهای جدید بر اساس علوم انسانی اسلامی احساس بشود.

رئیس شورای سیاست گذاری "نخستین کنگره علوم انسانی اسلامی" درمورد اهمیت مقوله تربیت اسلامی در کنار اسلامی سازی علوم انسانی هم گفت: صحبت از شکل گیری علوم انسانی اسلامی زمانی مطرح می‎شود که در یک جامعه اسلامی که مردم آن را به اتفاق مسلمانان تشکیل می‎دهند و نظام اسلامی به خواست مردم مستقر شده  بایستی مباحث علوم انسانی آن بر اساس اسلام موضعیت داشته باشد. اگر قرار باشد احکام و ارزشهای اسلامی به معنای دقیق کلمه در کشور جاری و ساری باشد باید علومی در حوزه انسانی و اجتماعی برآن حاکم بشود که قادر به انجام چنین چیزی باشد.

جوانان آینده ساز و اداره‎گر کشور علاقه بسیاری به تحول در علوم انسانی دارند

غلامی تصریح کرد: علیرغم تهاجم گسترده فرهنگی غرب که در سالهای گذشته تجربه کردیم و بیش از همه نسلهای جدید تحت تأثیر این تهاجمات و فشارها بوده‏اند، اگر نگوییم نسلهای جدید و تازه از لحاظ ایمان و تعهد نسبت به نسلهای قبلی ، قویتر و جلوتر نیستند ضعیفتر و عقب‏تر هم نیستند. اینرا قبول ندارم که نسلهای آینده تحت تأثیر فرهنگ غربی به جایی برسند که طالب علوم انسانی اسلامی نخواهند بود. جوانان آینده ساز و اداره‎گر کشور علاقه بسیاری به مقوله تحول در علوم انسانی دارند و با علاقه و دلبستگی به دنبال آشنایی با احکام و ارزشهای دینی می‎روند.

وی افزود: باید زمینه‏ای فراهم بشود تا این جوانان طعم واقعی تحقق نظام اسلامی در کشور را بچشند. در بسیاری از زمینه‏ها نتوانستیم این طعم را بچشیم و بچشانیم. درجاهایی که این طعم را چشیدیم و چشاندیم حقیقتا طعم شیرینی داشت. درهر مرحله‏ای که مجال پیاده کردن بُعد اسلامی نظام را داشتیم در آن عرصه توفیق همراهمان شد. جاهایی که التقاط و انفعال یا میدانی برای تعالیم مترقی اسلام نیافتیم ناکامی و شکست همراهمان شد.

رئیس شورای سیاست گذاری "نخستین کنگره علوم انسانی اسلامی" اذعان کرد: از آنجا که اسلامیزه کردن علوم انسانی سکولار تصویر واقعی از اسلام را در اذهان تداعی نمی‎کند با این کار مخالفیم. این عمل، یعنی علوم انسانی را به ظاهر اسلامی کردن در حالیکه دردرون اسلامی نمی‏شود. اسلامیزه کردن این علوم توقعی را ایجاد می‎کند که امکان برآورده ساختن این توقع در واقعیت وجود ندارد و پایه و اساس این کار اشتباه است. لذا ما به نوسازی علوم انسانی معتقدیم، زیر بنای علوم انسانی باید اسلامی باشد روبنا هم متناسب با همان زیربنا به وجود می‏آید. منتها در رویکرد میانه، سهم قابل توجهی به دانشهای بشری قائل شده‎ایم که نمی‎شود از آن چشم پوشی کرد.

غلامی درباره اینکه علوم انسانی اسلامی در چشم انداز 20 ساله چه کمیت‏هایی برای نسل‎های بعدی فراهم می‎کند هم گفت: شکل‎گیری علوم انسانی یک حلقه‎ای از مجموعه حلقه هایی است که ما نیاز داریم به قله‏ای که درخور ماست برسیم. شکل‎گیری علوم انسانی اسلامی تنها حلقه نیست یکی از مجموعه حلقه‌هاست. اگرتولید دانش به خوبی داشته باشیم  ولی از آن به خوبی استفاده نشود، اتفاقی نمی‏افتد باید عناصر متعدد را در کنار هم بچینیم مثل قطعات یک پازل تا نهایتاً بتوانیم به آن قله‏ای که به آن اعتقاد و ایمان داریم برسیم. علوم انسانی اسلامی ما را در رسیدن به این قله یاری می‏رساند.

 رئیس شورای سیاست گذاری "نخستین کنگره علوم انسانی اسلامی" ادامه داد: ما نیاید اینطور فکر کنیم که اگر علوم انسانی اسلامی را در دانشگاه‎ها شکل دادیم دیگر هیچ مشکلی نداریم و همه چیز بر وفق مراد است بلکه باید همه چیز به میدان بیایند تا بتوانیم به آن قله مطلوب برسیم.

غلامی درباره اینکه آیا برای تمدن سازی اسلامی نیاز به گفتمان‌سازی اسلامی نداریم هم گفت: جهان اسلام بویژه پس از بیداری‏های اخیر بیش از هر زمان دیگر به علوم انسانی اسلامی احساس نیاز می‎کند. صرف نظر از اینکه انقلاب ایران نقش برجسته‏ای در جهت راهبرد جهان اسلام برعهده گرفته متفکران مسلمان غیر ایرانی خیلی قبل‏تر از ما احساس نیاز به علوم انسانی اسلامی کردند زیرا ملتی که خواهان برقراری احکام و شریعت اسلامی به طوررسمی در کشورش است  نیازمند علوم انسانی و اجتماعی‏ای است که برای این کار مدل سازی و تئوری سازی کند.

علوم انسانی اسلامی می‎تواند جهان اسلام را برای شکل‎‏گیری تمدن جدید اسلامی یاری رساند

وی افزود: گلوبالیزیشن وجهانی شدن به معنای غربی‏اش امروز شکست خورده و نظریه‎پردازانی مانند فوکویاما و هانتینگتن از جهانی شدن‏های گوناگون صحبت می‎کنند. در این جهانی شدن‏ها تحقق جهان اسلام هم روی خواهد داد هرچند که معارضانی با اسلام در جهان وجود دارند که خواهان حذف اسلام در عرصه بین الملل هستند. جهان اسلام این قدرت را دارد که به جای محرکه اقتصادی محرکه فرهنگی را در جهانی شدن به منصه ظهور بگذارد. لذا ما هرچه که جلوتر می‎رویم به علوم انسانی اسلامی بیشتر احساس نیاز می‎کنیم. این علوم می‎تواند جهان اسلام را برای شکل‎‏گیری تمدن جدید اسلامی یاری رساند. باید علوم انسانی اسلامی با حاکمیت جمهوری اسلامی فرصت عرض اندام در صحنه جهانی پیدا کند. بایستی نظریه‏های اسلامی به آزمون گذاشته شوند تا کارایی خود را اثبات کنند.

رئیس شورای سیاست گذاری "نخستین کنگره علوم انسانی اسلامی"ادامه داد: ما نمی‎خواهیم علوم انسانی اسلامی کسب کرده را به معنای متعارف به جهان صادر کنیم بلکه می‎خواهیم فضای تعامل و هم‏فکری و هم‎افزایی میان اندیشمندان جهان اسلام مهیا شود. برگزاری این کنگره هم به همین مقصود است. اکثریت اساتید داخلی و خارجی با طرح تحول در علوم انسانی غربی موافق هستند هرچند که ممکن است در شیوه آن اختلاف داشته باشند.  ولی همه دراینکه علوم انسانی رایج غربی را مجاز نمی‏دانند اتفاق نظر دارند. بعضی‏ها می‎خواهند افراد را از این تحول بترسانند درحالی که این کار یک کار علمی و کاملا آکادمیک است.

غلامی تصریح کرد: ما در طرح این تحول به بحث‏های سیاسی و جناحی ورود نمی‏کنیم و موافق هیاهو و جنجالهای تبلیغاتی سیاسی در محیط های علمی نیستیم. اولویت اول ما در این زمینه تولید اندیشه است.

"نخستین کنگره جهانی علوم انسانی اسلامی" در قالب سه نشست برگزار می شود که نشست اصلی در روز 31 اردیبهشت و نشست معارفه علمی با شرکت میهمانان خارجی و صاحبنظران برجسته کشور در روز 30 اردیبهشت در مرکز همایشهای بین المللی صدا و سیما برگزار می شود و نشست تخصصی دیگری به زبان انگلیسی در 2 خرداد در مؤسسه پژوهشی امام خمینی(ره) قم برگزار می شود.