به گزارش مشرق، از دیرباز روشنایی و حضور انسان‌ها در اماکن مختلف به عنوان یکی از عوامل امنیت زا شناخته شده‌ است، به عبارتی هر جا نور و روشنایی باشد، سهمی از امنیت برده است و اگر آن مکان پذیرای حضور انسان‌ها هم شود، بیشتر به امنیت آن اضافه می‌شود.

به طور غریزی هم بسیاری از افراد در مکان‌های تاریک و خلوت احساس ترس و ناامنی می‌کنند و به موازات آن در مکان‌های روشن و یا شلوغ حس امنیت پیدا می‌کنند.

تجربه تاریخی هم نشان داده همواره راهزنان و بزهکاران برای تجاوز به دیگران مکان‌های تاریک و خلوت را انتخاب می‌کنند، از همین روست که حذف پهنه‌های مسکونی از شهرها به عنوان یکی از عوامل امنیت زدایی از آن‌ها به شمار می‌رود و مدیران شهری در سراسر دنیا برای کاهش فشار کاری نیروهای انتظامی و پلیس تلاش می‌کنند در مکان‌های خلوت با ایجاد شرایطی که موجب روشنایی و حضور پرشمار افراد شود، امنیت را بدون بهره گیری از نیروی انسانی تأمین کنند؛ لذا هرگاه اقداماتی صورت گیرد که موجب گسترش تاریکی در شهر و خالی شدن اماکن مختلف از حضور انسان‌ها شود، در اصل بستری برای جولان انواع جرم و بزهکاری ایجاد شده است.

شهر تهران با برخورداری از اماکن فروش متعددی که معمولا تا ساعت ۲۳ یا ۲۴ شب فعالیت می‌کنند به محض تعطیل شدن به یک باره از تحرک و پویایی می‌ایستد و چنان سکون و سکوتی بر آن حاکم می‌شود که در برخی از نقاط آن مانند بازار تهران و یا خیابان جمهوری و خیابان ولیعصر(عج) پیاده راه رفتن در آن همراه با ترس می‌شود.

این وضعیت که شب مردگی نامیده می‌شود، بارها موجب انتقاد کارشناسان حوزه اجتماعی شده و مسئولان مربوطه خواسته‌اند که با جلوگیری از تغییر کاربری‌ها مانع رشد شب مردگی و ایجاد ناامنی شوند.

لزوم چاره اندیشی برای تبعات ناشی از خاموشی زود رس

اما این روزها مسئولان ستاد کرونا تصمیمی گرفته‌اند که در ظاهر به منظور جلوگیری از شیوع کروناست، اما نه تنها تأثیری در جلوگیری از شیوع کرونا ندارد، بلکه تبعات اجتماعی منفی نظیر کوچ بزهکاری‌های مختلف از ساعات میانی شب به ساعات اولیه شب را داشته است.

اینکه ستاد ملی کرونا به هر دلیلی تشخیص داده برای کنترل کرونا باید ساعت کاری اصناف کاهش یابد، به دلیل تشخیص کارشناسان حوزه بهداشت و تبدیل شدن به قانون، قابل احترام است، اما برای تبعات منفی آن نظیر آنچه که ذکر شد هم باید چاره‌ای اندیشید و برای خیابان‌های خالی و تاریک فکری کرد، زیرا این فقط اصناف هستند که تعطیل شده‌اند و بسیاری از افراد و به ویژه بانوان که در شرکت‌ها و ادارات خصوصی کار می‌کنند، در آن ساعت تازه عزم منزل می‌کنند و اگر خلوتی و تاریکی خیابان‌ها می‌تواند برای آن‌ها موجب ترس و یا حتی خطر شود.

برخی از خیابان‌ها یا محلات شهر تهران اساسا با نام بزهکاری‌هایی که در آن رواج دارند، شناخته شده‌اند. کافی است حدود ساعت ۱۱ شب گذرتان به یکی از این محلات بیفتد تا ببینید، هنگام شب دریچه‌ای رو به دنیایی دیگر در این محلات گشوده می‌شود که مملو از بوی فساد و تعفن است، مثلا میدان شوش یا دروازه غار بیشتر به پاتوق معتادان و فروشندگان مواد مخدر شناخته شده است یا خیابانی در شمال شهر که روزها بورس فروش کت و شلوار و تن پوش‌های مردانه است، شب هنگام مکانی برای تن فروشی زنانی است که روسپی گری را انتخاب کرده‌اند.

به همین ترتیب خفت گیرها و سارقان هم ترجیح می‌دهند در زمانی که همه جا تاریک است و کسی در خیابان‌ها حضور ندارد، دست به اقدامات مجرمانه خود بزنند.

آنچه این افراد را در ساعات ۲۳ یا ۲۴ شب به کف خیابان می‌کشد، ساعت مذکور نیست، بلکه فضایی است که در این ساعت ایجاد می‌شود و اگر این فضا چند ساعت زودتر، مثلا ساعت ۱۸ یا ۱۹ ایجاد شود، باز هم شاهد حضور این افراد در خیابان‌ها و محلات هستیم.

کاهش ساعت فعالیت اصناف همراه با تدابیر امنیتی و انتظامی باشد

مرتضی طلایی رئیس سابق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران و فرمانده اسبق پلیس تهران، گفت: به تجربه ثابت شده است که هر جا روشنایی نباشد و نقطه کور شکل بگیرد، معمولا در این شرایط در این نقاط بزهکاری شکل می‌گیرد.

فرمانده اسبق پلیس تهران بزرگ تصریح کرد: با توجه به اینکه در فصل پاییز و زمستان هوا زودتر تاریک می‌شود، ایجاد چنین شرایطی موجب آسیب پذیری بیشتر برای مردم و زحمت بیشتر برای پلیس می‌شود.

وی افزود: این محدودیت که به نوعی باعث خلوت شدن معابر می‌شود، باید همراه با تمهیداتی باشد که از سرقت و بزهکاری جلوگیری کند.

طلایی اظهار کرد: کمیته امنیتی که در ستاد کرونا است باید با همکاری وزارت کشور و ناجا امنیت را برقرار کنند و شکی نیست که اگر تدابیر امنیتی دیده نشود در برابر تعطیلی زودهنگام اصناف آسیب پذیر هستیم، لذا باید برای مقابله با این وضعیت از ظرفیت پلیس محله و بسیج استفاده کنیم.

تعطیلی اصناف امکان پذیر است

طلایی رئیس سابق کمیسیون اجتماعی شورای شهر تهران در ادامه به تأثیر کاهش ساعت کاری اصناف بر جلوگیری از شیوع کرونا پرداخت و گفت: این اقدام نقش درمانگر ندارد و فقط مثل یک مُسکن عمل می‌کند.

وی با تأکید بر اینکه هیچ چیز بهتر از تعطیلی مطلق دو هفته ای نیست، اظهار کرد: البته این اقدام مشروط به این است که تمهیدات لازم برای جبران خسارت اصناف اندیشیده شود و به آن‌ها تسهیلات دهد.

طلایی ادامه داد: دولت می‌تواند با بخشودگی یک ماهه، مالیات و هزینه برق و گاز از بار مشکلات اصناف بکاهد و اگر با این دید یک بسته حمایتی مناسب فراهم شود، تعطیلی اصناف امکان پذیر خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: برای دهک‌های آسیب پذیر مثل کارگران هم باید تدابیر دیگری مانند پرداخت یارانه یک ماه به میزان یک میلیون تومان اندیشید.

رئیس سبق کمیسیون اجتماعی شورای شهر تهران گفت: پرداخت یک بار یارانه یک میلیون تومانی برای دهک‌های ضعیف هزینه‌ای به مراتب کمتر از هزینه سیستم درمان و نیروی انسانی است که در مسیر به کار گرفته می‌شوند و یا جان خود را از دست می دهند.

کاهش سرویس دهی حمل و نقل عمومی در خدمت کاهش یا افزایش کرونا؟

ستاد کرونا از روز سه شنبه ۲۰ آبان طرحی را اجرا کرد که به موجب آن اصناف موظف به تعطیلی واحد صنفی خود از ساعت ۱۸ به بعد شدند. همچنین سرویس دهی وسایل حمل و نقل عمومی از ساعت ۲۲ به ساعت ۲۰:۳۰ دقیقه کاهش یافت.

این تصمیمات به قدری غیر کارشناسی شده بودند که پیش از رسیدن به مرحله اجرا دست مایه شوخی و خنده مردم شدند. از جوک‌هایی که در این رابطه ساخته شدند، مانند اینکه کرونا تا ساعت ۱۸ کسی را بیمار نمی‌کند و از ساعت ۱۸ به بعد به افراد حمله می‌کند، تا تصاویری که بیانگر صحنه انتظار ویروس کرونا برای رسیدن عقربه‌های ساعت، به ساعت ۱۸ بود.

حتی بخش دوم دیگر این تصمیم هم که مربوط به کاهش سرویس دهی وسایل حمل و نقل عمومی بود، اعتراض اعضای شورای شهر تهران و حتی استدلال‌های ساده، اما صحیح و دقیق افراد غیر کارشناس را برانگیخت.

کاهش ساعت سرویس دهی وسایل حمل و نقل عمومی به معنای تمرکز ساعت سرویس دهی و تمرکز جمعیت مراجعه کننده مترو و اتوبوس است که این اتفاق کاملا در تعارض با سیاست‌های لازم برای مقابله با شیوع کرونا است. در شرایط کنونی هر عقل سلیمی دستور می‌دهد سیاست‌هایی اتخاذ شود که موجب تمرکززدایی حضور افراد شود تا به دنبال آن شاهد افزایش فاصله اجتماعی باشیم. هر عقل سلیمی دستور می‌دهد اگر در شرایط عادی، مترو و اتوبوس تا ساعت ۲۲ سرویس می‌دادند، در زمان شیوع بیماری باید ساعت سرویس دهی را افزایش دهند تا جمعیت استفاده کننده در ساعت بیشتری پراکنده شوند.

مخالفت شورای شهری‌ها با کاهش ساعت سرویس دهی حمل و نقل عمومی

محمد علیخانی رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران گفته بود: آیا آن‌هایی که حرف از تعطیلی شهر می‌زنند به فکر معیشت کارگران روز مزد هستند که چگونه باید شکم خود و خانواده شان را سیر کنند؟

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران افزود: تنها در یک صورت تعطیل کردن شهر تهران در مقابله با کرونا اثر مثبت دارد که هزینه معیشت کارگران تأمین شود که متأسفانه از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه مقابله با کرونا، ریالی به معیشت مردم و خدمات عمومی شهرداری کمک نشده است.

علیخانی ادامه داد: ستاد مقابله با کرونا از هزینه کرد برای مقابله با کرونا پرهیز دارد و به عنوان مثال برای مقابله با این ویروس و فاصله گذاری اجتماعی هیچ هزینه‌ای برای افزایش ناوگان مترو و اتوبوس انجام نمی‌دهد.

در شرایطی که سازمان بهداشت جهانی رسما اعلام کرده اتوبوس و مترو به جهت تراکم جمعیت یکی از مکان‌های آلوده به ویروس کرونا هستند، تصمیم ستاد کرونا مبنی بر کاهش ساعت سرویس دهی که کاهش فاصله اجتماعی را به دنبال دارد، بسیار عجیب است.